PSYCHOLOGIA - to nauka, ktora w swoim przedmiocie zawiera opis, charakterystyke i wyjasnienie mech.psych., na ktorym oparte jest psychologiczne funkcjonowanie czlowieka.
PSYCHOLOGIA SĄDOWA - jest jednym z dzialów psychologii stosowanej, nie jest samodzielna dycyplina psych., czesc psychologii klinicznej;
PSYCHOLOGA KLINICZNE - taka, ktora zajmuje sie mechanizmami zaburzonego zachowania czlowieka;
ZABURZONE ZACHOWANIE - takie ktore nie spelnia jednej lub obu z funkcji normalnego zachowania - 1)zaspokajanie potrzeb 2)relacja z otoczeniem;
ZWIAZKI PSYCHOLOGII Z PRAWEM - 1)tworzenie prawa - w dzialaniach legislacyjnych, aktualizacja pojec zw.z psychologią - 8pobudki *motywacja *poczytalnosc *zaburzenia *kary *resocjalizacja; 2)stosowanie prawa - rola doradcza, w roznych etapach postep.sadowego, psychologia śledcza, rodzinna, w spr. kryminalnych, dzialanosc resocjlaizacyjna i prewencyjna; 3)rozstrzygniecie nie jest mozliwe bez pomocy bieglego - dysponuje on bowiem specjalna wiedza i umiejetnosciami; 4)wykonywanie prawomocnych rozstrzygnięć i orzeczen; 5)prewencja prawna;
FUNKCJONALNA ZALEZNOSC PSYCH. I PRAWA - 1)psychologia prawna - funkcja badawcza i ideotwórcza 2)psychologia sądowa - funkcja eksperymentalna i usprawniająca; 3)psychologia kliniczno - penitencjarna - funkcja resocjalizacyjna; 4)psychologia środowiskowa - funkcja profilaktyczna;
KIERUNKI ROZWOJU PSYCHOLOGII SĄDOWEJ - 1)prognozowanie i ocena zachowan przestępczych i zjawisk przestępczości; 2)poradnictwo sądowe; 3)eksperymantalna psychologia sądowa - przesłuchania poznawcze, przyblizanie prawdy obiektywnej; 4)ekspertyzy łączne - razem z psychiatrami w kwestiach poczytalności i rozeznania, tkze z genetykami, socjologami;
BIEGŁY SĄDOWY - 1)źródła - KC, rozp.min.spraw. z 9.1.99, KPK rozdz.22; 2)biegłym sądowym - może być każdy, kto ukończył studia, czyli posiada wiadomości specjalne, a organ procesowy moze go szukac na liście biegłych sądów okręgowych, w instytucji naukowe, instytucji specjalnej; conajmniej I stopien specjalizacji w psych. klinicznej, pełne przeszkolenie w psychologii sądowej; wg definicji Cieślaka - biegły sądowy to osoba powowłana do udziału w procesie, w celu wyjaśnienia zagadnień wymagających wiadomości specjalnych, przekraczających normalną, ogólnie dostepną w danym społ. wiedzę w zakresie nauki, sztuki lub innej umiejętności; nie może być biegłym: *obrońca - jesli dotyczy to kwestii o ktorych dowiedzial sie prowadząc swoje czynności, ale w innej roli; *ksiądz - jesli dotyczy to osoby, którą on spowiadał; *osoba najbliższa lub w bliskim stosunku; *małżonek - także pokrzywdzonej; *osoba, która jest świadkiem w sprawie; czynności biegłego: 1-przerowadzenie badania 2-sprawozdanie 3-opinia; wymagania co do opinii - ustnie lub pisemnie, musi zawierać: *imie i nazwisko biegłego *imiona i nazwiska osób biorących udział w ekspertyzie *czas badań *data opinii *sprawozdanie ; jesli opinia budzi wątpliwości, powołuje sie nowych biegłych; 1)2 psychiatrów + psycholog - obserwacje min.6 tyg.- wtedy opinia ma inną wagę; 2)ubezwłasnowolnienie - wystarczy 1 psychiatra i 1 psycholog; 3)biegły otrzymuje wynagrodzenie, ale może być obciążony karą za zwłokę z opinią; Opinia jest osobnym rodzajem dowodu!
