Andragogika - ćwiczenia

Andragogika = pedagogika dorosłych stara się rozwiązać wychowania dorosłych. Przedmiotem jej badań jest edukacja młodzieży pracującej i ludzi dorosłych rozumiana jako ogół procesów oświatowo - wychowawczych, obejmujących kształcenie, samokształcenie , wychowanie, samowychowanie oraz wielostronne pojmowanie działalności oświatowej.
Przedmiotem andragogiki są procesy planowanego i celowego wychowania jak i żywiołowego i niezamierzonego.
Celem badań pedagogiki dorosłych jest wykrywanie prawidłowych działań i procesów oświatowych i na ich podstawie ustalenie norm skutecznego działania, tworzą o one teoretyczne metodyczne podstawy planowanej działalności wychowawczej zmierzającej do umożliwienia ludziom dorosłym zdobycie wiedzy ogólnej i zawodowej, przyswojenie wartości społecznych, molarnych , kulturowych

ZADANIA PEDAGOGIKI DOROSŁYCH:
- gromadzenie wiedzy o rzeczywistości wychowawczej dorosłych
- uogólnienie zebranych wyników obserwacji , wykrywanie zwiazków i zależności między zjawiskami wychowawczymi i formułowanie wniosków w postaci zadań ogólnych
- dostosowanie wiedzy potrzebnej do racjonalnego wykształcenia , rzczywistości wychowawczej przedstawionej w formie zdań wartościujących, normatywnych
- ustalenie celów i zasad edukacji dorosłych w związku z rozwojem społeczno-ekonomicznym społeczeństwa

DZIAŁY PEDAGOGIKI DOROSŁYCH
1. Dział podstaw ogólnych- zajmuje się problematyką przedmiotu, jego ogólna charakterystyką, strukturą, celami, metodami, analizą doktryn pedagogicznych w zakresie wychowanie dorosłych .Dział ten spełnia trzy podstawowe funkcje usługowe na rzecz pozostałych działów �dostarcza wiedzy i ogólnych hipotez- inspiruje, ukazuje wzajemne związki miedzy poszczególnymi elementami- kontroluje i ocenia jakościowe osiągnięcia wyników badawczych
2. Teoria wychowania dorosłych-zajmuje się charakterystyką działalności wychowawczych dorosłych, celami, metodami, procesami wychowawczymi i samowychowawczymi, wychowaniem do pracy i czasu wolnego. Teoria wychowania spełnia trzy funkcje �diagnostyczną-organizacyjną-wyjaśniajacą
3. Teoria kształcenia dorosłych- tu prowadzone są badania w zakresie kształcenia zawodowego , ogólnego samokształcenia dorosłych
4. Teoria pracy kulturalno-oświatowej � zajmuje się charakterystyka i klasyfikacją placówek kulturalno- oświatowych, aktywnością kulturalna dorosłych, funkcjonowaniem placówek
5. Teoria porównawcza systemów edukacyjnych dorosłych- bada, analizuje politykę oświatową i organizacje systemu oświatowego na świecie oraz społeczne i gospodarcze warunki rozwoju
6. Historia praktyki i teorii oświaty dorosłych- opracowuje dzieje myśli i doktryn, analizuje historie, rozwój placówek i instytucji oświatowe dorosłych

PEDAGOGIKA DOROSŁYCH I JEJ ZWIAZEKI INTERDYSCYPLINARNE
NAUKI PEDAGOGICZNE- pedagogika ogólna, porównawcza, społeczna, pracy, wojskowa, resocjalizacyjna
FILOZOFIA- antropologia filozofii, etyka , aksjologia, teoria poznania i estetyka
PSYCHOLOGIA- dostarcza podstaw do formułowania metod kształcenia i wychowania, odnosi się również do sfer świadomości społecznej i stosunków międzyludzkich i międzygrupowych. Pomaga w wykrywaniu różnic indywidualnych i w ustaleniu właściwych dróg oddziaływania na człowieka. Ważna jest psychologia społeczna i rozwojowa.
SOCJOLOGIA-wzbogaca andragogike i wiedze kulturalno-oświatową i jej zmiany w przedmiotach systemów społeczno-gospodrczych. Pomaga zrozumieć spoleczny charakter wychowania
DEMOGRAFIA- dostarcza informacji o zmianach w strukturze wieku i ilościowych perspektywach ludności . Demografia to źródło wiedzy metodologicznej w zakresie analizy statystycznej
EKONOMIA- dostarcza wiedzy o stosunkach i zależnościach miedzy rozwojem społeczno-gospodarczym a oświatą
INFORMATYKA- daje możliwość korzystania z różnych usług, pomoc w nauce, badaniach, statystykach
BIOMEDYKA- pomaga w zrozumieniu znaczenie niektórych zasad i metod edukacji dla prawidłowego rozwoju człowieka

