PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 1
1. W dniu 28 marca 2009 r. 16-letni Marcin K. sprzedał cenny obraz, który podarował mu dziadek. W dniu 30 marca 2009 r. w rozmowie z kupującym ojciec małoletniego potwierdził umowę.
Proszę dokonać oceny skuteczności tego oświadczenia.
Czy umowa jest ważna?
2. Katarzyna L. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu - Stanisławie L., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 20 lutego 2009 r., w którym powołał ją do całego spadku. Uczestniczka postępowania Magda P., siostrzenica spadkodawcy, złożyła otrzymany od spadkodawcy tydzień przed jego śmiercią list. List ten - poza relacją z pobytu spadkodawcy w szpitalu, stwierdzającą w konkluzji, że stracił on wiarę w powrót do zdrowia - zawiera postanowienie, że wszystko co ma, na wypadek śmierci przekazuje adresatce nazwanej w tytule listu „Madzią”, oraz stwierdzenie, że córce swej Kasi nic, bo go nie odwiedzała. List został podpisany słowem „Wujek” i opatrzony datą: „dzień przed operacją”. Katarzyna L. zarzuciła, że list ten nie może być uznany za testament, że wielokrotnie odwiedzała ojca w szpitalu lecz często był on nieprzytomny oraz, że stan zdrowia ojca w ostatnim miesiącu przed śmiercią, która nastąpiła w dniu 10.12.2010 r., wykluczał świadome wyrażenie woli.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
3. Wnioskodawczyni w dniu 14.01.2011 r. wniosła o powierzenie jej wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. Jest ona obywatelem polskim, ojciec dzieci jest obywatelem greckim, natomiast dzieci mają podwójne obywatelstwo. Uczestnik zarzucił brak jurysdykcji krajowej i wniósł o odrzucenie wniosku w oparciu o przepisy art. 8 i 10 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 roku dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej. Zarzucił też, że wobec bezprawnego uprowadzenia dzieci z Grecji przez wnioskodawczynię, Sąd Rejonowy w P., postanowieniem z dnia 3.02.2010 r., w trybie Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, zarządził wydanie mu dzieci. Sąd Rejonowy w P., w obecnym postępowaniu, oddalił zarzut uczestnika uznając, że wnioskodawczyni posiada jurysdykcję krajową w oparciu o art.11063 k.p.c., gdyż wnioskodawczyni i dzieci są obywatelami polskimi i w Polsce wraz z dziećmi zamieszkuje od ponad 6 miesięcy bezpośrednio przed wniesieniem wniosku. Nadto jurysdykcja krajowa wynika z art. 8 ust.1 wskazanego Rozporządzenia, gdyż dzieci nadal przebywają w Polsce.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę wskazać przesłanki oddalenia wniosku o oddanie dziecka, pomimo jego
bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania, na gruncie Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 2
1. 17-letni Andrzej K. sprzedał swój rower Markowi S. Rodzice Andrzeja K. już następnego dnia zażądali zwrotu roweru, gdyż został on sprzedany bez ich zgody. Marek S. odmówił wydania. Już po uzyskaniu przez Andrzeja K. pełnoletności jego rodzice wytoczyli powództwo o wydanie roweru.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę ocenić skuteczność czynności prawnych dokonywanych przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody jej przedstawiciela ustawowego.
2. Jerzy G. prowadzi zakład stolarski w piwnicy domu mieszkalnego na nieruchomości, której jest współwłaścicielem w 1/3 części. Do pracy używa narzędzi elektrycznych, których działanie zakłóca odbiór programu radiowego i telewizyjnego przez pozostałych mieszkańców tego domu - Józefa S. i Mariana K. Pierwszy z nich zajmuje lokal na I piętrze na zasadzie odrębnej własności lokalu i jest jednocześnie współwłaścicielem nieruchomości w 1/3 części, zaś drugi mieszka w lokalu na II piętrze, który wynajmuje od właściciela tegoż lokalu. Mieszkańcy zajmujący I i II piętro budynku skarżą się nie tylko na ww. zakłócenia, ale także na nadmierny hałas dochodzący z piwnicy i dużą ilość kurzu unoszącego się wokół domu, generowanego przez zakład. Wystosowali do Jerzego G. pismo wzywające go do likwidacji stolarni w ciągu miesiąca pod rygorem wystąpienia z takim żądaniem do sądu. Ten odpowiedział jednak, że na swoim wolno mu robić wszystko, a piwnica jest jego własnością, jako część składowa odrębnego lokalu położonego na parterze budynku, do którego przysługuje mu tytuł własności. Jerzy G. zaznaczył przy tym, że Marian K., jako najemca jednego z lokali, nie ma prawa wysuwać wobec niego takich żądań.
