ZASADY BADAŃ BAKTERIOLOGICZNYCH

Joanna Kądzielska

Katedra Mikrobiologii Lekarskiej

Warszawski Uniwersytet Medyczny

• METODY HODOWLI BAKTERII

• METODY MIKROSKOPOWE

• MORFOLOGIA BAKTERII

• TOK BADANIA DIAGNOSTYCZNEGO

BADANIA MIKROBIOLOGICZNE

• CHORZY

• OZDROWIEŃCY

• BEZOBJAWOWI NOSICIELE

• OSOBY Z KONTAKTU

• PERSONEL MEDYCZNY

• ZAWODOWE GRUPY RYZYKA

CEL BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH

• WYKRYCIE CZYNNIKA ETIOLOGICZNEGO

• JEGO IDENTYFIKACJA

• TESTY WRAŻLIWOŚCI NA CHEMIOTERAPEUTYKI

WYKRYCIE CZYNNIKA ETIOLOGICZNEGO

• Hodowla na podłożach sztucznych

• Preparat mikroskopowy

• Badania molekularne

• Testy lateksowe

• Badania serologiczne- poszukiwanie przeciwciał

• Testy skórne

• Poszukiwanie toksyn bakteryjnych

HODOWLA NA PODŁOŻACH SZTUCZNYCH

• TEMPERATURA 37°C

• CZAS 24 h

2 -7 dni

tygodnie

• WARUNKI TLENOWE

MIKROAEROFILNE

BEZTLENOWE

WZROST KOLONII BAKTERYJNYCH NA PODŁOŻACH

PODŁOŻA DO HODOWLI BAKTERII

• STAŁE / PŁYNNE

• PROSTE / WZBOGACONE

• WYBIÓRCZO - RÓŻNICUJĄCE

• SPECJALNE

BADANIE MIKROSKOPOWE

• Bezpośrednio z materiału klinicznego pobranego od pacjenta

• Z wyhodowanych na podłożach bakteriologicznych kolonii bakterii

PODSTAWOWE KSZTAŁTY I UKŁADY KOMÓREK BAKTERYJNYCH

• Kuliste Cylindryczne Spiralne
  

• ZIARNIAKI PAŁECZKI KRĘTKI
  

• DWOINKI LASECZKI ŚRUBOWCE
  

• CZWORACZKI PRZECINKOWCE

• 
  SZEŚCIANKI

• PACIORKOWCE

• GRONKOWCE
  

RODZAJE MIKROSKOPÓW

• MIKROSKOP ŚWIETLNY

• Zwykły (zdolność rozdzielcza 0,2 µm)

• ultrafioletowy (zdolność rozdzielcza 0,08 µm)

• ciemnego pola

• fluorescencyjny

• kontrastowo-fazowy

• MKROSKOP ELEKTRONOWY

MIKROSKOP CIEMNEGO POLA

• ZAWIERA ZMODYFIKOWANY KONDENSOR: OBSERWACJA DROBNYCH OBIEKTÓW NA CIEMNYM TLE. MOŻNA OGLĄDAĆ RUCH PRZYŻYCIOWO.

• WYKORZYSTYWANY DO OGLĄDANIA BARDZO MAŁYCH KOMÓREK BAKTERII NP. KRĘTKI, LEPTOSPIRY

MIKROSKOP FLUORESCENCYJNY

• ŹRÓDŁEM SWIATŁA SĄ PROMIENIE POZAFIOŁKOWE. STOSUJE SIĘ BARWNIKI FLUORYZUJĄCE (FLUOROCHROMY):

• AURAMINA, RODAMINA, IZOTIOCYJANIAN FLUORESCEINY -FITC)

MIKROSKOP KONTRASTOWO-FAZOWY

• NIEUCHWYTNE DLA OKA RÓŻNICE FAZOWE FAL SWIATŁA BIAŁEGO ZAMIENIA SIĘ NA RÓŻNICE W INTENSYWNOŚCI DZIĘKI: PŁYTCE FAZOWEJ W OBIEKTYWIE I PIERSCIENIU FAZOWYM W KONDENSORZE

• MOŻLIWA OBSERWACJA WEWNĘTRZNYCH STRUKTUR NP.. PODZIAŁU KOMÓRKI

• OTOCZKA PACIORKOWCA

MIKROSKOP ELEKTRONOWY

• WYKORZYSTUJE WŁAŚCIWOŚCI FALOWE STRUMIENIA ELEKTRONÓW

• ZAMIAST SOCZEWEK POSIADA TRZY ELEKTROMAGNESY ODPOWIADAJĄCE OBIEKTYWOWI, OKULAROWI I KONDENSOROWI.

