Nowy OpenDocument Dokument tekstowy, WIEDZA, BHP, techniki wytwarzania

Trasowanie - w technice - wyznaczanie skrawaniem na powierzchni przedmiotu linie i punkty wg których będzie dokonywana obróbka. Trasowania dokonuje się na podstawie rysunku technicznego lub warsztatowego docelowego obiektu.

Trasowanie sa to czynności wyznaczania na powierzchni półwyrobu środków i okręgów kół, osi symetrii, obrysu naddatków obróbczych i wykreslanie rozwinięć konstrukcjii według wymiarów podanych na rysunkach warsztatowych przed obróbką. Wyróżnia się trasowanie płaskie(na płaszczyźnie) i przestrzenne. Technika Trasowania: przed tras. sprawdzamy jakość i stan materiału przeznaczonego do trasowania zwracając uwagę na porowatość , skrzywienia, pęknięcia. Nastpęnie nalezy oczyścic dokładnie materiał i sprawdzić ponownie jego stan, sprawdzić wymiary materiału, sprawdzić prawidłowość nadatności na obróbkę, pomalowac materiał w celu zwiększenia wydatności trasowanych powierzchni. Do malowania dużych nieobrobionych przedmiotów stosuje się kredę rozdrobnioną w wodzie z dodatkiem oleju lnianego, natomaist przedmioty stalowe lub żeliwne obrobione maluje się wodnym roztworem siarczanu miedzi. Podstawa (baza)nazywane sa punkt, oś lub płaszczyzna, od których odmierza się wymiary na przedmiocie. Podstawą moga być dwie osie, dwa obrobione boki, jeden obrobiony bok i prostopadle do niego oś symetrii. Narzędzia do trasowania:rysik, suwmiarka traserska, znacznik, punktak, cyrkle traserskie, liniał traserski, kątownik ze stopka, płyta traserska, środkownik.

--> [Author:(null)]

0x08 graphic
Piłowanie ma na celu skrawanie z powierzchni obrabianego metalu cienkiej warstwy o grubości od 0.05 do 1 mm za pomocą pilnika. Powstające przy tym drobne wiórki metalu nazywają się opiłkami. Na roboczej powierzchni pilnikami są nacięte zęby nachylone w jedną stronę i rozstawione ukośnie lub falisto względem osi pilnika. Pilniki oznacza się symbolem RP i dużą literą oznaczającą rodzaj pilnika (np. RPZ - pilnik zdzierak). Kształty pilników przedstawiono od liczby nacięć rozróżnia się według normy PN 56/M-64580 następujące numery i nazwy pilników :
0 - zdzieraki
1 - równiki
2 - pół gładziki
3 - gładzik
4 - podwójne gładziki
5 - jedwabniki
Liczba nacięć zależy również od długości pilnika (zmniejsza się ze wzrostem długości). Bardzo drobne nacięcie mają małe pilniki bez rękojeści zwane iglikami.
Przy piłowaniu mechanicznym mechanicznym są stosowane specjalne pilniki na przykład pilniki tarczowe o nacięciu falistym lub promieniwym i pilniki pierścieniowe o napięci falistym. Pilniki takie są zamocowane na wrzecionach pilniarek, które wprawiają pilnik w ruch obrotowy. Podziałka zębów waha się od 0,2 do 0,16 mm dla jedwabników, od 0,3 do 0,25 mm dla gładzików, od 0,7 do 0,38 mm dla równików i od 2,5 do 0,8 mm dla zdzieraków. Oprócz wymienionych stosowane są również pilniki o przerwach między zębowych zwane tarnikami i rzadziej pilnikami o przekroju trójkątnym z małym kątem wierzchołkowym zwane pilnikami nożowymi. Pilniki są wykonywane ze stali węglowej narzędziowej N12E.
Dobór pilników zależy od rodzaju piłowania, rodzaju roboty i materiału obrabianego. Pilniki płaski zdzieraki stosujemy do wstępnego piłowania twardej powłoki dużych przedmiotów na przykład. Odlewów, dużych odkuwek i rur itp. Pilniki płaskie równiaki stosujemy do piłowania wstępnego płaszczyzn. Pół gładziki i gładziki płaskie stosujemy do wygładzania płaszczyzn, a jedwabniki płaskie - do robót drobnych. Pilniki płaskie są równiż stosowane do piłowania powierzchni krzywych i sferycznych
Pilniki Kwadratowe są stosowane do piłowania otworów prostokątnych i kwadratowych. Zależnie od rodzaju obróbki stosujemy bądź równiaki (obróbka wstępna, bądź gładziki (obróbka wykańczająca).
Pilniki trójkątne stosujemy do piłowania otworów trójkątnych płaszczyzn zbiegających się pod ostrym kątem oraz do ostrzenia pił. Pilniki trójkątne o małym kącie nachylenia boków służą do piłowania wykrojów w postaci tzw. jaskółczego ogona.
Pilniki mieczowe o przekroju rąbowym służą do piłowania różnych zarysów
przedmiotów bardziej skomplikowanych, a pilniki nożowe do piłowania Wąskich rowków i krawędzi ostrych kątów.
Pilniki Owalne - służą do piłowania otworów owalnych główek kluczy itp., pilniki soczewkowe i pół okrągłe do powierzchni krzywych i wklęsłych, a pilniki okrągłe do otworów okrągłych i pół okrągłych. W zależności od rodzaju obróbki stosujemy bądź pilniki równiaki, bądź pilniki gładziki, natomiast do precyzyjnego wykończenia powierzchni jedwabniki a do drobnych robót - iglaki. Długości pilników dobieramy w zależności od wielkości przedmiotu piłowanego.

