DIAGNOSTYKA FIZJOLOGICZNA NIEWYDONOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA
ROZWÓJ CHOROBY NIEDOKRWIENEJ SERCA
I OKRES- MŁODŹIEŃCZY-
Zmiany w obrębie błony mezenchymy ,rozdzielenie warstw, osłabienie elastyczności włókien, odkładanie
się złogów tłuszczu ,wapnia.
II OKRES- WIEK ŚREDNI-
Zmiany w komórkach mięśni gładkich, nasilenie odkładania złogów tłuszczu.
III OKRES- DOROSŁY- KLINICZNY
Objawy niedotlenienia serca, bóle dławicowe, duszność, bezsenność.
ENERGETYKA PRACY MIĘŚNIA SERCOWEGO
-SKURCZ - ZUŻYWANIE ATP I PC
-ROZKURCZ - ODBUDOWA ZASOBÓW ENERGETYCZNYCH
ŹRÓDŁA ENERGII DO SKURCZU:
-( L.A; KETONY; WKT; GLUKOZA )
-40% TKANKI SERCA-KAPILARY
-40% W KOMÓRCE-MITOCHONDRIA
-10% USTROJOWEGO ZUŻYCIA TLENU.
-70% ZAMKNIĘCIA PRZEPŁYWU NACZYŃ WIEŃCOWYCHNIEDOTLENIENIE I ZAWAŁ.
-PODCZAS WYSIŁKU MOŻE WYSTĄPIĆ DEFICYT PRZEPŁYWU WIEŃCOWEGO (SPADEK ATP, PC,)
UTRATA KURCZLIWOŚCI, MARTWICA MIĘŚNIA SERCOWEGO.)
-POWSTAJĄCA MARTWICA OSŁABIA MIĘSIEŃ SERCOWY I MOŻE SPOWODOWAĆ TĘTNIAK SERCA
-DOKONYWANE SĄ PRÓBY WSZCZEPIENIA W MIEJSCE MARTWICY MIOCYTÓW.
( KOMÓREK MACIERZYSTYCH)
KLINICZNE OBJAWY CHOROBY WIEŃCOWEJ
1.NIEWYDOLNOŚĆ SERCA - KRĄŻENIOWA WYSTĘPUJE W SYTUACJI ZWĘŻENIA 1-3 TĘTNIC WIEŃCOWYCH-BÓLE W KLATCE PIERSIOWEJ PODCZAS WYSIŁKU.
2.NIEWYDOLNOŚĆ SERCA- WIEŃCOWA POTWIERDZONA KORONAROGRAFICZNIE
( MIAŻDŻYCA TĘTNIC )—BEZ DOLEGLIWOŚCI BÓLOWYCH -CICHE NIEDOKRWIENIE TZW.
(SILENT MIOCARDIAL ISCHEMIA- SMI )
3.NIEWYDOLNOŚĆ WIEŃCOWA MAŁYCH NACZYŃ Z PRAWIDŁOWYM PRZEPŁYWEM W
OBRĘBIE DUŻYCH NACZYŃ TZW. ZESPÓŁ X (MICROVASCULAR ANGINA)
4.NIEWYDOLNOŚĆ WIEŃCOWA Z MECHANIZMEM- SKURCZU NACZYŃ BEZ CECH MIAŻDZYCOWYCH ( ANGINA PRINZMETALA )
5. ZAKRES ZWĘŻENIA NACZYŃ
-50% MOŻLIWY, BEZ OBJAWÓW KLINICZNYCH-
-75% PATOLOGIA
-50-90% POMIMO NIEDOKRWIENIA NIE MA BÓLU;
-10-25% POMIMO BÓLU NIE MA NIEDOKRWIENIA U CHORYCH HR ROŚNIE WYSIŁKOWO BARDZIEJ STROMO W STOSUNKU DO V02, WZROST CD PRZEZ HR.
ZASADY TRENINGU w REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
-PRZED ROZPOCZĘCIEM PROGRAMU DOKŁADNA DIAGNOZA LEKARSKA
-OCENA STANU KLINICZNEGO PACJENTA (TOLERANCJA WYSIŁKU FIZYCZNEGO )
-WSPÓŁPRACA Z LEKARZEM, FIZJOLOGIEM I PIELĘGNIARKĄ
KLASYFIKACJA PACJENTÓW DO ĆWICZEŃ WG. ZAKRESU OBCIĄŻEN , MASY CIAŁA, INNYCH SCHORZEŃ.
