Cel i zakres ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest poznanie zależności pomiędzy struktura i właściwościami żeliw
Zakres ćwiczenia obejmuje :
- zapoznanie się z strukturami żeliw białych i szarych
- analiza zależności właściwości wytrzymałościowych żeliw od ich struktury.
Opis stanowiska badawczego:
Do wykonania ćwiczenia niezbędne były następujące urządzenia i materiały pomocnicze:
a.) mikroskop metalograficzny
b.) próbki różnych żeliw ze zgładem trawionym
Przebieg doświadczenia:
- obserwacja zgładów trawionych przygotowanych 8 próbek żeliw;
- wykonanie rysunków struktur i opisanie ich.
Wyniki:
ZL 150 -żeliwo szare nie stopowe
a. Osnowa: ferrytyczno-perlityczna
d. Powiększenie 10 x 25
ZL 300
a. Osnowa: perlityczna z wydzieleniami ferrytu
d. Powiększenie 10 x 25
ZS-38-17
a. Żeliwo sferoidalne -żeliwo szare z grafitem w postaci kulek w osnowie ferrytu, nieregularne
b. Powiększenie 10 x 25
GK(ZS-50-…)
a. Żeliwo sferoidalne -osnowa perlityczna -grafit kulkowy
b. Powiększenie 10 x 25
Żeliwo o oznaczeniu GP
a. Grafit płatkowy -osnowa perlityczna
b. Powiększenie 10 x 25
Żeliwo o oznaczeniu ZCB
a. żeliwo ciągliwe białe -struktura ferrytyczna -grafit wydzielony w postaci węgla żarzenia -ciemna faza struktury osnowa perlityczna
b. Powiększenie 10 x 25
7.) Żeliwo o oznaczeniu ZSBN
a. Żeliwo białe w osnowie perlitycznej z cementytem iglastym
b. Powiększenie 10 x 25
8.) Żeliwo o nazwie ZCC-32-08
a. Węgiel żarzenia w ogromnych rozmiarach -w osnowie ferrytu znajdujący się całkowicie w perlicie
b. Powiększenie: 10 x 25
9.) Żeliwo o oznaczeniu ZB-P
a. Żeliwo pstre -perlit + cementyt + grafit
b. Powiększenie: 10 x 25
Wnioski:
- głównymi czynnikami wpływającymi na właściwości żeliw są postać występowania grafitu w żeliwie oraz rodzaj jego osnowy;
- grafit płatkowy w żeliwach szarych zwykłych tworzy karby wewnętrzne, co obniża jego wrażliwość na działanie karbu , posiada jednak zdolność tłumienia drgań oraz wpływa na dość wysoką plastyczność;
- struktura osnowy ziarn grafitu wpływa na jego właściwości wytrzymałościowe, najwyższą twardość posiada struktura żeliwa w której osnowa grafitu jest perlityczna, odpowiednio słabsze perlityczno-ferrytyczna oraz ferrytyczna,
- obecność węgla żarzenia w żeliwach ciągliwych białych powoduje wzrost twardości przy nie obniżającym się wydłużeniu względnym jak to ma miejsce w żeliwach ciągliwych czarnych;
- w żeliwach sferoidalnych największy wpływ na właściwości ma rodzaj osnowy grafitu, osnowa ferrytyczno-perlityczna podnosi twardość a obniża wydłużenie względne, jednocześnie nie obniżając udarności.
-W żeliwach nie ma możliwości uzyskania jednakowej struktury na całej powierzchni ponieważ żeliwa są odlewami.
4