POWSTANIE CHMIELNICKIEGO
Przyczyny wybuchu powstania:
=>Kozacy byli siłą społ Ukrainy naddnieprzańskiej, zorganizowani na wzrór wojskowy na czele z atamanem;
=>spory z magnaterią, która chciała podporządkować sobie Kozaków;
=>Kozacy rejestrowi - Zygmunt August i St. Batory utworzyli oddziały Kozaków rejestrowych do obrony granicy Polski za żołd i wolność osobistą; dążenie do zwiększenia rejestru;
=>Władysław IV Waza dążył do wojny z Turcją, obiecując Kozakom zwiększenie rejestru - sejm nie zgodził się, Kozacy poczuli się oszukani.
=>konflikty religijne między katolikami a prawosławnymi;
=>tradycje walki na Ukrainie od XVI w.
-1591-1593 - powstanie pod wodzą K. Kosińskiego
-1594-1599 - powstanie Semena Nalewajki
-1630-1637 - Tarasa Fedorowicza,
-1637-1638 - Pawła Pawluka
=>osobisty zatarg Bohdana Chmielnickiego z polskim podstarościm, który zajął jego gospodarstwo
Przebieg działań:
=>zwycięstwo Kozaków nad Żółtymi Wodami, pod Korsuniem i Piławcami w 1648;
=>oblężenie Zbarażą, ugoda zborowska (1649) - wyodrębniono województwa ukraińskie (kijowskie, bracławskie, czernihowskie), buława hetmańska dla B. Chmielnickiego, zwiększono rejestr do 40tys.
=>klęska Kozaków pod Beresteczkiem,
POWSTANIE CHMIELNICKIEGO
Przyczyny wybuchu powstania:
=>Kozacy byli siłą społ Ukrainy naddnieprzańskiej, zorganizowani na wzrór wojskowy na czele z atamanem;
=>spory z magnaterią, która chciała podporządkować sobie Kozaków;
=>Kozacy rejestrowi - Zygmunt August i St. Batory utworzyli oddziały Kozaków rejestrowych do obrony granicy Polski za żołd i wolność osobistą; dążenie do zwiększenia rejestru;
=>Władysław IV Waza dążył do wojny z Turcją, obiecując Kozakom zwiększenie rejestru - sejm nie zgodził się, Kozacy poczuli się oszukani.
=>konflikty religijne między katolikami a prawosławnymi;
=>tradycje walki na Ukrainie od XVI w.
-1591-1593 - powstanie pod wodzą K. Kosińskiego
-1594-1599 - powstanie Semena Nalewajki
-1630-1637 - Tarasa Fedorowicza,
-1637-1638 - Pawła Pawluka
=>osobisty zatarg Bohdana Chmielnickiego z polskim podstarościm, który zajął jego gospodarstwo
Przebieg działań:
=>zwycięstwo Kozaków nad Żółtymi Wodami, pod Korsuniem i Piławcami w 1648;
=>oblężenie Zbarażą, ugoda zborowska (1649) - wyodrębniono województwa ukraińskie (kijowskie, bracławskie, czernihowskie), buława hetmańska dla B. Chmielnickiego, zwiększono rejestr do 40tys.
=>klęska Kozaków pod Beresteczkiem,
POWSTANIE CHMIELNICKIEGO
Przyczyny wybuchu powstania:
=>Kozacy byli siłą społ Ukrainy naddnieprzańskiej, zorganizowani na wzrór wojskowy na czele z atamanem;
=>spory z magnaterią, która chciała podporządkować sobie Kozaków;
=>Kozacy rejestrowi - Zygmunt August i St. Batory utworzyli oddziały Kozaków rejestrowych do obrony granicy Polski za żołd i wolność osobistą; dążenie do zwiększenia rejestru;
=>Władysław IV Waza dążył do wojny z Turcją, obiecując Kozakom zwiększenie rejestru - sejm nie zgodził się, Kozacy poczuli się oszukani.
=>konflikty religijne między katolikami a prawosławnymi;
=>tradycje walki na Ukrainie od XVI w.