Proszę ocenić jaką szansę powodzenia w ewentualnym sporze sądowym mogą mieć Józef S. i Marian K. Czy fakt, że ostatni z wymienionych jest tylko najemcą może mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia?
3. Marek W., który w okresie koncepcyjnym utrzymywał stosunki seksualne z niezamężną matką dziecka urodzonego 25 kwietnia 2008 r., 10 czerwca 2009 r. uznał dziecko za swoje. Z uwagi na poważną chorobę dziecka, w marcu 2010 r. w klinice hematologii, przeprowadzono szczegółowe badania krwi dziecka i wówczas okazało się, że cechy krwi dziecka wykluczają możliwość ojcostwa Marka W. W tej sytuacji w dniu 10 maja 2010 r. wniósł powództwo o unieważnienie uznania.
Zaproponuj rozstrzygnięcie i je uzasadnij.
Czy sytuacja prawna Marka W. uległaby zmianie, gdyby uznał dziecko
po dniu 13 czerwca 2009 r.?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 3
1. Stefan. K. wniósł powództwo przeciwko Towarzystwu Opieki nad Zwierzętami o ochronę dóbr osobistych podnosząc, iż za sprawą strony pozwanej, w artykule w miejscowej prasie oraz w reportażu wyemitowanym w lokalnej stacji telewizyjnej, podano miejscowość oraz ulicę na której mieszka powód, co umożliwiło zidentyfikowanie jego osoby z toczącym się przeciwko niemu postępowaniem karnym. Efektem tego jest poniżanie go przez mieszkańców lokalnej społeczności oraz zamieszczanie w Internecie uwłaczających jego godności niewybrednych komentarzy. Podkreślił też, że pomimo skazania go prawomocnym wyrokiem karnym, sąd nie nakazał podania tego wyroku do publicznej wiadomości. Pozwane Towarzystwo wniosło o oddalenie powództwa i zarzuciło, że nie miało żadnego wpływu na treść artykułu oraz reportażu, które były wynikiem zainteresowania się mediów bulwersującym wszystkich zachowaniem powoda, który znęcając się nad swoim psem, doprowadził do jego śmierci. Zaznaczył też, że w relacjach z procesu nie wskazywano adresu pozwanego, a jedynie przebieg procesu, w tym wypowiedź strony pozwanej oraz opis miejsca, w którym powód trzymał swego psa (na krótkiej lince, w pełnym słońcu, w kagańcu, bez picia i jedzenia).
Proszę dokonać oceny argumentacji stron.
Proszę omówić przesłanki roszczenia o ochronę dóbr osobistych.
2. Trzej bracia są współwłaścicielami po 1/3 części nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym (kamienicą). Tylko jeden z nich zajmuje jedno z mieszkań znajdujących się w tej kamienicy. On też od wielu lat wykonuje wszystkie niezbędne prace porządkowe na nieruchomości, pobiera czynsze od lokatorów, przy czym uzyskaną kwotę dzieli po równo i pieniądze przypadające braciom przelewa na wskazane przez nich konta. W 2009 r. zlecił firmie budowlanej wykonanie nowej więźby dachowej i wymianę zniszczonej dachówki na blachę. Z własnych środków zapłacił za te prace łącznie z materiałem 30.000 zł. Wystąpił następnie do braci, aby każdy z nich zwrócił mu po 10.000 zł. Ci jednak odmówili zarzucając, że nie skonsultował z nimi tak poważnej inwestycji. Podnieśli też, że dotychczas niesłusznie przyznawał sobie 1/3 uiszczanych czynszów, skoro zajmował jedno z mieszkań w kamienicy i powinien się z tego rozliczyć.
Jakie roszczenia powstają w opisanych wyżej okolicznościach między współwłaścicielami? Czy ma tu jakieś znaczenie fakt, że remont dachu dokonany został bez wiedzy i zgody pozostałych współwłaścicieli?
