1. Cel i zakres ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest poznanie zależności pomiędzy struktura i właściwościami żeliw

Zakres ćwiczenia obejmuje :

- zapoznanie się z strukturami żeliw białych i szarych

- analiza zależności właściwości wytrzymałościowych żeliw od ich struktury.

2. Opis stanowiska badawczego:

Do wykonania ćwiczenia niezbędne były następujące urządzenia i materiały pomocnicze:

a.) mikroskop metalograficzny

b.) próbki różnych żeliw ze zgładem trawionym

3. Przebieg doświadczenia:

- obserwacja zgładów trawionych przygotowanych 8 próbek żeliw;

- wykonanie rysunków struktur i opisanie ich.

4. Wyniki:

1. ZL 150 -żeliwo szare nie stopowe

a. Osnowa: ferrytyczno-perlityczna

d. Powiększenie 10 x 25

2. ZL 300

a. Osnowa: perlityczna z wydzieleniami ferrytu

d. Powiększenie 10 x 25

3. ZS-38-17

a. Żeliwo sferoidalne -żeliwo szare z grafitem w postaci kulek w osnowie ferrytu, nieregularne

b. Powiększenie 10 x 25

4. GK(ZS-50-…)

a. Żeliwo sferoidalne -osnowa perlityczna -grafit kulkowy

b. Powiększenie 10 x 25

5. Żeliwo o oznaczeniu GP

a. Grafit płatkowy -osnowa perlityczna

b. Powiększenie 10 x 25

6. Żeliwo o oznaczeniu ZCB

a. żeliwo ciągliwe białe -struktura ferrytyczna -grafit wydzielony w postaci węgla żarzenia -ciemna faza struktury osnowa perlityczna

b. Powiększenie 10 x 25

7.) Żeliwo o oznaczeniu ZSBN

a. Żeliwo białe w osnowie perlitycznej z cementytem iglastym

b. Powiększenie 10 x 25

8.) Żeliwo o nazwie ZCC-32-08

a. Węgiel żarzenia w ogromnych rozmiarach -w osnowie ferrytu znajdujący się całkowicie w perlicie

b. Powiększenie: 10 x 25

9.) Żeliwo o oznaczeniu ZB-P

a. Żeliwo pstre -perlit + cementyt + grafit

b. Powiększenie: 10 x 25

5. Wnioski:

- głównymi czynnikami wpływającymi na właściwości żeliw są postać występowania grafitu w żeliwie oraz rodzaj jego osnowy;

- grafit płatkowy w żeliwach szarych zwykłych tworzy karby wewnętrzne, co obniża jego wrażliwość na działanie karbu , posiada jednak zdolność tłumienia drgań oraz wpływa na dość wysoką plastyczność;

- struktura osnowy ziarn grafitu wpływa na jego właściwości wytrzymałościowe, najwyższą twardość posiada struktura żeliwa w której osnowa grafitu jest perlityczna, odpowiednio słabsze perlityczno-ferrytyczna oraz ferrytyczna,

- obecność węgla żarzenia w żeliwach ciągliwych białych powoduje wzrost twardości przy nie obniżającym się wydłużeniu względnym jak to ma miejsce w żeliwach ciągliwych czarnych;

- w żeliwach sferoidalnych największy wpływ na właściwości ma rodzaj osnowy grafitu, osnowa ferrytyczno-perlityczna podnosi twardość a obniża wydłużenie względne, jednocześnie nie obniżając udarności.

-W żeliwach nie ma możliwości uzyskania jednakowej struktury na całej powierzchni ponieważ żeliwa są odlewami.

4