-1591-1593 - powstanie pod wodzą K. Kosińskiego
-1594-1599 - powstanie Semena Nalewajki
-1630-1637 - Tarasa Fedorowicza,
-1637-1638 - Pawła Pawluka
=>osobisty zatarg Bohdana Chmielnickiego z polskim podstarościm, który zajął jego gospodarstwo
Przebieg działań:
=>zwycięstwo Kozaków nad Żółtymi Wodami, pod Korsuniem i Piławcami w 1648;
=>oblężenie Zbarażą, ugoda zborowska (1649) - wyodrębniono województwa ukraińskie (kijowskie, bracławskie, czernihowskie), buława hetmańska dla B. Chmielnickiego, zwiększono rejestr do 40tys.
=>klęska Kozaków pod Beresteczkiem,
POWSTANIE CHMIELNICKIEGO
Przyczyny wybuchu powstania:
=>Kozacy byli siłą społ Ukrainy naddnieprzańskiej, zorganizowani na wzrór wojskowy na czele z atamanem;
=>spory z magnaterią, która chciała podporządkować sobie Kozaków;
=>Kozacy rejestrowi - Zygmunt August i St. Batory utworzyli oddziały Kozaków rejestrowych do obrony granicy Polski za żołd i wolność osobistą; dążenie do zwiększenia rejestru;
=>Władysław IV Waza dążył do wojny z Turcją, obiecując Kozakom zwiększenie rejestru - sejm nie zgodził się, Kozacy poczuli się oszukani.
=>konflikty religijne między katolikami a prawosławnymi;
=>tradycje walki na Ukrainie od XVI w.
-1591-1593 - powstanie pod wodzą K. Kosińskiego
-1594-1599 - powstanie Semena Nalewajki
-1630-1637 - Tarasa Fedorowicza,
-1637-1638 - Pawła Pawluka
=>osobisty zatarg Bohdana Chmielnickiego z polskim podstarościm, który zajął jego gospodarstwo
Przebieg działań:
=>zwycięstwo Kozaków nad Żółtymi Wodami, pod Korsuniem i Piławcami w 1648;
=>oblężenie Zbarażą, ugoda zborowska (1649) - wyodrębniono województwa ukraińskie (kijowskie, bracławskie, czernihowskie), buława hetmańska dla B. Chmielnickiego, zwiększono rejestr do 40tys.
=>klęska Kozaków pod Beresteczkiem,
ugoda w Białej Cerkwi (1651) - okrojono teren dla Kozaków, zmniejszono rejestr o 20 tys.
=>wystąpienie chłopów na Podhalu - A. Kostka Napierski;
=>ugoda Kozaków z Rosję w Perejasławiu w1654, oddająca Ukrainę pod włądanie cara - wojna z Polską
=>próby rozbioru Polski w czasie „potopu” - traktat w Radnot w 1656, przyznawał Chmielnickiemu Ukrainę;
=>ugoda w Hadziczu (1658) - nowy hetman Jan Wyhowski otrzymał od Polski obietnicę utworzenia Księstwa Ruskiego pod wodzą hetmana z własnymi urzędami, trybunałem i armią; starszyzna kozacka miała otrzymać miejsce w parlamencie RP - wojna z Rosją, zakończona rozejmem w Andruszowie (1667) do Rosji wsch cz. Ukrainy z Kijowem i Zaporoże
Skutki powstania:
=>osłabienie wewnętrzne i międzynarodowe Polski;
=>wzrost znaczenia Rosji, Turcji; wykorzystanie wojny domowej przez obce państwa;
=>P. Doroszenko oddał polską część Ukrainy w lenno Turcji (1666)
=>utrata wsch. Ziem, rokowania Kozaków - poddanych króla polskiego z Rosją, Szwecją, Siedmiogrodem; Iwan Mazepa poparł Szwecję w wojnie północnej;
=>w 1775 Katarzyna II zlikwidowała ostatecznie Kozaczyznę zaporoską,
ugoda w Białej Cerkwi (1651) - okrojono teren dla Kozaków, zmniejszono rejestr o 20 tys.
