Funkcjonalizm:

B. Malinowski: „żeby mowic o stawaniu się zjawisk kulturowych najpierw należy poznac ich istotę”

Analiza funkcjonalno-strukturalna interesuje się aspektem pomijanym w zasadzie przez ewolucjonistów -> dlaczego do zmiany dochodzi?

- społeczeństwo choć jest zintegrowane, narażone jest na działanie różnych czynników zakłócających równowagę: z zewnątrz wpływ innych kultur, systemów, wartości lub z wewnątrz (przewartościowanie norm społecznych, pojawienie się nowych idei)

- system społeczny się broni (Parsons)

Przez zastępowanie elementów, które utraciły zdolność reagowania na bodźce, przez elementy odpowiadające potrzebom społeczeństwa, służace jego integracji - i na tym polega zmiana

Trzy fazy ewolucji wg Parsonsa

1. pierwotne - tradycyjne

2. przejściowe (wraz z pojawienie się pisma; II pkt zwrotny - pojawienie się prawa)

3. nowoczesne

DZIAŁANIA SPOŁECZNE (cel, znaczenie, motywacja)

- jest celowe, posiada subiektywne znaczenie i motywacje. Ten kto działanie podejmuje musi rozporządzać określoną wiedzą o warunkach oraz przedmiotach z jakimi będzie miał do czynienia, musi odczuwać potrzebę osiągnięcia danego celu i reagować musi? Emocjonalnie; kryteria oceny celu i środków do jego osiągnięcia

T. Parsons - układ zmiennych (pattern variables)

1	Afektywne zaangażowanie	Afektywna neutralność	w N. zimne podejście w T. na emocje
2	Całościowość	Aspektowość	Czy wchodząc w relacje z inną osobą zwracamy uwage na różne role społ. Które ona pełni (całość) czy tylko na 1 aspekt, wykonywaną 1 z ról np. listonosz w Złotopolskich
3	Partykularyzm	Uniwersalizm	Czy podejmując działania kierujemy się całym systemem wartości (N.) czy własnym stosunkiem do danej osoby, patrzymy na nią partykularnie
4	Przypisanie	Osiąganie	Czy oceniając drugą osobę kierujemy się jej osiągnięciami , czy przypisaniem do pewnej kategorii społ ( wiek, płeć, rasa)
5	Orientacja na kolektyw	Orientacja na siebie	N. zdrowy egoizm?

Podstawowe pojęcia - rozwój społeczny:

M. S. Szczepański - proces zmian jakościowych o postępowym charakterze (rozwój to nie zmiany ilościowe) obejmujący wszelkie mechanizmy, które owe zmiany zainicjowały, przyspieszały, czy tylkona nie wpływały w sposób pośredni

->zmiany jakościowe o postępowym charakterze

Rozwój obejmuje przemiany w sferze:

- społecznej

-gospodarczej

- kulturowej

- politycznej

-psycho-spolecznej

- techniki i technologii

Rozwój społeczny ma charakter:

1. kierunkowy (to różni od zmiany, zmiany w jakim kierunku - rozwój)

2. kumulatywny ( nawarstwianie się zmian)

3. prawidłowy ( w zgodzie z obiektywnymi prawami)

4. przebiega w określonych ramach historycznych ( w określonym czasie)

Szczepański - 3 paradygmaty (podejścia) - Czym jest Rozwój Społeczny ??!

- modernizacyjny

- rozwoju zależnego

- rozwoju alternatywnego

Paradygmat modernizacji

1958 r Daniel Lerner

Modernizacja - inspiracje

1. historyczna szkoła niemiecka Friedrich List, Bruno Hildebrandt, Gustaw Schmoller, Werner Sambart

2. XIX wieczny ewolucjonizm - Sain Simon, Comte, Herbert Spencer

1. rozwój stadialny ( przechodzimy przez pewne etapy)

2. zmiany następuja we wszystkich dziedzinach życia

3. historia jest realizacja doskonałego ładu społecznego

4. przedmiotem dziejów jest ludzkość

3. Dychotomiczne wizje społeczeństwa- F. Tonnies; E. Durkheim, R. Redfield ( od wiejskiego do miejskiego

4. M. Weber - typ idealny - rzeczywistość można opisać za pomocą typu idealnego

5. Funkcjonalizm Parsonsa

Szczepański -> Modernizacja rozumiana jako:

1. unowocześnienie np. hutnictwa

2. wszelkie zmiany prowadzące do nowocześniejszych i doskonalszych form organizacji konkretnego społeczeństwa, jego gospodarki, systemu władzy, polityki