*3 rodzaje wiedzy psychologicznej ze względu na moc dowodową: 1)wiedza potoczna - nie wchodzi w zakres wiedzy specjalnej; 2)wiedza naukowa - wiedza psych. wykonywana przez niespecjalistów - psychiatrzy, pedagodzy, socjolodzy; 3)naukowa wiedza psychologiczna - naukowa wiedza stosowana przez specjalistów - psychologów;
*3 rodzaje pewności wiedzy: 1)pewność psychologiczna - stopień wiarygodności oparty na subiektywnym przekonaniu i wiedzy potocznej; 2)pewność epistemologiczna - stopień zgodności twierdzeń z innymi danymi dot. badanego zjawiska; 3)pewność logiczna - stopień niezawodności w ujęciu prawdopodobieństwa rachunku - najlepszy rodzaj;
SCHEMAT CZYNNOŚCI BIEGŁEGO => FAKT-> ORGAN PROCESOWY -> POSTANOWIENIE -> BIEGŁY -> PROBLEM -> 1)postawienie hipotez; 2)ustalenie strategii; 3)zbieranie danych psychologicznych; 4)zaprogramowanie badań; 5)przeprowadzenie badań; 6)analiza i interpretacja wyników; ->WNIOSKI -> OPINIA -> ŚRODEK DOWODOWY;
ROLA BIEGŁEGO - *biegłego obowiązuje tajemnica zawodowa; *biegły winien być osobą odpowiedzialną; *musi umieć wynegocjować by miejsce i czas badań były odpowiednie dla danej strategii badawczej; *biegłego zawsze można powołać przed sąd i ten ustnie potwierdza pisemną opinię; *od biegłego należy wymagać kompetencji w zakresie swoich wiadomości specjalnych; *biegły musi zastosować wszystkie zasoby swojej wiedzy, by uzyskać wiarygodne zeznania; *sprawca musi być analizowany z punktu widzenia danego zdarzenia!
ZACHOWANIE - wg Tomaszewskiego - działanie, czynność mająca dynamikę służącą do zaspokojenia potrzeb i komunikacji ze społeczeństwem;
ZACHOWANIE - wg Rybickiego - jest funkcją :*zmiennych sytuacyjnych (S) *antycydentów (A) *zmiennych wisceralnych (W) *osobowości (O) => R = f (S,A,W,O);
Antycydenty - to ślady w naszej osobowości po wszystkich przeżytych wcześniej sytuacjach, zapisy trwałe po dotychczasowych przeżyciach - 10% świadome, 90% nieświadome; wpływają na nasze aktualne zachowanie;
Wisceralne - wszystko, co mamy wewnątrz siebie, tzw. Wiscerum, wszystko co jest związane z naszą biologią;
Osobowość - system względnie trwałych właściwości cech, procesów człowieka, przy czym system ten ma charakter całościowy tak, że zmiana jednego elementu spowoduje zmianę całości; zawsze ja mamy, możemy ją zmieniać, ale nie zniszczyć, zawsze może być zmieniana pod wpływem naszych przeżyć;
Sytuacja - rozumiemy zawsze jako sytuację czyjąś z punktu psychologicznego, dla każdego z nas będzie inna; zbiór czynników zewnętrznych, jakie mają na nas wpływ; sytuacja trudna - to układ możliwości i wartości powodujący wzrost napięcia emocjonalnego; uraz psychiczny - to taka sytuacja trudna, w której wzrost napięcia emocjonalnego wywołuje w podmiocie dezorganizację zachowania;
KONCEPCJA PSYCHOLOGICZNA - 1)sytuacje frustracyjne - frustracja się pojawia, gdy nie można pokonać jakiejś przeszkody i reakcją na frustracje zawsze jest agresja; do form ekspresji napięcia, agresji, zaliczamy: *irytacja *negatywizm - cokolwiek by nie było, osoba zawsze mówi „nie”; *uraźliwość - jest zsocjalizowaną formą agresji; *agresja ustna - bezpośrednia agresja werbalna, kod ograniczony; *manipulacja - wysublimowana złośliwość, ironiczność; zasada generalizacji związana z agresją - przeniesienie reakcji na wszystko, co jest podobne do przeszkody, np.rzeczy martwe, a w skrajnych przypadkach na samego siebie - autodestrukcja, samouszkodzenia, samobójstwa; 