Najważniejsze Muzea

1. British Museum - Londyn

2. National Gallery - Londyn

3. Madam Tissot Museum -Londyn

4. Muzeum Historii Naturalnej - Londyn

5. Tate Gallery - Londyn

6. Muzeum Archeologiczne - Ateny

7. Ermitaż - Sankt Petersburg

8. Galleria Boghese- Rzym

9. Gallerie dell,Accademia - Wenecja

10. Gemaldegalerie - Berlin

11. Pergamon Museum - Berlin

12. Bodo Museum - Berlin

13. Kunsthistorisches Museum - Wiedeń

14. Luwr - Paryż

15. Musee d'Orsay - Paryż

16. Wersal - Wersal- Paryż

17. Museo di Capodimonte - Neapol

18. Muzea Watykanu - Watykan

19. Pinakoteka Brera - Mediolan

20. Uffizi - Florencja

21. Stara Pinakoteka - Monachium

22. Rijksmuseum - Amsterdam

23. Prado - Madryt

24. Muzeum im. Puszkina - Moskwa

25. Metropolitan Museum - Nowy York

26. Muzeum Egipskie - Kair

27. Muzeum Irackie -Bagdad

Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO z Polski znalazły się:

1. 1978 - Stare Miasto w Krakowie (K)

2. 1978 - Zabytkowa kopalnia soli w Wieliczce (K)

3. 1979 - Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945) (K)

4. 1979 - Białowieski Park Narodowy - (wspólnie z Białorusią) (P)

5. 1980 - Stare Miasto w Warszawie (K)

6. 1992 - Stare Miasto w Zamościu - przykład renesansowej zabudowy miejskiej (K)

7. 1997 - Średniowieczny zespół miejski Torunia (K)

8. 1997 - Zamek Krzyżacki w Malborku (K)

9. 1999 - Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park

pielgrzymkowy z XVII w. (K)

10. 2001 - Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy (K)

11. 2003 - Drewniane kościoły południowej Małopolski i Podkarpacia - Binarowa, Blizne,

Dębno Podhalańskie , Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa (K)

12. 2004 - Park Mużakowski nad rzeką Nysą (wspólnie z Niemcami) (K)

13. 2006 - Hala Stulecia (Hala Ludowa) we Wrocławiu (K)

Kryteria kulturowe

• I. "reprezentować arcydzieło ludzkiego geniuszu twórczego"

• II. "przedstawiać ważną wymianę ludzkich wartości, na przestrzeni dziejów lub w obszarze danego regionu świata, w zakresie rozwoju architektury lub technologii, w sztukach monumentalnych, urbanistyce lub projektowaniu krajobrazu"

• III. "przedstawiać unikatowe albo przynajmniej wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub istniejącej albo minionej cywilizacji"

• IV. "przedstawiać szczególny przykład typu budowli, zespołu architektonicznego lub technologicznego albo krajobrazu ilustrującego ważny etap (lub etapy) w historii ludzkości"

• V. "przedstawiać szczególny przykład tradycyjnego ludzkiego osadnictwa, zagospodarowania ziemi lub morza, reprezentatywny dla danej kultury (lub kultur), albo ludzkiej interakcji ze środowiskiem, szczególnie jeśli stało się ono zagrożone wskutek nieodwracalnej zmiany"

• VI. "pozostawać w bezpośrednim lub namacalnym związku z wydarzeniami lub żywą tradycją, pomysłowością lub wierzeniami albo z dziełami artystycznymi lub literackimi o wyjątkowym uniwersalnym znaczeniu (Komitet uznaje, że to kryterium powinno być stosowane w połączeniu z innymi kryteriami)"

Kryteria przyrodnicze

• VII. "obejmować wyjątkowe zjawiska przyrodnicze lub tereny szczególnego naturalnego piękna i o estetycznym znaczeniu"

• VIII. "przedstawiać szczególne świadectwo ważnych etapów w historii planety, zawierające ślady dawnego życia, istotnych toczących się procesów geologicznych tworzących formy ukształtowania terenu lub istotne formacje geomorficzne lub fizjograficzne"

• IX. "przedstawiać szczególny przykład toczących się procesów ekologicznych i biologicznych, istotnych dla ewolucji i rozwoju lądowych, słodkowodnych, przybrzeżnych i morskich ekosystemów lub społeczności roślin i zwierząt"

• X. "obejmować najważniejsze środowiska przyrodnicze do ochrony różnorodności form życia, łącznie z zagrożonymi gatunkami o uniwersalnej wartości z punktu widzenia nauki i konserwacji przyrody."

Obiekty UNESCO wg regionów

Region	Przyrodnicze	Kulturowe	Przyrodniczo - kulturowe	RAZEM
Afryka (bez krajów arabskich)	33	38	3	74
Kraje Arabskie	3	58	1	62
Azja , Australia i Oceania	45	127	11	183
Europa (z Rosją) i Ameryka Północna	51	356	7	414
Ameryka Łacińska	34	80	3	117
RAZEM	166	659	25	850

Ochrona przyrody

Ustawa z dnia 16 października 1991r. /DZ.U. Rp.nr114 z 12.12.1991r. poz. 492/

Art.2. 1.Ochrona przyrody w rozumieniu ustawy oznacza zachowanie , właściwe

wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników przyrody, w szczególności dziko występujących roślin i zwierząt oraz kompleksów przyrodniczych i ekosystemów.

Art3. Ochrona przyrody jest obowiązkiem każdego obywatela ,organów państwo-

wych oraz samorządu terytorialnego , a także jednostek organizacyjnych oraz osób

prawnych i fizycznych prowadzących działalność wpływającą na przyrodę.