3. Przejście od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego

4 sposoby rozumienia pojęcia MODERNIZACJA

1) Jako angloamerykanizacja

(przechodzenie od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego , powielanie wzorców brytyjskich [kapitalizm - jako I zmodyfikowali gospodarkę] i amerykańskich [ wprowadzili polityczny ład bez użycia przemocy; zmodyfikowany politycznie sys.społ])

2) Urzeczywistnienie określonych cech

(przechodzenie od cech społ T. do N. )

Cel	Tradycyjne	Nowoczesne
Struktura społeczna	Homogenizacja Stabilne	Heterogeniczne Mobilne
Kontrola społeczna	Bezpośrednie Indywidualne	Pośrednie Instytucjonalne
System wartości	Spójny, prosty	Niespójny, złożony
Rekrutacja d pozycji społecznej	Wg przynależności społecznej	Konkurencja
Innowacje techniczne	Niewielkie, sankcjonowane negatywnie	Liczne, sankcjonowane pozytywnie
Dominujący sektor	Rolniczy	Przemysłowy
Forma osiedlenia	Wiejska	Miejska
Dominująca forma życia	Wspólnota
Legitymizacja panowania	Sacrum tradycyjnych przepisów	Legalność przepisów
Partycypacja polityczna	Nieznaczna	Duża
Rozstrzyganie konfliktów	Z pomocą przemocy	W sposób pokojowy, sformalizowany
Komunikacja	Bezpośrednia	Zapośredniczona, przez media

Krytyka od cech T. -> N.

a)

b) W pewnych wymiarach społeczeństwo może się modernizować w innych nie

3) Modernizacja jako ewolucja o uniwersalnym charakterze

Modernizacja

• prestiżu (kariery globalne - M. Jackson, Angelina Jolie)

• władzy

• pieniądze ( mobilizacja/ kumulacja zasobów)

Społeczeństwa upodobniają się do siebie  konwergencja

4. Świadomy, planowany rozwój

- porównywanie się w międzynarodowej skali prestiżu

- kraje biedniejsze szukają luk w k™órych się mogą wykazać -> że są bardziej zmodernizowane niż inne

(NRD - sport; RFN - technologia;

Kraje afrykańskie - stolica w środku kraju ;

Bieruń - największe zakłady mleczarskie)

Jeżeli mamy rzeczywiste zasoby to spoko a jak nie to szukamy niszy żeby się wykazać.

Założenia modernizacji:

1. Ewolucja od społeczeństw tradycyjnych do nowoczesnych

2. Stadialność -> Społeczeństwo: 1. Tradycyjne [1.a. Na poły przemysłowe] 2.Nowoczesne [2.a. Poprzemysłowe] Ponowoczesne

3. Jednoliniowy - wszystkie społeczeństwa mogą rozwijać się w ten sam sposób, pokonuja ta sama drabinę, Różnica - > w sopniu zaawansowania. Droga ta sama - powtarzalna. Słobo rozwinięte mają imitować/ powielać drogę rozwiniętych.

4. Korwengentny - społeczeństwa upodobniaja się do siebie. Podobne systemy wartości, filmy, rodziny

5. Związany z mobilizacją społeczną - pokonywanie poszczególnych etapów prowadzi do coraz większego angażowania się ludzi w rozwój

Płaszczyzny modernizacji:

- społeczna - w rolach społecznych, rodzinam słabnięcie podziałów etnicznych, rola podziałów warstwowych, klasowych

- kulturowa - sekularyzacja, różnicowanie systemów aksjologicznych

- ekonomiczna - eliminacja gospodarki naturalnej

- polityczna - mobilizacja społeczne, partycypacja społeczna

- psychiczna - wytworzenie osobowości nowoczesnej

DANIEL BELL The Doming of Post Industrial Society 1973

1. Społeczeństwo przedprzemysłowe

2. Społeczeństwo przemysłowe

3. Społeczeństwo poprzemysłowe

Społeczeństwa różnią się między soba

-> Ludzie głównie pracują na roli (polska, Afryka)

-> Francja, Wlk Brytania zatrudnieni w usługach

Cechy społeczeństwa tradycyjnego i nowoczesnego wg Bella:

Tabelka 

Walt W. Rosow

Osiągnięcie samodzielnego wzrostu jest celem i sensem procesu modernizacji

Społeczeństwa wchodzące na ta drogę przechodzą przez 5 faz.

