„Rachunek kosztów w zarządzaniu organizacjami”

Rozdział 6 - Rachunek progu rentowności ZADANIA

Zadanie 6.1

Cegielnia produkująca jeden asortyment cegły czerwonej zrealizowała na poziomie 2.000.000 zł. Stopa kosztów zmiennych wyniosła %. Koszty zmienne jednostkowe wynoszą 1,25 zł średnio na jedną usługę. Stopa podatku dochodowego 19%, zaś kwota podatku dochodowego 383.000 zł. Ustalić:

1) próg rentowności wartościowy i ilościowy oraz współczynniki bezpieczeństwa,

2) przychód ze sprzedaży netto umożliwiający przyrost zysku netto o 20%.

Zadanie 6.2

Koszty stałe firmy zajmującej się produkcją wyrobów metalowych wynoszą 600.000 zł, w tym amortyzacja 50.000 zł. Potencjał usługowy wynosi 12.000 maszynogodzin rocznie. Jednostkowa cena sprzedaży kształtuje się na poziomie 125 zł średnio za jedną usługę. Koszty zmienne zrealizowanych usług wyniosły 800.000 zł. Stopa kosztów zmiennych wynosi 64%. Ustal:

1) wynik finansowy na sprzedaży,

2) próg rentowności,

3) poziom wykorzystania potencjału usługowego,

4. czy wykorzystując w pełni potencjał usługowy firma może osiągnąć dodatni wynik finansowy.

Zadanie 6.3

Hotel w dwóch kolejnych okresach osiągnęła wyniki, które zawiera tabela 6.5.

Tabela 6.5

Sprzedaż, przychody, koszty i zyski

L.p.	Wyszczególnienie	Okres I	Okres II
1.	Liczba zrealizowanych usług	20 000	25 000
2.	Przychody ze sprzedaży netto w zł	2 400 000 zł	3 000 000 zł
3.	Koszty zmienne bezpośrednie w zł	1 000 000 zł	1 300 000 zł
4.	Koszty zmienne pośrednie w zł	200 000 zł	325 000 zł
5.	Zysk netto w zł	240 000 zł	345 000 zł

Źródło: Dane umowne

Stopa podatku dochodowego w okresie I wynosiła 19%, zaś w okresie II 18%. Obliczyć próg rentowności i wskaźniki bezpieczeństwa ze względu na wielkość sprzedaży, cenę i koszty zmienne. Podać prawdopodobne przyczyny zmian wyliczonych wskaźników

Zadanie 6.4

Spółka jawna osiągnęła zysk netto w wysokości 330.000 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Wykorzystanie potencjału usługowego kształtuje się na poziomie 90%. Rentowność sprzedaży mierzona zyskiem na sprzedaży wynosi. 12,5%. Koszty zmienne wyniosły 2.750.000 zł. W przyszłym roku przedsiębiorstwo chce zwiększyć zysk netto o 30%. Czy jest to możliwe przy pełnym wykorzystaniu potencjału usługowego? O ile % powinna wzrosnąć cena, jeżeli zysk miałby wzrosnąć o 30% przy niezmienionych cenach czynników produkcji?

Zadanie 6.5

W okresie minionym przedsiębiorstwo produkcji materiałów budowlanych osiągnęło zysk netto w wysokości 290.500 zł. Odsetki od kredytów i pożyczek wynosiły 40.000 zł. Rzeczywisty poziom sprzedaży kształtował się na poziomie 3.000.000 zł. Stopa marży na pokrycie wynosiła 45%. Stopa podatku dochodowego kształtowała się na poziomie 19%. O ile % musi wzrosnąć przychód ze sprzedaży netto, jeżeli przedsiębiorstwo chce zwiększyć zysk netto o 25%. Nie będzie również korzystało z kredytów bankowych.

Zadanie 6.6

Roczny przychód ze sprzedaży netto sklepu spożywczego ukształtował się na poziomie 2.640.000 zł. Wskaźnik bezpieczeństwa ze względu na wielkość sprzedaży wynosi 30%. Koszty stałe kształtują się na poziomie 750.000 zł. Zaplanować kwotę wielkość przychodu ze sprzedaży brutto, jeżeli koszty obsługi zadłużenia wyniosą 60.000 zł, a zysk netto ma być o 10% wyższy. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%, a stopa podatku VAT 22%.