=>wystąpienie chłopów na Podhalu - A. Kostka Napierski;
=>ugoda Kozaków z Rosję w Perejasławiu w1654, oddająca Ukrainę pod włądanie cara - wojna z Polską
=>próby rozbioru Polski w czasie „potopu” - traktat w Radnot w 1656, przyznawał Chmielnickiemu Ukrainę;
=>ugoda w Hadziczu (1658) - nowy hetman Jan Wyhowski otrzymał od Polski obietnicę utworzenia Księstwa Ruskiego pod wodzą hetmana z własnymi urzędami, trybunałem i armią; starszyzna kozacka miała otrzymać miejsce w parlamencie RP - wojna z Rosją, zakończona rozejmem w Andruszowie (1667) do Rosji wsch cz. Ukrainy z Kijowem i Zaporoże
Skutki powstania:
=>osłabienie wewnętrzne i międzynarodowe Polski;
=>wzrost znaczenia Rosji, Turcji; wykorzystanie wojny domowej przez obce państwa;
=>P. Doroszenko oddał polską część Ukrainy w lenno Turcji (1666)
=>utrata wsch. Ziem, rokowania Kozaków - poddanych króla polskiego z Rosją, Szwecją, Siedmiogrodem; Iwan Mazepa poparł Szwecję w wojnie północnej;
=>w 1775 Katarzyna II zlikwidowała ostatecznie Kozaczyznę zaporoską,
ugoda w Białej Cerkwi (1651) - okrojono teren dla Kozaków, zmniejszono rejestr o 20 tys.
=>wystąpienie chłopów na Podhalu - A. Kostka Napierski;
=>ugoda Kozaków z Rosję w Perejasławiu w1654, oddająca Ukrainę pod włądanie cara - wojna z Polską
=>próby rozbioru Polski w czasie „potopu” - traktat w Radnot w 1656, przyznawał Chmielnickiemu Ukrainę;
=>ugoda w Hadziczu (1658) - nowy hetman Jan Wyhowski otrzymał od Polski obietnicę utworzenia Księstwa Ruskiego pod wodzą hetmana z własnymi urzędami, trybunałem i armią; starszyzna kozacka miała otrzymać miejsce w parlamencie RP - wojna z Rosją, zakończona rozejmem w Andruszowie (1667) do Rosji wsch cz. Ukrainy z Kijowem i Zaporoże
Skutki powstania:
=>osłabienie wewnętrzne i międzynarodowe Polski;
=>wzrost znaczenia Rosji, Turcji; wykorzystanie wojny domowej przez obce państwa;
=>P. Doroszenko oddał polską część Ukrainy w lenno Turcji (1666)
=>utrata wsch. Ziem, rokowania Kozaków - poddanych króla polskiego z Rosją, Szwecją, Siedmiogrodem; Iwan Mazepa poparł Szwecję w wojnie północnej;
=>w 1775 Katarzyna II zlikwidowała ostatecznie Kozaczyznę zaporoską,
ugoda w Białej Cerkwi (1651) - okrojono teren dla Kozaków, zmniejszono rejestr o 20 tys.
=>wystąpienie chłopów na Podhalu - A. Kostka Napierski;
=>ugoda Kozaków z Rosję w Perejasławiu w1654, oddająca Ukrainę pod włądanie cara - wojna z Polską
=>próby rozbioru Polski w czasie „potopu” - traktat w Radnot w 1656, przyznawał Chmielnickiemu Ukrainę;
=>ugoda w Hadziczu (1658) - nowy hetman Jan Wyhowski otrzymał od Polski obietnicę utworzenia Księstwa Ruskiego pod wodzą hetmana z własnymi urzędami, trybunałem i armią; starszyzna kozacka miała otrzymać miejsce w parlamencie RP - wojna z Rosją, zakończona rozejmem w Andruszowie (1667) do Rosji wsch cz. Ukrainy z Kijowem i Zaporoże
Skutki powstania:
=>osłabienie wewnętrzne i międzynarodowe Polski;
=>wzrost znaczenia Rosji, Turcji; wykorzystanie wojny domowej przez obce państwa;
=>P. Doroszenko oddał polską część Ukrainy w lenno Turcji (1666)
=>utrata wsch. Ziem, rokowania Kozaków - poddanych króla polskiego z Rosją, Szwecją, Siedmiogrodem; Iwan Mazepa poparł Szwecję w wojnie północnej;
=>w 1775 Katarzyna II zlikwidowała ostatecznie Kozaczyznę zaporoską,