Ogólna charakterystyka mapy
Ocena możliwości występowania surowców prowadzona jest na podstawie terenu zadanego mapa 2A.
Autorem mapy jest Utehin D.N., a redaktorami M.M. Moskvin i J.A. Zajcew. Mapa została wydana przez Wszechzwiązkowy Trest Aerogeologii Ministerstwa Geologii ZSRR w Moskwie w 1972 roku.
Mapa jest mapą podstawową. Jest wykonana w skali 1: 200000, wiec jeden centymetr odpowiada 2000 m.
Stopień warstwicowy odpowiada 40 m.
Mapa jest mapą odkryta. Występują na niej warstwy dewońskie, jurajskie, kredowe oraz neogeńskie.
Morfologia i hydrografia terenu.
Mapa przedstawia tren o powierzchni 3500 km2.
Teren jest bardzo dobrze rozpoznany pięcioma odwiertami.
Obszar zadany mapą jest nizinny. Rzeźba terenu nie jest ciekawie ukształtowana warstwy zalęgają na sobie poziomo i zapadają monoklinalnie. W licznych dolinach rzecznych powstały odsłonięcia warstw starszych.
Sieć wodną tworzą największa rzeka Urzerb oraz jej dopływy Porzok, Charlowka oraz inne.
Budowa geologiczna regionu
Stratygrafia
Najmłodszym piętrem stratygraficznym na terenie objętym mapa jest piętro utworów czwartorzędowych. Osady te występują głównie w dolinach rzecznych.
Nieco starsza warstwa to skały Plejstocenu N2er o miąższości 20-40 m. Występują one w części południowej oraz południowo wschodniej.
W pozostałej części terenu objętego mapa występują warstwy starsze wieku mezozoicznego czyli Jura i Kreda. Poszczególne osady są rozdzielone miedzy sobą przez niezgodności erozyjne. W skutek czego możemy wyróżnić następujące warstwy K2cm - 10m, K1al - 20-30m, K1nc+ap - 20-30m, J3v - 15m, J3cl+ox - 15-45m.
Najstarszymi na mapie są skały Dewonu D3el - 30m, D3zd - 10m, D3ev+lv - 30m. Występują one również na całym terenie nie przykrytym skałami Plejstocenu.
Tektonika
Obecne na terenie objętym przez mapę utwory Plejstocenu N2er zostały prawdopodobnie uformowane przez lodowiec, który był wynikiem zlodowacenia w tamtejszym okresie.
W części zachodniej, północnej oraz północno wschodniej terenu występują warstwy leżące na sobie poziomo, wykazujące lekki nachylenie monoklinalne w kierunku północnego wschodu. Miedzy tamtejszymi warstwami występują liczne niezgodności. Pomiędzy warstwami K2cm a K1al występuje niezgodność kątowa ponad to należy nadmienić ze K1al występuje w postaci czap tektonicznych na całym obszarze. Niezgodność przekraczająca występuje między utworami J3v oraz J3cl+ox. Miedzy pozostałymi skałami występują niezgodności erozyjne.
W dolinach rzecznych są znajdują się osady czwartorzędowe.
.
Analiza warunków geologicznych kształtujących złoża surowców mineralnych na danym obszarze.
W skałach wieku dewońskiego występują takie minerały jak margle, wapienie czy gliny. Nasuwa to wniosek ze w tym okresie na tych terenach obecne było ciepłe i płytkie morze, na dnie którego zaszła sedymentacja wyżej wymienionych minerałów.
W jurze występują piaski z miejscowymi bazaltowymi otoczakami, gliny, wapienie oraz piaski z fosforytami. W tym okresie następowała dalsza migracja materiału skalnego oraz erozja warstw starszych i osadzanie się ich na dnie zbiornika sedymentacyjnego.
W utworach Kredy przeważają piaskowce, oraz piaski z fosforytami, miejscami występuje zmian facji na gliny. Materiał skalny warstw starszych uległ dużemu rozdrobnieniu w wyniku transportu i sedymentacji.
Ocena możliwości występowania złóż mineralnych na danym obszarze.
Na obszarze zadanym mapą 18B występuje wiele surowców mineralnych. Możemy do niech zaliczyć min. wapienie, diabazy, tufowe piaskowce, zielono-czarne porfiry, margle, gliny, piaski kwarcowe.
Dobrymi do eksploatacji surowcami mogą być zielono-czarne porfiry a także piaski z wkładkami wapieni.
Węglanowe surowce wapniowe zależnie od składu, stosowane mogą być w przemyśle cementowym lub wapienniczym. Jako surowiec wapienniczy stosuje się czyste wapienie o wysokiej zawartości CaCO3. Czyste wapienie znajdują również zastosowanie w przemyśle chemicznym, hutniczym (np. do produkcji karbidu) i spożywczym. Niektóre miękkie odmiany wapieni, a także odpady produkcyjne znajdują zastosowanie do produkcji mączek do wapnowania gleb. Zwięzłe odmiany wapieni, znajdujące zastosowanie jako kamień drogowy i budowlany.
Porfir porfir wykorzystywany może być głównie jako materiał brukarski, oraz w formie kamienia łamanego, kruszonego, grysu i drobnej mączki kamiennej w drogownictwie.
Obydwa te minerały występują w osadach ordowickich O2 naprzemian legle. Złoże jest usytuowane w części centralnej terenu zadanego mapa. Dodatkowym atutem tej lokalizacji jest stosunkowo łatwa dostępność surowców, gdyż wychodnia warstwy O2 znajduje się na powierzchni, co pozwoli na eksploatacje odkrywkowa i znaczne obniżenie kosztów wydobycia. Wychodnia rozciąga się na terenie ok. 90 km2. Miąższość tej warstwy w skrajnym przypadku osiąga ok. 1200m.
Nie bez znaczenia jest również fakt, że w pobliżu znajduje się durzą rzeka Kzylsu, co umożliwi transport rzeczny, który jest bardziej opłacalny niż transport lądowy.
Bibliografia
Piotr Roniewicz - „Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej”
K. Smulikowski - „Minerały skałotwórcze”