Analiza wyniku finansowego:
Podstawowym źródłem analizy wyniku finansowego jest księgowa ewidencja kosztów i wyników oraz sporządzony na jej podstawie rachunek zysków i strat.
W analizie wyniku finansowego rozróżnia się:
analiza wstępna - obejmuje ocenę struktury i dynamiki tego wyniku w różnych przekrojach; wnioski te mają charakter ogólny.
analiza przyczynowa - ma na celu określenie wpływu poszczególnych czynników na badane zjawisko
W przypadku przedsiębiorstwa przemysłowego czynnikami które wpływają na wynik ze sprzedaży produktów będą:
liczba sprzedanych produktów
jednostkowa cena sprzedaży
jednostkowy koszt własny
Wzrost lub zmniejszenie sprzedanych produktów powoduje proporcjonalny przyrost lub obniżenie zysku na sprzedaży produktów.
Także przyrost zysku powoduje wzrost ceny sprzedaży i obniżenie jednostkowych kosztów własnych, a obniżenie zysku zmniejszenie ceny sprzedaży wzrost jednostkowych kosztów własnych.
Analiza bilansu w układzie poziomym:
Analiza pozioma bada kształtowanie się poszczególnych składników aktywów i pasywów na przestrzeni roku obrotowego, ustala ich dynamikę.
W analizie poziomej porównywane są dwa okresy. Otrzymujemy obraz sytuacji finansowej jednostki na przestrzeni 2 lat.
Umożliwia ona badanie prawidłowości lub nieprawidłowości sfinansowania poszczególnych składników bilansowych. Informuje o stopniu wyposażenia jednostek w fundusze, kapitały własne, o sposobie finansowania majątku, który nie został pokryty kapitałami własnymi, wypłacalności jednostki, wytycza terminowe wywiązywanie się z obowiązku spłaty zobowiązań wraz z odsetkami.
Podstawowe wskaźniki przy analizie poziomej:
dynamika aktywów trwałych = aktywa trwałe roku bieżącego/aktywa trwałe roku poprzedniego *100%
dynamika aktywów obrotowych = aktywa obrotowe roku bieżącego/aktywa obrotowe roku poprzedniego *100%
dynamika aktywów własnych = aktywa własne roku bieżącego/aktywa własne roku poprzedniego *100%
dynamika aktywów obcych = aktywa obce roku bieżącego/aktywa obce roku poprzedniego *100%
Analiza pionowa bilansu:
Analiza pionowa wyraża się w ocenie struktury i jej zmian bądź do składników majątku (aktywów) bądź źródeł pochodzenia i finansowania tych składników (pasywów).
Istotną rolę odgrywa ocena relacji między majątkiem trwałym i majątkiem obrotowym.
Podstawową miarą stopnia elastyczności mogą być wskaźniki które przedstawiają stosunek jednych składników majątku do drugich.
Wskaźniki wyposażenia jednostki gospodarczej w składniki majątku trwałego i obrotowego:
udział środków trwałych w łącznej sumie aktywów
środki trwałe/aktywa ogółem *100%
udział inwestycji w łącznej sumie aktywów
inwestycje/aktywa ogółem *100%
udział wartości niematerialnych i prawnych w łącznej sumie aktywów
wart. niematerialne i prawne/aktywa ogółem *100%
udział finansowych składników majątku trwałego w łącznej sumie aktywów
finansowe składniki majątku trwałego/aktywa ogółem *100%
udział zapasów w łącznej sumie aktywów
zapasy/aktywa ogółem *100%
udział należności w łącznej sumie aktywów
należności/aktywa ogółem *100%
udział środków pieniężnych w łącznej sumie aktywów
środki pieniężne/aktywa ogółem *100%
udział krótkotrwałych papierów wartościowych w łącznej sumie aktywów
krótkotrwałe papiery wart./aktywa ogółem *100%
Co oznacza duży udział aktywów trwałych i niski obrotowych? -mała elastyczność firmy, czyli zdolność przystosowania się do zmieniających się warunków rynkowych,- duże ryzyko operacyjne, czyli wrażliwość zysku operacyjnego na zmiany przychodów ze sprzedaży,-ograniczona płynność finansowa - małe możliwości zamiany składników aktywów trwałych na gotówkę, służącą do spłaty zobowiązań,-w krótkim czasie ograniczenie zdolności do generowania przychodów i zysków - w dłuższym sytuacja odwrotna Co oznacza duży udział kapitałów własnych niski udział kapitałów obcych, w tym krótkoterminowych: -małe ryzyko finansowe czyli mała wrażliwość zmian zysku netto (rentowności netto kapitału własnego) w przypadku zmian zysku operacyjnego (przed spłatą odsetek i opodatkowaniem),- małe ryzyko utraty płynności finansowej w związku z niskimi kosztami obsługi długu,- korzystny wpływ na zdolność kredytową,-wysoka wiarygodność handlowa (pozytywna ocena kontrahentów - dostawców), co wynika z gwarancyjnej funkcji kapitału własnego,-wysoki koszt kapitału
