Prawo minimum Liebiga- rośl wzrasta do takiego pozi ile jest składn najmniej.
Prawo przyrostu- plon proporcjon przyrasta do dawki składn którego jest minimum.
Prawo Mitscherlicha- prawo przyrostu mniej niż proporcjalnego.
Prawo Homesa- zasady ustal dawek.
Prawo Vosina- jakość plonów.
Korzeń pobiera nawóz do ksylenu przez cytoplazmę i apoplast. Roślina musi pobrac ok. 300-600 kg wody.
Z liścia do owoców skł pok transportowane są floemem.
Próchnica: skład:kw fulwowe(apokren i krenowe), kw huminowe i huminy.
-wpływ na glebach zwięzłych: zwiększa przewiewność, przepuszczalność porowatość;
-na glebach lekkich: zwiększa pojemność wodną i sorpcyjną. Mineralizacja próchnicy: uwalnianie N, P, S.
Źródła ujemnych ładunków sorbujące kationy: trwałe i zależne od pH.
Pojemność sorpcyjna T= S+ H.
Właściwości buforowe gleb zależą od: próchnicy, składu granulometrycz i pH.
Frakcje gleby:
-części szkieletowe: gruz, kamienie, żwir
-części ziemiste: piasek, pył, ił.
Faza stała gleby składa się z części:
-mineralnych
-organicznych
-organ-mineralne.
Podział minerałów:
-pierwiastki
-siarczki: piryt FeS2
-sole chlorkowe: sylwin KCl
-tlenki i wodorotlenki: kwarc SiO2
-sole kw tlenowych (azotowego saletra sodowa NaNO3, węglowego kalcyt CaCO3, siarkowego gips, fosforowego, krzemowego)
-minerały organiczne.
Faza ciekła to 15-30% fazy stałej. W zależności od sił działających na wodę możemy rozróżnić:
- w post pary wodnej
- molekularną (higroskopową i błonkowatą)
-kapilarną (właściwą i przywierającą)
-wolną (infiltracyjną i gruntowo-glebową).
Skład chemiczny gleby: 49% O, 33% Si, 7,1% Al., 1-3% Ca,K,C,Fe, 0,5-0,6% Mg,Na,H, ok0,3% N,P,S,Mn.
Azot w glebie: mało aktywny, niedostępny bezpośrednio. Zawartość N zależy od próchnicy, skł mechanicznego, nawożenia, bakterii wolnożyjących, poadów z przemysłu, temper i wilgotności. Ulega w glebie przemianom oksydoredukcyjnym.
Nitryfikacja: NH4 +3O2-> 2HNO2; HNO2 +½O2 ->2HNO3
Denitryfikacja: 2HNO3 -+4H+-> 2HNO2; 2HNO2 -+2H+-> 2NO↑.
Immobilizacja to pobieranie N przez drobnoustroje.
Fosfor w glebie: dostępność zależna od pH. Formy P:
-fosfor aktywny np. HPO42-
-fosfor ruchomy np. fosforan glinu AlPO4
-fosfor zapasowy np. apatyt i fosforyt.
Reakcja uwsteczniania Al3+ +H2PO4- +2H2O-> Al.(OH)2H2PO4 +2H+.
Potas w glebie: 10 razy więcej niż N i P, wystepuje w postaci minerałów sylwin. Występuje w 4 formach:
-K aktywny, wymienny, silnie związany i w sieci krystalicznej.
Wapń w glebie: minerały krzemiany, fosforany, węglany i siarczany wapnia. Największą rolę spełnia Ca wymienny.
Mikroelementy:
-Bor w glebie 5-50 mg/kg, dostępnego 0,2-2 mg/kg, ilość uzależniona od skł granulometr i pH.
-Molibden w glebie mniej niż B, ilość zależna od pH.
-Miedź w glebie więcej gdy pH małe, miedziujemy gleby lekkie i b.lekkie.
-Cynk w glebie 5-100 mg/kg, dostępne 0,2-4 mg/kg
-Mangan w glebie 200-1000 mg/kg.
Nawozy organiczne:
-obornik, gnojówka, gnojowica
-słoma, nawozy zielone
-węgiel brunatny, torf.