Zadanie 6.7

Przedsiębiorstwo małe, zatrudniające 15 osób, może zwiększyć sprzedaż o 10%. W tym celu musiałaby zaciągnąć kredyt obrotowy w wysokości 500.000 zł, oprocentowany w wysokości 12,5% w skali roku. Wzrost sprzedaży nie wymaga żadnych nakładów na rozbudowę potencjału usługowego. Dotychczasowy poziom sprzedaży wynosił 1.875.000 zł. Marża na pokrycie kształtowała się na poziomie 45%, a zysk netto wyniósł 247.500 zł, przy 19% stopie podatku dochodowego. Określić aktualną i przyszłą wielkość wskaźnika bezpieczeństwa ze względu na wielkość sprzedaży. Czy zaciągnięcie kredytu jest dla przedsiębiorstwa opłacalne?

Zadanie 6.8

Wskaźnik bezpieczeństwa ze względu na wielkość sprzedaży w poprzednim okresie ukształtował się na poziomie 20%. Próg rentowności wynosił 1.200.000 zł, stopa marży na pokrycie wynosiła 42%, a zysk na sprzedaży (operacyjny) 121.500 zł. Określić zysk netto przy założeniu 20% wzrostu sprzedaży oraz 19% stopie podatku dochodowego. Obliczyć wskaźnik bezpieczeństwa w nowych warunkach.

Zadanie 6.9

Roczne przychody ze sprzedaży brutto cegielni wynoszą 1.220.000 zł. Podatek dochodowy wyniósł 19.000 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%, a podatku VAT 22%, zaś stopa marży brutto kształtuje się na poziomie 25%. Cegielnia sprzedała 500.000 szt. cegieł. Obliczyć próg rentowności. Określić cenę minimalną zapewniającą zerowy wynik finansowy.

Zadanie 6.10

W okresie poprzednim przychód ze sprzedaży brutto wyniósł 3.660.000 zł. Koszty stałe wynosiły 800.000 zł. Wskaźnik rentowności netto wynosi 20%. Stopa podatku dochodowego wynosi 19% a stopa podatku VAT 22%. O ile %, przy niezmienionych warunkach cenowych i kosztowych, powinien wzrosnąć przychód ze sprzedaży netto, jeżeli zysk netto ma wzrosnąć o 15%, a koszty obsługi zadłużenia wynosić będą 50.000 zł.

Zadanie 6.11

Zakład energetyczny zrealizował sprzedaż energii na poziomie 220 000 000 zł. Stopa kosztów zmiennych wyniosła 50%. Koszty zmienne jednostkowe wynoszą 184 zł za 1 MWh. Stopa podatku dochodowego 19%, zaś kwota podatku dochodowego 4 750 000 zł. Ustalić próg rentowności wartościowy i ilościowy oraz współczynniki bezpieczeństwa. Określić przychód ze sprzedaży netto umożliwiający przyrost zysku netto o 20%

Zadanie 6.12

Koszty stałe Rejonu Usług Technicznych wynoszą 6.000.000 zł, w tym amortyzacja 800.000 zł. Potencjał usługowy wynosi 15.000 roboczogodzin rocznie. Jednostkowa cena sprzedaży kształtuje się na poziomie 1.250 zł średnio za jedną usługę. Koszty zmienne zrealizowanych usług wyniosły 8.000.000 zł. Stopa kosztów zmiennych wynosi 60%. Ustal:

1) wynik finansowy na sprzedaży,

2) próg rentowności i krytyczny poziom sprzedaży ze względu na płynność finansową,

3) poziom wykorzystania potencjału usługowego,

4. czy wykorzystując w pełni potencjał usługowy firma może osiągnąć dodatni wynik finansowy.

Zadanie 6.13

Ośrodek wczasowy osiągnął zysk netto w wysokości 275.400 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Wykorzystanie potencjału usługowego kształtuje się na poziomie 90%. Rentowność sprzedaży mierzona zyskiem na sprzedaży wynosi. 12,5%. Koszty zmienne wyniosły 2.750.000 zł. W przyszłym roku ośrodek chce zwiększyć zysk netto o 30%. Czy jest to możliwe przy pełnym wykorzystaniu potencjału usługowego? O ile % powinna wzrosnąć cena, jeżeli zysk miałby wzrosnąć o 20% przy niezmienionych cenach czynników produkcji?

