POLITYKA EDUKACYJNA
Ad.1
W Europie funkcjonują trzy modele szkolnictwa obowiązkowego.
Model późnej selekcji - długi okres nauki w szkole podstawowej (np. w Danii). Dzieci pozostają przez długi czas w rym samym otoczeniu i tej samej grupie, co ma nóż walać na lepsze poznanie ucznia przez wychowawcę oraz nie naraża dziecka na stres związany ze zmianą środowiska.
Model wczesnej selekcji - krótki okres nauki w szkole podstawowej, następnie w zależności od uzdolnień dziecka - przejście do różnego typu szkół drugiego stopnia (np. w Niemczech). Zaleta wczesnej selekcji ma być oddzielenie młodszych dzieci od dorastającej młodzieży oraz wczesne wyłonienie uczniów bardziej uzdolnionych, którzy skierowani zostaną do dalszego kształcenia akademickiego.
Model pośredni - krótki okres nauki w szkole podstawowej, następnie przejście do szkoły drugiego stopnia jednego typu (np. w Wielkiej Brytanii). Zachowany zostaje podział kształcenia obowiązkowego na dwa etapy. W drugim etapie wszyscy uczniowie uczęszczają jednak do szkoły tego samego typu.
Ad.2
Reforma systemu edukacji
Reforma szkolnictwa była jedną z pakietu 4 reform wprowadzanych przez rząd Jerzego Buzka. Reforma realizowana w Polsce od 1 września 1999, która po trzech latach doprowadziła do przekształcenia obowiązującego od 1968 r. dwustopniowego systemu szkolnictwa w strukturę trzystopniową. Reforma systemu oświaty miała na celu wprowadzenie korzystnych zmian w funkcjonowaniu szkolnictwa. Od roku szkolnego 1999/2000 ośmioletnia szkoła podstawowa została podzielona na dwa etapy: podstawową sześcioletnią szkołę pierwszego stopnia i trzyletnią szkole drugiego stopnia - gimnazjum. Wprowadzone zmiany miały na celu oddzielenie najmłodszych i najstarszych uczniów oraz wydłużenie obowiązkowego cyklu kształcenia o jeden rok, a co za tym idzie - odsuniecie w czasie selekcji i orientacji uczniów.
Drugi etap reformy rozpoczął się w roku 2002/2003, kiedy gimnazja opuścili pierwsi absolwenci. Przejście do modelu pośredniego wydłużyło o jeden rok obowiązkową naukę, nie spowodowało jednak odsunięcia w czasie selekcji uczniów. Wbrew początkowym założeniom selekcja odbywa się już podczas przejścia ze szkoły podstawowej do gimnazjum. Sprawdzian kompetencyjny, który miał być jedynie wskazówką dla rodziców dziecka, stał się granicą podziału uczniów. W ramach pozornie jednego typu szkoły, jakim jest gimnazjum, wytworzył się konkurencyjny rynek placówek o niskim i wysokim poziomie kształcenia, często w tej samej szkole tworzone są słabe i mocne klasy.
Podział szkół ponadgimnazjalnych zawodowych
zasadnicze szkoły zawodowe - o okresie kształcenia od 2 do 3 lat; umożliwiają zdobycie kwalifikacji zawodowych na poziomie zasadniczym;
technika - o czteroletnim okresie kształcenia; umożliwiają uzyskanie matury i zdobycie kwalifikacji zawodowych na poziomic średnim;
licea profilowane (szkoły ogólnozawodowe) - o trzyletnim okresie kształcenia: umożliwiają uzyskanie matury, nie dają kwalifikacji zawodowych;
trzyletnie technika uzupełniające - dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych; umożliwiają uzyskanie matury i kwalifikacji zawodowych na poziomic średnim.
Nowy typy szkół są:
licea profilowane,
wprowadzone reformą oświaty we wrześniu 2002 roku.
