Życie i twórczość A.M. w okresie wileńsko - kowieńskim.
Znaczenie twórczości A. Mickiewicza w życiu naszego narodu i w literaturze polskiej.
Ad.1. Życie i twórczość A.M. w okresie wileńsko - kowieńskim.
Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798r w Zaosiu koło Nowogródka w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Ojciec Adama - Mikołaj prowadził w Nowogródku własną kancelarię adwokacką. Praca w sądownictwie była obok ziemi drugim źródłem utrzymania rodziny Mickiewiczów.
Do 1815 roku Adam kształcił się w szkole w Nowogródku. Był bardzo dobrym i uzdolnionym uczniem. W tym samym roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Wileńskim. Początkowo poświęcił się naukom ścisłym, ale wkrótce przerzucił się na przedmioty humanistyczne. W 1819r. ukończył studia. Podczas studiów pobierał nauki u Joachima Lelewela i Leona Borowskiego. Zaprzyjaźnił się także z Tomaszem Zanem. W tym czasie młodzież studencka odznaczała się wyjątkowo patriotyczną postawą. Powstało wówczas dużo organizacji polskich, m.in. Filomaci i Filareci. Młodzież zgrupowana w tych związkach spotykała się, aby rozmawiać o Polsce i zaborcach. W 1823r. władze carskie wpadły na trop tajnych organizacji i nastąpiły liczne aresztowania.
W czasie nauki A. Mickiewicz otrzymywał stypendium, ale postawiono mu warunek, że musi w zamian pracować jako nauczyciel. Tak też się stało. W 1819r. rozpoczął pracę w gimnazjum w Kownie. Zawód nauczyciela nie dawał mu satysfakcji. Często skarżył się na "żmudzkie głowy" swoich uczniów. Poza tym chciał mieć więcej czasu na czytanie nowych dzieł i pisanie własnych utworów.
W 1818r. poznał Marylę Wereszczakównę pochodzącą z bogatej rodziny szlacheckiej. Ich związek skazany był na niepowodzenie ze względu na różnicę ich pozycji majątkowo-społecznych. Wkrótce ukochana Mickiewicza wyszła za bogatego Wawrzyńca Puttkamera.
W roku 1823 władze carskie aresztowały Adama Mickiewicza pod zarzutem utrzymywania kontaktów z wyżej wymienionymi związkami studenckimi. Sprawą zajął się namiestnik carski Nowosilcow. Więzienia zapełniły się aresztowanymi, inne budynki zamieniono na więzienia doraźne. W 1824r. A. Mickiewicz został skazany na bezterminową zsyłkę w głąb Rosji. Wyruszył w podróż 24 października 1824r. Trwała ona około miesiąca.
Twórczość okresu młodzieńczego A.M. przypada na lata 1819-1821. Oficjalny zbiorek jego utworów ukazał się w 1822r. a w rok później został wydany drugi, znacznie obszerniejszy. Zawierał on II i IV część "Dziadów" oraz powieść poetycką -"Grażyna".
Ad.2. Znaczenie twórczości A. Mickiewicza w życiu naszego narodu i w literaturze polskiej.
Mickiewicz był duchowym przywódcą naszego narodu w okresie niewoli. Zagrzewał Polaków do walki o niepodległość, sławił poświęcenie dla ojczyzny, bohaterstwo, piętnował zaś ugodowość wobec zaborców oraz zdradę własnego narodu. Poszukiwał wciąż najskuteczniejszych form (metod) walki, a po klęsce listopadowej przekonywał jednoznacznie o potrzebie walki ogólnonarodowej. Propagował ideę uwolnienia i uwłaszczenia chłopów i upatrywał w tym akcie możliwość pozyskania ich do walki o niepodległość. Mickiewicz nie skupiał się na dziejach własnego narodu, lecz rozumiał i popierał dążenia innych narodów do wolności, co potwierdza jego stosunek do Rosjan oraz ideę zawarte w "Trybunie Ludów". Nie tylko słowem poetyckim, lecz także własnymi czynami poeta dowiódł umiłowania wolności, buntu przeciwko wszelkiej tyranii. Potwierdzeniem siły oddziaływania poezji Mickiewicza są "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego i "Latarnik " Sienkiewicza, gdzie jest ukazany wpływ "Pana Tadeusza " i "Reduty Ordona" na przeżycia i postawy bohaterów tych dzieł. Mickiewicz wniósł do naszej literatury wiele nowych wartości, do których należą:
nowe gatunki literackie (powieść poetycka, epopeja narodowa, ballady, nowy typ dramatu, nowy typ bohatera literackiego)
ludowość, orientalizm
historyzm.
Utwory Mickiewicza są po dzień dzisiejszy wzorem pięknej i poprawnej polszczyzny.