3. W trakcie trwania małżeństwa z Leszkiem Z., Aneta Z. urodziła dziecko pochodzące z jej pozamałżeńskiego związku z Andrzejem N. W akcie urodzenia dziecka jako ojciec został wpisany Leszek Z. pomimo, że matka wskazała jako ojca biologicznego Andrzeja N., który zresztą nie poczuwał się do ojcostwa. Aneta Z. postanowiła uregulować sytuację prawną dziecka.
Proszę ocenić sytuację prawną Anety Z. i jej dziecka.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 4
1. Lokalna stacja telewizyjna nadała reportaż z pikiety budowy domu, na którą nie chcą godzić się okoliczni mieszkańcy. Deweloper wniósł powództwo przeciwko Annie K. o ochronę dóbr osobistych, domagając się przeprosin za godzące w jego dobre imię stwierdzenia Anny K. w wywiadzie przez nią udzielonym, a wyemitowanym w reportażu. Anna K. pytana przez dziennikarza odpowiedziała, że obawia się, czy z uwagi na ciasną zabudowę w wypadku pożaru będzie możliwa sprawna akcja ratownicza, co uzasadniała swoimi doświadczeniami z pożaru mieszkania, którego doświadczyła przed 2 laty. Nadto powód zarzucił pozwanej, że napisy na transparencie trzymanym przez protestujących, który był widoczny w tle (na tzw. drugim planie) podczas wywiadu, naruszają jego dobre imię i mogą spowodować obniżenie cen za sprzedawane przez niego mieszkania. Pozwana stwierdziła, że nie była ani organizatorem protestu, ani też nie zleciła wykonania transparentu, zaś reporterowi udzieliła odpowiedzi, gdy została zaczepiona na ulicy. Dlatego wniosła o oddalenie powództwa.
Proszę dokonać oceny argumentacji stron.
Proszę omówić przesłanki roszczenia o ochronę dóbr osobistych.
2. Józef K. domaga się w postępowaniu nieprocesowym ustanowienia służebności drogi koniecznej, która połączyłaby jego nieruchomość - działkę nr 1, na której stoi budynek mieszkalny z inną należącą doń nieruchomością - działką nr 2, na której znajdują się stajnia i stodoła. Obie te działki przedziela nieruchomość Piotra W. stanowiąca działkę nr 3. Nie zgadza się on na ustanowienie służebności zarzucając, że działka nr 2 graniczy bezpośrednio z drogą publiczną. Podnosi, że stajnia i stodoła mogły być wybudowane na działce nr 1, która ma prawie 15 arów powierzchni, a wtedy nie byłoby problemów z komunikacją. Dodaje, że takie połączenie nie jest potrzebne, bo gospodarstwo rolne nie jest prowadzone już od 10 lat, bowiem Józef K. ciągle przebywa za granicą. Józef K. argumentuje, że po pierwsze, zamierza osiąść na stałe w rodzinnej miejscowości i wznowić produkcję rolną, dlatego potrzebuje stałego połączenia między obiema działkami. Po drugie, podaje, że nie miał wpływu na zabudowę siedliska, bo dokonywał tego jego ojciec. Po trzecie, zauważa, że mógłby się komunikować z działką nr 2 z pominięciem nieruchomości sąsiada, ale byłoby to połączenie o prawie kilometr dłuższe. Poza tym podnosi, że droga, przy której leży działka nr 2 jest wąskim, ziemnym traktem, który po wystąpieniu opadów jest nieprzejezdny.
Czy w twojej ocenie wniosek Józefa K. może zostać uwzględniony?
3. W sprawie o ustalenie ojcostwa pozwany przyznał, że współżył w okresie koncepcyjnym z matką dziecka, jednakże wniósł o przeprowadzenie dowodu z badania DNA. Matka dziecka z uwagi na swoje przekonania religijne nie zgodziła się na pobranie krwi. W tej sytuacji pozwany wniósł o oddalenie powództwa.
Czy w takiej sytuacji sąd może oddalić powództwo?
Proszę omówić problematykę dowodów w sprawach o ustalenie ojcostwa.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 5
1. Marek A. zawarł z Pawłem T. w zwykłej formie pisemnej przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości. W pozwie skierowanym przeciwko Pawłowi T. Marek A. domaga się nakazania pozwanemu przeniesienia na niego własności nieruchomości i wskazuje, iż pozwany, wbrew treści umowy, odmawia przeniesienia własności. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając nieważność umowy przedwstępnej z uwagi na brak formy aktu notarialnego. Ponadto oświadczył, że uchyla się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli w oparciu o art. 82, 84 i 86 k.c.
