1. Interes polityczny, świadome dążenie jednostek lub grup społecznych biorących udział w działalności politycznej do celów przynoszących najwyższą korzyść polityczną. Interesy polityczne mają charakter ideologiczny (związane z takimi wartościami, jak np. wolność, równość społeczna, sprawiedliwość itp.) oraz ekonomiczny.
2. Grupa interesu - grupa nie będąca aktorem politycznym, lecz chcąca wywierać wpływ na zarys polityki prowadzonej przez rządy, często pojęcie grupy interesu związane jest z lobbingiem.
Grupy interesu:
reprezentują interesy określonych grup społecznych wobec innych osób,
przekazują postulaty swoich członków ośrodkom decyzyjnym,
oddziałują na rząd, parlament, partie polityczne, opinię publiczną i tym samym wpływają na polityczne rozstrzygnięcia.
Rodzaje:
A. ekonomiczne
- podstawowe
kapitalisytczne
robotnicze
- niepodstawowe
rolnicze
drobnokapitalistyczne
wolne zawody
spółdzielnie
konsumenci
B. nieekonomiczne (socjalne)
organizacje o celach politycznych niepowiązane z partiami
kościoły i zrzeszenia religijne
zrzeszenia kulturowe, filantropijne i humanistyczne
3. Tabela
4. Tabela
5. Tabela
6. Tabela
Wiodące różnice pomiędzy podstawowymi rodzajami organizacyjnych strategii grup interesu wobec politycznych kręgów decyzyjnych
|
Nacisk/presja |
Lobbing |
Reprezentacja |
Konsultacja |
Kooperacja |
Kierunki komunikacji |
Zdecydowana przewaga komunikacji jednokierunkowej pośredniej: od elit zorganizowanych grup interesu, za pośrednictwem funkcjonariuszy aparatu publicznego, mediów i opinii publicznej do politycznych kręgów decyzyjnych |
Przewaga komunikacji jednokierunkowej bezpośredniej: od elit grup interesu do politycznych kręgów decyzyjnych. Przy czym nosicielem informacji są agenci interesów, czyli lobbyści, którzy dążą do spotkań „twarzą w twarz” z decydentami. |
Przewaga komunikacji jednokierunkowej pośredniej: od elit grup interesu i za ich pośrednictwem do grupowej klienteli wyborczej i odwrotnie. |
Przewaga komunikacji dwukierunkowej: od politycznych kręgów decyzyjnych do elit grup interesu i za ich pośrednictwem do grupowej klienteli wyborczej i odwrotnie. |
Zdecydowana przewaga komunikacji dwukierunkowej, wykorzystanie zasad partnerstwa społecznego w dyskursie politycznym oraz współuczestnictwa grup interesu w procesie decyzyjnym na poziomach mikro, mezo i makro. |
Cele strategiczne |
Wymuszenie pożądanych decyzji politycznych, prezentacja konfrontacyjnej postawy w mediach. Zastraszenie rywali. Narażenie rywali i/lub publicznych instytucji budżetowych na poniesienie strat materialnych. |
Przeforsowanie pożądanych zmian legislacyjnych i/lub dostosowanie aktualnych kierunków polityki administracyjnej i gospodarczej do interesów oraz oczekiwań zorganizowanej grupy stosującej lobbing. |
Wprowadzenie do politycznego procesu decyzyjnego, za pośrednictwem reprezentantów, informacji, poglądów, oczekiwań oraz interesów szerszych wspólnot obywatelskich. |
Korekta przepływu strumienia dóbr i usług społecznych oraz wsparcie tego rodzaju polityki poprzez utrzymywanie stałych kontaktów z decydentami oraz zainteresowanymi wspólnotami (stakeholders i clients). |
Kooperacja w procesie redystrybucji dóbr i usług oraz współdecydowanie w zakresie wiodących parametrów polityki społecznej i przemysłowej. Mobilizacja poparcia zorganizowanych wspólnot, których elity korzystają z „koncesji” władzy. |
Lokalizacja kluczowych gremiów decyzyjnych reżimu politycznego |
W obrębie instytucji państwa i/lub instytucji transnarodowych (np. Unii Europejskiej). |
W obrębie instytucji państwa i administracji publicznej z uwzględnieniem nierównomiernej i często nieformalnej lokalizacji zdolności decyzyjnych związanej ze strukturą eksponowanych stanowisk. |
