Metabolizm substancji uzależniających
Toksykomania- historia: alkohol, opium, grzyby, peyotl, regionalne używki.
Toksykomania- uzależnienie od substancji psychoaktywnych pochodzenia naturalnego lub syntetycznego wprowadzanych do organizmu systematycznie
Środki uzależniające- substancje powodujące uzależnienia lub posiadające potencjalne zdolności do ich powodowania
Zależność psychiczna- przymus okresowego używania środków wywołujących przyjemność lub usuwających uczucie dyskomfortu
Zależność fizyczna- stan fizjologiczny wywołany przez powtarzające się zażywanie środków, których brak wywołuje zespół abstynencyjny
Tolerancja- ta sama dawka wywołuje coraz mniejsze efekty lub potrzeba brania coraz większych dawek do osiągnięcia tego samego efektu
Narkotyk(lek)- każdy lek wywołujący sen lub stupor; w sensie ścisłym- grupa środków o ośrodkowym działaniu przeciwbólowym związanym z antagonistycznym działaniem na receptory w OUN; prawnie- każda substancja umieszczona w wykazie „N”(przez Międzynarodową Konwencję o Środkach Odurzających1961)
Podział:
Pochodzenia naturalnego(morfina, kodeina, THC)
Syntetyczne(amfetamina, metadon, fentanyl, petydyna, BZD, barbiturany)
Zmodyfikowane- syntetyczne pochodne nieobjęte kontrolą międzynarodową(pochodne amfetaminy, zmodyfikowane fentanyle)
Grupy:
Przeciwbólowe leki narkotyczne
Przeciwbólowe leki nienarkotyczne
Alkohole i środki znieczulenia ogólnego
Leki nasenne
Ataraktyki (leki przeciwlękowe)
Środki psychodysleptyczne
Leki cholinolityczne
Środki psychostymulujące
Inne.
Rodzaje toksykomani- typ: barbituranów, amfetaminy, konopi, kokainy, halucynogenów
Pochodne opium:
10- 20% opium stanowią alkaloidy fenantrenowe( morfina, kodeina, tebaina), izochinolowe( papaweryna, narkotyna- nie uzależniają) i kwas mekonowy.
Heroina- diacetylomorfina, jest kilka odmian, forma przyjmowania- palenie, wdychanie, wstrzykiwanie; biotransformuje się do morfiny, główny metabolit- 3-O-glukuronian morfiny
Opiaty syntetyczne:
-pochodne kwasu pirydynokarboksylowego
-piralidynowe(dekstromoramid)
-metadon
-pentazocyna
-fentanyl
-buprenorfina
Pochodne kannabinoli:
-Konopie siewne lub indyjskie- substancje psychoaktywne: THC, kannabinol, CBN
- droga przyjmowanie- wziewnie, doustnie
-występują jako: żywica(haszysz)- 2-10%THC; marichana-0,5-3% THC; olej haszyszowy10-30%THC
-THC odpowiada za efekty psychodysleptyczne
- metabolity- 3-karboksy-THC, 50% dostaje się do tkanki tłuszczowej, okres półtrwania przekracza 20h, metabolity mogą być wykrywane przez tydzień
Inne: meskalina, psyloscyna, ibogaina, kwas ibotenowy, muscymol, muskaryna, atropina, hioscyna, mirystycyna, LSD, ditran fencyklidyna, ketamina, pochodne amfetaminy
Produkty koki:
-surowcem są liście erytroxylo coca
-biały proszek, pasta, zasada(„crack”)
- drogi przyjmowania: przez nos, dożylnie, domięśniowo, doustnie, dopochwowo, doodbytniczo, wziewnie
- śladów zażycia poszukuje się w testach w postaci benzoiloekogoinina, po jednorazowym zazyciu24h, metabolity 48h, alkohol zmienia metabolity, palenie daje ester metylowy anhydroekgonina
Amfetamina:
-syntetyczne związki(siarczan, chlorowodorek, fosforan)
-„ice”- krystaliczny chlorowodorek D-amfetaminy
-drogi przyjmowania: nos(5-15%mg/dobę(uzależnieni 200)), doustnie, dożylnie, wziewnie, czas półtrwania8-12h, w moczu pojawia się 20min od przyjęcia, 20-30% wydalane w postaci niezmienionej
Metamfetamina- 44% niezmienionej wydala się, 6-20% w postaci amfetaminy, wykrywane do 29h, metabolity do 48h; uwaga na reakcję krzyżową z antygenami
Etanol- wykrywany w powietrzu, krwi, moczu, płynie mózgowo- rdzeniowym, cieczy wodnistej oka; diagnostyka przewlekłego alkoholizmu GGTP, transferryna uboga w węglowodory(COT)
DRD, ARD, tabletka gwałtu- substancje stosowane w celu ułatwienia wykorzystania seksualnego lub rabunku, działają depresyjnie na OUN, powodują zaburzenia orientacji, rytmu serca, niepamięć, zwiotczenie mięśni, spadek ciśnienia; wzmocnienie działania przy użyciu alkoholu. Materiał do badań musi być pobrany szybko, konsultacja w ośrodku ostrych zatruć.
Substancje stosowane by ułatwić stosunek seksualny: etanol, narkotyki, GHB, ketamina, benzodiazepiny, leki
Najczęściej ketamina, GHB, flunitrazepam
GHB- roztwór lub proszek, bez smaku i zapachu, dobrze rozpuszczalny. Czas półtrwania 20-50 min. We krwi 8h od zażycia, a w moczu 12h(5% w stanie niezmienionym)
Działanie: ślinotok, pocenie się, bóle i zawroty głowy, splątanie, pobudzenie, ataksja, halucynacje, śpiączka(3-5h, szybkie wybudzenie), zaburzenia oddychania, hipotermia, bradykardia, spadek ciśnienia, drgawki
15mg/kg- uczucie relaksu, euforia
50mg/kg- głęboki sen, amnezja
Analogi GHB: GBL, BDO, GHV, GVL
Flunitrazepam(rohypnol):
-pochodna benzodiazepiny, wzmacnia działanie etanolu i marihuany
-okres półtrwania 16- 34h, niewielkie wydalanie z moczem
Ketamina(tzw. „głupi Jaś”)
-pochodna fencyklidyny
-Stosowana w weterynarii
-wywołuje agresję
-szybko się wchłania- 15-20min.
- dozylnie1-2mg/kg, śluzówkowo60-100mg/kg
-okres półtrwania3-4h, 4% wydalane w postaci niezmienionej z moczem, 90% metabolitów jest wydalana z moczem, 5% z kałem
- materiały do badań: krew15h, mocz48h
Dekstrometorfan(Acodin) 180-360mg.