Temat: Polityka rodzinna

Zagadnienia:

1. Czym jest rodzina - jak jest obecnie definiowana?

2. Rodzina tradycyjna a jej alternatywne formy - na czym polega zróżnicowanie rodzin?

3. Czynniki, które odegrały znaczącą rolę, jeśli chodzi o zmiany w obrębie rodziny

4. Czym jest polityka rodzinna państwa - dlaczego państwo prowadzi politykę rodzinną?

5. Instrumenty polityki rodzinnej - czym są i jaką pełnią rolę?

6. Jakie są ekonomiczne warunki bytu rodziny, czy instrumenty polityki rodzinnej mają na sytuacje rodziny wpływ?

Literatura:

Firlit-Fesnak G., Szylko-Skoczny M. (red.), Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa 2007, część 2., Wybrane problemy społeczne i sposoby ich rozwiązywania, pkt 12 (Rodziny polskie i polityka rodzinna; stan i kierunki przemian).

1. Rodzina = para małżeńska i dzieci; nuklearny związek rodzinny oparty na prawnie zawartym małżeństwie i biologicznym rodzicielstwie

2. Rodzina tradycyjna = 2 rodzice (małżeństwo - formalizowane) + potomstwo

• Podział pracy określony - mężczyzna pracuje (pieniądze), kobieta w domu

• Alternatywne formy życia rodzinnego: kobahitacje, małżenstwa bezdzietne ze świadomego wyboru, samotne rodzicielstwo, zastępne rodzicielstwo, wspólnoty kilku związków partnerskich bądź rodzin zrekonustrowanych, związki homoseksualne

• Rodzina biologiczna = dwie osoby, które są związane jako mąż i żona; wspólnie żyjący partnerzy (osoby płci przeciwnej) lub jako rodzic i dziecko

• Rodzina zrekonstruowana = składa się z małżeństwa lub związku partnerskiego z dziećmi; co najmniej 1 nie jest wspólnym dzieckiem

• Rodzina niepełna = rodzina tylko z 1 rodzicom i dziećmi x rodzina pełna = rodzina z obojgiem rodziców i z dziećmi

• Rodzina nuklearna = złożona z pary małżenskiej (lub osoby samotnej) i jej własnych lub adoptowanych przez nią dzieci

• Rodzina rozszerzona = rodzina biologiczna mieszkująca lub pozostająca w bliskiej i ciągłej relacji z co namniej jednym członkiem rodziny biologicznej+ brat żony, dziadkowie...

3. Czynniki

• Rozwój możliwości edukacyjnych kobiet i aktywizacja zawodowa kobiet → kobiety uzyskały niezależność ekonomiczną oraz dostęp rynkowego kryterium kształtowania ich pozycji społecznej

• Konflikt rół płci w relacjach rodzinnych → zrównanie rangi pracy zawodowej kobiet i mężczyzn w kształtowaniu bytu rodziny

• Zmiany w procesie reprodukcji ludności → rozwój medycyny, biologii i farmakologii umożliwił kontrolę płodności i planowanie rozwoju rodziny w powiązaniu z potrzebami i planami rozwoju jednostki

• Upowszechnienie indywidualizmu

• Konflikty między dążeniem indywiduum do realizacji własnego „ja” a potrzeba bycia w stałych i trwałych związkach z innymi ludźmi → narastanie sprzeczności między rodziną, pracą, miłością, swobodą...

4. Polityka rodzinna = działania podejmowane przez państwo

• Polityka rodzinna = działania rządu na rzecz dzieci i ich rodzin, celem jest wywarcie wpływu na sytuacje rodzin posiadających dziecilub poszczególnych osób w ich rolach rodzinnych

• Polityka mieszkanowa, praca, opieka zdrowotna, system zabezpieczeń społecznych

• Nie ma 1 ministerstwo, które by się zajmowało problemy rodzin ogólnie

• Dlaczego państwo prowadzi polityke rodzinną?

• Funkcje rodziny:

• Prokreacyjna - dzieci

• Edukacyjna - szkoły, uczenie w domu

• Socjalizacyjna - uczenie w domu, jak żyć w społeczności

• Opiekuńcza - opieka, ochrona

• Rekreacyjna - zabawa, tradycje, odpocinek

5. Instrumenty polityki rodzinnej

• Środki prawne - warunki utworzenia małżeństwa

• Świadczenia pieniężne → adresowane do rodzin, które doświadczają trudności w realizacji funkcji ekonomicznej, opiekuńczej, wychowawczej i edukacyjnej w sytuacjach jak: niepełnosprawność dziecka, samotne wychowywanie dziecka, rozpoczęcie roku szkolnego

• Instrumenty umożliwiające godzenie obowiązków zawodowych i rodzinnych → urlop i zasiłek macierzyński (wychowawczy), zasiłek opiekuńczy; opieka o chore dziecko

• Ułgi podatkowe

• Usługi społeczne → usługi w zakresie edukacji, opieki nad dzieckiem, wychowania oraz opieki zdrowotnej (prowadzenie i finansowanie przedszkoli, szkół podstawowych...)

6. Ekonomiczne warunki bytu rodziny

• Konieczność adaptacji rodzin do nowych realiów ekonomicznych (bezrobocie, niepewność pracy, komercjalizacja usług opiekuńczych i edukacyjnych, urynkowienie kosztów utrzymania mieszkań oraz cen żywności)

• Spadek poziomu życia wielu rodzin; rozszerzyła się sfera ubóstwa

• Pogłębiły się nierówności społeczne, warunki życia w wielu rodzinach stanowią zagrożenie dla procesów rozwojowych dzieci

• Długotrwała deprywacja elementarnych potrzeb ekonomicznych, edukacyjnych i kulturowych rodzin prowadzi do ich marginalizacji i wykluczenia społecznego

Polityka społeczna ĆW

1