1. Obszar wysoczyzny moreny dennej (opisać), procesy i zapobieganie.

Utworzony w wyniku akumulacji lodowcowej. Teren równinny, falisty. Krawędzie widoczne (pow. 10m), wierzchowiny poniżej 5m. Grunty powierzchniowe występowanie materiału z lądolodu, wiek plejstoceński. Ablacja, sufozja, wysadziny, uplastycznienie glin, ruchy masowe powierzchniowe, procesy org-bagienne (zapobieganie niżej).

2. Procesy geodynamiczne wód gruntowych (opisać + zapobieganie): kras, sufozja, kurzawka.
   Kras - rozpuszczanie się gruntów skalistych, a głównie skał gipsowych i wapiennych pod wpływem działania np. kwasów węglowych i innych substancji powodujących rozkład gruntów skalistych. Powstają jaskinie, pieczary. Zapadają się fundamenty. Może powstać również poprzez działalność ludzką - wprowadzając szkodliwe substancje na pow. Gruntu.
   Sufozja - polega na mechanicznym wymywaniu cząstek i ziaren mineralnych w gruntach pyłowych lub drobno warstewkowych, co skutkuje powstawaniem wolnych przestrzeni np. systemy kanałów. Osłabia to podłoże budowlane i może być powodem zapadania się budowli. Człowiek również może spowodować sufozje - awarie sieci wodociągowej, czy obniżanie poziomu wód gruntowych (drobne cząsteczki są wysysane wraz z wodą).
   Zapobieganie: obszary puste wypełnia się suchą materią i izoluje od infiltracji gleby.
   Można stosować drenaże i izolacje podłoża przed filtrującymi wodami.
   Kurzawka - proces rozwijający się poprzez ruch wody pod ciśnieniem spowodowanym obciążeniem, do miejsc wolnych od obciążenia (rowy, tunele) przy czym woda przebija warstwę nieprzepuszczalną.
   Przebicie hydrauliczne - występuje wtedy, gdy woda pod ciśnieniem (nawet powierzchniowa) znajdująca się przed przeszkodą (umieszczoną w gruncie), pokonuje ją pod wpływem tego ciśnienia tworząc po jej drugiej stronie rozszerzenie się gruntu i przedostanie się w to miejsce wody.
   Zapobieganie: niedopuszczenie do stworzenia się za wysokiego ciśnienia za pomocą drenażów i studni.
   Tiksotropia - proces wywołany drganiami np. urządzeń mechanicznych na gruntach spoistych, który prowadzi do upłynnienia tych gruntów, gruntów skutkuje to nierównomiernym osiadaniem podziemnych części budynków.
   Zapobieganie: umiejętne stosowanie sprzętem mechanicznym i niedopuszczenie do uplastycznienia gleby.
   Podtapianie - wznoszenie zwierciadła wód gruntowych, które prowadzi do przeistoczenia się gruntów spoistych twardoplastycznych w plastyczne i miękkoplastyczne, a również wymywanie cząsteczek gruntów piaszczystych, co obniża nośność terenu. Widoczne m.in. przy „zalaniu” piwnic. Człowiek też może spowodować podtapianie, jeśli np. zbuduje fundament w miejscu prostopadłym do płynącego zwierciadła wód podziemnych.
   Zapobieganie: studnie depresyjne i ścianki boczne, szczelne, hamujące infiltracje wody gruntowej.

3. Mapa geologiczna. Podział.
   Mapa ta jest typem mapy tematycznej, która określa topografie terenu. Treść mapy geologicznej jest przedstawiana za pomocą kolorów (np. czerwony - granit).
   Ze względu na treść mapy geologiczne dzielimy na:
   ogólnogeologiczne,
   geologiczne odkryte,
   geologiczne zakryte,
   stratygraficzne,
   tektoniczne,
   złożowe,
   geologiczno-gospodarcze,
   hydrogeologiczne.

