Łagodne nowotwory skóry i tkanki podskórnej
Włókniak (fibroma) jest nowotworem tkanki łącznej i pojawia się w różnych okolicach ciała. Włókniaki występują w postaci włókniaków miękkich o charakterze wrodzonym, ale objawiające się w różnym wieku oraz w postaci włókniaków twardych.
Włókniaki miękkie występują głównie jako zmiany mnogie, są barwy skóry lub nieco ciemniejszej. Często obserwuje się je w formie workowato zwisających zmian skórnych (tj. w chorobie Recklinghausena). Występują szczególnie często na skórze szyi i karku. Zwykle nie ustępują samoistnie.
Włókniaki twarde są na ogół pojedyncze i występują w skórze o prawidłowym zabarwieniu lub o zabarwieniu brunatnym. Najczęściej zlokalizowane są na kończynach, zwłaszcza u osób w starszym wieku.
Leczenie włókniaka polega na obserwacji, jeśli włókniak nie powoduje objawów uciskowych lub na chirurgicznym usunięciu zmiany, szczególnie ze względów kosmetycznych.
Tłuszczak (lipoma) jest najczęstszym łagodnym nowotworem tkanki podskórnej, rzadko ulega zezłośliwieniu. Zwykle występuje jako zmiana pojedyncza, rzadziej mnoga (sporadyczne przypadki rodzinne). Zmiany spotyka się głównie na tułowiu, karku, pośladkach, przedramionach i ramionach. Tłuszczak charakteryzuje się powolnym wzrostem oraz brakiem dolegliwości. Typowy tłuszczak jest miękką zmianą guzową o kulistym kształcie przesuwalną względem podłoża. Leczenie oparte jest na chirurgicznym usunięciu zmiany, szczególnie ze względów kosmetycznych.
Bliznowiec to guz złożony z tkanki łącznej włóknistej, który pojawia się w miejscu wcześniejszego urazu lub na skórze pierwotnie nienaruszonej. Najczęściej bliznowiec - inaczej keloid - jest powikłaniem gojenia się rany, niekoniecznie bardzo rozległej.
Zmiany są twarde, o podłużnym, nieregularnym kształcie, często z charakterystycznymi wypustkami. Zmiany są barwy skóry, lub sinawe. Bliznowce tworzą się najczęściej w miejscu urazu, jeśli zaś mamy do czynienia w keloidem samoistnym, to lokalizuje się on na tułowiu, w miejscu przylegania kości do skóry. Ten drugi rodzaj wykwitów, w przeciwieństwie do keloidów wtórnych, wykazuje tendencję do samoistnego szerzenia się. Zmiany mogą również samoistnie ustępować.
Ogniska bliznowca leczy się przy pomocy opatrunków okluzyjnych ze steroidami lub przez wstrzyknięcia bezpośrednio do ogniska triamcinolonu. Wyniki leczenia są dosyć dobre, zwłaszcza, jeśli terapia została rozpoczęta we wczesnym stadium choroby.
Cysta naskórkowa (cystis epidermoidales) zwana kaszakiem, (atheroma) jest torbielą powstałą w obrębie gruczołu łojowego skóry wypełnioną masami rogowymi i łojowymi. Występuje w obrębie skóry głowy, twarzy i karku, ale również tułowia i moszny. Jest to zmiana w postaci guzka o kulistej i elastycznej powierzchni pokryta skórą prawidłową, zwykle przesuwalna względem podłoża. Uwagę zwraca charakterystyczny zaczopowany otwór na szczycie zmiany, z którego pod wpływem ucisku wydobywa się żółtawa masa kaszowata o nieprzyjemnym zapachu. Kaszak często ulega wtórnemu zakażeniu. Leczenie kaszaków polega na chirurgicznym wycięciu zmiany.
Ziarniak naczyniowy - zazwyczaj pojedynczy, sino czerwony, o wilgotnej, łatwo krwawiącej powierzchni i uszypułowanej podstawie guzek, wykazujący szybki wzrost. Związany z nowotworzeniem naczyń włosowatych, na skutek urazu lub zakażenia bakteryjnego. Lokalizuje się zwykle na dłoniach i twarzy, pozostawiając bolesne zmiany.