Masgutowa, Regner „Rozwój mowy dziecka w świetle integracji sensomotorycznej” Zaj.1 Reh. małego dziecka

KONCEPCJA USTNO-TWARZOWEJ TERAPII wg CASTILLO-MORALESA

• Twórca: dr Rodolfo Castilo Morales

• Neurosensomotoryczna terapia rozwojowa (NTR) z wykorzystaniem stref stymulacji na całym ciele i orofacjalna terapia regulacyjna (OTR)

• Cel: osiągnięcie prawidłowego wzorca ruchu i utrwalanie go

INTEGRACJA KOMPLEKSU U-T Z MOTORYKĄ CAŁEGO CIAŁA

Strefa lędźwiowo-grzbietowa = strefa koordynacyjno-stabilizacyjna = strefa informacyjna

• Przerywana wibracja podwyższa napięcie mięśniowe a stabilizuje postawę

• Długotrwała i regularna wibracja obniża napięcie mięśni

• Pionizacja dziecka jak najwcześniej- wpływa to na strefę twarzy i jamy ustnej

Techniki manualne:

• Dotyk

• Głaskanie

• Rozciąganie

• Wibracja

• Aktywacja sfer motorycznych

Szczególna uwagę zwracamy na:

• Pracę czaszki w połączeniu z kręgosłupem

• Połączenie żuchwy i kości gnykowej

• Ustawienie obręczy miednicy

• Górna i dolna szczęka

Główne zasady:

• Dopiero po kontakcie z obszarem stóp lub rąk możemy przemieszczać się w kierunku twarzy

• Dziecko powinno pozostawać blisko ciała matki lub ojca

• Kontakt na wysokości oczu w połączeniu z komunikacją językową

• Pracujemy z dzieckiem na materacu

Terapia twarzy i jamy ustnej służy:

• Aktywizowaniu mięśni twarzy, jamy ustnej, języka i wszystkich struktur należących do kompleksu u-t

• Regulowaniu napięcia mięśniowego i aktywowaniu u.mięśniowego, by umożliwić ruchy fizjologiczne

• Uniknięciu patologii wtórnych i kompensacji niefizjologicznych

U-T TERAPIA REGULACYJNA WG KONCEPCJI R. CASTILLO MORALESA

• TECHNIKI STRUKTURALNE W TERAPII R.CASTILLO MORALESA

Najczęściej stosowane techniki poprawiające funkcjonowanie żuchwy:

1. Stymulacja stawów skroniowo-żuchwowych

2. Kontrola symetrycznego ułożenia głowy i szczęki

3. Techniki manualne, stymulujące receptory czucia powierzchniowego i głębokiego

1. STYMULACJA STAWÓW SKRONIOWO-ŻUCHWOWYCH

Za ruchy żuchwy odpowiedzialny jest staw skroniowo-żuchwowy pracujący w trzech kierunkach:

• Podnoszenie i obniżanie żuchwy

• Wysuwanie i cofanie żuchwy

• Przesuwanie żuchwy na boki

2. ZNACZENIE KONTROLI GŁOWY I SZCZĘKI

• Kontrola ma na celu poprawę odruchu ssania, połykania i żucia oraz usprawnić mięśnie mimiczne co ułatwi pobieranie pokarmu oraz picie z kubka

Kontrola szczęki stosowana po prawej stronie

• Dziecko po prawej stronie terapeuty

• Kciuk terapeuty na stawie s-ż

• Palec wskazujący między brodą a dolną wargą

• Palec środkowy wytwarza delikatny, stabilny ucisk na dnie jamy ustnej

Kontrola szczęki stosowana od przodu

• Jedna ręka-stabilizuje ułożenie głowy i szyi

• Druga ręka:

-Palec środkowy na dnie jamy ustnej

-Palec wskazujący z boku żuchwy

-Kciuk na linii broda-warga-bruzda nadbródkowa

-Środkowy palec oraz kciuk lekko uciskają gałąź żuchwy po obu jej stronach

Doprzednie wysunięcie żuchwy

• Palce środkowy i wskazujący na krawędziach żuchwy, lekko uciskają z wibracją w kierunku głowy

• Trzon języka do dna jamy ustnej

• W momencie delikatnego rozwarcia żuchwy i szczęki wibrujemy w kierunku doprzednim

KONTROLA SZCZĘKI U DZIECI Z SYNDROMEM DOWNA

• PRZECIWSKAZANA klasyczna kontrola szczęki gdyż pogłębia to patologię

Modyfikacja:

• Palec środkowy i kciuk oba razem lekko uciskają w kierunku głowy

• LUB lekko dociskamy dno jamy ustnej środkowym palcem, palec wskazujący i kciuk obejmują żuchwę z lekkim dociskiem w kierunku głowy

KONTROLA SZCZĘKI U DZIECI Z MÓZGOWYM PORAŻENIEM

• trudności z połykaniem - klasyczna kontrola w połączeniu z przerywaną wibracją i głaskaniem na podbródku w kierunku dogłowowo-grzbietowym

• trudności z domykaniem żuchwy- na mięśniu żwaczu palec wskazujący z przerywaną wibracją w kierunku ogonowo-grzbietowym

3. TECHNIKI MANUALNE STOSOWANE W STYMULACJI U-T

• Służą do stymulacji receptorów czucia powierzchniowego i głębokiego, wzrokowych, słuchowych lub przedsionkowych

• Nieprawidłowo przeprowadzona stymulacja -> wyzwala pierwotne reakcje, mające wpływ na funkcjonowanie wzorców odruchowych

TECHNIKI :

• DOTYK

• GŁASKANIE

• ROZCIERANIE

• UGNIATANIE

• WIBRACJA

• Jako wzmocnienie stosuje się: stymulację smaku, węchu, wzroku i słuchu.