Proszę zaproponować orzeczenie i wyjaśnić jego podstawy.
Proszę ocenić sytuację prawną stron pod kątem przysługujących im roszczeń.
2. Janina Z., po rozebraniu starego ogrodzenia oddzielającego od strony wschodniej jej nieruchomość - działkę nr 1 z nieruchomością sąsiednią - działką nr 2, przystąpiła do wykonywania w tym samym miejscu nowego ogrodzenia. Cecylia K. - właścicielka działki nr 2 sprzeciwiła się tej budowie twierdząc, że nowe ogrodzenie jest wznoszone na jej nieruchomości, bo choć nie ma nigdzie znaków granicznych, to z mapy ewidencyjnej wynika, iż granica jej działki w kierunku zachodnim umiejscowiona jest w odległości 5 metrów od ściany domu. W tej sytuacji Janina Z. wstrzymała budowę ogrodzenia i wystąpiła do wójta Gminy o dokonanie rozgraniczenia. W postępowaniu administracyjnym geodeta ustalił, że wnioskodawczyni nabyła działkę nr 1 w drodze tzw. uwłaszczenia. Potwierdził też stanowisko Cecylii K., iż granica uwidoczniona na mapie zasadniczej nie odpowiada aktualnemu stanowi użytkowania. Janina Z. wniosła jednak, aby ustalić przebieg granicy w miejscu usytuowania ogrodzenia, gdyż nieprzerwanie od 1970 r., tj. od daty wybudowania starego ogrodzenia użytkuje ona swoją działkę od strony wschodniej do tego właśnie ogrodzenia.
Jakie w tym wypadku kryteria rozgraniczenia mogą być zastosowane?
Czy fakt niezakłóconego korzystania z działki nr 1 do miejsca usytuowania ogrodzenia istniejącego od 1970 r. ma jakiekolwiek znaczenie?
3. Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2010 r. sąd okręgowy rozwiązał małżeństwo stron przez rozwód z winy pozwanego, nie uwzględnił wniosku powódki o eksmisję pozwanego z mieszkania oraz wniosku pozwanego o eksmisję powódki z mieszkania, lecz orzekł o sposobie korzystania z tego mieszkania. Apelację wniosła zarówno powódka, jak i pozwany. Powódka wniosła o orzeczenie eksmisji pozwanego podnosząc, iż pozwany nadużywał alkoholu, wszczynał awantury i z tego powodu zmuszona była w trakcie procesu do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania. Pozwany domagał się eksmisji powódki na tej podstawie, że mieszkanie stanowi jego majątek osobisty. Ponadto zarzucił, iż orzeczenie o sposobie korzystania z mieszkania było niedopuszczalne, skoro w chwili wyrokowania powódka nie zajmowała już mieszkania.
Czy rozstrzygnięcie sprawy jest prawidłowe?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 6
1. W dniu 20 kwietnia 2008 r. Andrzej P. oznajmił Markowi T., że jest w bardzo trudnej sytuacji materialnej i popełni samobójstwo, jeżeli Marek T. nie zrzeknie się roszczenia o zwrot pożyczonej kwoty 20.000 zł. W tym samym dniu Marek T. złożył oświadczenie na piśmie, że zrzeka się części tego roszczenia, tj. kwoty 10.000 zł. W dniu 10 marca 2009 r. Ewa T., na podstawie pełnomocnictwa rodzajowego, w imieniu Marka T., uchyliła się od skutków oświadczenia woli z dnia 20 kwietnia 2008 r. oświadczając, iż jej ojciec złożył to oświadczenie pod wpływem groźby. Marek T. zmarł 22 lipca 2010 r. Pozwem z dnia 15 marca 2011 r. Ewa T., jako jeden ze spadkobierców Marka T., wniosła o ustalenie, iż czynność prawna z dnia 20 kwietnia 2008 r. jest nieważna.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę omówić na wybranych przykładach skutki wad oświadczenia woli na gruncie prawa spadkowego i rodzinnego.