HR PONIŻEJ 120 ud / min LUB 20 ud /min. POWYŻEJ SPOCZYNKOWEGO U PACJENTÓW OTRZYMUJĄCYCH BETA- BLOKERY
SZCZEGÓŁOWE MONITOROWANIE
1. SPOCZYNKOWE ARYTMIE, NIE W WYSIŁKU
2. SPADEK BPs o 10-15 mmHg PODCZAS WYSIŁKU, WZROST CIŚNIENIA WYSIŁKOWEGO POWYŻEJ 180 mmHg. ( LEKI HIPONTENSYJNE)
3. PACJENTÓW, KTÓRZY PRZEŻYLI ZAWAŁ Z POWIKŁOWANIAMI ( ARYTMIE, TĘTNIAKI).
4. ZAAWANSOWANA CHOROBA WIEŃCOWA, BRAK ZDOLNOŚCI DO KONTROLI PRZEBIEGU WYSIŁKU.
5. ZMIANY W OBRAZIE EKG ( ST) LUB INNE OBJAWY NIEDOTLENIENIA SERCA.
ZASADY REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
WE WCZESNYM OKRESIE REHABILITACJI WYSIŁKOWEJ NIE MOŻE BYĆ:
-BÓLÓW W KLATCE PIERSIOWEJ
-DUSZNOŚCI WYSIŁKOWEJ
-PALPITACJI SERCA
-WYSIŁKOWEGO ZMĘCZENIA
-ARYTMII SERCA
-NIEMOŻNOŚCI OSIĄGANIA OBCIĄŻENIA 4-5 MET ( PODCZAS TESTU W WYSIŁKU)
-NISKIEGO CIŚNIENIA POMIMO WYSIŁKU
-NIEWYJAŚNIONEJ BRADYKARDII
-NIEMOŻNOŚĆ PRZEKROCZENIA BP POWYŻEJ 130mmHg.
-NIEPOKOJÓW PSYCHICZNYCH I NIECHĘCI DO PROGRAMU CWICZEŃ.
PROGRAM TRENINGOWY POWINIEN MIEĆ:
- FAZĘ ADAPTACJI
- FAZĘ DOSKONALENIA
- FAZĘ STABILIZACJI
Efekty treningowe po 14 tyg. Zmniejszona umieralność już po 10 tygodniach treningu fizycznego.
PREWENCJA PIERWOTNA Ocena skuteczności
BADANIE WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
( TESTY V02 max, VO2 całkowite, HR max) PROGÓW METABOLICZNYCH
BRADYKARDIA ( HR 50-60 Ud/min.)
-ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU (13% MĘŻCZCZYŹNI I 20% KOBIETY)
-USTABILIZOWANY WSKAŻNIK MASY CIAŁA (BMI) 24 -+ 1 Kg /m2.
-ZWIĘKSZENIE SKŁADU HDL (1.4mM /litr )
PORADNICTWO W PREWENCJI PIERWOTNEJ CHOROBY SERCA ( CHD )
A. WERSJA MINIMALNA ( WIEK; GENETYKA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA; CIŚNIENIE, HR, PALENIE TYTONIU, POZIOM CHOLESTEROLU)
B. WERSJA ZADAWALAJĄCA ( A+) ANTROPOLOGIA; BIOCHEMIA; V02 MAX, MASA CIAŁA;
% TŁUSZCZU; GLUKOZA; SPOCZYNKOWE EKG; POZIOM HDL; WYWIAD RODZINNY
C. WERSJA ROZSZERZONA A+ B ( HV Heart Volume ) PODWÓJNY PRODUKT- DP; MVO2; DYNAMIKA PRACY LEWEJ KOMORY SZEROKI MONITORING KARDIOLOGICZNY.
LECZENIE CHORÓB SERCA
1.BADANIE NIEIWAZYJNE I INWAZYJNE ( HEMODYNAMIKA KRĄŻENIA, EKG)
2.KORONAROGRAFIA (DYNAMICZNA RADIOGRAFIA KONTRASTOWA NACZYŃ WIENCOWYCH)
3. ANGIOGRAFIA (OBSERWACJA NACZYŃ PRZY UŻYCIU IZOTOPÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH).
4.ANGIOPLASTYKA (PTCA)- USUWANIE BALONIKIEM NAWARSTWIEŃ MIAŻDZYCOWYCH ( 6-8 ATMOSFER), ROZCIĄGNIĘCIE BŁONY WEWNĘTRZNEJ I MIĘŚNIOWEJ NACZYNIA KRWIONOŚNEGO.
5.BY-PASS ( POMOST NACZYNIOWY) POBRANY Z TĘTNICY PIERSIOWEJ LUB ŻYŁ KOŃCZYNY DOLNEJ ( OPERACJA - 1969R)
6.ATEREKTOMIA ( ATHEROMA - BLASZKA THOMA- CIĄĆ ) TAKŻE STOSUJEMY WYPALANIE LASEREM.( 1500 ZABIEGÓW-POLSKA -100)
7.STENTY -SPRĘŻYNKI ZAPOBIEGAJĄCE RESTENOZIE (REOKLUZJI) -30-50 % CHORYCH
NA SKUTEK NADMIERNEGO PODZIAŁU MIĘŚNI GŁADKICH NACZYŃ KRWIONOŚNYCH- STOSOWANE OD 1987. UWARUNKOWANIA GENETYCZNE RESTENOZY.
