Fizjoterapia po urazach kończyn dolnych. Zaopatrzenie ortopedyczne kończyn dolnych. Powikłania.
Rehabilitacja osób ze zmianami pourazowymi wymaga indywidualnego podejścia do każdego przypadku w zależności od stopnia regeneracji uszkodzonych tkanek. Regeneracja trwa długo i wymaga czasowego unieruchomienia.
W okresie I postępowanie fizjoterapeutyczne ogranicza się do „walki” z unieruchomieniem i jego powikłaniami.
W okresie II(po zdjęciu unieruchomienia) usuwa się jego skutki i przywraca sprawność uszkodzonego odcinka.
Rehabilitacja po stłuczeniach kończyny dolnej
Celem jest zmniejszenie bólu i ograniczenie wielkości i przyspieszenie resorpcji krwiaka, dodatkowo zapobiega się ograniczeniom ruchomości. Zalecana jest początkowo krioterapia( okłady lokalne). Później stosuje się prądy DD(głównie DF i CP) i ultradźwięki. Po ustąpieniu ostrych objawów można wprowadzić wirówki, parafinę i diatermię krótkofalową.
Skręcenia
Dłuższe unieruchomienie wymaga zapobiegania zanikom i przywracania siły i masy mięśniowej. Stosuje się krioterapię i DD, stosowanie ciepła jest przeciwwskazane (prawdopodobieństwo krwawienia). Po zdjęciu unieruchomienia stosuje się parafinę, diatermię i ćw. izometryczne.
Zwichnięcia
U osób leczonych czynnościowo stosuje się najpierw krioterapię, następnie DD i diatermię. Właściwe usprawnianie zaczyna się od ćw. w odciążeniu(1-2 tyg. od urazu), w 2-3 tyg. wprowadza się ćw. izometryczne i czynne wolne. Po tym okresie ćw. czynne i z oporem i ćw. czynne zdrowych kończyn. U osób leczonych unieruchomieniem już w I tyg. wprowadza się ćw. izometryczne. Wspomaga się je ćw. kontra i ipsilateralnymi i ćw. czynnymi zdrowych odcinków ciała.
Złamania
Celem jest uzyskanie stabilnego zrostu, zmniejszenia skutków unieruchomienia.
Osoby z unieruchomieniem w pozycji leżącej(ok.3 tyg): zapobieganie i likwidowanie odleżyn i powikłań krążeniowo-oddechowych. Wykonuje się nacierania spirytusem miejsc narażonych na powstawanie odleżyn, zmiany pozycji i naświetlanie ich UV lub IR oraz ćw. relaksacyjne i oddechowe. Od II tyg. wprowadza się ćw. izometryczne unieruchomionego odcinka, synergistyczne i oporowe kończyn zdrowych.
Osoby z unieruchomieniem odcinkowym. Celem jest profilaktyka zaburzeń troficznych, zaników i przykurczy. Podwieszenie k.górnej, nie obciążania k.dolnej + ćw. synergistyczne i izometryczne.
Stanem zejściowym po niektórych urazach mogą być BLIZNY.Dąży się do ich zmniejszenia i zmiękczenia. W tym celu stosuje się jonoforezę(jodową), prądy DD, masaż klasyczny i wirowy, ultradźwięki.
Po złamaniach śródstawowych, skręceniach zwichnięciach, naderwaniach okołostawowych rozwijają się wczesne zmiany zwyrodnieniowe stawów. Opóźnianie ich progresji polega na poprawie ukrwienia lokalnego i zmniejszenia odruchowo wzmożonego napięcia mm.(zabiegi zmniejszające ból, masaże, głębokie przegrzanie, zabiegi hamujące procesy wytwórcze -ultradźwięki i jonoforeza salicylowa).
Do najczęstszych powikłań pourazowych należy ZESPÓŁ SUDECKA. Jest to bolesne obrzmienie tkanek okołostawowych ograniczające ruchy w stawie. Pojawiają się zmiany dystroficzne i plamisty zanik kości(widoczny w RTG). Pojawia się zwykle po złamaniach kości.
Okres ostry(od kilku tyg. do kilku miesięcy)dominuje ból, przekrwienie , obrzęk, wzrost ocieplenia i zmiana barwy skóry. Pojawiają się odwapnienia kości i zaniki mięśni.
Okres dystrofii(6 tyg. do 4 m-ca) zmiany skórne, skóra cienka, chłodna, wilgotna, zaniki postępują, utrwalają się przykurcze i zesztywnienia stawów.
Okres zaniku(6-12 m-cy) ból przy ruchach i obciążaniu kończyny, skóra jest cienka, chłodna, błyszcząca, przykurcze, zaniki kostne w RTG i „zgąbczenie kości”
Rehabilitacja w zespole Sudecka:
Okres ostry - zmn. Bólu i zmn. wzmożonego przepływu krwi, leczenie złożeniowe, ćw. synergistyczne i czynne do granicy bólu .Ćw. bierne i zabiegi cieplne są zakazane! Wskazana jest krioterapia.
Okres II -poprawa niedostatecznego przepływu krwi, masaż (miękka szczotką), kąpiele rozgrzewające i wirówki, ćw. czynne do granicy bólu.
Okres III - zwiekszenie intensywności ćw.+opór, prądy DD, interferencyjne, ciepło.
Zaopatrzenie ortopedyczne po urazach
ŁUSKI-stosowane jako okresowe zabezpieczenie po leczeniu operacyjnym w niedowładach(opadająca stopa) i jako środek zastępczy do zablokowania ruchów w stawie. Wyróżnić można łuski na stopę i goleń, goleń+udo.
APARATY SZYNOWO-OPASKOWE- stabilizują kkd i je podpierają, mogą obejmować tylko goleń lub całą kończynę.
APARATY ODCIĄŻAJĄCE- odciążają kończynę dolną , kończyna opiera się na guzie kulszowym.
ORTEZY STABILIZUJĄCE-po urazach stawów, aparatu więzadłowego, wysięku i krwiaku, po operacjach. Ruch stawu ogranicza taśma wzmocniona pelotami i szynami (zapobiegają przeprostowi kolana , ruchom rotacyjnym stawu skokowego)
2