Kończyna dolna i obręcz miednicowa

Kości kończyny dolnej

A) Kość miedniczna: (os coxae)
a) kość łonowa (os pubis)
b) kość kulszowa (os ischii)
c) kość biodrowa (os ilium)

B) Kość udowa (femur)
Koniec bliższy:
- głowa kości udowej (caput ossis femoris)
- szyjka kości udowej (collum femoris)
- krętarz większy (trochanter maior)
- krętarz mniejszy (trochanter minor)
- grzebień międzykrętarzowy (crista intertrochanterica)
Trzon (corpus)
Koniec dalszy:
- nadkłykieć przyśrodkowy (epicondylus medialis)
- nadkłykieć boczny (epicondylus lateralis)
- dół międzykłykciowy (fossa intercondyliaris)
- kłykieć przyśrodkowy (condylus medialis)
- kłykieć boczny (condylus lateralis)

C) rzepka (patella)
a) podstawa rzepki (basis patellae)
b) wierzchołek rzepki (apex patellae)

D) Kości podudzia - goleni:

a) Kość piszczelowa (tibia)
Koniec bliższy:
- kłykieć przyśrodkowy (condylus medialis)
- kłykieć boczny (condylus lateralis)
- guzek międzykłykciowy przyśrodkowy (tuberculum intercodylare mediale)
- guzek międzykłykciowy boczny (tuberculum intercodylare laterale)
- guzowatość piszczeli (tuberositas tibiae)
Koniec dalszy:
- kostka przyśrodkowa (malleolus medialis)
- powierzchnia stawowa kostkowa ( facies articularis malleolaris)

b) Kość strzałkowa (fibula)
Koniec bliższy:
- głowa strzałki (caput fibulae)
- powierzchnia stawowa głowy strzałki (facies articularis capitis fibulae)
Koniec dalszy:
- kostka boczna (malleolus lateralis)
- powierzchnia stawowa kostki (facies articularis malleoli)

E) Kości stopy:
a) Kości stępu
Szereg bliższy:
- kość skokowa (talus)
- kość piętowa (calcaneus)
- kość łódkowata stopy (os naviculare pedis)
Szereg dalszy
- k. klinowata przyśrodkowa (os cuneiforme mediale)
- k. klinowata pośrednia (os cuneiforme intermedium)
- k. klinowata boczna (os cuneiforme laterale)
- k. sześcienna (os cuboideum)
b) Kości śródstopia, (5)
- podstawa kości śródstopia (basis metatarsalis)
- trzon k. śródstopia (corpus metatarsalis)
- głowa k. śródstopia (caput metatarsalis)
c) Kości palców

Palce i ilość paliczków:
- palec pierwszy ,paluch (digitus primus, hallux) dwa paliczki (phalanges)
- palec drugi(digitus secundus) - trzy paliczki
- palec trzeci(digitus tertius) - trzy paliczki
- palec czwarty(digitus quartus)- trzy paliczki
- palec piąty, palec mały(digitus quintus, digitus minimus) - trzy paliczki
Nazwy paliczków:
- paliczek bliższy (phalanx proximalis)
- paliczek środkowy (phalanx media)
- paliczek dalszy (phalanx distalis)

Stawy i więzadła

A) staw biodrowy (articulatio coxae)
- kulisty panewkowy; prosty, wieloosiowy
- struktury budujące staw: głowa kości udowej i panewka kości miedniczej z obrąbkiem stawowym
prostowanie◊zginanie (flexio), tyłozgięcie ◊- przodozgięcie ◊ przywodzenie (adductio), odciąganie ◊(extensio), przyciąganie odwodzenie (abductio), ruchy obrotowe na zewnątrz i do wewnątrz

B) staw kolanowy (articulatio genus)
- obrotowy (zawiasowo-rowerowy); wyst. Łękotki; złozony, dwuosiowy
- struktury budujące staw: kłykcie kości udowej i kłykcie kości piszczelowej
- ruchy: zginanie, prostowanie, ruchy obrotowe do wewnątrz do zewnątrz (możliwe jedynie w pozycji zgięcia)

C) piszczelowo-strzałkowy (art. tibiofibularis)
- staw włóknisty (art. fibrosa), więzozrost
- struktury budujące staw: pow. przyśrodkowa dalszego końca strzałki i wcięcie strzałkowe dalszego końca k. piszczelowej
- ruchy: zespalanie obu kostek, przy prostowaniu grzbietowym w stawie rozchyla się nieznacznie◊skokowym górnym rozwidlenie kostek

D) staw skokowo-goleniowy (art. talocrularis)
- inaczej staw skokowy górny
- zawiasowy (ginglymus); prosty, jednoosiowy
- budowa: bloczek kości skokowej i pow. stawowe dalszych końców kości goleni
- ruchy: zgięcie (opuszczenie grzbietu stopy), zgięcia podeszwowe stopy, prostowania (unoszenie grzbietu stopy), zginanie grzbietowe stopy