4. Wulkanizm (efuzywny i eksplozywny), halokineza.
   Wulkanizmem nazywamy ogół zjawisk, spowodowanych reakcjami wewnątrz ziemi, prowadzącymi do wydalenia materiału z wewnątrz ziemi na skorupę ziemską (tzw. lawę). Lawa jest gorąca i osiąga temperatury rzędu 10000*C. Stygnie tworząc skały (tzw. wylewne). Czas jej stygnięcia jest różny np. lawa z 1944r. po wybuchu Wezuwiusza żarzyła się 6 miesięcy na powierzchni. Jest kilka rodzajów wulkanizmu, ale wszystkie sprowadzają się do dwóch głównych:
   - Wulkanizm efuzywny (hawajski) - jest wtedy, gdy lawa małolepka wydostaje się spokojnie z poziomu krateru i zazwyczaj wolno rozchodzi się po powierzchni ziemi, dlatego że stoczystość terenu jest bardzo niska. Kolejne warstwy lawy zastygają „łagodząc” spadek terenu. Kratery takich wulkanów sięgają do kilku kilometrów.
   - Wulkanizm eksplozywny - jak nazwa wskazuje - wydostawaniu się lepkiej lawy towarzyszą wybuchy wulkaniczne, które wyrzucają w powietrze ogromne ilości pyłów i materiałów skalnych. Wybuchy są gwałtowne, a wyrzucanie materiałów skalnych w powietrze powoduje nadbudowywanie wulkanu, przez co stoki wulkany są strome.
   Halokineza - jest spowodowana naciskiem dużych ilości materiałów skalnych na podłoża gipsowe, soli kamiennej, które ulegają uplastycznieniu i są wyciskane ku górze, powodując deformacje kompleksów skalnych. Projektując głębokie wykopy trzeba się liczyć z możliwością uwolnienia energii - miejscowe trzęsienia ziemi.

5. Wpływ wilgoci na właściwości gruntów spoistych.
   Wilgoć może powodować przeobrażenia się gruntów spoistych twardoplastycznych w plastyczne lub miękkoplastyczne, a to pod wpływem jakiegoś obciążenia może wywołać ruchy gruntów - zapadanie się fundamentów. Grunty takie odkształcają się.

6. Równina sandrowa, opisy itd.
   Równiny sandrowe występują w postaci rozległych, stosunkowo płaskich terenów, pokrytych utworami fluwioglacjalnymi, urozmaiconych niewielkimi (w sensie wysokościowym) wyniesieniami i zagłębieniami terenu - z występującymi w nich torfowiskami i jeziorami. Powierzchnie równin urozmaicone są dodatkowo licznymi dolinami rzecznymi, rozcinającymi równinne powierzchnie sandrów.