Zadanie 6.14

W okresie minionym firma osiągnęła zysk netto w wysokości 291.600 zł. Odsetki od kredytów i pożyczek wynosiły 40.000 zł. Rzeczywista sprzedaż kształtowała się na poziomie 3.000.000 zł. Stopa marży na pokrycie wynosiła 40%. Stopa podatku dochodowego kształtowała się na poziomie 26%. Jakiego przyrostu zysku netto może oczekiwać przedsiębiorstwo, jeżeli nie będzie korzystało z kredytów a sprzedaż wzrośnie o 10%?

Zadanie 6.15

Przychody ze sprzedaży brutto wynoszą 122.000.000 zł. Podatek dochodowy wyniósł
266 000 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%, a podatku VAT 22%, zaś stopa marży brutto kształtuje się na poziomie 25%. Spółka sprzedała 500.000 MWh energii elektrycznej. Obliczyć próg rentowności oraz cenę minimalną zapewniającą zerowy wynik finansowy.

Zadanie 6.16

Spółka wytwarza dwa produkty: A i B. Stopa kosztów zmiennych produktów A wynosi 45%, produktów B 60%. Koszty stałe kształtują się na poziomie 1.212.000 zł. Udział przychodów ze sprzedaży produktów A w przychodach ogółem wynosi 70%, a produktów B 30%. Oblicz próg rentowności przy obecnej strukturze sprzedaży i przy strukturze zakładającej równy udział w przychodach ze sprzedaży produktów A i B.

Zadanie 6.17

Spółka osiągnęła w okresie bieżącym przychody ze sprzedaży netto w wysokości 2 mln. zł. Stopa marży brutto wyniosła 35%, zaś stopa podatku dochodowego 30%. Koszt zmienny jednostkowy ukształtował się na poziomie 60 zł. Przedsiębiorstwo zapłaciło 79,8 tys. zł. podatku dochodowego. Stopa podatku dochodowego wynosiła 19%. W okresie następnym Spółka zamierza zwiększyć zysk netto o 50% przy sprzedaży wyższej o 25%. Czy jest to możliwe? Oblicz,ponadto, próg rentowności przy obecnej i przy zwiększonej sprzedaży, zysk operacyjny i zysk netto oraz przychód ze sprzedaży umożliwiający zwiększenie zysku netto o 50%.

Zadanie 6.18

W okresie ubiegłym przychód ze sprzedaży netto sklepu odzieżowego wyniósł 3,5 mln zł, wskaźnik progu rentowności ukształtował się na poziomie 80%, Koszty stałe wyniosły 1,2 mln zł. Zaplanować wielkość zysku netto, jeżeli wiadomo, że sprzedaż wzrośnie o 20%, zaś koszty obsługi długu wyniosą 150 tys. zł.

Zadanie 6.19

Roczne obroty brutto sklepu branży spożywczej wyniosły 1 366 000 zł. Stopa marży handlowej kształtowała się na poziomie 35%. Stopa pozostałych kosztów zmiennych związanych z procesem sprzedaży wynosiła średnio 1%. Średnia stopa podatku VAT wynosi 11,4%. Obliczyć wynik finansowy sklepu, jeżeli jego miesięczne koszty stałe wynoszą 15 000 zł, w tym odsetki od kredytów 3 200 zł. Zaplanować wynik finansowy netto na następny rok, jeżeli przewidywany jest 10% wzrost obrotów oraz niezmieniony poziom zadłużenia i kosztów obsługi długu.

Zadanie 6.20

Przedsiębiorstwo wytwarza trzy asortymenty produktów (napoje, koncentrat owocowy i mrożonki), każdy na innej linii produkcyjnej. Ekonomiczna charakterystyka tych produktów podana jest w tabeli 6.6.

Tabela 6.6. Ekonomiczna charakterystyka produktów.

Lp.	Produkty	Cena jednostkowa w zł	Koszt zmienny jednostkowy w zł	Koszty stałe produktów w zł
1.	Napoje	150	80	320 000
2.	Koncentrat pomidorowy	275	123	575 000
3.	Mrożonki	74	25	183 000

Koszty stałe przedsiębiorstwa, nieprzypisane do produktów wynoszą 1 950 000 zł. Obliczyć próg rentowności dla poszczególnych asortymentów oraz dla całej firmy oraz wielkość przychodów ze sprzedaży netto, jeżeli majątek przedsiębiorstwa wynosi 10 000 000 zł, wskaźnik zadłużenia jest równy 45%, koszty obsługi długu wynoszą 328 000 zł, zaś oczekiwana stopa zwrotu z kapitałów własnych kształtuje się na poziomie 12%. Przedsiębiorstwo płaci podatek dochodowy w wysokości 19%.