2)sytuacje konfliktowe - to taki ukłąd wartości i możliwości ich realizacji, który musi wybrać jedno z dwóch jednocześnie występujących możliwości; 3 grupy konfliktu: 1)propulsja (+) - repulsja (-) -> wybór jednej pozytywnej kosztem drugiej negatywnej/lub odwrotnie; 2)repulsja - repulsja -> wybór mniejszego zła; 3)propulsja - propulsja -> bardziej żałujemy tego co straciliśmy, niż co mamy, zachłanność człowieka; 3)sytuacje deprywacyjne - sytuacja, gdy zostaje uniemożliwione lub zakłócone zaspokojenie ważnej potrzeby życiowej; 3 rodzaje: a)sensoryczna - niedostateczny lub zbyt intensywny dopływ informacji do sensorium osoby powoduje poważne zakłócenia w funkcjonowaniu; uwarunkowane bilogicznie, każdy ma inne potrzeby dot. bodźców; b)poznawcza - ograniczona możliwość zaspokajania potrzeb poznawczych; sytuacja, w której do człowieka nie dopływa optymalna ilość informacji o sobie i o świecie; każdy potrzebuje informacji, np.o bliskich, o świecie, każdy ma inne optimum, które gdy zostanie zmniejszone, zablokowanie informacji prowadzi do zaburzeń w psychice - psychozy reaktywne (depresje, agresje itp.); c)emocjonalna - najczęstsza; cos uniemożliwia zaspokajanie potrzeb emocjonalnych; emocje to stosunek człowieka do otoczenia, rzeczywistości, samego siebie, emocje pełnią funkcję energetyzującą; najważniejsze etapy rozwoju emocjonalnego człowieka: I/SYNTONIA - współdźwięczenie emocjonalne między dwoma partnerami relacji - więź matki z nowonarodzonym dzieckiem; na syntonii zbudowana jest podstawowa więź i bezpieczeństwo; od urodzenia do 3-6 mies życia; II/EMPATIA - współodczuwanie (od ok.3 r.ż., całe życie trwa, szczytowy punkt rozwoju 23/25 r.ż).; polega na umiejętności przeżywania swoimi emocjami stanu emocjonalnego drugiego człowieka; bez empatii niemożliwe jest uspołecznienie; III/UCZUCIOWOŚĆ WYŻSZA - syntonia + empatia = możliwość wykształcenia uczuciowości wyższej; zaliczamy tu np. miłość, odpowiedzialność, współczucie, patriotyzm; pozwala na przeżywanie (rezonansem emocjonalnym) uczuć społecznych; może być sytuacja, gdy człowiek jest dojrzały intelektualnie, ale brak mu dojrzałości emocji;
warunkami prawidłowego dojrzewania emocjonalnego są: *ciągłość - pierwsze m25 lat życia z punktu widzenia ciągłości; potrzeby emocjonalne więzi muszą być zaspokajane w sposób ciągły - na tym budujemy bezpieczeństwo; przy braku bezpieczeństwa - regres rozwoju; gdy ciągłość jest zerwana we wczesnym etapie rozwoju - dziecko umiera - deficyt więzi - gdy następuje w ciągu 12 pierwszych lat życia, nie da się tego nadrobić, gdy dłuższy niż 0,5 roku - powstają nieodwracalne zmiany; *autentyczność - fenomen - więcej niewiadomych, niż wiadomych w emocjach, np. dziecko wyczuwa, ze rodzice wychodzą, że matka jest smutna itp.; *niewielka ilość osób, z którymi możemy wchodzić w bliskie kontakty - dziecko po urodzeniu tylko z matką jest w stanie wejść w syntonię, ojciec potem musi szybko się znaleźć przy dziecku - musi zasłużyć sobie na ojcostwo; dopiero w wieku dorastania dziecko zwraca uwagę na kolegów i koleżanki; 4)sytuacje zagrożenia - przewidywanie (antycypacja), ze nam coś grozi; 1/3 mózgu - emocjonalne podstawy, rozwinięte od momentu urodzenia, umożliwia nam przeżywanie zagrożeń, są najintensywniejszą formą podwyższenia emocjonalnego; tym większe poczucie zagrożenia, im człowiek bardziej odpowiedzialny; zagrożenie podnosi poziom napięcia emocjonalnego, tworzymy