NORMA JĘZYKOWA, Uczelnia, Filologia polska, II rok, semestr I, Kultura języka polskiego


NORMA JĘZYKOWA - zbiór elementów, które są w pewnym okresie uznane przez jakąś społeczność za wzorcowe, poprawne albo co najmniej dopuszczalne.

- norma spontaniczna - umiejętność wyboru takich środków językowych, które są przyjęte w danej grupie, jako charakterystyczne dla niej i konstytuujące odmianę języka, której ta grupa używa

- norma naturalna / realna - intuicyjne naśladowanie określonych sposobów mówienia; kształtuje się spontanicznie w toku długotrwałego używania określonych środków językowych

- norma skodyfikowana - jest kształtowana z udziałem refleksji językowej i świadomego odwoływania się do tradycji oraz znajomości systemu językowego; jest to norma ujęta w opisy, przypisy i wzory.

Podział norm ze względu na poziom uczestnictwa w języku:

Halina Kurkowska:

- norma potoczno - użytkowa - uczestnictwo minimalne,

- norma polszczyzny publiczne - dla uczestnictwa typu średniego,

- norma wzorcowa - na najwyższym poziomie uczestnictwa

Norma wzorcowa:

- elementy języka i wypowiedzi, które są używane świadomie, z poczucie ich wartości semantycznej

i stylistycznej, a pozostają w zgodzie z tradycją językową, regułami gramatycznymi i semantycznymi polszczyzny oraz tendencjami rozwojowymi, które można w niej obserwować,

- przy ocenie faktów językowych ocenia się kryterium autorytetu kulturowego,

Norma użytkowa:

- obejmuje zbiór wyrazów, ich form i połączeń, używanych w kontaktach swobodnych, nieoficjalnych,

- pod uwagę bierze się użyteczność i sprawność językową, w mniejszym stopniu zgodność z tradycją lub systemem językowym

- jest zróżnicowana ze względu na zasięg i jakość używanych środków językowych

Norma profesjonalna - obejmuje elementy języka prymarnie pisanego, używane w kontaktach sformalizowanych, które są aprobowane w danym środowisku, ale pozostają poniżej normy wzorcowej.

Norma potoczna regionalna - obejmuje regionalizmy, które są traktowane jako pozostające poniżej normy wzorcowej.

Norma potoczna - stanowi trzon normy użytkowej. Zachodzi w aktach komunikacji między uczestnikami dobrze się znającymi.

Wydzielenie poziomu normy użytkowej nie zakłada, że wszelkie elementy występujące w tekstach współczesnych są aprobowane jako normatywne. Wyróżnianie poziomu normatywnego zakłada istnienie form poniżej tego poziomu, a więc elementów nienormatywnych.

Norma jest dynamiczna, gdyż język ciągle się zmienia, zarówno w wyniki tendencji wewnętrznych, jak i wskutek ewolucji przyzwyczajeń językowych jego użytkowników i zmian w rzeczywistości zewnętrznej. Szybciej zmienia się norma użytkowa, zwłaszcza potoczna.

Warianty w normie - warianty językowe - środki oboczne, równoległe, pełniące tę samą funkcję.

- wariantywność wewnątrzpoziomowa - gdy warianty istnieją w obrębie jednego poziomu normy

- wariantywność międzypoziomowa - jeden z wariantów występuje w normie wzorcowej, drugi w użytkowej.

Podział elementów wariantywnych ze względu na ich stosunek do siebie:

- wariancja alternatywna - obejmuje warianty równoległe / alternatywne, mające oparcie w dwóch modelach systemu, równouprawnione w normie. Wybór jednego z wariantów zależy od użytkownika języka.

- wariancja recesywna - gdy jeden z elementów obocznych jest przestarzały, ma ograniczony zakres użycia,

- wariancja ekspresywna / innowacyjna - gdy do normy językowej wchodzą z uzusu elementy nowe



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Fleksja rzeczownika, Uczelnia, Filologia polska, II rok, semestr I, Kultura języka polskiego
Związek zgody, Uczelnia, Filologia polska, II rok, semestr I, Składnia języka polskiego
HLPR uzup, Uczelnia, Filologia polska, II rok, semestr I, Praca semestralna semestr - zimowy
Opracowanie Marii, Uczelnia, Filologia polska, II rok, semestr I, HLP - Romantyzm
narracja jako monolog wypowiedziany - opracowanie, Uczelnia, Filologia polska, II rok, semestr I, Te
SEMANTYKA, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Semantyka i pragmatyka językowa
ADL III, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, ADL
jezykoznawstwo 08, Filologia polska, II rok, Gramatyka opisowa
III HLP cwicz. - 2014-15, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, HLP
teoria literatury 2014, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Teoria literatury
AMBASADOROWIE, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Praca licencjacka, Teksty
BALLADA WRZEŚNIOWA, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Praca licencjacka, Teksty
opracowanie- Weinrich, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Teoria literatury, 6
CZOŁG, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Praca licencjacka, Teksty
ELEKCJA, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Praca licencjacka, Teksty
EPITAFIUM DLA WYSOCKIEGO, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, Praca licencjacka, Tekst
ADL III, Uczelnia, FIlologia polska, III rok, semestr I, ADL
czesci mowy - dodatkowa tabela (1), Filologia polska II rok, fleksja i składnia
Terapia logopedyczna Konspekt 2, PWSZ Tarnów Filologia polska II rok, PWSZ Tarnów Filologia polska I

więcej podobnych podstron