Mocznik jest głównym produktem katabolizmu azotu grupy aminowej aminokwasów.

Mocznik tworzy się amoniaku i CO2 i asparaginianu, sześć aminokwasów uczestniczy w biosyntezie mocznika.

Asparaginian i arginina, ornityna, cytrulina, argininobursztynian - dawcy grup do syntezy mocznika.

Synteza jest częściowo procesem cyklicznym, podczas syntezy jest regenerowana ornityna, cytrulina, argininobursztynian, zużywa się CO₂, jon amonowy i asparaginian.

/Schemat Harper new na pewno, szukać w temacie o moczniku /

Arginaza hamowana jest przez ornitynę i cytrulina (inhibitory kompetycyjne).

Szybkość biosyntezy mocznika ograniczają reakcje katalizowane przez enzymy: syntetaza karbamoilofosforanowa, transkarbamoilaza ornitynowa i arginaza.

Zaburzenia związane z reakcjami cyklu mocznikowego.

• Generalnie zaburzenia autosomalne, błędy w ekspresji kodu genetycznego.

• Najgorzej jest jak dochodzi do defektu dwóch pierwszych enzymów (hiperamonemia).

• Istnieją łagodniejsze formy hiperamonemii: niedobory kolejnych enzymów.

Hiperamonemie charakteryzują się wymiotami, zaburzenia wzrostu i rozwoju umysłowego u dzieci. Leczenie to dieta, uboga w białka, ale jako ze białka trzeba dostarczać to podajemy wiele posiłków dziennie - małe stężenie chwilowe białka i jego metabolitów.

• Hiperamonemia typ I - bardzo rzadka, niedobór syntetazy karbamoilofosforanowej

• Hiperamonemia typ II - niedobór transkarbamoilazy ornitynowej

• Cytrulinemia - niedobór syntetazy arginino-bursztynianowej, gromadzenie się cytrulina w krwi, nadmiary z moczem, gromadzi się w płynie mozgowo-rdzeniowym.

• Acyduria argininobursztynianowa - niedobór argininobursztynazy

• Hiperargininemia - niedobór arginazy, niska aktywność w erytrocytach (bo cykl mocznikowy generalnie w wątrobie), wydzielamy nadmiar lizyny, bo te dwa aminokwasy maja te same przenośniki i systemy pozyskiwania

/Ciekawostka: Benzoesan - alternatywna droga wydalania azotu grupy aminowej z organizmu, glicyna reaguje dzięki niemu i przechodzi w furfural(?), który jest wydalany

Katabolizm szkieletów węglowych aminokwasów.

Katabolizm asparaginianu i asparaginy - do szczawiooctanu dzięki asparaginazie (asparagina do asparaginianu) i aminotransferazie (niedobór tych enzymów jest letalny), (grupę aminowa odbiera pirogronian - alanina).

Katabolizm glutaminy i glutaminianu - do α-ketoglutaranu dzięki glutaminazie (glutamina do glutaminianu) i aminotransferazie. (grupę aminowa odbiera pirogronian - alanina).

Katabolizm proliny i argininy - do α-ketoglutaranu. (schemat musi być w Harperze).

Katabolizm histydyny - do α-ketoglutaranu przez glutaminian. Ważna reakcja: N-formiminoglutaminian (figlu) - jeśli jest w moczu to znaczy o niedoborze H4folianu (znaczenie diagnostyczne)

Choroby:

• Autosomalne recesywne hiperprolinemie

• Opóźnienie umysłowe występuje w połowie przypadków - żaden nie zagraża życiu.

• Hiperprolinemia typu I - niedobór dehydrogenazy prolinowej,

• Hiperprolinemia typu II - niedobór dehydrogenazy semialdehydo l-glutaminianowej, mocz zawiera katabolity hydroksyproliny.

• Histydynemia - zwiększenie stężenia His we krwi i w moczu - defekt dotyczy aminoakoliazy histydynowej - opóźnienie rozwoju umysłowego

• Zakresowy zanik (atrofia) siatkówki, zwyrodnienie niaczyniowkowo-siatkowkowe z postępująca utrata widzenia obwodowego, tunelowego kończące się ślepotą - w osoczu wzrasta stężenia ornityny, defekt dotyczy δ-transferazy ornitynowej

• Zespół hiperornitynemii -hiperamonemii - zwiększone stęż amoniaku i ornityny we krwi, defekt transportera mitochondrialnego dla ornityny i cytruliny

2

made by witek coś źle? [e-mail]