=> Fazy te wyznaczone są przez 3 podstawowe kompleksy ekonomiczne

1) Dominujące i najbardziej ekspansywne techniki produkcji

2) Wielkość i struktura podaży i popytu oraz preferencje konsumenckie

3) Udział akumulacji w dochodzie narodowym -> magazynowanie inwestowanie - jaka częśc dochodu jest przeznaczona na inwestowanie a jaką przejadamy

Samoistny wzrost:

-> rozwój bez czynników zewnętrznych

-> wchodzi się na drogę gdzie społeczeństwo może się już tylko rozwijać

Studia wzrostu ww. Rostow

1. Społeczeństwo TRADYCYJNE

- ukształtowane przez warunki naturalne przed rozwinięciem procesu wzrostu

- 75 % ludności przy produkcji żywności

- społeczeństwo koncentruje się na własnym przetrwaniu

- dochód na potrzeby konsumpcyjne

- stopa inwestycji nie przekracza 5 %

- technika przednewtonowska

- pojawiają się innowacje, zwiększa areał upraw, ciągle społeczeństwa zmieniają się, ale trwa zaklęty krąg ubóstwa

- autorytet władzy oparty na własności ziemskiej królestwa

- rzemiosło, manufaktura

- poj…..

2. Przygotowanie do startu

- najwcześniej Holandia (->ale to WLK. Brytania była I)

- 5% PKB akumulowane i przeznaczane na inwestycje

- wzrost poziomu wykształcenia społeczeństwa

- rozwój inwestycji rynkowych

- zmaganie starych elit z nowymi elitami

- scentralizowanie państwa (przygotowanie warunków)

- przeobrażenia transportu, rolnictwa i handlu zagranicznego

- idea postępu technicznego

- znaczenie reformacji

- I. Newton ( świat można opisać za pomocą kliku reguł za pomocą, których możemy nim manipulować, możemy poznać świat i go zmienia 1678) XVII/XVIII

3. Start

1. struktury instytucji ekonomicznych na tyle elastyczne na ile wymagają zmiany

2. zwiększenie aktywności gospodarczej związane z przeświadczeniem o zasadności osiagania zysków

3. stopa oszczędności 10% dochodów

- nowe metody produkcji i organizacji pracy

- wydobycie nowych surowców

- nauki podstawowe

- etyka purytańska

- dążność do przyjmowania innowacji

-> Anglia 1783-1802

- Francja 1830-1860

- USA 1840-1860

- Niemcy 1848-1870

- Japonia 1880-1900

- Rosja 1890-1915

- Polska, Turcja, Meksyk - 1930-40

4. Osiąganie dojrzałości

- po starcie gospodarka jest gotowa do wprowadzenia nowych technik na szerokim froncie

- stopa inwestycji - 10-20%

- sieć transportu obejmuje cały kraj

- reformy socjalne

-

- osiągnięcia fazy dojrzałości

5. Dojrzałość

- stworzenie komplementarnego złożonego systemu gospodarczego

Społeczeństwo staje przed dylematem dotyczącej dalszej strategii rozwojowej

1. Supremacja nad innymi na zbrojenia (Niemcy, Japonia,

2. Welfare state - bezpieczeństwo socjalne - Europa redystrybucyjna funkcja państwa to co wytworzyliśmy dzielimy na wszystkich aby żyło się dobrze

3. Zindywidualizowana konsumpcja rozwój USA, Kanada

6. Era masowej konsumpcji - zasada suwerenności konsumenta

7. Poszukiwanie jakości

Alvin TOFFLER - „Trzecia fala” 1980 - książka skierowana do tych którzy wiedzą, że historia ludzkości wcale jeszcze nie zbliza się do swego kresu ale wręcz przeciwnie, dopiero się zaczęła

I fala 8 tyś. P.n.e. - osiedlenie

II fala 1650-1750 - społ. przemysłowe

III fala 1950 - społ. masowe

Przed pierwszą falą - zywot w niewielkich częstwo wędrownych grupach; zbieractwo, rybołówstwo, myśliwi - dla zdobycia pożywienia

I fala - ziemia podstawą gospodarki, życia, kultury, struktury

- życie zorganizowane wokół wsi

- prosty podział pracy

- określone grupy społeczne, kasty, stany

- władza dyktatorska

- pozycja przypisana, określona przez urodzenie

- zdecentralizowana gospodarka ( w każdej społeczności wytwarza się większość niezbędnych dóbr)

- energia odnawialna np. z mięsni ludzkich i zwierzęcych, ze słońca, wiatru i wody

