Estogeny!
Do estrogenów zalicza się estradiol, estron oraz estriol i należą do grupy hormonów sterydowych. Za ich produkcję odpowiedzialne są jajniki i nadnercza. Powstają wskutek syntezy aromatazy, czyli enzymu niezbędnego przy produkcji wszystkich hormonów sterydowych (do ich produkcji organizm wykorzystuje również cholesterol). Produkcja estrogenów, w mniejszym stopniu, odbywa się również w łożysku, tkance tłuszczowej, kościach i mózgu .
Wydzielanie estrogenów regulowane jest przez hormon folikulotropowy, wytwarzany przez przysadkę mózgowa.
Estrogeny są hormonami odpowiedzialnymi za powstanie i utrzymanie fenotypu żeńskiego. Ich główną funkcją jest pobudzanie produkcji gamet i rozrostu narządów rozrodczych kobiety oraz rozwój wtórnych cech płciowych (sylwetka, wysoka tonacja głosu, zachowania seksualne), dysponują one jednak dużo większym wachlarzem możliwości działania na organizm ludzki.
To plejotropowe działanie odzwierciedla się m.in. w zakresie regulacji: metabolizmu kości i gospodarki mineralnej, funkcji układu sercowo-naczyniowego, stanów emocjonalnych, nastroju oraz funkcji kognitywnych, uczenia się
U zdrowej dorosłej kobiety w okresie rozrodczym największą ilość estrogenów, głównie estradiolu (E2), wydzielają tuż przed owulacją i w połowie fazy lutealnej cyklu.
W okresie ciąży wielokrotnie więcej estrogenów niż jajniki w szczytowym okresie cyklu miesiączkowego wytwarza tzw. jednostka płodowo-łożyskowa, przy czym jest to w przeważającej ilości estriol (E3). Nieznaczne ilości estrogenów wydziela także kora nadnerczy. Najważniejszym metabolitem E2 jest estron (E1), który po menopauzie, wobec zmian zanikowych jajników, jest głównym estrogenem, a jego źródłem jest wówczas tkanka tłuszczowa.
Estrogeny odpowiadają przede wszystkim za prawidłowy cykl miesiączkowy. Pobudzają tzw. hormon luteinizujący, to on ostatecznie "uruchamia" owulację i powstawanie ciałka żółtego (przekształcony pęcherzyk jajnikowy pełniący funkcję gruczołu dokrewnego).
Hormony te choć uważane za typowo kobiece, niezbędne są również mężczyznom. Zbyt mała produkcja estrogenów przez jądra bardzo często prowadzi do bezpłodności .
Przede wszystkim estrogen odpowiada za prawidłowy cykl miesiączkowy. Najważniejszą rolę odgrywa w pierwszej fazie cyklu - stymuluje rozrost błony śluzowej macicy oraz przygotowuje ją na "przyjęcie" zarodka. Poprawia metabolizm tłuszczów oraz chroni przed chorobami układu krążenia.
Prawidłowy poziom estrogenów zależny jest od kilku czynników. Na jego stężenie wpływa dieta, aktywność fizyczna, stres, a także wiek. Zaburzenia gospodarki hormonalnej odbijają się na całym organizmie i mogą pociągać za sobą poważne problemy ze zdrowiem. Nadmiar estrogenów zakłóca cykl miesiączkowy, zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepów. Zbyt duże stężenie tych hormonów może prowadzić do problemów z utrzymaniem właściwej masy ciała, nudności, powiększenia piersi i złego samopoczucia.
Niedobór estrogenów najczęściej dotyka kobiety po menopauzie , może jednak pojawić się u dużo młodszych kobiet. W takich przypadkach oznacza zaburzenie metabolizmu. Niskie stężenie hormonu powoduje nieprawidłowy cykl miesiączkowy, nudności, napady migreny, zwiększenie masy ciała oraz znacznie pogarsza samopoczucie.