Art.14.1 Park Narodowy obejmuje obszar chroniony wyróżniający się szcze-

gólnymi wartościami naukowymi , przyrodniczymi , społecznymi, kulturowymi i wycho-

wawczymi o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha. Na którym ochronie podlega

całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu.

2. Wszelkie działania na terenie P.N. podporządkowane są ochronie przyrody i mają pierwszeństwo przed wszystkimi innymi działaniami.

2. Nadrzędnym celem P.N. jest poznanie, zachowanie całości systemów

przyrodniczych danego terenu , wraz z warunkami ich funkcjonowania, oraz odtwarza-

nie zniekształconych i zanikłych ogniw rodzimej przyrody .

4.Wokół P.N. tworzy się strefę ochronną - otulinę , w której obowiązują zasady

ochrony środowiska zabezpieczające przed szkodliwym oddziaływaniem czynników

zewnętrznych.

6. P.N. jest udostępniany do zwiedzania. Za wstęp lub korzystanie z wartości

przyrody P.N. jego urządzeń , mogą być pobierane opłaty. Zasady udostępniania P.N.

i stawki opłat ustala dyrektor P.N.

7.Utworzenie P.N. następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów , które

określa nazwę parku, obszary wchodzące w jego skład i obszary tworzące otulinę

oraz ograniczenia i zakazy przewidziane w art.37. ust1.

8. Statut P.N.nadaje Minister Ochr.Śr. Zas. Nat i Leś.

Art.23.1.Rezerwat przyrody jest obszarem obejmującym zachowane w stanie natural-

nym lub mało zmienionym ekosystemy, określone gatunki roślin i zwierząt, elementy przy-

rody nieożywionej , mającej istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych kulturowych bądź krajobrazowych.

2.Wokół rezerwatu przyrody może być utworzona otulina , zabezpieczająca jego

obszar przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.

3. Minister Ochrony Środowiska , Zasobów Naturalnych i Leśnictwa uznaje za

rezerwat przyrody obszar o którym mowa w ust.1 .określając jego nazwę, położenie

szczególne cele ochrony, ograniczenia zakazy i nakazy przewidziane w art.37.ust.1.oraz

oraz organ sprawujący bezpośredni nadzór nad rezerwatem.

4. Dla rezerwatu przyrody sporządza się plan ochrony zatwierdzany przez Minis-

tra Ochr. Śr. Zas. Nat. i Leś.

Art.24.1. Park Krajobrazowy jest obszarem chronionym ze względu na wartości

przyrodnicze historyczne i kulturowe, a celem jego utworzenia jest zachowanie , popu-

laryzacja i upowszechnianie tych wartości w warunkach racjonalnego gospodarowania.

2. Grunty rolne i inne nieruchomości znajdujące się w granicach parku krajobrazowego pozostawia się w gospodarczym wykorzystaniu.

2. Wokół parku może być utworzona otulina zabezpieczająca przed szkodliwym

oddziaływaniem czynników zewnętrznych.

4.Utworzenie P.K. następuje w drodze rozporządzenia wojewody.

5. Rozporządzenie to określa nazwę P.K. obszar ogólne zasady zagospodarowania

i wykorzystania P.K. oraz zastosowane ograniczenia zakazy i nakazy .

Art.26.1. Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów . Zagospodarowanie tych systemów powinno

zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych.

2. Obszar Chronionego Krajobrazu uwzględnia się w planach zagospodarowania przestrzennego.

Art.28. Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej

lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej

i krajobrazowej oraz oznaczające się indywidualnymi cechami , wyróżniającymi je wśród

innych tworów , w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy

gatunków rodzimych lub obcych, źródła , wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy

narzutowe, jaskinie.

Atrakcyjność turystyczna - jest pojęciem bardzo subiektywnym i złożonym.

Większość autorów skłania się do stanowiska , iż o atrakcyjności turystycznej obszaru, miejscowości czy szlaku decydują trzy czynniki :

1. Liczba ranga i różnorodność walorów turystycznych

2. Dostępność komunikacyjna

3. Zagospodarowanie turystyczne

Walory turystyczne - są to specyficzne cechy i elementy środowiska naturalnego oraz

przejawy działalności ludzi, które są przedmiotem zainteresowania turystów.

Dostępność komunikacyjna - istniejący system połączeń komunikacyjnych badanego

terenu z miejscem zamieszkania turystów, ich stan techniczny i zaplecze usługowe.

Zagospodarowanie turystyczne - zdolność obsługowa urządzeń i obiektów turystycznych,

wielkość i jakość bazy noclegowe j, gastronomicznej i usług paraturystycznych .

Biorąc jako kryterium podstawowe motywy wyjazdów turystycznych walory

dzielimy na :

Walory wypoczynkowe - służące regeneracji sił fizycznych i psychicznych ,do których

zaliczamy : czyste powietrze, ciszę , niski poziom urbanizacji, walory widokowe

krajobrazu, warunki do uprawiania czynnego wypoczynku / kąpiele, wędrówki

piesze, rowerowe, sporty zimowe, walory lecznicze wody peloidy./

Walory krajoznawcze - poznawcze - są to obiekty materialne lub przejaw kultury

duchowej stanowiący przedmiot zainteresowania turystów . Może to być forma

przyrodnicza pochodzenia naturalnego bądź antropogeniczna czytelna w krajobrazie

pozwalająca na percepcję zmysłową /skałki, wąwozy, wodospady, obrzędy ludowe,

folklor, zabytki budownictwa, pamiątki historyczne, przejawy działalności

gospodarczej, itp./

Walory turystki specjalistycznej : tj. takie elementy i cechy środowiska , które

umożliwiają uprawianie narciarstwa, żeglarstwa, alpinizmu, speleologii itp.

---