- wynalazki tylko zwielokrotniają siłę mięśni ludzkich

Kanału komunikacyjne dostępne dla bogatych

- małe sklepiki

- przedsiębiorstwa jedno…

II fala

- nowe źródła energii, nieodnawialne paliwa kopalne

- nowe wynalazki, nowe maszyy

- kolej, szosy - II fala dociera coraz dalej

- zmiany w rodzinie (wielopokoleniowa……. rodzina nuklearna)

- rozdzielenie kobiet i mężczyzn w pracy (żona wytwarza dla rodziny, mąż dla rynku)
- sklepy

- masowa dystrybucja

- szkoła uczy punktualności, posłuszeństwa, wykonywania powtarzalnych czynności

- wynalazek korporacji

- kanały komunikacyjne powszechnie dostępne, zniesiony monopol na komunikację

- jednostki przestają być samowystarczalne

- pomiędzy producenta a konsumenta wdziera się klin, rynek, gospodarka ulega maretyzacji

- władza piramida

- industrialność - zasada postepu przez eksploatacje przyrody

- ludzie panami przyrody

- czas ma charakter linearny

- strukturyzacja przestrzeni przez miary ?

- podzielność rzeczy

- przyczyna - skutek

[Henry Ford - prosty czarny - samochód; fordyzm - system lini produkcyjnej]

II fala 6 zasad:

1. Standaryzacja ( 1825 - sklep ze stałymi cenami)

2. Specjalizacja

3. Synchronizacja

4. Koncentracja zasobów firm

5. Maksymalizacja - najwyższy, największy

6. Centralizacja władzy, kierowanie gospodarką

III fala

- pojawienie się wynalazków zmienia życie

- koniec masowości, media i produkcja skali

- oparta na wiedzy, niewyczerpalny zasób

- ważna praca ( już nie najgorzej wykwalifikowana)

- zmiana w organizacji, najbardziej elastyczna

- nowe przemysły: kosmiczny, biologiczny, podbój głebin morskich

- wioska elektroniczna, praca domu

- telekomunikacja zamiast transportu

- zmiany w stylu życia, rodziny

- zmiana roli wiedzy

- odwrót od społeczeństwa masowego

- dawniej siła robocza, surowce, kapitał

- specyfikacja wiedzy i niewyczerpalność

- zmiana charakteru pracy I organizacji

- dawniej analiza, teraz synteza

Osobowość nowoczesna - osobowość tradycyjna

Nowoczesność jest określana jako sposób funkcjonowania jednostki, jako zbiór predyspozycji do działania w pewien określony sposób.

Nowoczesność jako stan umysłu mogący występować zarówno w elżbietańskiej Anglii jak i w Grecji Peryklesa, czy też Japoni Tokugawy?

ROGERS

Osobowość niepodatna na zmiany charakteryzuje się:

1. niezdolność do giętkości poznawczej

2. sztywny i ograniczony światopogląd

3. brak innowacyjności

4. opieranie się na tradycji

5. ograniczone aspiracje

6. sztywność działań i celów

7. niezdolność do odraczania gratyfikacji

8. wrogość i brak zaufania do obcych ( w tym zwłaszcza do władz)

9. niski poziom empatii

10. silne więzi rodzinne

Alex INKLES, D. N. SMITH

Cechy osobowości nowoczesnej:

1. otwartość na nowe doświadczenia

2. gotowość świadomej akceptacji zmiany społecznej

3. rozwój opinii, dyspozycje do tworzenia I podtrzymywanie opinii na tematy spraw powstałych nie tylko w jego bezpośrednim otoczeniu ale tez poza nim

4. aktywność i energia w zbieraniu informacji

5. czas - orientacja na teraźniejszość i na przyszłość

6. wiara w to, że człowiekmoże kontrolowac swoje otoczenie, sprawstwo

7. planowanie długofalowe

8. umiejętność kalkulacji i zaufanie ( świat da się policzyć a luddzie wychodzą naprzeciw obowiązkom)

9. wysoka ocena umiejętności technicznych

10. aspiracje zawodowe i oświatowe

11. świadomość godności innych i szacunku

12. rozumienie procesu decyzyjnego

13. innowacyjność, punktualność, planowanie życia rodzinnego

Krytyka modernizacji:

- Etnocentryzm

- Utożsamianie nowoczesności z naszym kręgiem kulturowym

- Modele nie rzeczywistość

- Ahistoryzm

- Sprowadzanie różnych społeczeństw do jednego mianownika

- Lekceważenie drenażu

---