I Podstawowe informacje
1.Prawo(w ujęciu przedmiotowym)- to system norm prawnych, czyli ogólnych, abstrakcyjnych i jednoznacznych dyrektyw postępowania, które powstały w związku z istnieniem i funkcjonowaniem państwa lub innego uporządkowanego organizmu społecznego, ustanowione lub uznane przez właściwe organy władzy odpowiednio publicznej lub społecznej i przez te organy stosowane, w tym z użyciem przymusu.
2.Prawo(w ujęciu podmiotowym)- występuje, gdy mówimy, że mamy prawo (jesteśmy uprawnieni) do czegoś
3.Prawa podmiotowe:
a)względne-prawo przysługujące podmiotowi uprawnionemu tylko wobec określonej osoby
b)bezwzględne-prawo skuteczne wobec wszystkich osób, którym ono nie przysługuje
4.Metody regulacji konfliktów:
a)mediacyjna-obok stron konfliktów występuje mediator( koncyliator) . Mediator jest pomocnikiem i doradca stron. Strony mają wpływ na wybór koncyliatora
b)arbitrażowa-decyzja mediator ma charakter władczy, jest wiążąca i może zostać egzekwowana
c)adiudykacyjna-postępowanie toczy się wg. ustalonych odgórnie zasad a strony nie mają wpływu na wybór adiudykatora. Może się zakończyć ugodą sądową lub trybem kontraktowym
5.Norma prawna-to najmniejszy, stanowiący sensowna całość element prawa. Stworzona na podstawie przepisów prawnych przez kompetentny organ jest ogłoszona i chroniona przez aparat przymusu.
Składa się z hipotezy(założenie sytuacji, wskazuje adresata normy i jego cechy), dyspozycji(wskazuje sposób zachowania adresata, jego obowiązki i uprawnienia) i sankcję(określa konsekwencje prawne wynikające z niestosowania prawa)
6.Przepis prawa-samodzielna jednostka redakcyjna tekstu prawnego, wskazująca regułę postępowania
a)dwukierunkowo bezwzględnie obowiązujące(imperatywne)-strony muszą zachować się zgodnie z tą normą, charakterystyczne dla prawa publicznego np. podatkowe, karne
b)jednokierunkowo względnie obowiązujące(semiimperatywne)-pozwalają na inne zachowanie tylko w jednym kierunku
c)względnie obowiązujące(dyspozytywne)-obowiązują jeśli strony inaczej nie postanowiły
6.Reguły kolizyjne:
a)hierarchiczna-akt wyższego rzędu uchyla akt o niższej mocy prawnej
b)meteoryczna-każdy akt późniejszy uchyla wcześniejszy
c)temporalna(czasowa)-późniejszy akt szczegółowy uchyla wcześniejszy akt szczegółowy i ogólny
7.Etapy stosowania prawa:
a)wybór normy prawnej
b)ustalenie obowiązywania normy prawnej
c)wykładnia normy prawnej
d)ustalenie stanu faktycznego
e)subsumcja(przyporządkowanie stanu faktycznego ustalonego w procesie stosowania prawa do sformułowanej w wyniku wykładni normy prawnej)
f)wybór konsekwencji prawnych
g)sformułowanie i uzasadnienie decyzji
8.Źródła prawa-wszystkie akty prawne, zawierające konkretne przepisy.
Źródła prawa są to zatem akty stanowione przez organy państwowe, które w treści swej zawierają normy prawne albo stanowią element niezbędny do odczytania obowiązującej normy prawnej.
a)powszechnie obowiązujące-konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia i akty prawa miejscowego(kolejność hierarchiczna)
b)prawo wewnętrzne-wszystkie akty normatywne wydane przez organy państwa
II Prawo Administracyjne
1.Administracja:
a)publiczna-działalność organizatorska realizowana przy pomocy aparatu urzędniczego, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, regulowana przez ogólne normy prawne.