wiele scenariuszy zagrożenia (wizualizacje); w wyniku nawarstwienia niepokoju zagrożeniem na jednej ścieżce rzeczywistości tworzą się fobie; 5)sytuacje bolesne i drażniące - coś co subiektywnie jest bardzo dokuczliwe; kobiety lepiej znoszą ból fizyczny, bólu fizycznego ni e można oddzielić od bólu psychicznego, są nierozerwalne ze sobą; 2 rodzaje sytuacji - 1)gdy ból fizyczny jest pierwszy, a po nim psychiczny - zaburzenia somatopsychiczne, kłopotliwe w leczeniu, zmieniają psychikę; 2)ból psychiczny jest pierwszy, po nim fizyczny - zaburzenia psychosomatyczne - 80% zaburzeń, np. zawały, nadciśnienie, choroby dwunastnicy itp.;
REAKCJE NA STRES - 1)agresja - ten mechanizm maja wszyscy ludzie; stanowi wyposażenie człowieka, by mógł się odnaleźć w otaczającym świecie; zsocjalizowane formy agresji - irytacja, negatywizm, skłonność do wrażliwości, poczucie winy; 2)lękowe zahamowania czynności - obrona polegająca na uruchomieniu ujemnego, negatywnego znaku emocji; następuje zahamowanie pewnych czynności ->np. przestepstwa gospodarcze; 3)regresja - uruchomienie procesów obronnych, które są reakcjami typowymi dla wcześniejszego zakończonego już etapu rozwoju, np. płacz; 4)fiksacja - pod wpływem stresu pojawia się usztywnienie reakcji jakiegoś typu (np. wysławianie się, kojarzenie faktów), który jest powtarzany i nie jest poprawiony; 5)mechanizmy obronne osobowości - są to choroby psychiczne, mające na celu zmniejszenie napięcia emocjonalnego, przebiegaja bez udziału świadomości i nie ingerują w źródło tego napięcia - jedynie przesuwają obraz świata i samego siebie; należą tu: *techniki uniwersalne - alkoholizowanie się, katharsis; *techniki zastępczego zaspokajania potrzeb - np. fantazjowanie lub racjonalizacja; *techniki właściwe - np. ekspiacja; 6)dezorganizacja zachowania;
BARIERY SPOŁECZNE - powodują: 1)depersonalizacja - zanik indywidualności, osobowości, utrata podmiotowości w zakresie poczucia odpowiedzialności; osoba nie odbiera w grupie innych jako jednostki i sama nie czuje się przez innych tak odbierana; jednostka w tłumie traci tożsamość; d. wiąże się z rozproszeniem odpowiedzialności i z anonimowością; zwiększa się zachowanie antyspołeczne; im większa anonimowość, tym więcej zachowań antyspołecznych i większe rozproszenie odpowiedzialności, tym większa agresja; 2)alienacja - poczucie, że coś/ktoś stało się obce, wrogie. Obiektem alienacji może być człowiek, Bóg, przedmiot; Seeman wyróżnił 5 wariantów alienacji: a)bezradność, bezsilność - rodzi się z powodu utraty kontroli nad bardzo ważnymi w życiu rzeczami (praca, polityka), osoba traci kontakt z szerszym kontekstem społ.; b)brak, utrata znaczenia - człowiek traci poczucie kontroli nad swoim życiem, czuje się bezwartościowy, niepotrzebny; c)zanik norm - gdy osoba dochodzi do wniosku, ze normy te nie pomagają jej osiągnąć zamierzonych celów (zanik wzorców kultury, norm społecznych); d)izolacja - prowadzi do trwałej frustracji potrzeb, przynależności; e)obcość wobec samego siebie - okoliczność życiowa złożona, zablokowanie procesu samoaktualizacji; 3)anomia - obiektywna rozbieżność między uznanymi wartościami a możliwością ich realizacji, rozbieżność między oczekiwanym a realizowanym; 5 typowych reakcji na anomię: a)konformizm - zachowanie o charakterze podporządkowania, wyrzeczenie się własnych potrzeb, zachowanie skierowane na bardzo podstawowe potrzeby; b)innowacja - to taka