Zadanie 6.21

Zaplanować przychody dla ośrodka odpowiedzialności (centrum zysków), jeżeli wytwarzane są w nim trzy produkty (X,Y,Z), których średnia stopa kosztów zmiennych wynosi odpowiednio: X - 55%, Y - 60%, Z - 42%. Struktura produkcji i sprzedaży tych produktów jest następująca: X - 32%, Y - 40%, zaś Z - 27%. Koszty stałe ośrodka wynoszą 1 250 000 zł. Zadana marża brutto dla ośrodka ( wynikająca z budżetu firmy) wynosi 620 000 zł.

Zadanie 6.22

Roczne koszty stałe szkoły wynoszą 550 000 zł. Koszty zmienne przypadające na jednego ucznia szacuje się na poziomie 30 zł miesięcznie. Miesięczna subwencja na jednego ucznia wynosi 195 zł. Określ minimalną liczbę uczniów, niezbędną do pokrycia kosztów całkowitych. Ustal poziom bezpieczeństwa operacyjnego, jeżeli wiadomo, że w szkole kształci się 250 000 uczniów.

Zadanie 6.23

W gminie funkcjonują trzy szkoły podstawowe (oznaczone numerami I, II, III). Informacje ekonomiczne związane z funkcjonowaniem podano w tabeli 6.7.

Tabela 6.7. Liczba uczniów i koszty szkoły

Lp.	Wyszczególnienie	Szkoła I	Szkoła II	Szkoła III
1.	Liczba uczniów	120	85	48
2.	Koszty stałe szkoły w zł	180 000	150 000	100 000
3.	Zmienny koszt kształcenia jednego ucznia w miesiącu w zł	25	30	32

Subwencja oświatowa otrzymywana przez gminę wynosi 2 100 zł rocznie na jednego ucznia.

1. Określić zdolność poszczególnych szkół do samofinansowania.

2. Określić opłacalność połączenia szkoły II i III, jeżeli koszty dowozu jednego ucznia wyniosłyby 62 zł w miesiącu, zaś koszty stałe szkoły II wzrosną o 30 000 zł

Zadanie 6.24

W gminie funkcjonuje zespół szkół, w skład którego wchodzą: szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum. Informacje ekonomiczne związane z funkcjonowaniem tego zespołu podano w tabeli 6.8.

Tabela 6.8.

Lp.	Wyszczególnienie	Podstawowa	Gimnazjum	Liceum
1.	Liczba uczniów	125	110	70
2.	Koszty stałe poszczególnych szkół w zł.	180 000	150 000	160 000
3.	Miesięczne koszty zmienne na jednego ucznia w zł	28	35	30
4.	Subwencja oświatowa (rocznie na jednego ucznia w zł)	1 050	2 150	2 300

Oprócz tego roczne koszty zarządzania całym zespołem szkół wynoszą 120 000 zł.

1. Obliczyć, ilu uczniów powinno się kształcić na poszczególnych poziomach ( w poszczególnych typach szkół), by zespół szkół był zdolny do samofinansowania.

2. Ustalić wysokość dotacji gminnej koniecznej do utrzymania zespołu szkół z podziałem na poszczególne typy.

3. Określić ekonomiczną celowość likwidacji liceum.

Zadanie 6.25

Dyrekcja liceum ogólnokształcącego rozważa możliwość uruchomienia dodatkowej klasy pierwszej o liczebności 25 uczniów. Decyzja ta wiązałaby się z koniecznością zatrudnienia jednego nauczyciela o miesięcznym wynagrodzeniu brutto w wysokości 2 650 zł. Ponadto wzrosłaby liczba godzin ponadwymiarowych o 10 godzin w tygodniu. Koszt wynagrodzenia za godzinę nadliczbową wynosi 43 zł. Roczna dotacja na jednego ucznia wynosi 2 050 zł. Obecnie w szkole uczy się 283 uczniów. Koszty zmienne przypadające na jednego ucznia wynoszą 32 zł miesięcznie. Koszty stałe szkoły kształtują się na poziomie 567 000 zł rocznie. Jaką decyzję powinna podjąć dyrekcja szkoły? Jakie będę skutki finansowe podjętej decyzji?

---