W 10 t obornika jest 15 kg MgO, 100g B, 15g Mo. Skład chemiczny obornika: sm 25, N 0,5; P2O5 0,3; K2O 0,7; CaO 0,3; MgO 0,2.
Wpływ obornika na gleby:
-zwiększa zaw próchnicy
-zwiększa poj wodną, sorpcyjną
-zwiększa ilość bakterii
Skład chemiczny gnojowicy: N 0,38; P2O5 0,17; K2O 0,35, roczna produkcja 25m3.
Zasady stosowania gnojowicy:
-na glebach lekkich i średnich stosować późną jesienią i wczesną wiosną
-na glebach ciężkich jesienią.
Skład chemiczny słomy: N 5g*kg; P 1,5g*kg; K 12g*kg.
Współczynnik reprodukcji próchnicy: obornik 0,35; gnojowica 0,28; słoma 0,21.
Źródła jonów H+:
-wymywanie kationów zasadowych
-minerały glebowe
-substancja organiczna
-atmosfera
-nawozy azotowe
Wpływ wapnowania na właściw gleby:
-zmniejszenie pH
-zmniejszenie zawartości Al i Mn
-zwiększenie Mg i Ca.
Nawozy magnezowe: siarczan magnezowy MgSO4 (15% MgO), Kizeryt pylisty.
Nawozy wapniowe: tlenek wapniowy 60-80% CaO).
Nawozy azotowe: siarczan amonowy (NH4)2SO4 (20% N), słabo higroskopijny, kwaśny,krystaliczny; saletra wapniowa Ca(NO3)2 (15,5%N), silnie higroskopijny, zasadowy, pogłówny; mocznik CO(NH2)2 (46%N)
Nawozy fosforowe: superfosfat pojedynczy Ca(H2PO4)2 (8%P), superfosfat potrójny (20%P), stosowane przedsiewnie, granulowane i pyliste, stosowanie na zapas;
Nawozy potasowe: sole potasowe KCl (35-45%K), siarczan potasowy K2SO4 (50%K), otrzymywanie: krystalizacja termiczna, flotacja i segregacja elektr., można stosować z fosforowymi i na zapas, przedsiewne.
Nawozy wieloskładnikowe: mieszanki, złożone i kompleksowe. Polifoska 6 (6,20,30), Hydroplan (6,16,22), Amofoska (3,10,18).
Nie mieszać:
- azotowych amonowych z zasadowymi
- azotowych saletrzanych z superfosfatami (straty gazowe)
- fosforowych rozpuszczalnych w wodzie z zawierającymi wapń
- mocznika z siarczanem magnezu, superfosfatem i saletrą amonową
Wrażliwość na chlor:
-chlorolubne: buraki, seler
-tolerujące chlor: zboża, rzepak
-wrażliwe na chlor: ziemniak, pomidor, tytoń, ogórek.
Potrzeby pokarmowe (N,P,K,Ca,Mg g/kg sm):
ŻYTO:
-z: 15,6; 3,9; 5,9; 0,7; 1,1
-s: 5,3; 0,8; 10,3; 2; 0,7
PSZENICA:
-z: 20,3; 3,8; 4,4; 0,4; 1,2
-s: 6,4; 1,1; 11,7; 2,7; 0,9
JĘCZMIEŃ:
-z: 18,1; 4; 5,4; 0,6; 1,3
-s: 6,5; 1,2; 17; 5,1; 1,2
OWIES:
-z: 17,4; 3,7; 4,9; 1; 1,5
-s: 7,8; 1,5; 22,8; 4,8; 1,2
ZIEMNIAK:
-bul: 13,7; 2,4; 26; 0,7; 1,3
BURAKI CUK:
-korz: 19; 2,7; 7,8; 3,9; 2,4
-liś: 33; 3,1; 49; 15,7; 6,5
RZEPAK:
-nasi: 33; 7,3; 8,4; 3,9; 2,6
KONICZYNA:
-siano: 24,5; 2,5; 21; 14; 2,4
LUCERNA:
-siano: 27,6; 2,8; 24,8; 13,6; 2,1
SIANO ŁĄK:
-18,9; 2,6; 19; 7,2; 2