 | Pobierz cały dokument ballada.zagadnienia.romantyczne.doc Rozmiar 73 KB |
BALLADA
(wł. ballare - tańczyć) - pieśń taneczna, ale stosowana do różnych odmian poezji;
wł. ballata - krótka pieśń stroficzna, śpiewana przez tańczących, rozwinięta przez trubadurów (fr. ballada);
XIV, XV w. - specjalny gatunek poezji lirycznej we Francji: 3 rymowane strofy 8-12 - wierszowe + 4 - wierszowy wyśpiewa i refren o 3 rymach;
w Anglii - utwór ludowy o charakterze epickim, często w formie dialogowej i z lirycznym nalotem; ten sam rodzaj wystepował w krajach germańskich i skandynawskich i był wzorem dla ballad literackich XVIII i XIX w.; podobne utwory powstawały w krajach romańskich (szczeg. Hiszpanii) w XIV iXV w. pod nazwą romancy
romanca historyczna - początkowo pieśń popularna na cześć świętych lub bohaterów, w XVI-XVII - wytworny gat. lit. uprawiany przez Gongowa, Lope de Vega, Quevedo
(inne: romanca rycerska, mauretańska, liryczna, pasterska; jej odmiana to burleska; romanca satyryczna)
ballada - raczej ponura; romanca - bardziej pogodna
BALLADA NIEMIECKA
Wykształciła się z tradycji krajów germańskich; ballada i romanca - nazwy w XVIII i XIX w. używane równorzędnie;
- Goethe - próba skomentowania gatunku (liryka+epika+dramat - gat. synkretyczny ); ballada - tajemnicza, bez mistycyzmu + refren; definicja do dziś aktualna;
- inne definicje:
Paweł Lang - „balladyka” (nowy gat.; ballada tajemnicza i heroiczna)
H. Benzmann - def. Oparta na intuicji; „nastrój”. Tajemniczość, nastrój tragiczno-heroiczny; odczuwanie duszy germańskiej
R. Petschen - ballada jako epika; krótka forma (~ nowela); cecha: zaskoczenie
- teoretycy wyróżniali wiele rodzajów, np. rycerskie, o duchach, mityczne, winy i kary, magiczne, okultystyczne, historyczne, itp.
- ścisła klasyfikacja i definicje nie są możliwe
BALLADA TRADYCYJNA (kraje skandynawskie, Anglia, Niemcy)
- ballada ludowa - poematy narracyjne, ale o charakterze lirycznym, przekazywane drogą tradycji ustnej, nie pisane, najczęściej krótkie, odnoszące się do jednego wydarzenia, o budowie stroficznej (2 lub 4- wierszowe), rymowane lub z asonansami, zaopatrzone w refren i melodię (def. F. Mosse`go)
- zawsze przeznaczone do śpiewu i tańca
- brak jednego autora, wiele wariantów - efekt ”rozśpiewania”
- wędrówka tematów z kraju do kraju
- wg romantyków ballada jest pierwotnym zawiązkiem wszelkiej poezji, odzwierciedla jej odwieczną formę
- pogląd: ballady pojawiły się w XII w.(dowód: protesty duchowieństwa przeciw nowej modzie); śpiewane od XV w. (np. ballady duńskie zawierają wyrazy, które wyszły już z użycia)
CECHY:
- budowa stroficzna ( 2 lub 4 wersy o 4 akcentach)
 | Pobierz cały dokument ballada.zagadnienia.romantyczne.doc rozmiar 73 KB |