2. Jan C. prowadzi wraz z żoną hodowlę psów rasowych. Spodziewając się w ciągu trzech tygodni urodzenia się kilku szczeniąt dał do prasy ogłoszenie o ich sprzedaży. Odpowiedziała na nie Zofia C., która chciała kupić szczeniaka na prezent dla córki. Zanim jeszcze doszło do narodzin zwierząt odwiedziła Jana C. i zawarła z nim umowę sprzedaży jednego ze szczeniaków. Strony umowy ustaliły, że do zapłaty ceny dojdzie przy odbiorze psa. Wkrótce okazało się jednak, że córka Zofii C. nie może przebywać w towarzystwie zwierząt z uwagi na stwierdzoną alergię. W tej sytuacji Zofia C. zawarła z kolegą z pracy, Józefem W. umowę sprzedaży tego szczeniaka, uzyskując od razu umówioną cenę. Józef W. po upływie trzech tygodni zjawił się w domu Jana C. i zażądał wydania jednego z nowonarodzonych piesków. Ten jednak odmówił podnosząc najpierw, że nie umawiał się z nim tylko z Zofią C. Po drugie, wskazał, że dotąd nie otrzymał zapłaty za psa więc nie może być mowy o zmianie właściciela zwierzęcia.
Czy do zwierząt mają zastosowanie przepisy o nabyciu własności rzeczy?
Jeśli tak, to czy w opisanej sytuacji doszło do skutecznego nabycia własności szczeniaka przez Zofię C.? Czy fakt niezapłacenia ceny przy pierwszej umowie sprzedaży mógł mieć znaczenie dla kwestii przejścia własności?
Czy Zofia C. mogła skutecznie przenieść na Józefa W. własność zwierzęcia?
3. Małżonkowie Jan i Marta L., bezdzietne małżeństwo, pozostają w faktycznej separacji, gdyż Jan L. wyprowadził się z mieszkania. W czasie, gdy małżonkowie mieszkali razem, głównym źródłem ich utrzymania było jego wynagrodzenie za pracę w kwocie 4.000 zł miesięcznie, gdyż Ewa R. pobiera jedynie rentę w wysokości 1.000 zł. Po wyprowadzeniu się męża Ewa R. wystąpiła do sądu o zobowiązanie Adama R. do łożenia na jej utrzymanie kwoty 800 zł miesięcznie. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci. Z ostrożności procesowej zarzucił też, że powódka nie pozostaje w niedostatku z racji uzyskiwanej renty, a nadto pomocy finansowej od swoich rodziców.
Proszę zaproponować orzeczenie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 7
1. Jan P. zawarł z Markiem K., w formie aktu notarialnego, przedwstępną umowę
sprzedaży nieruchomości i dla zabezpieczenia jej realizacji udzielił Markowi K. pełnomocnictwa do zawarcia „z samym sobą” umowy przyrzeczonej. Tydzień później Jan P. telefonicznie zawiadomił Marka K., iż odwołuje udzielone w umowie przedwstępnej pełnomocnictwo. Pomimo tego, Marek K., wykorzystując pełnomocnictwo notarialne, przeniósł na siebie własność nieruchomości objętej umową przedwstępną.
Proszę ocenić skuteczność tej czynności prawnej.
Proszę omówić formy czynności prawnych i rygory związane z niedochowaniem zastrzeżonej formy.
2. Dnia 10.10.2008 r. Tomasz S. zawarł w formie aktu notarialnego z Jerzym C. umowę darowizny działki nr 2, zabudowanej domem mieszkalnym, w którym od razu zamieszkał. W kancelarii notarialnej przed zawarciem umowy darczyńca, Jerzy Z. okazał odpis z księgi wieczystej, z którego wynikało, że jest właścicielem rzeczy. Notariusz przyznał, że wpis ten jest wciąż aktualny. Po upływie dwóch lat Tomasz S. otrzymał pismo wzywające go, by w ciągu dwóch tygodni opuścił dom i wydał nieruchomość Janowi Z., który jest właścicielem działki nr 2. Do pisma dołączono kopię Aktu Własności Ziemi z 10.09.1978 r., który stwierdzał, że Jan Z. stał się z mocy prawa właścicielem tej właśnie nieruchomości. Tomasz S. udał się po poradę do prawnika, który uspokoił go stwierdzając, że działał przecież w zaufaniu do treści księgi wieczystej i nie powinien się niczego obawiać. Utwierdził go w przekonaniu, że na skutek umowy darowizny teraz on jest właścicielem działki, a Jan Z. sam jest sobie winien, skoro przez 30 lat nie dokonał w księdze wieczystej ujawnienia swego prawa własności.