W obrębie egzekutywy, której kształt uzależniony jest od rywalizacji partyjnej, struktury legislatywy oraz ustaleń koalicyjnych, a także w obrębie agend administracji publicznej, gdzie eksponowane stanowiska obsadzane są „z klucza” partyjnego. |
W obrębie departamentów oraz agencji administracji publicznej, w których gestii znajduje się obsługa przepływu określonych dóbr i usług, a także na wierzchołkach władzy - jeśli istnieje tradycja tego rodzaju konsultacji (np. niemiecki zwyczaj zwany Kanzlersrunde, szeroko wykorzystywany przez H. Schmidta). |
W obrębie struktur administracji publicznej oraz instytucji służących uzgadnianiu interesów, a także na poziomie środowisk lokalnych i zakładowych, przy szerokim wykorzystaniu struktur samorządu zawodowego i pracowniczego oraz instytucji demokracji przemysłowej. |
Postrzeganie organizacji pozarządowych (przede wszystkim organizacji grup interesu) |
Jako niezdyscyplinowanych rywali, którzy mogą stanowić zagrożenie dla porządku publicznego i ładu instytucjonalnego lub jako „jedynych obrońców” interesu grupowego, który nie jest reprezentowany w należytym stopniu i na odpowiednim poziomie. |
Przede wszystkim jako wyrazicielek interesu o relatywnie wąskim i/lub specyficznym charakterze, które powinny być jednak uwzględnione w toku realizacji programów administracyjnych. Ich nieuwzględnienie może przyczynić się do deformacji lub niepowodzenia procesu implementacji. |
Jako reprezentantek silnych grup interesu, nosicielek wiodących wartości społecznych oraz tych aspektów interesu publicznego oraz interesów partykularnych, które powinny znaleźć odbicie w aktualnie realizowanych kierunkach polityki. |
Przede wszystkim jako wspólnot zainteresowanych promocja określonego programu lub typu polityki. |
Reprezentanci najsilniejszych grup interesu, droga negocjacji, przetargu interesów, promocji określonych rozwiązań oraz konsensu, przyczyniają się do wypracowania i wdrażania kierunków polityki w których obrębie uwzględniane są wiodące wartości społeczne oraz komplementarne aspekty interesu publicznego. |
Wybrane przykłady praktyki |
Blokady dróg i węzłów kolejowych, niszczenie nieoclonych towarów, niszczenie urządzeń przemysłowych, „dzikie strajki”, okupacja budynków użyteczności publicznej, dramatyczne wystąpienia uliczne lub w skrajnej formie: tzw. akcja bezpośrednia przechodząca w terroryzm. |
Spotkania przedstawicieli organizacji przemysłowych z szefami departamentów, upowszechnianie fachowych ekspertyz, korespondencja, petycje, wywieranie wpływu na parlamentarzystów lub na radnych, organizowanie akcji promujących rozwiązania kwestii problemowych, pokojowe manifestacje, bojkoty (grass roots lobbing) |
Wybory parlamentarne i samorządowe (samorząd terytorialny i zawodowy), prace w obrębie stałych komisji i gremiów eksperckich. |
Rokowania Okrągłego Stołu, komisje powoływane ad hoc, obywatelskie projekty aktów prawnych. |
Praca w obrębie komisji trójstronnych (tripartism), cedowanie części uprawnień wykonawczych egzekutywy na rzecz organizacji interesu, administracyjne „stemplowanie” projektów ustaw stanowiących efekt uzgodnień dwustronnych (bipartism). |
7. Tabela
8.
Kategorie strategii organizacyjnych
1. Strategie pasywne
2. Strategie reaktywne
3. Strategie uprzedzające
4. Strategie interakcyjne
9. Lobbing ofensywny - strategia ataku, działania lobbystyczne, mające na celu niedopuszczenie do realizacji lub osłabienie projektów
Lobbing defensywny - rodzaj strategii, której celem jest zachowanie status quo. Podejmowane działania skupiają się zatem na podtrzymywaniu, wspomaganiu projektów mający pozytywny wpływ na interesy danej grupy.
