IDEALY ZYCIOWE KOCHANOWSKIEGO WYRAZONE W JEGO FRASZKACH I PIESNIACH
“Stateczny umysl...”
Przestrzega przed popadaniem w skrajnosc, dystans przed szczesciem i nieszczesciem. Nalezy cieszy sie zyciem i nie myslec o smierci, która dopadnie kazdego. Nalezy spedzac dni wesolo i pogodnie. Czlowiek powinien pozostawic cos po sobie potomnym. Jest to antyczny stosunek do zycia.
“Patrzaj jako snieg po górach sie bieli...”
Refleksja nad przemijajacym zyciem. Nie nalezy poddawac sie losowi, przeciwstawic sie nieszczesciu. Jesli czlowiek sam sobie pomaga to Bóg go chroni. Ukazanie nie trwalosci ludzkich dokonan i zycia. Nalezy pogodnie, smialo i z wiara w dobro isc przez zycie. Doceniac w jego wartosci.
“Nie wierz fortunie...”
Ostrzezenie o zmiennosci losu. W jednej chwili mozna stracic wszystko. Przestroga przed falszywymi przyjaciólmi, których obchodza pieniadze przyjaciela. Krytyka ludzi pieszczacych sie z bogactwem. Najwiekszym skarbem jest cnota, która nie zalezy od losu. Uznawanie wartosci zycia, dobroci, madrosci, szlachetnosci.
“Nie porzucaj nadzieje...”
Ukazanie chwiejnosci i nie stabilnosci losu. Nie nalezy sie jednak poddawac, bo kieruje nami Bóg i Fortuna. Nalezy miec nadzieje na lepsze jutro, cieszyc sie zyciem - afirmacja zycia. Los jest zmienny, mozna wszystko stracic lub wszystko zyskac. Przemija to co dobre i to co zle. Umiar we wszystkim. Rozumnie i pokornie przyjmowac to co jest nam przeznaczone.
“Milo szalec, kiedy czas po temu...”
Nalezy korzystac z zycia, wolna chwile przeznaczyc na zabawe, ale nalezy zachowac umiar, bo nie zawsze jest na to odpowiedni czas i miejsce. Uznaje wartosc jedzenia, picia i tanca. Nawoluje do zabawy, cieszenia sie zyciem, do zapomnienia o róznicach stanowych. Nalezy poswiecic sie calkowicie zabawie. Czlowiek jest panem chwili, a o przyszlosci decyduje Bóg. Radosc z zycia. Przy zabawie nalezy zapomniec o wasniach i sporach.
“O zywocie ludzkim”
Fraszka ta mówi o przemijalnosci ludzkiego istnienia i ludzkich spraw. Tresc nawiazuje do filozofii stoickiej. Daremnosc walki z Fortuna z ludzkim losem. Nieublagalne przemijanie zycia jest nieodlaczna cecha ludzkiej egzystencji.
“Na lipe”
Ukazana jest tu zaduma nad urokami swiata i piekna przyrody, pochwala odpoczynku na lonie natury. Arkadyjska natura dostarcza czlowiekowi róznych pozytków. Daje ludziom ukojenie, beztroskie bytowanie i szczescie.
“Do gór i lasów”
Znajdujemy tu humanistyczna akceptacje zycia i swiata oraz pochwale Carpe diem. “Dalej co bedzie? Srebrne w glowie nici, a ja z tym trzymam, to co w czas uchwyci.
“O doktorze hiszpanie”
Omówione - biesiady
“O milosci”
Ukazuje on potege milosci. Milosc jako uczucie nadajace sens ludzkiemu zyciu. Oraz milosc jako flirt, gra milosna, pelna renesansowego humoru i radosci zycia.
“Ku muzom”
Pragnie przetrwac w pamieci potomnych.