próba uzyskania możliwości realizacji oczekiwań, w których pojawią się zupełnie nowe, zaskakujące zachowanie, ograniczone realizowanie celów w innowacji; c)rytualizm - to hiperkonformizm, absolutne zawężenie pewnych schematów funkcjonowania społecznego, jednostkowe oczekiwania zredukowane są do minimum; d)wycofanie -wycofanie się z życia społecznego, z realizacji własnych celów, jest to zachowanie destrukcyjne, np. alkoholicy, włóczędzy, psychotycy; 4)konflikty ról społecznych - tylko w małych grupach, 2 sposoby: 1)gdy osoba pełniąca rolę, pełni ją w zależności od pozycji jaką przyjmuje w różnych grupach (role są sprzeczne - np. rola kolegi i szefa); 2)sprzeczne są oczekiwania związane z określoną pozycją zajmowaną przez daną osobę, np. nauczycielka w domu - rola matki, nauczycielka w szkole - rola nauczycielki;
NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE - grupa zdarzeń, powodująca za pomocą różnych mechanizmów niemożność przejścia przez zabiegi socjalizacyjne, dostosowanie społ.; można rozpatrywać w 2 kategoriach: 1)kategoria normatywna - za niedostosowaną społecznie uważa się osobę, która w swoim zachowaniu nie przestrzega norm; 2)kategoria psychologiczna;
ZABURZENIA NEUROTYCZNE - zmiany, które zawsze powstają na tle urazów psychicznych (natura czynnościowa lub są patogenne). Zmiany te pierwotnie dotyczą procesów emocjonalnych i polegają na znacznej nieadekwatności między wielkością bodźca a wielkością relacji (zbyt dużo emocji); ich proces chorobowy będzie niewidoczny w obrazie klinicznym. Rejestracja czterech osiowych objawów w odróżnieniu od tzw. objawów ubocznych. To, co jest zawarte w obrazie klinicznym to skutek działania osiowych objawów:
1)patologiczny lęk - jeśli pełni funkcję mobilizującą i ochronną to nie będzie wchodził w kategorie leku patologicznego (neurotycznego), lęk neurotyczny - na ogół na poziomie bardzo wysokim; jest pozbawiony funkcji motywacyjnej i ochronnej; 3 grupy lęków: a)pierwotny - biologiczny - zagrożenie życia, prawidłowy, gdy mobilizuje; b)podstawowy - społeczny - towarzyszy np. wejściu do nowej grupy. Może być nastawiony: *do ludzi, *od ludzi, *przeciw ludziom; twory bardzo długo rewizje i może być nie do zmiany, gdy stanie się stylem funkcjonowania (rozwój neurotyczny); c)lęk moralny - związany z wartościami, nakazami czy normami, ale obejmuje tylko te, które są uzewnętrznione: *poczucie winy, *wstyd, *ambicja; na nim opiera się proces socjalizacji. Jeżeli nie ma tego leku to nie ma szans na resocjalizację, (ślepota molarna, brak uczuć wyższych); zbyt silny lęk, zbyt silne super ego kontroluje nadmiernie człowieka, nie ma miejsca na indywidualność; 2)objawy wegetatywne - skutek integracji całego organizmu, gdyż dochodzi do podwyższenia zapięcia emocjonalnego. Poprzez ten mechanizm włączony zostaje układ wegetatywny działający bez udziału naszej świadomości. 3)egocentryzacja osobowości - osobowość jest konceptualizacją dymensji, taki objaw osiowy który musimy wyprowadzić z dymensji osobowości, z jakiej się rozwija; poziom egocentryzmu zależy od osobowości przedchorobowej; 4)błędne koło nerwicowe - taki układ zamkniętych wewnętrznie elementów, których zależność możemy zapisać sprzężeniami zwrotnymi o charakterze dodatnim. Efekt: oprócz dolegliwości poprzedniej także następstwa, skutek jest przyczyną następnego obiegu informacji. Jest to zjawisko samobudzenia się i samowzmocnienia sprzężenia.