10. Lobbing bezpośredni - różnorodne sposoby bezpośredniego dostępu do decydentów. Lobbing taki może przybierać formy, od przekazywania informacji, dostarczanie badań i opracowań, aż po działania public relations
Lobbing pośredni - pozyskiwanie poparcie opinii publicznej, tworzenie odpowiedniego klimatu wokół problemu, takiego w którym decydenci podejmują korzystne dla nas decyzje
11. Rodzaje:
A. ekonomiczne
- podstawowe
kapitalisytczne
robotnicze
- niepodstawowe
rolnicze
drobnokapitalistyczne
wolne zawody
spółdzielnie
konsumenci
B. nieekonomiczne (socjalne)
organizacje o celach politycznych niepowiązane z partiami
kościoły i zrzeszenia religijne
zrzeszenia kulturowe, filantropijne i humanistyczne
12.
13.Kartka - tabela 3.1
14.Kartka - tabela 3.1
15.
16. Negatywne aspekty:
korupcja
nepotyzm brak obiektywności
bezpośrednia zależność władzy od grup interesu
istnieje ryzyko uzależnienia interesów narodowych od zagranicznych grup interesu
grupa interesu może działać wbrew interesom innych grup
Pozytywne aspekty:
artykulacja potrzeb
zwiększenie wiedzy na ten temat
zwrócenie uwagi polityków na sprawy wyborców
zwiększenie społecznego poczucia odpowiedzialności i zaangażowania obywatelskiego
17. Partia polityczna - organizacja społeczna o określonym programie politycznym, mająca na celu jego realizację poprzez zdobycie i sprawowanie władzy lub wywieranie na nią wpływu.
Grupa interesu - grupa nie będąca aktorem politycznym, lecz chcąca wywierać wpływ na zarys polityki prowadzonej przez rządy, często pojęcie grupy interesu związane jest z lobbingiem.
18.
19.kartka
20.
21.Kartka
22.
23. Lobbing polityczny zwany także rzecznictwem interesów (z ang. advocacy) - pojęcie, opisujące działania grup interesów wywierających wpływ na organy państwa (w szczególności na legislatywę) w celu uzyskania korzystnej decyzji. Przez lobbing polityczny rozumie się także pewien układ powiązań instytucjonalnych, które służą dostarczaniu informacji, które są przydatne w procesie przygotowywania strategii lobbingowej i wywierania wpływu na treść tworzonego prawa. Tylko wtedy, gdy lobbing polega na wywieraniu wpływu poprzez rzetelną informację i edukowanie jest zgodny z prawem i etyką biznesową.
24.Konsultacja:
Korekta przepływu strumienia dóbr i usług społecznych oraz wsparcie tego rodzaju polityki poprzez utrzymywanie stałych kontaktów z decydentami oraz zainteresowanymi wspólnotami (stakeholders i clients).
Kooperacja:
Kooperacja w procesie redystrybucji dóbr i usług oraz współdecydowanie w zakresie wiodących parametrów polityki społecznej i przemysłowej. Mobilizacja poparcia zorganizowanych wspólnot, których elity korzystają z „koncesji” władzy.
25.Nacisk:
Wymuszenie pożądanych decyzji politycznych, prezentacja konfrontacyjnej postawy w mediach. Zastraszenie rywali. Narażenie rywali i/lub publicznych instytucji budżetowych na poniesienie strat materialnych.
Lobbing:
Przeforsowanie pożądanych zmian legislacyjnych i/lub dostosowanie aktualnych kierunków polityki administracyjnej i gospodarczej do interesów oraz oczekiwań zorganizowanej grupy stosującej lobbing.
26.Reprezentacja - tabela: chyba
27.Nacisk/Presja - tabela: chyba
28.
29.Franfurkt - kartka
30. Strategie organizacyjne stanowią odpowiedź na wyzwania, pojawiające się w środowisku. Skoro w środowisku pojawiają się nowe wyzwania - np. rozpisane są przedterminowe wybory do parlamentu - to i cele organizacji będą ulegać modyfikacji. Decydent powinien dostrzec i określić charakter zachodzących zmian, a następnie przeformułować cele organizacyjne i przedstawić je, w przystępnej i możliwie atrakcyjnej formie, zespołowi, z którym pracuje. Lider postępujący w ten sposób wyraża ideę zarządzania przez cele
Dokonały się zmiany w środowisku
Organizacja nie zareagowała na zmiany
Dokonują się zmiany w środowisku
Organizacja reaguje na zmiany
W środowisku zachodzą zmiany, które zainicjowała organizacja
Organizacja koordynuje przebieg zmian
Podmioty znajdujące się w środowisku oraz organizacja podlegają stałym zmianom, które przyczyniają się do bieżącej modyfikacji ich wzajemnych relacji