KSZTAŁCENIE-system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznawanie świata, ukształtować własna osobowość, przystosować się do zmian zachodzących w świecie
Kształcenie i jego funkcje:
1.f.właściwa-poszerzanie wiedzy
2.f.kompensacyjna- uzupełnia luki w wykształceniu
Zasady kształcenia
-poglądowość
-przystępności w nauczaniu
-świadomego i aktywnego działania uczniów w procesie uczenia i nauczania
-systematyczność
-trwałość wiedzy uczniów
-operatywność wiedzy uczniów
-wiązanie teorii z praktyką
wykorzystanie doświadczenia osób dorosłych
-indywidualizacja i zespołowość
-kształtowanie umiejętności uczenia się
-kształcenie ustawiczności ucznia
Kształcenie formalne-szkolne, udokumentowane, prowadzi do uzyskania dokumentów na swoje uprawnienia, edukacja formalna jest uzależniona od władz danego państwa, szkoła zaś służy do przystosowania jednostki do efektywnego życia ekonomicznego, politycznego. Kształcenie formalne zmierza do zwiększenia kompetencji zawodowych, zazwyczaj jest stacjonarne i ma wiele szczebli
Kształcenie nieformalne=kształcenie pozaformalne- dąży do zaspokojenia potrzeb edukacyjnych ujawnianych spontanicznie i realizowanych swobodnie w różnych formach kształcenia, ma charakter pozaszkolny. Kształcenie nieformalne to działalność oświatowa ustalona poza systemem formalnym, kszt. nief. Realizowane jest poprzez kursy, seminaria, odczyty.
Kształcenie incydentalne=kształcenie nieformalne- trwa przez całe życie, jest niezorganizowane, niesystematyczne, nabywanie wiedzy , sprawności, umiejętności jest oparte na własnych codziennych doświadczeniach.
Składniki procesu kształcenia-
-uczenie się
-nauczania
-program nauczania
-środowisko dydaktyczne
Metody kształcenia-systematyczny, świadomie stosowany sposób pracy nauczyciela mający na celu efektywne przekazywanie wiadomości, wyrabianie poglądów, sprawności, rozwijanie zainteresowań.
Metody
-oparta na słowie (wykład , prelekcja, pogadanka)
-oparta na oglądzie (oparta na obserwacji, pokazie)
-oparta na działaniu praktycznym (zajęcia praktyczne, metoda laboratoryjna)
Tok kształcenia
-podający-aktywnośc nauczyciela, bierność ucznia
-poszukujacy- aktywność ucznia wspierana przez nauczyciela
Środki kształcenia-pomagają, ułatwiają uczenie się, urozmaicają proces kształcenia a treści kszt. musza być dostosowane.

SAMOKSZTAŁCENIE-to świadome i dobrowolne dokonywanie zmian w zakresie własnej wiedzy, umiejętności. Samokształcenie to sposób osiągania określonego wykształcenia poprzez cele, treści, metody które podmiot sam sobie ustala.
Samokształcenie:
-autogenne (systematyczne, okazjonalne)-wynika z naszych wewnętrznych potrzeb
-heterogenne-podejmowane w wyniku wpływu przez inne osoby( obligatoryjne- człowiek jest przymuszany do pewnego typu edukacji ; - fakultatywne- jest sugerowane, namawiane, jednak sami decydujemy)
Samokształcenie:
-kierownictwo pośrednie- korzystając z podręczników autor wpływa na nas
-kierowanie wspomagane- podejmując samokształcenie zwracamy się o pomoc, ktoś nas nakierowuje
-całkowite- niekierowane, sami ustalamy cele, źródła, metody.
Samokształcenie:
-indywidualne- samodzielne
-binarne-2 osoby
-grupowe- grupa- najbardziej efektywna

DOKSZTAŁCANIE- polega na edukowaniu się jednocześnie z wykonywaniem pracy i z treścią aktywności zawodowej. Jego rolą jest zdobywanie wiedzy, ćwiczenie, umiejętności. Dokształcanie ma miejsce gdy ktoś pracuje bez pełnych kwalifikacji i podejmuje naukę by wypełnić luki, dokształcanie ma funkcje wyrównawczą

WYCHOWANIE- to świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków np. zmian rozwojowych w osobowości.
Rodzaje wychowania
-wychowanie uczestniczące- odbywa się przy okazji jakichś znaczących sytuacji np. w pracy
-wychowanie przez instytucje- szkoły, uczelnie, kursy, poradnie, koła zainteresowań

SAMOWYCHOWANIE- to świadome i dobrowolne dokonywanie zmian kierunkowych własnej osobowości. Na cele kierunkowe składają się poglądy , postawy
Samowychowanie i jego funkcje:
1.f.adaptacyjna-dostosowanie się do warunków
2.f.rekonstrukcyjna-podejmjemy samowychowanie nie tylko dla siebie
Metody samowychowania:
-samoocena
-samoanaliza
-aprobata, dezaprobata
-naśladowanie

DOSKONALENIE- to proces edukacyjny realizowany przez wykwalifikowanego pracownika w okresie jego pełnej aktywności zawodowej. Polega ono na aktualizowaniu wiedzy zawodowej i ogólnej do poziomu wyznaczonego przez postęp nauki i techniki na podnoszeniu wprawy i mistrzostwa w wykonywaniu poszczególnych czynności a także na rozszerzaniu i pogłębianiu specjalizacji