DOTYK

• Dotykamy skóry opuszkami palców i całą powierzchnią dłoni

• Aktywizowane są zakończenia nerwowe receptorów i ciałka Merckla w naskórku (odbierające czucie dotyku)

GŁASKANIE

• Ruchy posuwiste całą powierzchnią ręki, z równomierną siłą nacisku

• Głaskanie powierzchniowe wywiera uspokajające działanie na układ nerwowy, obniża pobudliwość emocjonalną i sprzyja rozluźnieniu mięśni

• Głaskanie wykonywane energicznie i rytmicznie wywiera efekt pobudzający

• Aktywizuje zakończenia nerwowe włosów

ROZCIERANIE

• Delikatne i powolne rozcieranie pojedynczych mięśni stymuluje bliższe i dalsze części ciała do współdziałania w łańcuchu mięśniowym

• Wpływa na wrażliwość proprioreceptorów

• Stosuje się głównie w okolicy stawów

• Wzmaga kurczliwość mięśni i podwyższa napięcie

• Zawsze poprzedzone jest zakończone głaskaniem

UGNIATANIE

• Ugniatanie powinno być zdecydowane ale nie wywoływać bólu

• Określona strefa ugniatania oraz kierunki ugniatania

• Aktywizuje ciałka dotyku Meissnera i ciałka czucia ciepła Ruffiniego

WIBRACJA

Rodzaje wibracji:

• Wolna, rytmiczna, przytrzymywana- zmniejsza pobudliwość zakończeń ruchowych i czuciowych skóry- obniża napięcie mięśniowe

• Szybkie, intensywne oklepywanie czy głaskanie- podwyższa napięcie mięśni

4. ROLA MASAŻU W TECHNICE STYMULACJI U-T

• MODELOWANIE

• MOBILIZACJA MIĘŚNIA OKRĘŻNEGO WARG

• MOBILIZACJA POLICZKÓW

• MOBILIZACJA OBSZARU PODBRÓDKA

• MOBILIZACJA WSZYSTKICH MIĘŚNI TWARZY

MODELOWANIE

• Przygotowanie mięśni

• Mobilizacja skóry głowy poprzez masowanie jej opuszkami palców

MOBILIZACJA MIĘŚNIA OKRĘŻNEGO WARG

• Najczęściej i najsilniej dotknięty patologią

• Hipoaktywna wargę górną modelujemy przez ucisk i wibrację

• Domykamy obie wargi palcem wskazującym i środkowym, uciskając je i wibrując -> poprawa działania m.okrężnego warg

MOBILIZACJA POLICZKÓW

• Obie dłonie płasko na policzkach, masowanie ich symetrycznie i asymetrycznie w kierunku bródki z uciskiem, rozciąganiem i wibracją

MOBILIZACJA OBSZARU PODBRÓDKA

• Ucisk palcem wskazującym lub środkowym w kierunku głowowo-grzbietowym -> domknięcie m.okrężnego warg

• Przytrzymywana lub przerywana wibracja

• Na końcu gładziny podbródek

MOBILIZACJA WSZYSTKICH MIĘŚNI TWARZY

• Jedna rękę kładziemy na płasko w obszarze brody, drugą kładziemy na głowie i równocześnie zaczynamy wibrować

• Służy to regulacji napięcia mięśni mimicznych

METODYKA PRZEPROWADZANIA NEUROMOTORYCZNEJ TERAPII U-T WG CASTILLO MORALESA

• STYMULACJA OBSZARÓW NEUROMOTORYCZNYCH TWARZY

STREFA NEUROMOTORYCZNA TWARZY- obszar spustowy dla reakcji mięśniowych, wyzwalany za pomocą stymulacji dotykowej. Pobudzanie tych obszarów ma za zadanie:

- Uaktywnienie mięśni mimicznych

- Wyzwolenie odruchów

- Torowanie ruchów dowolnych, zw. z prawidłowym: ssaniem, odgryzaniem, żuciem, połykaniem, artykulacją, kontrolą domykania jamy ustnej i cofaniem języka

• Jak często? Raz lub kilka razy na dzień

• Jak długo? Każdy punkt ok. 1 min.

• W razie dyskomfortu - można opuścić pewne punkty

• Możliwa konieczność dodatkowego wzmocnienia przez zastosowanie płytki przedsionkowo-podniebiennej

Terapii poddajemy:

• Obszar gładzizny nosa

• Obszar zewnętrznego kąta oka

• Obszar skrzydełka nosa

• Obszar wargi górnej

• Obszar kąta ust

• Obszar bródki

• Obszar dna jamy ustnej

Kolejność:

• Obszary dna jamy ustnej

• Obszar bródki

• Obszar wargi górnej

• Obszar gładzizny nosa

Pozostałe punkty symetryczne stymulujemy równocześnie - tu kolejność nie ma znaczenia

1

---