8.PRZESZCZEP SERCA
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W PREWENCJI CHORÓB SERCA
-LATA 50-TE MORRIS BADANIE ZACHOROWALNOŚĆI I UMIERALNOŚCI KONDUKTORÓW I KIEROWCÓW AUTOBUSÓW LONDYŃSKICH
-FRAMINGHAM STUDY (OD 1952R) 10.000 BADANIA POPULACYJNE UMIERALNOŚCI I CHORÓB SERCA OKREŚLAJĄCE TZW.CZYNNIKI RYZYKA.
-SKINNER - WYSIŁEK 500 KCAL.PONAD BMR ZNACZĄCO OBNIŻA RYZYKO CHD
-MORRIS— PACJENCI AKTYWNI PO CHD 50% MNIEJ NAWROTÓW CHOROBY.
-ZUKEL—2 GODZ. PRACY PRZEMYSŁOWEJ 20% NIŻSZE INCYDENTY CHD.
WPŁYW TRENINGU FIZYCZNEGO NA REAKCJE UKŁADU KRĄŻENIA
-REGULACJA GOSPODARKI LIPIDOWEJ I WĘGLOWODANOWEJ
-POPRAWA UTLENOWANIA MIĘŚNIA SERCOWEGO
-WZROST KAPILARNOŚĆI MIĘŚNIA SERCA
-WZROST AKTYWNOŚĆI AMIN KATECHOLOWYCH( A, ACH).
-POPRAWA HEMODYNAMIKI KRĄŻENIA
-BRADYKARDIA I HIPOTONIA
-WZROST ROZMIARÓW MITOCHONDRIÓW
-WZROST ZAWARTOŚĆI MIOGLOBINY W MIĘŚNIU SERCOWYM.
MNIEJSZE MIOKARDIALNE ZUŻYCIE TLENU ( MV02)
ZMNIEJSZENIE KURCZLIWOŚCI MIĘŚNIA SERCA.
-HIPERTROFIA SERCA DO FIZJOLOGICZNYCH ROZMIARÓW ODPOWIADAJĄCYCH
MOŻLIWOŚCIOM KRĄŻENIA WIENCOWEGO I KRĄŻENIA OBOCZNEGO.
-POPRAWA PRACY SERCA JAKO POMPY.
-ELIMINACJA NAPIĘCIA EMOCJONALNEGO
-SYMPATYKOTONIA I OGRANICZENIE PRACY UKŁADU PRZYWSPÓŁCZULNEGO.
-REGULACJA GOSPODARKI ELEKTROLITOWEJ ( SÓD, POTAS, WAPŃ) MAJĄCY
-WPŁYW NA KURCZLIWOŚĆ SERCA.
SZANSE PPRZEŻYCIA
-47% jeśli chory dojedzie do szpitala do 4 godzin od ataku choroby.
-35% jeśli będzie w szpitalu do 24 godz.
-16% jeśli będzie hospitalizowany po 24 godzinach.
Duże znaczenie ma także pierwsza pomoc w miejscu ataku zawału serca.
CZYNNIKI RYZYKA SCHORZEŃ UKŁADU KRĄŻENIA
I - RZĘDOWE II- RZĘDOWE III-RZĘDOWE
NADCIŚNIENIE GENETYKA STRES-EMOCJE
TYTOŃ WIEK OTYŁOŚĆ
WYSOKI LDL PŁEĆ CUKRZYCA
TYP A BEZRUCH
Aktywność fizyczna w prewencji Ch.N.S.
Autor Rodzaj wysiłku Stopień prewencji (ryzyko)
Soto I. -1987 PTCA 4-tyg. ćwiczeń B-pass 6 mieś. ćwiczeń6.4 MET - do 10.5 5.9 MET - do 8.5
Ades -1989 B-pass 12 tyg. ćwiczeń 20% poprawa wydolności
Religa Z. -1989 Przeszczep serca 4-8 tyg. ćwiczeń poprawa
Błock E. -1990 Przeszczep serca 12 tyg. ćwiczeń 3.2 MET - do 6.5 MET
Park J.-1990 Ćwiczenia rehabilitacyjne B-pass leczenie bez ćwiczeń 14% powrót do szpitala 32% powrót do szpitala
Rudnicki S. -1989 B-passy ćwiczenia rehabilitacyjne poprawa
Ragharn -1991 PTCA - jednonaczyniowe PTCA - wielonaczyniowe wyższa wydolność niższa wydolność
-PAFFENBARGER- AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA 2000 KCAL/TYDZ. 40% MNIEJ CHD.
-HAGBERG- TRENING FIZYCZNY POWODUJE HIPOTONIĘ, WZROST V02,
-BRADYKARDIĘ, POPRAWIA KAPILARNOŚĆ MIĘŚNIA SERCOWEGO.
-8.RAUSCHA-REHABILITACJA FIZYCZNA -
72% CHORYCH POWRÓCIŁO DO PRACY
50% BEZ ĆWICZEŃ -RENTA INWALIDZKA.
-9.RUDNICKI- CWICZĄCY 77% NIE MA OBAW
-O STAN ZDROWIA. BEZ ĆWICZEŃ
46% OBAWIA SIĘ NAWROTU CHOROBY.
4