W-1 Psychiatria 20.02.2008

Kulorkowski Krzysztof

Problemy psychiatryczne osób w podeszłym wieku - organiczne zaburzenia psychiczne

U 80% ludzi powyżej 60 lat występuje przynajmniej jedna choroba. Wiele osób wymaga wielospecjalistycznej pomocy medycznej.

Pozbywanie się z domu osób starych to coraz częstsze i powszechniejsze zjawisko.

Istotną rolę w psychiatrii geriatrycznej odgrywają grupy zaburzeń:

• Zespoły otempienne

• Alzheimer

• Naczyniopochodne

• Psychozy paranoidalne

• Depresje

• Z zaburzeniami świadomości

Podział

• Powstały przed 60 r ż

• Powstały po 60 r ż

W USA alzhaimer plasuje się na 4 miejscu pod względem liczby zgonów dla 75-84 latków

W PL cierpi ok. 2 tyś osób, W ½ wieku w USA 14 mil chorych (szacunkowo)

W USA oddziały kwalifikowane wg grup:

• Young old (młodsi seniorzy) 65-74 r ż

• Old old (starsi seniorzy) 75-80 r ż

• Oldest old (najstarsi seniorzy) 81-90 r ż

• Długowieczni >90 r ż

Fizjologia wieku podeszłego

Zjawisko starzenia polega na obecności na obecności różnych zmian fizjologicznej, reakcyjnej... Przebiega odmiennie u różnych osób.

Starzenie

Pierwotne - geriatryczne

Wtórne - osobnicze, odnosi się do przebytych i obecnych chorób i urazów (cz. środowiskowe)

Fizjologiczne starzenie - wpływ różnych czynników biologicznych, genetycznych. Dodatkowo samotność, empatia, stres, utrata oparcia, upokorzenie społeczne. Odwracalny przez minimalizowanie niewydolności. Istotną rolę odgrywa człowiek, który może spowolnić proces siłą.

Choroby OUN z otępieniami

Otempienne zespoły zaburzeń psychopatologicznych spowodowane przewlekła lub postępującą chorobą mózgu, w którym zaburzone są czynniki

• Myślenie

• Orientacja

• Rozdrażnienie

• Liczenie

• Język

• Ocena

Otępienie występuje

• Alzheimer

• Ch. Naczyń mózgowych

• Inne

Przyczyny

• Dysfunkcja lub upośledzenie mózgu

• Pierwotne zwyrodnienie: alzheimer, picka (choroba zwyrodnieniowa mózgu) parkinson, hungtington

• Wtórne

• Nabyte choroby mózgu i naczyniopochodne, po urazach głowy, guzów, wodogłowie, encefalopatia gąbczasta

• Inne - zespoły metaboliczne, zatrucia, neuroinfekcje, HIV, kiła, procesy zapalne mózgu

Diagnoza

• Funkcjonowanie pamięci

• Pods. Badania laboratoryjne

• EKG, EEG, CT, MR

• Odczyny swoiste kiła HIV

• Neuropsychologiczne

• Konsultacje: neurolog, okulista

• W POZ wstępna ocena zaburzeń

• Skala diagnostyczna choroby alzhaimera (Gustafsion Nilson)

Zespoły otempienne pierwotne

Alzheimer

Rozpoznają ciężkie stadia, obecnie 90% pewności (sekcja 100%)

Uogólniony zanik kory i ośrodków podkorowych w płatach skroniowych, czołowych i ciemieniowych, niszczenie neuronów

Kryteria obrazu

• Stopniowy ↑ otępienia

• Brak markera biologicznego

• Widoczne dopiero zaawansowane stadium

• Ważne wczesne ustalenie

Przebieg - przeciętnie 10 lat od rozpoznania

I stadium (Łagodne)

• Osłabienie pamięci

• Zmiany osobowości

• ↓ Orientacji wzrokowo przestrzennej

II stadium (Umiarkowane)

• Afazja, ataksja

• Pobudzenie, bezsenność nocna

III stadium (ciężkie)

• Bunt, opór, bez kontroli fizjologicznej

• Agresja, objaw lustra (nie rozpoznaje się)

IV stadium (terminalne)

• W łóżku

• Nie mówi, karmienie przez sondę

Zgon w następstwie zapalenia płuc

Przebieg postępujący

Genetyczna u 31% populacji

1. Nieznaczne pogorszenie pamięci (położone rzeczy, nazwiska, błądzenie, bez powonienia)

2. Brak zdolności do samodzielnej egzystencji, dezorientacja, gubienie się, brak dbałości o siebie, pogorszenie pamięci krótkotrwałej, problemy z nazywaniem przedmiotów, ↓ zasobu słownictwa

3. Zaburzenia ruchowe, słabość, sztywność, drgawica, zaburzenia trzymania moczu

Zaburzenia osobowości

• Apatia

• Pogorszenie kontaktu

• Smutek

• Przygnębienie

• Grubiańskie zachowanie

• Drażliwość

• U 50% urojenia

W początkowej fazie bardzo podobna do depresji, częste zmiany nastroju w ciągu 24h

Depresja

• ↓ Sprawności

• Pogarsza przebieg choroby

Skala GDS - stopień otępienia

1. Objawy behawioralne

2. Osłabienie pamięci

3. Wyraźne deficyty

4. Deficyt poznania

5. Nieporadny

6. Zapominanie imion bliskich

7. Autyzm

Leczenie - inhibitory acetylocholinoestrazy

Problemy psychologiczne osób w podeszłym wieku

• Idealna sytuacja to życie w rodzinie wielopokoleniowej

• Harmonijne współżycie małżeńskie

• Regularne kontakty ze znajomymi

• Unikanie izolacji i samotności

• Tworzenie grup wsparcia

• Prowadzenie systematycznej rehabilitacji

• Treningi adaptacyjne w przypadku chorób

• Przystępne tłumaczenie

Wyodrębniono 9 czynników, które skracają życie

1. Nadwaga (BMI >25)

2. ↑Stężenie glukozy

3. ↑ Stężenie trójglicerydów

4. ↓ Siła ucisku dłoni (↓42 kg)

5. Papierosy

6. 3 i więcej porcji alkoholu (1 porcja = 0,25 wódki)

7. ↓ Wykształcenie

8. Samotność

3