Okulistka

W 26.03.2006

Urazy narządów wzroku

• Najczęstsze przyczyny upośledzenia widzenia

• Ok. 11% przypadków ślepoty jest skutkiem urazów

• Szczególnie narażone grupy: dzieci i młodzi dorośli

• Kilkakrotnie częściej doznają urazów oka mężczyźni niż kobiety

Ogólny podział urazów:

• Urazy aparatu ochronnego oka

• Urazy niepenetrujące gałki ocznej

• Urazy penetrujące gałki ocznej

• Urazy nerwu wzrokowego

Urazy aparatu ochronnego oka:

• Rany powiek - wymagają dokładnego przywrócenia prawidłowych warunków anatomicznych

• Rany spojówki - ok. 5 - 6 mm antybiotyki + opatrunek; powyżej 6 mm szew ciągły

• Ciało obce - spojówki płukać solą fizjologiczną; odwrócić powiekę górną, usunąć ciało obce bawełnianym patyczkiem

• Uszkodzenie dróg łzowych - wymagają natychmiastowego zaopatrzenia aby zapobiec przewlekłemu łzawieniu

• Urazy oczodołu - złamanie typu blow-out - złamanie rozprężające dna oczodołu.

• Złamanie stropu oczodołu - może penetrować do jamy czaszki i płata czołowego.

• Złamanie przyśrodkowe brzegu

• Złamanie brzegu dolnego

Pourazowa przetoka szyjno-jamista jest to przetoka tęticzo-żylna prowadząca do dużych zaburzeń hemodynamicznych.

Objawy: ból głowy, tętnienie i szum w głowie, pogorszenie widzenia, dwojenie, zaburzenia odruchów źrenicznych, obrzęk powiek, spojówki.

Urazy niepenetrujące gałki ocznej:

• Urazy soczewki - zaćma pourazowa, podwichnięcie i zwichnięcie soczewki, wylew krwi do ciała szklistego

• Uszkodzenie siatkówki - konieczna obserwacja, pourazowy obrzęk siatkówki, plamki żółtej, odwarstwienie, krwotoki

• Pęknięcie naczyniówki

• Pourazowe zapalenie naczyniówki (powikłanie silnych urazów np. wybuch bomby, petardy), martwica tkanek

Oparzenia związkami zasadowymi

• Najcięższe chemiczne uszkodzeni oczu

• Najczęściej spotyka się oparzenia wapnem gaszonym (zaprawa murarska)

• Jeszcze groźniejsze jest oparzenie wapnem niegaszonym

• Inne substancje alkaliczne: ług sodowy, potasowy, amoniak

• Zasad daje martwicę rozpływną

• Zasada szybko przenika przez rogówkę do przedniej komory łącząc się z lipidami błon komórkowych uszkadzają strukturę zrębu rogówki, kąta rogówkowo-tęczówkowego. Ostateczny stopień uszkodzenia oka zależy od czasu i stężenia.

Postępowanie:

• Obfite płukanie 15-30 minut

• Miejscowo steroidy

• Kwas askorbinowy, witamina C

Oparzenia kwasami

• Mniej groźne, powodują denaturację białek, które tworzą barierę utrudniającą przenikanie substancji

Środki drażniące

• Mają działanie skierowane na zakończenie nerwów czuciowych

• Powodują skurcz powiek, bolesność

Postępowanie w oparzeniach chemicznych:

• Pierwsza pomoc na miejscu wypadku ma ogromne znaczenie dla losu oparzonego oka

• Do płukania można użyć wodę z kranu, butelek, mleko, herbatę.

• Powieki nad oparzonym okiem muszą być rozwierane podczas płukania

• Staranne usunięcie mokrym wacikiem wszystkich grudek, które mogą zalegać w worku spojówkowym

• Płukanie powinno trwać kilkanaście minut

• Jeśli w ciągu następnych 30 minut oparzony nie może znaleźć się na ostrym dyżurze okulistycznym płukanie kilkunastominutowe należy powtórzyć

• Transport na ostry dyżur okulistyczny - bez zasłaniania oka

Uszkodzenia wywołane czynnikami fizycznymi

• Oparzenie termiczne

Urazy penetujące gałki ocznej

Postępowanie:

• Należy w szczególności zapobiegać dalszemu uszkodzeniu tkanek

• Zasłonić obie gałki w celu wyeliminowania ruchów oka po urazie

• Nie wolno usuwać żadnych części tkanek ani skrzepów krwi z okolicy rany

• Rozważyć konieczność profilaktyki przeciwtężcowej

• Włączyć antybiotyk w pełnej dawce leczniczej

® 2006 AŁ

---