7. procesy egzo lub endogenicze (tez nie pamiętam) opisać
   Endogeniczne:
   - Wulkanizm (wyżej)
   -Trzęsienia ziemi - spowodowane są ruchami wielkich mas geologicznych sięgających głębokości do głównie 60km (max 200-270km). Istnieją obszary narażone na częste trzęsienia - tereny sejsmiczne, sporadyczne trzęsienia - tereny parasejsmiczne i tereny asejsmiczne, gdzie nie ma trzęsień. Mierzona w skali Richtera (12 stopni).
   - Pionowe ruchy skorupy ziemskiej (np. halokineza (wyżej))
   Egzogeniczne:
   -Wietrzenie (mechaniczne (fizyczne) i chemiczne) - fizyczne rozwija się w efekcie różnic temperatur w atmosferze, które powoduje rozkład materiałów ziarnistych znajdujących się wewnątrz skały (powodem jest rozszerzalność cieplna). Poważnym czynnikiem jest woda zamarzająca w porach. Chemiczne wietrzenie rozwija się pod wpływem substancji chemicznych pochodzących z opadów lub wód podziemnych. Wietrzenie występuje na gruntach skalnych. Wpływ wilgoci na spoiste grunty też jest niekorzystny, bo twardoplastyczne grunty przekształcają się w płynne, zamarzają i formują się wysadziny (polskie drogi ).
   Zapobieganie: uszczelnianie skał mleczkiem cementowym lub izolacja gleby od sztucznych wzrostów, czy spadków temperatur. W celu eliminacji wysadzin, robiony są kanały odpływowe dla wody.
   -Powierzchniowe ruchy masowe:
   -Spływy - występuje na zboczach o niewielkim nachyleniu. Materiał skalny, niewidoczny, jest przenoszony wraz z wodą w dół zbocza gdzie zbierają się osady deluwialne.
   -Osuwiska - mamy z nimi do czynienia, gdy masy grunty przemieszczają wzdłuż zaznaczonej powierzchni. To, co opadło nazywa się osadem koluwialnym.
   Koluwia są to masy przemieszczone ku dołowi - charakteryzują się one gorszymi właściwościami budowlanymi niż te w pierwotnym złożu. Zsuwanie się tych mas jest bardzo niebezpieczne dla budynków, gdyż skutkuje to niszczeniem konstrukcji na stoku.
   Zapobieganie: osuszanie gruntu (zwiększenie wytrzymałości) i zmniejszenie obciążenia masywu.
   -Obryw - materiały skalne po prostu odpadają od złoża gwałtownie, ruchem rotacyjnym. Przykład klifów (w Walii :P ), bo w Polsce takich przypadków nie ma.
   Zapobieganie: cementacja poszczególnych bloków skalnych.
   - Procesy wywołane wodami gruntowymi (wyyyżej - kres, sufozja, kurzawka, przebicie, tiksotropia, podtapianie)
   -procesy wywołane powierzchniowymi wodami płynącymi
   -ablacja deszczowa - po opadach tworzą się żłobiny (liniowe rozcinanie powierzchni), bruzdy erozyjne a potem wąwozy, a później suche doliny. Jest to efektem spływania wód z okresowych opadów. Głównie zauważalne (takie poważne) w górach, gdzie jest wysoka stoczystość terenu. Nie muszą być ostre opady, bo np. wiosną topnieje śnieg, co powoduje ablacje.
   Zapobieganie: zakrzewianie wąwozów i zabudowa dna progami poprzecznymi.
   -erozja rzeczna - płynie sobie woda, płynie sobie równo. Raz rozwali brzeg, a raz trafi na… Jest to niszczenie brzegów rzecznych (erozja boczna). W podłoże również możliwe, przy wzrostach prędkości nurtu rzecznego (erozja wgłębna). Wyrównywanie się profilu - erozja wsteczna). Rumowisko - rozmywany materiał denny.
   Zapobieganie: bloki skalne (bierne) lub ostrogi odsuwające nurt rzeki (czynne).
   -Zatapianie (powodzie)- spowodowany wylewem rzeki na tereny terasowe, a to może powodować podmywanie przyczółków mostowych, zboczy, niszczeniem wałów przeciwpowodziowych, przeciwpowodziowych przede wszystkim ubagniennianie gleb zalanych.
   -Procesy w zbiornikach wodnych:
   -Abrazja - niszczenie brzegów zbiorników wodnych poprzez dynamiczne oddziaływanie fal. Formują się wysokie nadbrzeża - klify. Na ich zboczach rozwijają się powierzchniowe ruchy masowe, występują procesy ablacji deszczowej.
   Tam gdzie ruchy fal są mało dynamiczne, występuje zjawisko akumulacji (zapobieganie: oczyszczanie zbiorników, stosowanie ostróg), tzn. fale materiał z brzegu wciągają do jeziora i tak one powoli zanikają (na brzegach roślinność - torfiska, namuły się robią itp. Itd.)
   apobieganie: stosowanie narzutów skalnych(bierne) lub zmniejszanie falowania (czynne)
   -Procesy w strefie brzegowej morza:
   -Ogół rzeczy, które są spowodowane działaniem fal morskich. Kształtowanie się wybrzeży klifowych (j.w.) czy mierzejowo-wydmowych („akumulacyjnych”).
   Fale kształtują linie brzegową w sposób łukowaty - zatyczkowaty.
   -Procesy wywołane działaniem wiatru (eoliczne):
   -proces wydmotwórczy - wiatr działa tam, gdzie jest piasek (tereny fluwioglacjalne np. sandry, czy piaski rzeczne np. terasy nadzalewowe). Ziarna piasku przenoszone są zgodnie z kierunkiem ruchu wiatru, a efekcie tworzą się wydmy, a nawet pola wydmowe. Profil poprzeczny wydm jest asymetryczny, zbocza dwowietrzne, ble ble. Każdy wie jak wygląda wydma.
   Zapobieganie: płotki wydmowe i zasadzanie roślinności.
   -deflacja - proces wywiewania wiatru. Tam, skąd wiatr jest wywiany tworzą się zagłębienia zwane misami deflacyjnymi. Jest możliwe, że misa obniży się do poziomu menisków kapilarnych wody, a wtedy może się utworzyć grunt organiczny, który i tak zostanie przykryty piaskiem, bo wiatr wróci i wszystko spierdoli. :/
   -korozja - np. na westernach widać takie grzyby skalne. Materiał skalny jest „wycierany” przez piasek i tworzą się np. takie grzybki.

8. punkty badawcze dla dużych (?) budowli dynamicznych (huty)
   Duże budynki odosobnione, to 2-5 punktów badawczych, a głębokość badana jest zależnie od ciężaru budowli. Wiercenia zazwyczaj 10-30m poniżej poziomu posadowienia.
   Ale mamy do czynienia z obiektem oddz. Dynamicznie, więc badania muszą być prowadzone szczególnie dokładnie i obejmować nie tylko strefę konturu rzutu budowli, ale przylegające do niego teren o szerokości 50-100m, zwłaszcza gdy nachylenie powierzchni jest większe niż 10%. LICZBA PUNKTÓW ZWIĘKSZONA DWUKROTNIE (jak w termicznych). Głębokości wierceń o 50-70% większe niż wynika z samego ciężaru obiektu. Szczególnie badać trzeba grunty podatne tiksotropii (drrrrgania) oraz wilgotne i mokre grunty piaszczyste, oraz słabo skonsolidowane grunty spoiste (typ C).

