Fizjologia układu krążenia

Układ krążenia umożliwia transport krwi, która w organizmie człowieka pełni następujące funkcje:
1. Transportująca (hormony, metabolity, substraty metaboliczne, gazy)
2. Termoregulacyjna (krew roznosi ciepło po organizmie)
3. Antydehydratacyjna (ciśnienie onkotyczne)
4. Hemostatyczna (białka biorące udział w hemostazie)
5. Odpornościowa

Elementy składowe układu krążenia:
1. Serce jako pompa ssąco - tłocząca
2. Naczynia krwionośne tętnicze: naczynia krwionośne, którymi krew płynie od serca do narządów (czyli na obwód)
3. Naczynia krwionośne żylne: naczynia krwionośne, którymi krew płynie z narządów do serca
4. Naczynia krwionośne włosowate zespalające tętnice z żyłami

Odstępstwo od tej reguły stanowią:
-sieć dziwna tętniczo - tętnicza występująca w nerkach
-sieć dziwna żylno - żylna występująca w wątrobie
-tzw. krążenie otwarte w śledzionie i łożysku, gdzie krew z naczyń krwionośnych włosowatych wybiera się do miazgi nerwowej miąższu śledziony lub do przestrzeni międzykosmkowych łożyska, z których jest ponownie wchłaniana do żył

Objętość wyrzutowa serca: ilość krwi wpychana do łożyska tętniczego w 1 rzucie serca

Objętość minutowa serca = objętość wyrzutowa serca razy ilość wyrzutów w ciągu minuty

Trójwarstwowa budowa naczyń krwionośnych
-błona wewnętrzna (tunica intima) wysłana śródbłonkiem
-błona środkowa (tunica media) zbudowana z dwóch warstw mięśni gładkich i z włókien sprężystych tworzących rusztowanie
-błona zewnętrzna (tunica externa) zbudowana z tkanki łącznej włóknistej

Naczynia tętnicze - ich średnica maleje wraz z oddalaniem od serca:
-tętnice typu sprężystego (tętnice o dużej średnicy, aorty wraz z bezpośrednimi odgałęzieniami; z dobrze wykształconymi włóknami sprężystymi zapewniają szybki przepływ krwi wyrzucanej z serca)
-tętnice typu mięśniowego ( o przewadze warstwy komórek mięśniowych, których skurcz, a nie cechy sprężystości, umożliwia przesuwanie krwi, tętnice o mniejszej średnicy)
-tętniczki (naczynia o jeszcze mniejszej średnicy, zawierające w błonie środkowej tylko jedną warstwę mięśniówki)
-tętniczki przedwłosowate (odgrywają ważną rolę w regulacji przepływu krwi)

Naczynia krwionośne włosowate
-pośredniczą w wymianie gazowej
-pośredniczą w wymianie składników odżywczych i produktów przemiany materii
-od trony tętnic nazywają się naczyniami krwionośnymi włosowatymi tętniczymi, a od strony żył naczyniami krwionośnymi włosowatymi żylnymi

Naczynia żylne - ich średnica rośnie w kierunku serca
-żyły pozawłosowate
-żyły typu bezmięśniowego o niewielkiej średnicy
-żyły typu mięśniowego o dużej średnicy z dobrze rozbudowaną mięśniówką w błonie środkowej, często w tych żyłach występują zastawki żylne uniemożliwiające cofanie się krwi

Regulacja krążenia krwi

Regulacja pracy serca:
-serce przyspieszając swoje skurcze zwiększa pojemność minutową krwi i wtórnie prowadzi do podwyższenia ciśnienia krwi
-ośrodki przyspieszające pracę serca znajdują się w rogach bocznych rdzenia kręgowego skąd wychodzą włókna współczulne uwalniające na zakończeniach zazwojowych adrenalinę i noradrenalinę
-ośrodki zwalniające pracę serca tworzą neurony należące anatomicznie do jądra przywspółczulnego nerwu błędnego, skąd wychodzą włókna zazwojowe przywspółczulne uwalniające na zakończeniach acetylocholinę

Regulacja ciśnienia tętniczego krwi:
-skurcz lub rozkurcz mięśni gładkich w ścianie tętniczek zmienia opór naczyniowy
-skurcz zwiększa opór naczyniowy podwyższając ciśnienie krwi
-rozkurcz prowadzi do dokładnie odwrotnych efektów
-ośrodki naczynioruchowe zlokalizowane są w rogach bocznych rdzenia kręgowego, skąd wychodzą włókna współczulne których aktywność prowadzi do zwężenia naczyń krwionośnych
-część depresyjna tego ośrodka hamuje aktywność neuronów naczyniozwężąjących i dochodzi do...

Odruch z baroreceptorów tętniczych

...
Odruch z baroreceptorów sprowadza się do dwóch głównych komponent: sercowej i naczyniowej.
Składowa sercowa polega na odruchowym pobudzeniu sercowych gałązek nerwu błędnego i na odruchowym zahamowaniu tonicznej aktywności współczulnych nerwów sercowych - wynikiem tego jest zwolnienie rytmu serca, osłabieni kurczliwości mięśnia sercowego i spadek pojemności minutowej serca.
Składowa naczyniowa odruchu z baroreceptorów polega na zahamowaniu aktywności tonicznej włókien współczulnych zwężających naczynia - wynikiem tego jest rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Spadek ciśnienia tętniczego może prowadzić do odbarczenia baroreceptorów tętniczych co powoduje zmniejszenie lub zniesienie hamowania tonicznego włókien współczulnych unerwiających układu krążenia, czyli ich odhamowanie zwiększa się tym samym aktywność współczulna.

Odruch krążeniowy z chemoreceptorów tętniczych
-Chemoreceptory tętnicze zlokalizowane są...
-Odruchy wychodzące z chemoreceptorów tętniczych stanowią główną formę obrony organizmu przed niedotlenieniem
-Składowa oddechowa ma postać odruchowego zwiększenia wentylacji płuc
-Główną cechą komponenty naczyniowej w tym odruchu jest silne pobudzenie układu współczulnego
-W sercu zostają silnie pobudzone działające antagonistycznie włókna współczulne nerwu błędnego
-W związku ze zwężeniem naczyń rośnie obwodowy opór naczyniowy i dopływ krwi do większości narządów zmniejsza się
-Dzięki temu zmniejsza się zużycie tlenu, a tkanki zaczynają czerpać tlen ze swoich własnych magazynów albo stopniowo przechodzą na tor przemian beztlenowych zaciągając dług tlenowy
-Zaoszczędzony we krwi tlen pozostaje w dyspozycji dwu najważniejszych narządów: mózgu i serca
-W tych narządach dochodzi wręcz do rozszerzenia naczyń co pozwala na zwiększenie przepływu krwi w tych narządach (rozszerzenie naczyń na drodze mechanizmów miejscowych np. działania adenozyny)
-W odruchu krążeniowym z chemoreceptorów tętniczych ważna jest możliwość uruchomienia komponenty oddechowej polegającej na hiperwentylacji płuc, dlatego też inaczej wygląda ten odruch w warunkach wysokogórskich i podczas nurkowania
-W warunkach wysokogórskich musi nastąpić zwiększenie krążenia płucnego oraz do przyspieszenia pracy serca w związku z odruchową hiperwentylacją, podczas nurkowania dochodzi do asfiksji (zamknięcie dróg oddechowych) przez co możliwe jest znaczne wyłączenie płucnego przepływu krwi. Brak komponenty oddechowej podczas nurkowania aktywuje składową sercową, dochodzi do pobudzenia nerwu błędnego i zwolnienia rytmu serca

---