b)prywatna-zarządzanie jakimikolwiek sprawami, własnymi (np. gospodarstwem domowym) lub cudzymi (np. Czyimś przedsiębiorstwem)
c)def. Quasi-negatywna- wszystko co nie jest sądownictwem lub ustawodawstwem
2.Cechy administracji publicznej: hierarchiczność, przymus, monopolistyczny charakter, trwałość, planowość, ciągłość, stabilność, apolityczność, fachowość, uporządkowanie, legalizm i poszanowanie interesu publicznego, działa w granicach prawa, ma funkcje władcze i nie władcze, wykonuje prawo w sposób ciągły i stabilny
3.Przedmiot regulacji PA: administracja, jej ustrój i forma, sposób występowania przed nią
4.Cechy PA:
a)jest to prawo publiczne, co oznacza inne usytuowanie dwóch podmiotów stosunku administracyjno-prawnego a więc ich nierównorzędność, zawiera element władztwa
b)jest to prawo dynamiczne, ulegające istotnym przekształceniom zależnym od rozwoju życia społecznego, gospodarczego i politycznego.
c)jest ono narażone na partykularyzm resortowy i lokalny, w prawie administracyjnym szczególne organy administracji publicznej odpowiedzialne są za realizację jego norm i kształtowanie interesu publicznego
5.Metoda organizacji PA-tego nie kumam, jak ktos ma pomysł niech uzupełni albo napisze na mailu :P
6.Struktura organów administracji publicznej
7.Urząd a organ administracyjny
a)urząd-to jednoosobowy organ
b)organ- przedstawicielstwo władzy państwowej, na które została scedowana część uprawnień aparatu państwa(chyba)
8.Formy działania administracji
-kryterium władztwa:
a)władcza- tzw. Sfera imperium(tzn. przymus bezpośredni)
b)nie władcza- „gestia”, równorzędność stron w stosunku prawnym
-jednostronne- podmiot z poza administracji nie ma wpływu na treść stosunku prawnego
-dwustronne- obie strony mają wpływ na treść stosunku prawnego
-kryterium skutku prawnego:
a)prawne- organ podejmuje działanie by wywołać konkretny skutek
b)faktyczne- mogą wywoływać skutki prawne(społeczno-organizatorskie, materialno-techniczne, wydawanie zaświadczeń)
-działania do obowiązującego prawa-stanowienie i stosowanie prawa
-charakter działań administracji- administracyjno-prawne, cywilno-prawne
-sfera skutków prawnych- czy działania wywołują skutki wewnątrz czy poza administracją
-sposób określenia adresata- indywidualne i generalne
9.Cechy aktu administracyjnego- akt stosowania prawa wydany przez odpowiedni organ administracyjny
a)wydany w postępowaniu administracyjnym
b)kończy, lecz nie rozstrzyga sprawy
10.Domniemania: w prawie administracyjnym domniemywa się autentyczności dokumentu administracyjnego
11.Podziały decyzji
a)konstytutywne- zmieniają element w stanie prawnym(słynne nazwisko Psikuta*a), mogą np. przyznać rentę
b)deklaratoryjne- deklarują o powstaniu obowiązku prawnego
a)związane- organ stosuje prawo w celu uzyskania rozstrzygnięcia
b)swobodne- ustawa daje organowi dwa lub więcej możliwe rozwiązania sprawy( Art.7 KPA)
12.Swobodne uznanie, swobodna ocena, wykładnia
a) to uprawnienie organów państwowych do podejmowania decyzji w sposób swobodny, czyli nie skrępowany konkretnymi przepisami prawa. Decyzję podejmuje się w oparciu o zasady słuszności, sprawiedliwości, etyki, wymogi polityki państwa, itd.
