PRACA SOCJALNA i jej właściwości:

 

-    wg H. Radlińskiej polega na wydobywaniu i pomnażaniu sił ludzkich, na ich usprawnianiu oraz organizacji wspólnego działania dla dobra ludzi,

-    wg ustawy o pomocy społecznej z 12 marca 2004r praca socjalna jest działalnością zawodową mającą na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz na tworzeniu warunków sprzyjających temu celowi.

 

Cechy charakterystyczne pracy socjalnej:

 

-    położenie nacisku na osobę jako pewną całość obejmującą osobę, czynniki środowiskowe  i zachowanie;

-    kładzie nacisk na rodzinę;

-    konieczność wypracowania umiejętności wykorzystywania zasobów społeczeństwa do rozwiązywania problemów ludzi;

-    w tradycji pracy socjalnej kładzie się nacisk na 3 metody pracy: praca z indywidualnym przypadkiem, praca z grupą, praca w organizacji społeczności.

 

W pracy socjalnej istotne są techniki, tj. psychoterapia, poradnictwo, mediacja, rzecznictwo   i inne oparte na kontaktach interpersonalnych.

 

                Praca socjalna to termin, którym można opisać wszystko to, co wykonuje pracownik socjalny w Ośrodku Pomocy Społecznej. Chodzi o pracownika bezpośrednio kontaktującego się  z klientami/podopiecznymi i aktywnie uczestniczącego w planowaniu i udzielaniu pomocy.

 

                Wśród zadań pracownika socjalnego wymienianych w ustawie o pomocy społecznej  (art. 119 ustawy)

znajduje się m. in.:

-    udzielanie informacji, wskazówek i pomocy w zakresie rozwiązywania spraw życiowych osobom, które dzięki tej pomocy będą zdolne samodzielnie rozwiązywać problemy będące przyczyną trudnej sytuacji życiowej (...),

-    pomoc w uzyskaniu dla osób będących w trudnej sytuacji życiowej poradnictwa dotyczącego możliwości rozwiązywania problemów i udzielania pomocy przez właściwe instytucje państwowe, samorządowe i organizacje pozarządowe oraz wspieranie w uzyskaniu pomocy

 

                Pracownik socjalny powinien być pomocny w realnej ocenie sytuacji danej osoby. Powinien doradzić, jakie działania należy podjąć oraz zaplanować wsparcie.

W przypadku ubiegania się o zasiłki z pomocy społecznej, działania pracownika socjalnego mają bardziej formalny charakter. Wówczas podczas rodzinnego wywiadu środowiskowego sprawdza prawdziwość twierdzeń o sytuacji życiowej osoby lub rodziny. Bada, czy rzeczywiście występuje trudna sytuacja życiowa i czy dana osoba bądź rodzina jest uprawniona do otrzymania konkretnych świadczeń.

 

·       wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób lub rodzin

 

Praca socjalna z konkretną osobą, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, rozpoczyna się od wnikliwej diagnozy jej położenia. Następnie planowane są działania zmierzające do poprawy sytuacji, po czym przystępuje się do ich realizacji. Praca socjalna powinna rozwinąć poczucie własnej wartości osoby, której udziela się pomocy, wykorzystać tkwiące w niej możliwości.

W całym tym procesie klient/podopieczny powinien być aktywnym partnerem.

                Pomoc społeczna powinna dążyć do uaktywnienia swych podopiecznych, pomagać im przezwyciężać ich trudne sytuacje życiowe, by mogli sprostać wymaganiom płynącym ze środowiska społecznego. Temu służyć ma plan działania, dotyczący pomocy dla konkretnej osoby, określony wspólnie z pracownikiem socjalnym: kontrakt socjalny.

Kontrakt socjalny jest tzw. ugodą, porozumieniem z podopiecznym, polegającym na wspólnym uzgodnieniu celów i projektu działania między pracownikiem socjalnym a klientem, na wyjaśnianiu i wspólnej negocjacji wyboru możliwych rozwiązań pożądanej zmiany trudnej sytuacji oraz określaniu na jej podstawie form i czasu trwania pracy.

Zgodnie z założeniami metodyki pracy socjalnej kontrakt socjalny powinien obejmować następujące etapy:

- ustalenie wspólnych celów,

- zdefiniowanie problemów i celów,

- opracowanie planu pracy i jego strukturalizacja w czasie,

- ewaluacja realizacji uzgodnień i wyników pracy.

 

PRACOWNIK SOCJALNY

 

                Pracownik socjalny powinien być zdolny do pełnienia wielu ról, m.in.:

1)     pomocnika (organizuje pierwszy kontakt z podopiecznym, dokonuje wstępnego rozpoznania problemu),

2)     ratownika (analizuje i ocenia zjawiska rodzące zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy służb społecznych oraz kwalifikuje do uzyskania tych świadczeń),

3)     doradcy (udziela porad i pomocy w zakresie rozwiązywania spraw podopiecznych),

4)     informatora (udziela informacji dotyczących możliwości rozwiązywania problemów),

5)     pośrednika (wspiera w uzyskiwaniu pomocy ze strony właściwych instytucji i organizacji),

6)     animatora (pobudza społeczną aktywność i inspiruje działania samopomocowe w celu zaspokajania niezbędnych potrzeb życiowych osób, rodzin i środowisk społecznych),

7)     reformatora (inicjuje nowe formy pomocy oraz inspiruje tworzenie instytucji i organizacji, które mogłyby świadczyć usługi niezbędne dla poprawy tej sytuacji),

8)     planisty (współuczestniczy w inspirowaniu, opracowywaniu, wdrażaniu i rozwijaniu programów w zakresie pomocy społecznej),

9)     badacza (ujawnia, analizuje i interpretuje potrzeby i problemy społeczne),

10) koordynatora (prowadzi działania ukierunkowane na koordynację i współpracę jednostki   z instytucjami i organizacjami w celu realizacji zadań pomocy społecznej),

11) mistrza (przekazuje własne doświadczenia zawodowe praktykantom i młodszym stażem kolegom),

12) ucznia (stale pogłębia i rozszerza zakres swej wiedzy).

 

---