Gięcie - rodzaj technologii obróbki materiałów (najczęściej metalowych) polegający na trwałej zmianie krzywizn przedmiotu obrabianego. Jeżeli w wyniku tej obróbki otrzymuje się przedmiot zakrzywiony to mówimy o wyginaniu. Jeżeli gięcie powoduje wyprostowanie obrabianego nateriału to mówi się o prostowaniu. Odmianą wyginania jest zwijanie.

Cięcie - proces technologiczny stosowany najczęściej w obróbce materiałów metalowych polegający na wytworzeniu takiego stanu naprężenia w żądanym miejscu aby nastąpiło w nim pęknięcie obrabianego materiału, poprzedzone zazwyczaj odkształceniem plastycznym.

--> [Author:(null)] 0x01 graphic
--> [Author:(null)]

0x08 graphic
6. Wiercenie

6.1. Wiadomości ogólne.

Wiercenie stosowane jest przy wykonywaniu otworów narzędziami nazywanymi wiertłami-ruch główny jest tu obrotowym, zaś ruchem posuwowym-prostoliniowy. Wiercenie należy do najczęściej stosowanych sposobów obróbki.
W zależności od położenia osi wykonywanego otworu rozróżnia się wiercenie:
pionowe, realizowane na większości odmian wiertarek; ruch główny oraz posuwowy wykonuje wiertło,
poziome, realizowane na tokarkach, wytaczarko-frezarkach oraz wiertarkach do głębokich otworów; w przypadku wiercenia na tokarkach ruch główny wykonuje przedmiot obrabiany, a ruch posuwowy wiertło.
Ze względu na długość czynnych krawędzi skrawających wierteł, rozróżniane są:
wiercenie w pełnym materiale, podczas którego krawędzie skrawające wiertła pracują całą swą długością,
powiercanie, podczas którego krawędzie skrawające wiertła pracują tylko częścią swej długości.
W zależności od ilorazu głębokości (l) i średnicy (d) otworu, rozróżnić można:
wiercenie normalnych otworów (l/d≤5),
wiercenie głębokich otworów, podczas którego głębokość otworu jest wielokrotnie większa od jego średnicy.
Ponadto wiercenie można podzielić na: przelotowe i nieprzelotowe.

6.2 Klasyfikacja wiertarek.

Wiertarki są przeznaczone do obróbki otworów; wykonuje się na nich najczęściej wiercenie, pogłębianie, rozwiercanie oraz nacinanie gwintów wewnętrznych-gwintownikami. Na niektórych wiertarkach specjalizowanych i specjalnych (np. wiertarki do głębokich otworów) można wykonywać również inne zabiegi, np. toczenie. Rozróżnia się:
wiertarki stołowe-obróbka otworów o niewielkich średnicach d<15 mm w małych przedmiotach,
wiertarki słupowe- obróbka otworów o średnicach d<25 mm w przedmiotach o małej i średniej wielkości,
wiertarki kadłubowe- obróbka otworów o średnicach d<40 mm w przedmiotach o małej i średniej wielkości.
wiertarki promieniowe- obróbka otworów o średnicach d<63 mm w dużych i ciężkich przedmiotach,
wiertarki rewolwerowe- wyposażone w głowice rewolwerowe umożliwiające mocowanie większej liczby narzędzi,
wiertarki wielowrzecionowe- wyposażone w głowice wrzecionowe umożliwiające jednoczesną pracę wielu wrzecion,
wiertarki do głębokich otworów.

6.3. Wiertła

W zależności od konstrukcji rozróżnia się wiertła:
kręte- należą do najczęściej stosowanych. Mają dwa ostrza rozmieszczone na stożkowej części skrawającej, a także dwa rowki, służące do odprowadzania wiórów. Są prowadzone- w wykonanym otworze-za pomocą dwu łysinek, rozmieszczonych na walcowej powierzchni prowadzącej.
piórkowe- ich część robocza ma kształt płytki, natomiast część chwytowa może być walcowa lub stożkowa. Ostrza wierteł piórkowych są wykonywane ze stali szybkotnących lub z węglików spiekanych. Wiertła te są stosowane do wykonywania otworów o niewielkich średnicach i głębokościach. Są również stosowane do wykonywania otworów kształtowych i niekiedy do głębokich otworów.
do głębokich otworów- ze względu na przekrój wykonywanego nimi otworu, dzieli się na:
1. wiertła do otworów pełnych, przetwarzające na wiór cały materiał wierconego otworu,
2. wiertła trepanacyjne ( rurowe), wykonujące otwór o kształcie pierścienia.
różne- do tego rodzaju wierteł zaliczane są:
1. nawiertaki, używane do wykonywania nakiełków w przedmiotach, które będą następnie obrabiane toczeniem,
2. wiertła składane, których konstrukcja umożliwia wymianę części roboczej.