Systemy partyjne

System partyjny tworzą partie polityczne, między którymi zachodzą różnorodne relacje. Jest to również zespół norm i zasad, na podstawie, których partie te działają. System partyjny, określa także powiązania między aparatem państwa a partiami politycznymi, gdyż legitymizuje władzę państwową poprzez wybór ekipy rządzącej.

Partie polityczne mają możliwość konfrontowania swoich programów politycznych - system partyjny stanowi, zatem płaszczy­znę tworzenia kultury politycznej i wpływania na nią oraz kształtowania opinii publicznej.

System jednopartyjny (monopartyjny)

Istnieje w niedemokratycznych reżimach politycznych, wykluczających istnienie mechanizmów rywalizacji politycznej. W praktyce politycznej jest to zakaz istnienia innych partii politycznych oprócz rządzącej. System jednopartyjny jest charakterystyczny dla państw totalitarnych (faszystowskich i komunistycznych).

System dwupartyjny

Oznacza taki układ, w którym podział władzy dokonuje się tylko pomiędzy dwoma ugrupowaniami politycznymi - lewicowym (centrolewicowym) i prawicowym (centroprawicowym).O systemie dwupartyjnym mówi się, gdy dwa ugrupowania kontrolują łącznie 90% mandatów w parlamencie. Nie ma natomiast znaczenia liczba partii biorąca udział w wyborach.

Systemy dwupartyjne określa się niekiedy mianem systemów równowagi. Sprzyjają one wyłanianiu trwałych rządów i tym samym zapewniają polityczną stabilność państwa. System dwupartyjny funkcjonuje m.in. w USA.

System dwuipółpartyjny

System ten oznacza taki typ rywalizacji politycznej, w którym obok dwóch wielkich partii występuje trzecia, zdolna do zdobycia do 20% mandatów. Najważniejszą cechą systemu dwuipółpartyjnego jest to, że żadne z dwóch wielkich ugrupowań nie jest w stanie uzyskać bez­względnej większości mandatów, czyli rządzić samodzielnie poprzez jednopartyjny gabinet większościowy. Dzięki rywalizacji w ramach systemu dwuipółpartyjnego powstają stabilne większościowe gabinety koalicyjne. Obecnie taki system panuje m.in. w Austrii.

System wielopartyjny

W tym systemie funkcjonuje kilka partii mających szansę uczestniczenia we władzy. Pod­stawowym wyróżnikiem systemu wielopartyjnego jest liczba partii, bez względu na ich silę polityczną; jego cechą charakterystyczną jest nietrwałość gabinetów koalicyjnych.