ZYGMUNT GILEWICZ

(1880-1960)

Teoria wychowania fizycznego - nauka o potrzebach, możliwościach  i sposobach regulowania rozwoju somatycznego podłoża osobowości człowieka.

Ciało ludzkie to materialne podłoże przejawów ludzkiego ducha.

We wszystkich układach społecznych stosunków, aż po dzień dzisiejszy, wysoko ceniony był biologicznie mocny typ człowieka. Zmierzch cywilizacji Greków i Rzymian nastąpił wówczas, gdy ćwiczenia fizyczne przestały być jednym ze sposobów życia klas panujących i przeistoczyły się w krwawe widowiska (gladiatorstwo). Również kresowi państwa polskiego towarzyszyły zniewieściałość szlachty i fizyczne zaniedbanie ludu.

CELE KSZTAŁTOWANIA CIAŁA I WYCHOWANIA:

1) swoiste, bezpośrednie, bezwzględnie osiągalne, czyli kształtowanie ciała:

• struktury somatycznej

• czynności wegetatywnych, narządów zmysłowych

• nawyków i upodobań ruchowych

• ogólnych cech sprawności (szybkości, zręczności, siły, wytrzymałości)

2) nieswoiste, pośrednie, względnie osiągalne, czyli naciski wychowawcze:

• rozbudzenie zainteresowań i zamiłowań

• wdrażanie do wysiłku woli (motywującej do wysiłku fizycznego)

• wpajanie nawyków świadomego działania i koncentracji uwagi

• wpajanie wiary w swe siły i uczenie krytycznej ich oceny

• rozbudzanie społecznie pożądanych postaw życiowych

(w zakresie charakteru, moralności i woli)

Cele nieswoiste muszą pokrywać się ze swoistymi, nadawać im kierunek,  być uzasadnieniem ich sensu i weryfikatorem ich społecznej wartości,  lecz wychowawca fizyczny powinien realizować przede wszystkim cele swoiste.

Faza rozwojowa człowieka 6 - 13 lat:

w fazie tej uczeń przyswaja (względnie) trwale wiele nawyków zachowania  i postępowania, które cechując jego moralność, z trudem dają się przekształcić w kolejnych fazach rozwojowych.

W najważniejszym momencie kształtowania się osobowości (moralnej i nie tylko) oddajemy dziecko w ręce najmniej kompetentnych nauczycieli (moralizatorów).

Wysoko kwalifikowani nauczyciele ćwiczeń cielesnych, z dużym przygotowaniem pedagogicznym, spełniają rolę trenerów dorastającej młodzieży.

Gilewicz Z., 1964, Teoria wychowania fizycznego. Warszawa: Sport i Turystyka.