Dźwignia operacyjnaEfekt dźwigni operacyjnej opiera się na bardzo charakterystycznej zależności: wraz ze wzrostem wartości sprzedaży firmy jej zysk operacyjny wzrasta w sposób ponadproporcjonalny. Nieproporcjonalność wzrostów wynika z udziału kosztów stałych przedsiębiorstwa. Wraz ze wzrostem produkcji, koszty stałe pozostają na niezmienionym poziomie, a ich wartość rozkłada się na większą liczbę wytworzonych jednostek produktu. Zmniejsza się zatem jednostkowy koszt produktu, czego efektem jest wzrost zysku firmy. Ten właśnie efekt nazywany jest dźwignią operacyjną. W celu ustalenia, jak zmieniać się będzie zysk operacyjny firmy w zależności od zmiany sprzedaży, wykorzystamy następującą zależność: DOL = %DEBIT / %DS gdzie: DOL - stopień dźwigni operacyjnej (ang. degree of operating leverage) %DEBIT - procentowy wzrost zysku operacyjnego (lub zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem) %DS - procentowy wzrost przychodów netto ze sprzedaży firmy. Dźwignia finansowa - instrument finansowy wykorzystywany przez podmioty w celu zwiększenia zyskowności. Dźwignia finansowa ma sens wtedy kiedy dofinansowując podmiot kapitałem obcym możemy liczyć na zwiększenie zysków przynajmniej w stopniu pozwalającym na spłatę kosztów pozyskania kapitału. Inaczej mówiąc podmiot osiąga korzyści z dźwigni finansowej, gdy koszt kapitałów obcych jest niższy od rentowności jego majątku. DFL = %DNP / % DEBIT gdzie: DFL - stopień dźwigni finansowej (ang. degree of financial leverage) %DNP - procentowy wzrost zysku netto %DEBIT - procentowy wzrost zysku operacyjnego (lub zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem). Stopień dźwigni finansowej DFL jest wprost proporcjonalny do % przyrostu rentowności kapitału własnego %D r a odwrotnie proporcjonalny do procentowej zmiany zysku operacyjnego (przed spłatą odsetek i opodatkowaniem) %D EBIT.
Kapitał stały- jest to długoterminowy kapitał zaangażowany w działalność gospodarczą przedsiębiorstwa. Na kapitał stały składają się: Kapitał własny, rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, pozostałe rezerwy długoterminowe, zobowiązania długoterminowe, zobowiązania z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności powyżej 12 miesięcy.
rentowność finansowa dotyczy zyskowności zaangażowanego kapitału własnego, stanowi obszar zainteresowania akcjonariuszy, pozwala określić stopę zysku z inwestycji w danym przedsiębiorstwie.
PRÓG RENTOWNOŚCI
Jednym z narzędzi badania relacji między zmianami produkcji a zmianami kosztów
i ich wpływu na wynik finansowy jest analiza progu rentowności zwana też analizą punktu krytycznego BEP. W analizie progu rentowności ważne jest kiedy koszty produkcji przedsiębiorstwa pokryte zostaną przychodami ze sprzedaży wyrobów i usług oraz kiedy zacznie ono przynosić zysk. Punkt wyrównania, w którym realizowane przychody
ze sprzedaży pokrywają poniesione koszty nosi nazwę progu rentowności. Firma zatem osiąga próg rentowności, gdy rentowność sprzedaży jest równa zero, tzn. nie osiąga ani zysku ani nie ponosi straty. Próg rentowności wyrażony może być:ilościowy - oznacza taką liczbę sprzedanych produktów, przy której przychody ze sprzedaży zrównują się z poniesionymi na ich wytworzenie kosztami, wartościowy - oznacza taki poziom przychodów ze sprzedaży, który pokrywa wszystkie koszty produkcji.
Kapitał obrotowy (zwany kapitałem pracującym) stanowi nadwyżkę aktywów obrotowych nad zobowiązaniami krótkoterminowymi.
Wartości nominalne i realne
Wielkości realne to wielkości obliczone w taki sposób, aby wyeliminować wpływ zmian cen, czyli wielkości obliczane przy cenach stałych.
Wielkości nominalne to wielkości obliczane w cenach bieżących, czyli cenach z kolejnych momentów pewnego okresu.
Dochód nominalny to suma otrzymywanych pieniędzy.
Dochód realny to ilość towarów i usług, które za te pieniądze możemy nabyć.