Temat: Scharakteryzuj budżet państwa
Budżet - zestawienie wpływów i wydatków pieniężnych pojedynczej osoby, firmy, samorządu, państwa dotyczące pewnego okresu czasu i podlegające stopniowemu uszczegóławianiu. [D. Begg, S. Fischer R. Dornbusch Warszawa 2007 s.82]
Budżet państwa
Budżet państwa jest to plan wydatków i dochodów państwa w określonym okresie czasu (zazwyczaj w ciągu roku), stanowi on zestawienie ex ante i ex post dochodów i wydatków związanych z wykonywaniem przez władze państwową tj. rząd danego kraju określonych zadań ekonomicznych i społecznych.
Pojęcie to może oznaczać: plan finansowy państwa, fundusz, akt prawny [ red. Z. Dych, B Szopa Kraków 2004 s.92] Budżet będący planem finansowym państwa jest opracowywany przez rząd a następnie uchwalany prze parlament , uchwalenie budżetu w formie ustawy wiąże się z uznaniem budżetu za najważniejszy, podstawowy plan państwa.
Budżet państwa obejmując dochody i wydatek określone w ustawie budżetowej jest funduszem o charakterze redystrybucyjnym.
Cechy redystrybucji budżetowej
Cechami redystrybucji budżetowej są przede wszystkim:
powszechność obciążeń finansowych ogółu podmiotów gospodarczych na rzecz państwa,
przymus prawny oznaczający że obciążenia te są przyjmowane definitywnie oraz bezzwrotnie,
brak ekwiwalentnego świadczenia ze strony państwa na rzecz podmiotów dokonujących wpłat do budżetu.
W skali przedsiębiorstwa sporządza się również tzw. budżet gotówki. Jest on przygotowywany w celu zidentyfikowania finansowych potrzeb i możliwości firmy zapewniających przede wszystkim utrzymanie przez nią płynności. Podane są w nim przyszłe potrzeby gotówkowe, a więc określane jest zapotrzebowanie na krótkoterminowe kredyty i pożyczki oraz podany jest ich rozkład w czasie.
Ustalane są również wielkości przyszłych nadwyżek (bądź deficytów finansowych). Możliwe staje się wtedy określenie sposobów ich zagospodarowania. Podstawowym zadaniem przy tworzeniu budżetu gotówki jest zatem określenie wpływów i wypływów gotówki oraz ustalenie momentów ich pojawienia się w przyszłości w okresie objętym planowaniem po to aby nie wystąpiły trudności finansowe związane z terminowym regulowaniem zobowiązań firmy. [W. Pluta Warszawa 1999 s. 59]
Cechy budżetu
Cechy budżetu można określić za pomocą zasad budżetowych, które kierowane są do ustawodawstwa w celu prawidłowego funkcjonowania organizacji gospodarki budżetowej i realizacji jej zadań. Można tu wymienić m.in. takie zasady jak: zasadę specjalizacji, zasadę jawność, zasadę jedności, zasadę ogólności oraz zasadę zupełności. Budżet można podzielić na :
bieżący(powstaje z wpływów podatkowych),
inwestycyjny tzw. kapitałowy(powstaje z zaciąganych pożyczek).
Funkcje budżetu
Oprócz zasad budżetowych należy wspomnieć o funkcjach jakie pełni budżet. Jedną z trzech funkcji jest:
funkcja polityczna, która kontroluje działalność poprzez parlament,
funkcja ekonomiczna odpowiada za podział części dochodu, a także za proporcje podziału i toku procesów gospodarczych,
funkcje prawne są odpowiedzialne za decyzje o charakterze konkretnego budżetu. Poza wymienionymi powyżej funkcjami budżetu możemy także wymienić inne funkcje budżetu takie jak: planowanie, podział środków, kontrola wydatków.
Dzięki budżetowi urealniamy założone przez nas cele programowe. Np. jeśli planujemy jakieś przedsięwzięcie to w sporządzonym budżecie musimy uwzględnić koszty, czas i przychody. Za pomocą budżetu możemy też zweryfikować niedociągnięcia naszego przedsięwzięcia, a to pozwala nam przewidzieć trudności jakie stają lub staną na naszej drodze podczas realizacji założonego celu.
Budżet daje możliwość zobrazowania sytuacji finansowej. Dzięki temu można dokonać racjonalnego podziału dostępnych środków nie bojąc się o to, że mogą powstać nieprzewidywalne dziury w planie finansowym. Każde przedsięwzięcie powinno być przedstawione dokładnym planem finansowym czyli budżetem. Dobrze przedstawiony budżet pozwala nam zobaczyć ile poniesiemy kosztów, a ile dostaniemy korzyści z realizacji zamierzonych celów. Dlatego też ważna jest kontrola, którą można przeprowadzić na początku przygotowania budżetu, dzięki czemu możemy od samego początku zauważyć jeśli pojawią się ewentualne nieprawidłowości w planowaniu przedsięwzięcia. Kontrolę można także przeprowadzić w trakcie realizacji budżetu lub po jego zamknięciu.