Natręctwo - zaburzenie myślenia lub działania. U człowieka pojawiają się myśli niezgodne z jego strukturą osobowości, z jego wartościami. Pojawia się w sposób przymusowy, mimo że chory wie, że to jest z nim niezgodne.
ZABURZENIA DYSOCJACYJNE: 1)amnezja dysocjacyjna; 2)fuga dysocjacyjna - powoduje skłonność do wędrowania, pojawiają się też zachowania antyspołeczne, zachowania niezgodne z osobowością człowieka, np. osoba kradnie, choc nigdy tego nie robiła; 3)stupor - polega na zupełnej niemożliwości przyswajania informacji z zewnątrz, reagowania na dochodzące informacje. Jeśli trwa długo może doprowadzić do śmierci; 4)trans i opętanie - mogą być związane z wysokim napięciem emocjonalnym a także z braniem środków odurzających; 5)dysocjacyjne zaburzenia ruchu - na skutek zmian w procesach emocjonalnych następuje zmiana funkcji w organizmie odpowiedzialnych za ruch; 6)drgawki dysocjacyjne; 7)dysocjacyjne znieczulenia i utrata czucia zmysłowego - powoduje np. samookaleczenia, wynik wysokich napięć emocjonalnych, efekt braku umiejętności dostosowania się do aktualnych ciężkich warunków, np.w więzieniu;
NEUROZY SOMATYZACYJNE: 1)hipochondria - zespół chorobowy, lęk dotyczący śmierci, mimo, ze osoba jest zdrowa; skutek ogromnego stresu; osoba nie nadaje się do normalnego funkcjonowania; 2)uporczywe bóle psychogenne - niezwykle uporczywe bóle, nie dające się zniść, szczególnie bóle głowy, czy kręgosłupa; powód bólu leży głęboko w emocjach, bóle pojawiąją się niespodziewanie i są niezwykle inensywne; 3)neurastenia - nerwica osób na stanowiskach wykształconych, im ktoś bardziej odpoczywa tym bardziej jest zmęczony; zmęczenie jest uzupełnione bólami głowy, zaburzeniami układu krążenia itp.; 2 typy: *hiperstenia - postępująca nadaktywność, rozdrażnienie, konieczność zajmowania się czymś, wszystko denerwuje; *hipostenia - odwrotnie, osoba nie może się do niczego zabrać, nastrój bardzo zbliżony do depresji (smutek, przygnębienie, poczucie beznadziejności);
ZABURZENIA ZACHOWANIA I EMOCJI (początek w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym): 1)zaburzenia hiperkinetyczne - nadaktywność, nadpobudliwość psychoruchowa, częściej występuje u chłopców, może być powodem działań agresywnych; deficyt uwagi, nadruchliwość, nie można zaadaptować się w szkole. Jeżeli zaburzenia są duże, najtrudniejsze przypadki podlegają indywidualnemu tokowi nauczania; u 70% przestępców występowały średnie zaburzenia hiperkinetyczne w dzieciństwie; 2)zaburzenia zachowania - występują na gruncie nieprawidłowej socjalizacji, powstają wskutek nieprawidłowego rozwoju w zakresie przyswajania sobie reguł społecznych; 3)mieszane zaburzenia zachowania i emocji - zachowania buntownicze, nic tym osobom nie pasuje, w opozycyjny sposób reagują na każdą relację, przeciwstawiają się jakby dla zasady, ciągła rewolucja, brak adaptacji, nieradzenie sobie; 4)zaburzenia emocjonalne - lęk przed separacją (jeżeli dziecko zostaje samo bez matki to czuje się zagrożone), fobie dziecięce (mogą dotyczyć wszystkich elementów wnętrza i otoczenia dziecka, które są dla niego ważne, np. oglądanie bajkę; ważne jest by jak najszybciej zauważyć i zacząć leczyć te fobie), rywalizacja z rodzeństwem (nie wolno wprowadzać w rywalizacji obciążenia emocjonalnego)