b)organ ocenia, którym dowodom dać wiarę, po uzasadnieniu dlaczego
c) sprowadza się ona do ustalenia rzeczywistego znaczenia przepisów prawa jako tworzywa normy prawnej oraz w miarę potrzeby ukształtowania tej normy tak, by mogła być zastosowana do konkretnego wypadku lub sytuacji
13.Składniki decyzji administracyjnej(jednostronna, władcza forma)
a)oznaczenie organu wydającego decyzję
b)datę wydania
c)oznaczenie strony lub stron
d)rozstrzygnięcie
e)powołanie podstawy prawnej, uzasadnienie podstawy prawnej
f)pouczenie o odwołaniu (do kogo, kiedy i gdzie)
g)podpis osoby uprawnionej, wraz z jej stanowiskiem
14.Teoria gradacji wad, akty nieistniejące, przesłanki nieważności decyzji
a)decyzja musi posiadać elementy wymienione w Art.7 KPA(oznaczenie organu, oznaczenie strony lub stron, rozstrzygnięcie, podpis oraz datę)
b)w zależności od wady możemy uzyskać np. „nieakt”(nie jest decyzją, lecz istnieje domniemanie o decyzji administracyjnej)
c)wady nieistotne(np. brak pouczenia o odwołaniu)-można je uzupełnić lub sprostować
d)wady istotne: -Art. 156 KPA-> nieważność decyzji
-Art. 145, 145A-> możliwość wznowienia postępowania
e)przesłanki nieważności: decyzja dla osoby nie będącej strona, trwały charakter decyzji, wywołałaby czy zabroniony, możliwość wznowienia postępowania(fałszywe dowody, decyzja wydana w wyniku przestępstwa, strona nie brała udziału w sprawie), decyzja bez stanowiska wymaganego organu, decyzja wydana zbyt późno, decyzja oparta na podst. przepisu niezgodnego z Konstytucją, decyzja inaczej rozstrzygnięta przez sąd
f)Art. 104, 107, 145, 156, 145A KPA
15. Zasady postępowania administracyjnego: ogólne i szczególne(np. celne, podatkowe czy ubezpieczeniowe)
a)nierówność podmiotów(organy administracyjne > strony i podmioty na prawach strony
b)właściwości: rzeczowe(określa kto rozstrzyga sprawę), miejscowe(określa obszar władzy miejscowej), instancyjne(kolejność orzekania)
c)różne przyczyny wyłącznie z prawa: strona jest członkiem rodziny organu, wątpliwości co do wiarygodności osądu
16.Strona
a)Art. 28-stroną jest każdy, kogo interesu prawnego dotyczy postępowanie(wystarczy się na niego powołać!, Art. 29- stroną może być każdy, lecz musi mieć zdolność do bycia stroną, aby jednak wykonywać czynności strony należy posiadać zdolność procesową
b)Strona może występować osobiście lub przez pełnomocnika(każda osoba fizyczna mająca zdolność do czynności prawnych); opłata za wyznaczenie pełnomocnika to 17zł(zwolniona najbliższa rodzina; pełnomocnictwa udziela się pisemnie lub podaje do protokołu
17.Moment wszczęcia postępowania i terminy załatwienia spraw
a)wszczynane na wniosek (termin zapoznania) lub „z urzędu”(moment podjęcia pierwszej czynności, o której organ powiadomił stronę)
b)Art12; 35 KPA- gdy postępowanie nie jest konieczne, sprawa zostaje załatwiona „od reki”; przy postępowaniu dowodowym trwa 1 miesiąc(w trudnych przypadkach 2 miesiące)
c)Gdy organy nie wywiązują się z określonych ustawą terminów mamy możliwość złożenia zażalenia do wyższej instancji!
18.Postępowanie dowodowe: Art. 75-88 KPA przedmiotem dowodu są fakty wymagające dowodzenia; notoryjne, otwarty katalog środków, dokumenty(z podpisem) urzędowe i prywatne, oświadczenia strony(pod groźbą odpowiedzialności karnej), opinia biegłego i przesłuchanie stron
19.Odwołanie: następuje do 14 dni od otrzymania decyzji(nie dotyczy podatków) chyba, że akt prawa miejscowego stanowi inaczej
28 maja 2010 -Strona 2- ©2010 Michał Cieciak
Państwowa
Gmina
-Rada
-Wójt
Samorządowa (niezależna)
Powiat
-Rada
-Zarząd
Województwo
-Sejmik
-Zarząd
-Marszałek
Terenowa
Centralna
Organy nie odpowiadają przed innymi
Zespolona
niezespolona