E) staw skokowo-piętowo-łódkowy (art. talocalaneonavicularis)
- inaczej staw skokowy dolny
- kombinowany stożkowo-kulisty; złożony, jednoosiowy
- budowa: pow. stawowa na tylnym odc. góry kości piętowej oraz odc.więzadła piętowo łódkowego piętowego i pow. stawowa w tylnym odcinku pow kości skokowej
- ruchy: unoszenie przyśrodkowego brzegu stopy (supinacja), unoszenie brzegu bocznego stopy (pronacja)

F) śródstopno-paliczkowe (art. metatarsophalangeales)
- stawy kuliste, czynnościowo ograniczone
- ruchy: zginanie (flexio) i prostowanie (extensio)

G) międzypaliczkowe stopy (art. interphalangeales pedis)
- zawiasowe, proste, jednoosiowe
- ruchy: zginanie (flexio) i prostowanie (extensio)

Mięśnie

A) Mięśnie uda:
a) przednie:
- zginacz stawu biodrowego
- prostownik stawu kolanowego
- czworogłowy uda (m. quadriceps femoris)
- krawiecki (m. sartorius)
b)przyśrodkowe:
- m. przywodziciel długi (m. adductor longus)
- m. przywodziciel krótki (m. adductor brevis)
- m. m. przywodziciel wielki (m. adductor magnus)
- m. grzebieniowy (m. pectineus)
- m. smukły (m. gracilis)
c) boczne
- napinacze stawu biodrowo lędźwiowego
d) tylne:
- m. pośladkowe
- m. dwugłowy uda (m. biceps femoris)
- m. półścięgnisty (m. semitendinosus)
- m. półdłoniasty (m. semimembranosus)

B) Mięśnie podudzia:
a) grupa przednia:
- m. piszczelowy przedni (m. tibialis anterior)
- m. prostownik długi palców (m. extensor digitorum longus)
- m. prostownik długi palucha (m. extensor hallucis longus)
b) grupa boczna:
- m. strzałkowy długi (m. peroneus longus)
- m. strzałkowy krótki (m. peroneus brevis)
c) grupa tylna:
Warstwa powierzchniowa:
- m. brzuchaty łydki (m. gastrocnemius)
- m. płaszczkowaty (m. soleus)
- m. podeszwowy (m. plantaris)
Warstwa głęboka:
- m. podkolanowy (m. popliteus)
- m. zginacz palców długi (m. flexor digitorum longus)
- m. piszczelowy tylny (m. tibialis posterior)
- m. zginacz palucha długi (m. flexor hallucis longus)

Nerwy

A) Unerwienie mięśni działających na staw biodrowy:
a) nerw pośladkowy górny (nervus gluteus superior)
b) nerw pośladkowy dolny (n.gluteus inferior)
c) nerw kulszowy (n.ischiadicus)
d) nerw zasłonowy (n.obturatorius)
e) nerw udowy (n.femoralis)

B) Unerwienie mięśni działających na staw kolanowy:
a) nerw udowy (n.femoralis)
b) nerw kulszowy (n.ischiadicus)
c) nerw zasłonowy (n.obturatorius)
d) nerw piszczelowy (n.tibialis)

C) Unerwienie mięśni goleni i stopy:
a) nerw piszczelowy (n.tibialis)
b) nerw strzałkowy wspólny (n.fibularis communis)
c) nerw strzałkowy głęboki (n. fibularis profundus)
d) nerw strzałkowy powierzchowny (n.fibularis superficialis)
e) nerw podeszwowy przyśrodkowy (n.plantaris medialis)
f) nerw podeszwowy boczny (n.plantaris lateralis)

Naczynia krwionośne

A) Miednica i udo:
a) t. pośladkowa górna (a. glutea superior)
b) t. pośladkowa dolna (a. glutea inferior)
c) ż. pośladkowe górne (vv. gluteae superiores)
d) ż. pośladkowe dolne (vv. gluteae inferiores)
e) t. biodrowa wewnętrzna (a. iliaca interna)
f) ż. biodrowa wewnęrzna (v.iliaca interna)
g) t. sromowa (a.. pudenda )
h) ż. sromowa (v. pudenda)
i) t. udowa (a.femoralis)
j) ż. udowa (v.femoralis)
k) t. zasłonowa (a.obturatoria)

B) Podudzie i stopa:
a) ż.podkolanowa (v.poplitea)
b) t. podkolanowa (a.poplitea)
c) ż. odstrzałkowa (v.saphena parva)
d) ż. odpiszczelowa (v. saphena magna)
e) t. piszczelowa (a. tibialis)
f) t. strzałkowa (a.fibularis)
g) t. grzbietowa stopy (a.dorsalis pedis)
h) t. podeszwowa (a.plantaris)

---