9. podział gruntów niespoistych, opisać wyjaśni
   Grunty niespoiste czyli sypkie, to żwiry (w projektach i na mapach oznaczane symbolem Ż), pospółki (Po), piaski grubo, średnio- i drobnoziarniste (Pr, Ps, Pd) oraz piaski pylaste (Pπ). No i pewnie trzeba napisać co jak wygląda tzn. wielkości ziaren. ziaren pospółce są domieszki naturalne np. muszelki.

10. co to minerał, skala, struktura, tekstura
    Minerał - pojedynczy składnik materii charakteryzujący się określonymi właściwościami chem. i fiz. W przyrodzie jest ponad 3000 minerałów, znaczenie skałotwórcze posiada zaledwie 20-30 okazów. Badania - mineralogia.
    Skała to zespół minerałów lub wiele ziaren tego samego minerału, powstały w warunkach naturalnych. Wynika stąd, że do skał nie można zaliczyć betonu i innych materiałów wytwarzanych przez człowieka.
    Najczęściej stosowany w petrografii podział skał opiera się na ich genezie i obejmuje trzy główne grupy: skały magmowe, skały osadowe i skały metamorficzne (przeobrażone).
    Struktura skały - sposób wykształcenia składników skały. Dokładne określenie struktury skały pozwala często na ustalenie, jaką skałę określamy: magmową (głębinową, wylewną czy żyłową), osadową czy metamorficzną. Bez określenia struktury prawidłowe oznaczenie skały jest niemożliwe
    Tekstura jest to sposób przestrzennego rozmieszczenia składników w skale. Pojęcie to obejmuje uporządkowanie składników i stopień wypełnienia przez nie przestrzeni w skale.

11. Paleozoik, kenozoik, mezozoik, podział tylko dokładny
    Era (lata w mln p.n.e) - ważniejsze wydarzenia geologiczne
    Prekambr (przed 545) - silny metamorfizm, silne ruchy górotwórcze - tworzenie się skorupy ziemskiej.
    Paleozoik:
    -Kambr (545 - 495) - wielki zalew
    -Ordowik (495 - 443) - okres morski
    -Sylur (443 - 417) - fałdowanie gór, zalew
    -Dewon (417 - 354) - zalew morski, końcowa faza górotwórczości
    -Perm (290 - 248) - wulkanizm, okres lądowy
    Mezozoik:
    -Trias ( 248 - 206) - okres lądowy i następnie zalew
    -Jura ( 206 - 142) - zaznacz się zalew
    -Kreda (142 - 65)- wielki zalew (całą Polskę zalewa)
    Kenozoik:
    -Trzeciorzęd (65 - 18)
    -Czwartorzęd (<1,8)

12. punkty badawcze dla zapór i kanałów:
    Punkty usytuowane co 50-200m, zazwyczaj jest to zespół co najmniej 3 wierceń, z których jedno jest w osi projektowanego kanału. Głębokość wierceń do warstwy nieprzepuszczalnej. Jeśli poziom nieprzepuszczalny jest bezpośrednio pod kanałem projektowanym, to punkty nie mogą być płytsze niż 3m poniżej dna projektowanego kanału.

13. równina zastoiskowa:
    Limnoglacjalne (jeziorowatolodowcowe - tak bym rzekł) Obszar położony niżej niż wysoczyzny i poziomy względem wzniesienia nad poziomem morza. Rozległe terasy jeziornolodowcowe. Stanowiły dna jeziorzysk na przedpolu lądolodu. Rozległe.
    Grunty z wieku plejstoceńskiego, powstałe w jeziorach zastoiskowych. Materiał pylasty zazwyczaj. Wody podziemne związane fizycznie i kapilarne, łączeniowe, wgłębne. Słaba przepuszczalność. Występują procesy upłynniania, zrywy powierzchniowe, ablacja deszczowa, sufozja, powierzchniowe ruchy masowe.

14. zasady wyznaczania warstw gruntu
    Myślę, że trzeba tu napisać o tym, że grunty są rozłożone nierównomiernie w tzw. ławice i rzadko bywają jednorodne, dlatego warstewkowuje się je, czyli laminuje np. poziomo, skośnie, krzyżowo, spływowo (w skrypcie rysunek 4.3).
    Warstwy różnicuje się z wykorzystaniem współczynnika zmienności poziomej (Wzp) W. Kowalskiego (1971), który wylicza się ze wzoru (znowu wzory…):
    
    

15. wymienić podstawowe badania terenowe. opisać sondowanie
    -wykopy badawcze
    -wiercenia
    -szyby
    -sztolnie
    -sondowanie - polega na wprowadzaniu żerdzi, co pozwala określić zmienność oporu gruntu. Ta metoda nie jest wystarczająca.
    -Obciążenia próbne

---