W założeniu są to placówki zapewniające dobre wykształcenie ogólne i wykształcenie ogólnozawodowe w jednym z 15 profili kształcenia.
Mają one przygotowywać uczniów zarówno do studiów wyższych, jak i do szybkiego zdobycia kwalifikacji zawodowych w szkołach policealnych.
Z powodu niskich progów selekcji, do liceów profilowanych trafiają często uczniowie nieprzygotowani do zdania egzaminu maturalnego. W takiej sytuacji zarówno uczniowie, jak i nauczyciele borykają się z wielkimi trudnościami, a rezultatem są słabe wyniki na maturze.
Wprowadzenie nowej matury (niesprofilowanej ze względu na rodzaj szkoły średniej) w dużym stopniu komplikuje sytuacje uczniów liceów profilowanych i sprawia, że ich szanse na kontynuowanie edukacji na poziomic wyższym, szczególnie w szkołach państwowych w systemie dziennym, znacznie maleją.
Gimnazja
w polskim systemie oświaty pojawiły się 1 września 1999 r
drugi, obowiązkowy poziom kształcenia w Polsce.
Uczęszcza do niego młodzież w wieku 13-16 lat.
Nauka w gimnazjum trwa 3 lata
kończy się ogólnopolskim egzaminem, od którego wyników w dużej mierze zależy wybór kolejnej szkoły.
Pojawiają się głosy, że gimnazja mogą zwiększać zagrożenie przemocą, gdyż dzieci muszą w nich na nowo zdobywać pozycje w grupie rówieśniczej, Niektórzy proponują zmiany w kierunku bardziej represyjnego traktowania uczniów. Pod koniec roku 2005 dyskutowany był pomysł przywrócenia w szkole kar cielesnych oraz projekt utworzenia szkół specjalnych dla trudnej młodzieży. Jednym z pomysłów był projekt „Zero tolerancji", mający na celu zwalczanie przemocy w szkole oraz wprowadzenie przymusu noszenia mundurków.
Matura i egzaminy wstępne
W ramach reformy ustroju szkolnego zmieniono całkowicie zasady przeprowadzania egzaminów maturalnych i rekrutacji na studia. Wprowadzona została matura zewnętrzna - gwarantująca większy obiektywizm wyników, co umożliwia rezygnację z egzaminów wstępnych na studia wyższe. Przyjęto system punktowy oparty na konieczności posiadania odpowiedniej liczby punktów z wyznaczonych przez dany kierunek przedmiotów. Dodatkowe egzaminy organizowane są tylko dla tych osób, które nie zdawały potrzebnego przedmiotu na maturze. Limitowana długość tekstu nie pozwala na głębsza ocenę tzw. nowej matury, należy jednak wspomnieć, że szczególnie w wypadku matury z jeżyka polskiego zastosowany system oceniania budzi wiele kontrowersji.
Egzaminy zewnętrzne w Polsce - system egzaminów zewnętrznych wprowadzany jest w Polsce od roku 1999. Egzaminy przeprowadzane są na zakończenie każdego szczebla edukacji. Części pisemne tych egzaminów są oceniane przez egzaminatorów zewnętrznych zatrudnianych przez okręgowe komisje egzaminacyjne.
Szkoła podstawowa
sprawdzian przeprowadzany w formie pisemnej, w ostatnim roku nauki (w klasie VI)
Gimnazjum
trzyczęściowy egzamin gimnazjalny przeprowadzany w formie pisemnej w ostatnim roku nauki (w klasie III)
Szkoły ponadgimnazjalne
egzamin maturalny przeprowadzany dla absolwentów szkół ponadgimnzjalnych: liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, techników, uzupełniających liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających, przeprowadzany w ostatnich klasach tych szkół
egzamin zawodowy przeprowadzany dla absolwentów szkół ponadgimnazjalnych: zasadniczych szkół zawodowych, techników, techników uzupełniających i szkół policealnych), potwierdzający kwalifikacje zawodowe.