• ZDOLNOŚĆ ROZDZIELCZA DO 0,001 µm

• BADANIE BUDOWY WEWNĘTRZNEJ BAKTERII I WIRUSÓW

METODY BARWIENIA BAKTERII

• PROSTE (jeden barwnik np.. błękit metylenowy, fuksyn wodna)

• ZŁOŻONE (kilka barwników np.. Metoda Grama)

• SPECJALNE

prątki - bakterie kwasooporne

spory = przetrwalniki laseczek Bacillus i Clostridium

METODY BARWIENIA BAKTERII

ZŁOŻONE:

POZYTYWNE (METODA GRAMA)

NEGATYWNE (KRĘTKI)

NEGATYWNO-POZYTYWNE (OTOCZKI)

METODA GRAMA:

1. Fiolet krystaliczny 1-2 min

2. Płyn Lugola 1-2 min

3. Alkohol 30 sek

4. Fuksyna wodna 30 sek

METODA GRAMA
jest najważniejsza i powszechnie stosowana
w mikrobiologii

METODA GRAMA

• Bakterie Gram-dodatnie

• Bakterie Gram-ujemne

Bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne

• 1. Różnice w budowie i składzie chemicznym ściany komórkowej

• 2. Różnice cech chemicznych i fizjologicznych: - tworzenie spor ( G + )

- wrażliwość na detergenty

i srodki dezynfekcyjne G +> G -

• wrażliwość na lizozym ( G + )

PODZIAŁ BAKTERII NA PODSTAWIE BARWIENIA METODĄ GRAMA

• Gram- dodatnie

• Gronkowce

• Paciorkowce

• Pneumokoki

• Laseczka wąglika

• Laseczka tężca

• Laseczka jadu kiełbasianego

• Gram- ujemne

• Dwoinka zapalenia opon mózgowych

• Dwoinka rzeżączki

• Pałeczki jelitowe (E.coli)

• Pałeczka ropy błękitnej

• Pałeczka krztuśca

• Przecinkowiec cholery

GRONKOWIEC ZŁOCISTY

LASECZKI WĄGLIKA

PAŁECZKA KRZTUŚCA

SALMONELLA

DWOINKA ZAPALENIA PŁUC

PACIORKOWCE W PREPARACIE BEZPOŚREDNIM

DWOINKI RZEŻĄCZKI W PREPARACIE BEZPOŚREDNIM

IDENTYFIKACJA WYHODOWANYCH BAKTERII

• Testy biochemiczne

• Klasyfikacja serologiczna (surowice wzorcowe)

TEST WRAŻLIWOŚCI NA CHEMIOTERAPEUTYKI

• Jakie leki można zastosować?

• Weryfikacja terapii

• Określenie MIC

• Badania epidemiologiczne

TESTY LATEKSOWE

BADANIA SEROLOGICZNE

MATERIAŁY DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH

• WYMAZY

• WYCINKI

• ROPA

• ZESKROBINY

• KREW

• MOCZ

• KAŁ

• MATERIAŁY ŚRÓDOPERACYJNE

• PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY

MATERIAŁY DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH NALEŻY POBIERAĆ

ZAWSZE Z ZACHOWANIEM ZASAD ASEPTYKI

ODPOWIEDNI JAŁOWY (STERYLNY) POJEMNIK

STERYLNE WACIKI I PODŁOŻA TRANSPORTOWE

PŁYNNE PODŁOŻA TRANSPORTOWE DO KRWI

TOK BADANIA DIAGNOSTYCZNEGO