ZABURZENIA UNKCJONOWANIA SPOŁECZNEGO: 1)mutyzm wybiórczy - jeżeli coś się dzieje w emocjach, to dziecko nie chce lub nie może nic powiedzieć; aparat komunikacyjny zostaje wyłączony; przestępcy nie byli aktywni w szkole, nie uczestniczyli w zajęciach; 2)utrudniony kontakt z otoczeniem - gdy pojawia się trudne, ważne to dziecko nie potrafi wejść w relacje, dziecko wycofuje się, nie podejdzie do nikogo obcego; 3)nadmierna łatwość w nawiązywaniu kontaktów - brak lęku społecznego, nie działają żadne metody wychowawcze;
ZABURZENIA OSOBOWOŚCI - 1)Pica - połykanie noży, widelców, sznurów; 2)osobowość dysocjalna - antyspołeczne zaburzenia osobowości; 3)osobowość paranoiczna - świat jest wrogi, gotowość do walki, zacietrzewianie się; 4)osobowość schizoidalna - nie ma potrzeby kontaktu z innym człowiekiem, każdy wystarcza sobie, brak informacji i możliwości odnajdywania się w rzeczywistym świecie; 5)osobowość histrioniczna - wszystko albo nic, czepialscy, niezwykle ekspansywne osoby, ostre emocje; 6)osobowość anankastyczna - przesada, nadzwyczajny perfekcjonizm, nadmierny pedantyzm; 7)osobowość lękliwa - silny lęk przed wchodzeniem w relacje społeczne 8)zaburzenia nawyków i popędów - patologiczny układ i powiązań nawyków ze strukturą popędową *piromanów najczęściej spotyka się wśród strażaków - seksualna przyjemność związana z patrzeniem w ogień *patologiczne kradzieże - nigdy dla zysku *trichotilomania zwiastun choroby psychicznej, wyrywanie sobie włosów po kręceniu ich na palcu; 9)zachowania antyspołeczne - mogą być chroniczne ale mogą też występować okresami, nie mają bezpośredniego związku ze spożyciem alkoholu, leków, czy środków odurzających; skończone 18 lat, ale oznaki pojawiają się już przed 15 rokiem życia; lekceważenie norm prawnych i używanie przemocy; niemożność utrzymania się w pracy; drażliwość i agresywność, niemożność sprostania normom społecznym, impulsywność lub nie planowanie działań, brak poczucia winy, gdy wyrządza komuś krzywdę;
ZABURZENIA PSYCHOTYCZNE WG ICD - 10
SCHIZOFRENIA ma charakter procesularny, zmienia rozwój osoby. dochodzi tu do rozpadu struktury osobowości, (ale nie rozdwojenia osobowości). Tu funkcje integracyjne przestają działać - osobno emocje, umysł i ciało działają osobno. W schizofrenii dochodzi do utrwalenia wszelkich defektów; a)paranoidalna - prześladowcze urojenia dotyczące osób bliskich są dominujące; b)hebefreniczna - dominuje regresja, zachowania infantylne; c)katatoniczna - zagrożenie śmierci, ponieważ pacjenci popadają w chorobę polegającą na skurczu mięśni i osoba popada w stupor - przestaje reagować na bodźce, mięśnie przestają pracować; d)niezróżnicowana; e)rezydualna - trwa przez całe życie i stanowi pewien sposób na życie, jej objawy nie są gwałtowne, choć istnieją cały czas; f)prosta - stanowi zapowiedź choroby na całe życie; prawdopodobnie nabywa się ją z chwila urodzenia; dochodzi do jej rozpoznania między 17 - 25 rokiem życia i przebiega ona bardzo gwałtownie; po każdym rzucie schizofrenii o charakterze ogólnym pacjent ulega tzw. depresji poschizofrenicznej. Będzie ona na ogół trwała ½ - 1 roku
