T. Peiper: Myśli o poezji. WL, Kraków 1974.

MYŚLI O POEZJI

• sztuka musi iść z duchem czasu,

• s. 43 odnoszę się do każdego ze słów jak do świata: kocham je w jego teraźniejszości, biorę je takim jakim je zastaję, i myślę tylko o tym, co z niego zrobię i jak,

• samozdrady - należą do treści utworu, zdradzamy się przez wybranie słowa spośród wielu słów,

• słowa dźwięczniejsze - pierwotnie - dużo samogłosek, albo dużo spółgłosek, które są dłuższe niż zwyczajne spółgłoski (r, l, s),

• zdanie powinno być początkowym zamiarem tworzenia poetyckiego,

• nie może gramatyka ograniczać myśli poetyckiej,

• proza nazywa, poezja pseudonimuje,

• mowa metaforyczna jest prawdziwsza niż niemetaforyczna, bo można jednym słowem metaforycznym przekazać myśl,

• poezja nie powinna nazywać uczuć, a dawać ich odpowiedniki, bo nazwanie uczucia fałszuje je,

• s. 57 jak wino kielichem, tak poezję pije się poematami,

• by powstał poemat z mowy poetyckiej potrzebny jest rym i rytm,

• forma jest także treścią,

• przedmiot najpierw poznajemy w całości, potem coraz więcej szczegółów dostrzegamy - stąd układ rozkwitania,

• rytm ma spełniać funkcję literacką, nie muzyczną,

• symetria sylab daje nudę,

• rym - nadaje kolejność wersów,

• rymy regularne - jak talerze orkiestry wojskowej , trzeba rymy bliskie oddalić przez wydłużenie wersów, zwiększenie odległości między rymującymi się wersami albo zmniejszenie podobieństw brzmieniowych przez asonans,

ZAPISKI O PRAWACH POEZJI:

• pisarze nie mówią o ideach pisarskich, bo czytelnik wtedy się doszukuje idei, których autor nie wymyślił,

• definicje sugestyjne - umożliwiają szybkie rozumienie się,

• porównanie ma nie ujmować podobieństwa, a wzbogacać utwór,

• s. 98 poecie nie obdarzonemu rozumem wydaje się, ze żyje tylko uczuciem. Ale z tego, że się nie ma rozumu, nie wynika, że się ma uczucie,

• s. 98 kto myśleć nie umie, nazywa tego co myśli mózgowcem,

• różnica między romantykami a awangardą - 1) romantykom epoka narzuca pewne przeżycia, 2) romantycy stworzyli własną legendę o pisarskim tworzeniu, 3) niektóre granice romantycy respektowali, awangarda je przekracza,

• s. 100 gdy w dziele jest 30% nowości, krytycy widzą w nim jedynie 70% starości. Gdy w innym dziele jest 70% nowości, wołają: sztuczna pogoń za oryginalnością,

• s. 100 człowiek twórczy znalazłszy u dwóch ludzi „tę samą” ideę, nie zastanawia się nad tym, czy jeden drugiego okradł, lecz czy jeden drugiego wzbogacił

WŚRÓD POETYCKICH MOŻLIWOŚCI:

• mowa o autentyzmie St. Czernika: najgłębsze warstwy uczuciowe propagatora autentyzmu mieszczą w sobie tęsknotę za samorodnością poetycką. Autentyzm albo nie znaczy nic, albo bardzo dużo,

• arcypolskość Czernika - w poecie najbardziej autentyczne jest to, co narodowe,

• arcypolskość łączy się z chłopskością, to chłopskość powinna być najbardziej autentyczna (tak to rozumie Peiper) w tworzeniu. Ale: s. 161 reportaż powstaje z podróży w obce środowisko,

• s. 162 duch naszej epoki powinien nas skłaniać do szukania podniet we wschodach słońca, a nie w ich zachodach. To są drogi Awangardy.