CZŁOWIEK DOROSŁY-to człowiek który osiągnął dojrzałość psychiczną lub fizyczną
DOJRZAŁOŚĆ- jest wynikiem długotrwałego procesu przemian prowadzących do ukształtowania się w pełni wykształconej osobowości, sprawności wszystkich funkcji organizmu, świadomości poznawczej, emocjonalnej, oraz poczucia odpowiedzialności za własne czyny
UCZEŃ DOROSŁY-osoba dorosła poddana działalności oświatowej, świadomie podejmująca decyzje o dalszym kształceniu. Nazwa uczeń dorosły obejmuje bardzo różnorodna grupę ludzi, z jednej strony ludzi młodych którzy osiągnęli pełnoletność i jeszcze nie założyli rodzin, z drugiej zaś ludzi w średnim i bardziej zaawansowanym wieku.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE DOROSŁEGO UCZNIA: w nauczaniu dużą role odgrywają takie cechy jak: uwaga ,spostrzegawczość, wyobraźnia, pamięć, myślenie.
UWAGA-stwierdzono, ze u dzieci jest ona znacznie słabsza niż u dorosłych, u dziecka jest chwiejna i łatwa do rozproszenia a u dorosłych jest trwalsza , dorośli potrafią się opierać rozproszeniu, dorośli potrafią swą uwagą ogarnąć więcej elementów naraz
POSTRZEGANIE-tu dorośli również górują nad dziećmi, postrzeganie ich jest bardziej obiektywne. Dorośli są mniej zależni od uczuć które są jednym z głównych czynników powodującym zabarwienia naszych spostrzeżeń.
WYOBRAŻNIA- u dorosłego jest kierowana, podlega krytycznej ocenie, zagłuszają ja doświadczenia i przeżycia, jest bliższa rzeczywistości
PAMIĘĆ-rozwija się stopniowo, szczytową sprawność osiąga około 25 roku życia.
Pamięć bezpośrednia-jest lepsza u dorosłych
Pamięć logiczna- rozwija się stopniowo, człowiek dorosły ma pod tym względem przewagę nad dziećmi
Pamięć mechaniczna- u dorosłych słabsza
MYŚLLENIE- myślenie dorosłego różni się od dziecięcego, dorosły jest wstanie myśleć abstrakcyjnie, kierować swoim myśleniem, opanowywać je, kontrolować dzięki temu jest bardziej twórczy w myśleniu

EDUKACJA DOROSŁYCH-całokształt procesów formalnych i nieformalnych, niezależnie od treści, metody i poziomu stanowiących przedłużenie lub dopełnienie wykształcenia uzyskanego w szkole.

CECHY EDUKACJI DOROSŁYCH-
-realizowanie jej przez wielu organizatorów
-organizowanie jej w różnych środowiskach, różnej wielkości grup, środowisk lokalnych, regionalnych
-wielość form-szkolna, kursowa, zakłady pracy, środki masowego przekazu
-wielopoziomowość- wyraża się w istnieniu wielu poziomów kształcenia podstawowe, średnie, wyższe: podyplomowe, doktorskie, profesorskie
-wielowariantowość - wyraża się w tworzeniu dużej ilości wersji dostosowanych do możliwości czasowych, umysłowych, jednostek
-otwartość-likwidacja granic zamykających drogę do kształcenia, oraz związek edukacji z innymi systemami życia

KIERUNEK EDUKACJI DOROSŁYCH
-kierunek bezpośredni- istota tej edukacji jest bezpośredni tok działań oswiatowaca i uczących się, spotykając się oddziaływuja na siebie osobiście.
-kierunek pośredni- to układ w którym pomiędzy oświatowcem a uczącymi się powstaje ogniwo pośredni np. urządzenia techniczne, kursy korespondencyjne

FUNKCJE EDUKACJI DOROSŁYCH
-zastępcza- polega na przekazaniu ludziom dorosłym wiedzy, umiejętności których nie zdobyli w czasie normalnego nauczania szkolnego
-integracyjna- polega na scalaniu różnych grup społecznych i umacnia więzi miedzy członkami tych grup
-adaptacyjna- polega na przystosowaniu do warunków w jakich się w danej chwili znaleźli , adaptacja ludzi do życia w warunkach cywilizacyjnych zmieniających się, do pracy
-polityczna-wyraża się w podnoszeniu przez edukacji świadomości politycznej ,ideologicznej
-konstruktywna- wyraża się w przekształcaniu na lepszy, w podnoszeniu na wyższy poziom organizacyjny, cywilizacyjny jednostek
-eliminacyjna-polega na eliminowaniu ze świadomości postaw, zachowań, idei, upodobań stanowiących barierę racjonalnego życia i pracy
-przekazywanie tradycji
-profilaktyczna- aktywność edukacyjna to dzisiaj sposób zabezpieczenia przed utratą pracy
-terapeutyczna-wyraża się s leczeniu poprzez kształcenie , odrywanie myśli chorego od jego dolegliwości

---