SCHIZOFRENIE NIEPRAWDZIWE I ZABURZENIA TYPU SCHIZOFRENII - *urojenie objawów schizofrenii, *zaburzenia bordeline z pogranicza, *schizofrenia prepsychotyczna - mechanizm jest ale nie ma objawów psychotonicznych, *zaburzenia schizotypowe - zwiastun prawdziwej schizofrenii, *rzekomo nerwicowe, rzekomo psychopatyczne zaburzenia, *schizotypowe zaburzenia osobowości;
UPORCZYWE ZABURZENIA UROJENIOWE - *paranoja - gdy osoba przejawia bardzo rozłożysty i wewnętrznie logiczny schemat myśli urojonych; daje szereg zachowań mogących mieć charakter przestępstw - zaburzenia paranoidalne, *parafrenia - pacjent będzie regresjonował swoje zachowanie, będzie bardzo efektywny, *sensytywny zespół urojeń odnoszących - urojenia dotyczące własnego ciała, np. poczucie bólu określonej części ciała, inne;
OSTRE I PRZEJMUJĄCE ZABURZENIA PSYCHOTONICZNE (PEŁNE PSYCHOZY) - ostre wielopostaciowe zaburzenia psychotyczne bez objawów schizofrenicznych, ostra schizofrenia niezróżnicowana, psychozy podobne do schizofrenii, *onejrefrenie - sno-podobne stany psychotyczne, powodujące, że człowiek po wybudzeniu dokonuje zachowań, których normalnie by nie dokonał, krótkotrwałe, podobne do schizofrenii (zaburzenia, psychoza); *reakcja schizofreniczna - krótkotrwała psychoza będąca odpowiedzią na jakiś element urazowy, ostre wielopostaciowe zaburzenia psychotyczne z objawami schizofrenii;
INDUKOWANE ZABURZENIA UROJENIOWE - Zaburzenia udzielone, osoba przejmuje tryb myślenia od osoby chorej
ZABURZENIA SCHIZOAFEKTYWNE - a)zaburzenia schizoafektywne, typ maniakalny; b)zaburzenia schizoafektywne ty depresyjny; c)zaburzenia schizoafektywne typ mieszany; d)inne nieokreślone psychoza schizoafektywna); związane są one z zaburzeniami emocji w sposób pierwotny. Manie zawsze będą rozwijały się na tle uszkodzeń mózgowych, znosi całkowicie kontakt z otoczeniem. Zaburzenia te mają postać cyklofreniczną - po sobie następują kolejne rodzaje tych zaburzeń. W typie mieszanym nie ma pełno objawowej możliwości zdefiniowania choroby.
Zaburzenia nastroju (afektu) - a)epizod maniakalny - osoba jest w stanie zrobić wszystko, może by c do wszystkiego wykorzystana; b)zaburzenia afektywne dwubiegunowe; c)epizod depresyjny - może tu pojawić się szereg przestępstw, jeśli jest łagodny, osoba traci sens życia, jest łata do sterowania; d)zaburzenia depresyjne nawracające; d)uporczywe zaburzenia nastroju; f)cyklotymia - powtarzające się cykle manii i depresji; g)dystynia - powtarzające się ponure nastroje;
PSYCHOPATIA
Kryteria diagnostyczne psychopatycznych zaburzeń (R.D.Hare): 1)łatwość wypowiadania się, powierzchowny urok osobisty; 2)nieadekwatna i zawyżona samoocena; 3)brak wyrzutów sumienia lub poczucia winy; 4)nieczułość, gruboskórność, brak empatii; 5)kłamliwość i manipulowanie; 6)wczesne trudności wychowawcze; 7)antyspołeczne przejawy zachowania się u osób dorosłych; 8)impulsywność; 9)słaba kontrola zachowania; 10)nieodpowiedzialność;
3 czynniki w operacyjnym ujęciu psychopatii: 1)interpersonalne - poczucie wspaniałości, egocentryzm, manipulowanie, dominacja; 2)efektywne - płytkie emocje, brak poczucia winy i wyrzutów sumienia, nieumiejętność wchodzenia w relacje uczuciowe z innymi ludźmi; 3)behawioralne - impulsywność, poszukiwanie wrażeń, łamanie norm społecznych, niewypełnianie społecznych zobowiąza