Leki wpływające na krzepliwość krwi i środki krwiozastępcze:

Leki hamujące krzepliwość krwi:

1. heparyna i jej analogi

2. pochodne kumaryny i indandionu

3. leki trombolityczne

4. leki antyagregacyjne

5. Inhibitory receptorów glikoproteiny IIb/IIIa

Ad. 1 heparyna i jej analogi

Heparyna: naturalny polianionowy polisacharyd wytwarzany przez k. tuczne, k. płuc, ściany naczyń krwionośnych. Jest glikozaminoglikanem- polimerem glukozaminy kwasu glukuronowego i/lub kwasu idiuronowego. Większość grup aminowych glukozaminy jest N-sulfonowana, część N-acetylowana. Dodatkowo zawiera związane estrowo w pozycji 6 lub 3 i 6 grupy siarczanowe.

Mechanizm działania: heparyna działa na wszystkie fazy krzepnięcia krwi. Hamuje przejście protrombiny w trombine, unieczynnia trombine, przeciwdziała przekształceniu fibrynogenu i fibrynę, wzmaga proces fibrynolizy.

1. Heparyna

2. Heparyny małocząsteczkowe:

• Nadroparyna

• Dalteparyna

• Tinzaparyna

• Anoksaparayna

• Heparynoidy:

• Sulodeksyd

• Danaparoid sodium

Ad.2 pochodne kumaryny i indandionu

Mechanizm działania:Antagoniści witaminy K. Wykazują podobieństwo strukturalne do witaminy K. Punktem uchwytu jest reduktaza 2,3-epoksydowa katalizująca przejście 2,3- epoksydu wit K do postaci chinonowej.W warunkach fizjologicznych dalsza redukcja postaci chinonowej do hydrochinonowej zamyka cykl wit K, umożliwiający regenerację biologicznie aktywnej postaci witaminy. Leki te uniemożliwiają przejście epoksydu wit K w jej postać biologicznie aktywną, co prowadzi do efektu przeciwzakrzepowego.

1. Pochodne 4-hydroksykumaryny

• Dikumaryny:

• Dikumarol

• Biskumoctan Etylu

• 
  Pochodne mono-4-hydroksykumaryny:

• Fenprokumon

• Acenokumarol

• Warfaryna

• Pochodne 1,3-indandionu

• Fenindion

• Anisindion

Ad 3. leki trombolityczne

Mechanizm działania: Powodują fibrynolizę, rozpuszczają skrzepy krwi. Wzmagają wytwarzanie plazminy w procesie fibrynolizy poprzez aktywacją plazminogenu. Plazmina jest endogennym czynnikiem fibrynolitycznym.

• Urokinaza

• Streptokinaza

• Kompleks streptokinazy i plazminogenu

• Tkankowy aktywator plazminogenu

Ad 4. leki antyagregacyjne

Mechanizm działania:

Kwas Acetylosalicylowy- hamuje cyklooksygenazę w płytkach krwi, enzym ten katalizuje reakcje syntezy Prostaglandyn które są mediatorami reakcji zapalnej.

Sulfinipirazon- Hamuje agregację płytek krwinkowych i syntezę tromboksanu


Tiklopidyna- Hamuje agregację płytek krwi.

Ad. 5 Inhibitory receptorów glikoproteiny IIb/IIIa


Mechanizm działania: glikoproteina GP IIb/IIIa zwana integryną jest to białko adhezyjne, pełniące funkcje licznych receptorów rozmieszczonych na powierzchni trombocytów. Jest heterodimerem zbudowanym z podjednostek alfa Iib oraz beta IIIa. Wiele czynników powodujących aktywację płytek krwi jak trombina, ADP, adenozyna i tromboksan powoduje zmiany w jego konformacji, co umożliwia wiązanie się tego białka integrującego z fibrynogenem i prowadzi do swoistego usieciowania sąsiadujących płytek, ich agregacji i powstania skrzepu. Leki tej grupy blokują ten proces.

1. Abcyksymab

2. Triofiban

3. Eptifibatyd

4. Ksemilofiban

Leki zwiększające krzepliwość krwi:

1. Witaminy K- Niezbędne do wytwarzania protrombiny w wątrobie

2. Pochodne naftochinonu- Działają jak witamina K

• Synkavit

• Enzymy proteolityczne- Trombina umożliwia powstanie nierozpuszczalnej fibryny z fibrynogenu, powodując krzepnięcie krw.

• Trombina

• Gastrotrombina

• Sole wapniowe- zmniejszenie przepuszczalności naczyń włosowatych

• Chlorek wapnia

• Glukonian wapnia

• Leki hamujące fibrynolizę

1. Endogenne inhibitory plazminy- plazmina jest to enzym białkowy znajdujący się w osoczu krwi, którego działanie polega na rozkładaniu wielu białek krwi, przede wszystkim fibryny, wchodzących w skład skrzepu. Ten proces nazywa się fibrynolizą.

• 
  α₂-antyplazmina

• aprotynina

• Syntetyczne inhibitory plzaminy- hamują wytwarzanie plazminy

• Kwas ε-aminomasłowy

• Kwas p-aminometylobenzoesowy

• Kwas traneksamowy

Środki krwiozastępcze:

1. Polisacharydy

• Dekstran

• Syntetyczne pochodne skrobi

• Hydroksyetyloskrobia

• Produkty modyfikacji żelatyny

• Poliżelina

• Płynna żelatyna

• Oksypoliżelatyna

Środki stosowane w niedokrwistości

1. W niedokrwistości megaloblastycznej:-uzupełnienie niedoborów

• Wit B12

• Kwas foliowy

• W niedokrwistości wywołanej niedoborem żelaza:-wymaga uzupełnienia niedoborów

1. Sole Żelaza (II)-doustnie

• Siarczan żelaza (II)

• Glukonian żelaza (II)

• Mleczan żelaza (II)

• Chlorek żelaza (II)

• Fumaran żelaza (II)

• Glicynosiarczan żelaza (II)

• Sole żelaza (III)-pozajelitowo

• Kompleks z polimaltozą

• Kompleks z sorbitolem

• Kompleks cukrzanu żelazowego

• W niedokrwistości spowodowanej chorobami nerek, zaburzeniami procesu tworzenia erytrocytów

• Erytropoetyna ludzka- glikoproteinowy hormon peptydowy, którego główną funkcją jest stymulacja różnych etapów erytropoezy, co prowadzi do zwiększenia produkcji erytrocytów przez szpik kostny.

Metabolizm żelaza:




Wchłanianie

Jony(II) wchłaniają się łatwiej niż jony (III), dlatego doustnie podaje się żelazo (II), które ulega resorpcji w kom. nabłonka dwunastnicy i jelita cienkiego. Następnie jony utleniają się z udziałem ceruloplazminy do jonów żelaza (III) i są odkładane w postaci kompleksów z ferrytyną, lub transportowane w postaci kompleksów z transferryną. Po dotarciu do tkanek docelowych jony żelaza (III) są redukowane do jonów żelaza (II) z udziałem kwasu askorbowego.


Dikumarol: 3,3-metyleno-bis-(4-hydroksykumaryna)


Kwas acetylosalicylowy: kwas 2-acetoksybenzoesowy


Triofiban: butylosulfonylopiperydynylobutylo-L-Tyrozyna


Kwas traneksamowy: 1-karboksylo-4-aminometylocykloheksan

Fe(II)

Fe(II)

Fe(II)

Ceruloplazmina

Fe (III) ferrytyna

Fe (III) transferryna

Kwas askorbowy

---