_{II OŚ grupa1}

_{Binek Paulina}

_{Dudek Edyta}

_{Fukacz Katarzyna}

_{Właściwości sorpcyjne gleb. Suma kationów wymiennych o charakterze zasadowym.}

I. OZNACZANIE SUMY KATIONÓW WYMIENNYCH O CHARAKTERZE ZASADOWYM WG. METODY APPENA.

Odczynniki i sprzęt:

• waga precyzyjna

• kolba stożkowa o pojemności 250 cm³

• wirówka

• roztwór HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³

• roztwór NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³

• fenoloftaleina

• wskaźnik Tashiro (czerwień metylowa+błękit metylowy)

Metodyka oznaczenia:

Odważamy 20g gleby ,wsypujemy ją do kolby i zalewamy 100cm³ roztworem HCl o stężeniu o,1 mol/dm³. Kolbę umieszczamy na godzinę w wytrząsarce,a potem pozostawiamy na godzinę do odstania,następnie przesączamy przez sączek. Z przesączu pobieramy 25cm³ roztworu,dodajemy 2-3 krople wskaźnika Tashiro i miareczkujemy roztworem NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³ do zmiany zabarwienia na zielony. Powtarzamy tę czynność 2 razy. To samo robimy z roztworem HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³ (próba zerowa).

Korzystamy ze wzoru:

S=(a-b)∙c_NaOH∙20

S-suma kationów wymiennych wyrażona w mmol/100g gleby

a-ilość cm³ roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³ zużyta do miareczkowania 25 cm³ 0,1 HCl-próba zerowa

b-ilość cm³ roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³ zużyta do miareczkowania 25 cm³ przesączu glebowego

c_NaOH- stężenie molowe NaOH

20-przeliczenie na 100 g gleby

Otrzymane wyniki:

a=24,1cm³

b₁=19,2cm³ b₂=19,3cm³

c_NaOH=0,1 mol/dm³

S=24,1-19,2)∙0,1∙20

S=4,9∙0,1∙20

S=9,8 mmol/100g gleby

WNIOSKI:

Suma zasad wymiennych (S) w podanym przykładzie wynosi 9,8 mmol/100g gleby.

Wynik dotyczący sumy zasad wymiennych (S) wraz z całkowitą kwasowością hydrolityczną (Hh) może posłużyć do obliczenia pojemności kompleksu sorpcyjnego (T) oraz stopnia jego wysycenia zasadami (V).

II.OBLICZANIE POJEMNOŚCI SORPCYJNEJ GLEB I STOPNIA WYSYCENIA KOMPLEKSU SORPCYJNEGO GLEB KATIONAMI O CHARAKTERZE ZASADOWYM

Pojemnością sorpcyjną gleb nazywamy sumę wszystkich kationów, jakie gleba zawiera w stanie zasorbowanym, zdolnych do wymiany. Na sorpcję kationów przez glebę ma wpływ rodzaj koloidu glebowego, masa atomowa sorbowanego kationu, jego średnica i wartościowość oraz hydratacja kationu. Na ogół kationy szereguje się następująco:

Na⁺ < K⁺ < Mg⁺² < Ca⁺² < Al⁺³ < Fe⁺³ < H⁺

Korzystamy ze wzoru:

T=S+H_h

gdzie:

T-pojemność sorpcyjna gleb w mmol/100g gleby

S-suma zasad wymiennych w mmol/100g gleby

H_h-kwasowość hydrolityczna w mmol/100g gleby

Wyniki otrzymujemy z poprzedniego zadania:

S=9,8mmol/100g gleby

Oraz z poprzedniego sprawozdania:

H_h=3,6mmol/100g gleby

T=9,8+3,6

T=13,4mmol/100g gleby

Następnie używamy wzoru:

gdzie:

V-stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego gleb kationami o charakterze zasadowym (%)

T-całkowita pojemność sorpcyjna gleby w mmol/100g gleby

S-suma zasad wymiennych w mmol/100g gleby

WNIOSKI:

Stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego wynosi 73,13% (powyżej 70%-gleby gliniaste)

Gleby nasycone w 100% kationami o charakterze zasadowym będą wykazywały odczyn alkaliczny, gleby nasycone w 80-90% stają się już wystarczająco kwaśne. Nasz wynik wskazuje na glebę słabo kwaśną. Jest to typ gleby brunatnej. Jest to gleba ciężka nasycona.

III.OKREŚENIE BUFOROWOŚCI GLEBY METODĄ ARRHENIUSA W MODYFIKACJI BRENNERA I KAPPENA.

Odczynniki i sprzęt:

• zlewki o poj.100cm³

• waga precyzyjna

• pH-metr

• roztwór HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³

• roztwór NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm³

Metodyka oznaczenia:

Do 11 zlewek o poj. 100cm³ odważyć po 10 g gleby przesianej przez sito o śr oczek

1mm. Do pierwszych 5 zlewek dodać kolejno 2,4,6,8,10 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³ a do 5 kolejnych 2,4,6,8,10 cm³ roztworu NaOH o stężeniu 01, mol/dm3.Wszystkie zlewki uzupełnić wodą destylowaną do 20 cm³ a zlewkę 11 zalać 20cm³ wody destylowanej-próbka zerowa. Zawartość każdej zlewki wymieszać i pozostawic na 2 godziny, po tym czasie zmierzyć wartość pH każdej próbki.

Powtórzyć to zadanie dla innej gleby oraz dla piasku kwarcowego(próba zerowa)

Otrzymane wyniki:

Piasek kwarcowy(pH) gleba nr2(pH) gleba nr 4(pH)

H₂O 7 6,1 5,6

NaOH

2cm³ 11,5 7,9 7,8

4cm³ 12,4 9 8,9

6cm³ 12,7 9,8 9,6

8cm³ 13 10,1 10,5

10cm³ 13,3 10,8 10,9

HCl

2cm³ 2,5 4,6 3,8

4cm³ 2,1 3,6 2,9

6cm³ 1,9 2,9 brak

8cm³ 1,7 2,3 2,0

10cm³ 1,6 2,0 1,9

Wnioski:

Właściwości buforowe gleby zależą od jej pojemności sorpcyjnej oraz od składu

zasorbowanych kationów. Im gleba ma wyższy stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego

zasadami tym jej zdolności buforowe względem kwasów są większe.