Czy w opisanej sytuacji Tomasz S. rzeczywiście nie powinien się przejmować wezwaniem adwokata Jana Z.? Jakie znaczenie dla sprawy ma fakt nieujawnienia przez 30 lat w księdze wieczystej nowego właściciela nieruchomości?
3. Maria K., jako kurator absentis, wystąpiła z wnioskiem o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem nieobecnego, polegającej na zbyciu udziału w nieruchomości, odpowiadającego wartości jednego z lokali mieszkalnych znajdujących się w budynku położonym na tej nieruchomości. Powódka powołała się na konieczność remontu budynku i zaznaczyła, że wpływy z czynszu nie wystarczają na pokrycie związanych z tym wydatków, zaznaczając, że udział ten chce nabyć do swego majątku.
Proszę ocenić sytuację prawną związaną z planowaną czynnością i zaproponować rozstrzygnięcie.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 8
1. Prokurator Okręgowy w P. wystąpił o ubezwłasnowolnienie częściowe Marka S. z powodu zaburzeń psychicznych przejawiających się w ponadprzeciętnym pieniactwie. W sprawach sądowych jest on obciążany wysokimi kosztami procesu ze szkodą dla posiadanego majątku, z którego koszty te są egzekwowane. Po prawomocnym oddaleniu tego wniosku, Marek S. wniósł powództwo przeciwko Prokuratorowi Okręgowemu w P. o ochronę dóbr osobistych podnosząc, iż wniesienie wniosku o ubezwłasnowolnienie odbiera jako osobistą szykanę, w celu poniżenia go w opinii publicznej. Prokurator Okręgowy w P. wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że powodem wniesienia wniosku o ubezwłasnowolnienie było jedynie dobro uczestnika. Podkreślił też, że postępowanie to przedłużyło się tylko dlatego, że uczestnik nie wyraził zgody na cofnięcie przez Prokuratora wniosku, po przedstawieniu przez biegłych opinii, z której wynika, że stan zdrowia uczestnika nie wymaga ubezwłasnowolnienia całkowitego, ani też nie jest potrzebna pomoc do prowadzenia jego spraw.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę omówić przesłanki roszczenia o ochronę dóbr osobistych
2. Paweł K. zwrócił się do banku o udzielenie kredytu na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą polegającą na świadczeniu usług transportowych. Bank w trakcie negocjacji uzależniał udzielenie kredytu w kwocie przekraczającej 100.000 zł od uzyskania zabezpieczenia w postaci wystawienia weksla in blanco oraz przeniesienia na zabezpieczenie własności trzech autobusów. Paweł K. nie wyraził na to zgody, ale zaproponował, że może zabezpieczyć spłatę przyszłego kredytu poprzez przewłaszczenie na rzecz banku swej nieruchomości zabudowanej domem. Bank nie przyjął jednak tej propozycji, gdyż zatrudniony w nim radca prawny stwierdził, że tego rodzaju umowa, w ramach której miałoby dojść do przeniesienia nieruchomości na kredytodawcę wraz z jego zobowiązaniem się do powrotnego przeniesienia własności tej nieruchomości na kredytobiorcę w razie terminowej spłaty kredytu, byłaby nieważna w świetle prawa.
Czy uważasz, że punkt widzenia prawnika banku jest właściwy? Dlaczego bank wyrażał zainteresowanie przewłaszczeniem na zabezpieczenie samochodów, a nie zgadza się na ten sam sposób zabezpieczenia przy wykorzystaniu nieruchomości?
3. Jan P. w dniu 1.02.2011 r. wniósł powództwo przeciwko Rafałowi T. o zapłatę kwoty 14.400 zł z tytułu poniesionych przez niego kosztów utrzymania córki pozwanego w okresie od dnia 1.02.2007 r. do dnia 31.01.2009 r. W okresie tym pozwany nie łożył na utrzymanie córki, pomimo zasądzonych alimentów wyrokiem sądowym z dnia 14.12.2006 r. w wysokości po 600 zł miesięcznie. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia, a ponadto, że od czasu wydania wyroku jego możliwości zarobkowe i majątkowe uległy pogorszeniu, w szczególności od 1.04.2009 r., kiedy uległ wypadkowi.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 9
1. Robert T. poręczył bankowi za kredyt Zbigniewa S. zaciągnięty w tym banku. Zbigniewa S., aby uzyskać kredyt od banku, sfałszował dokumenty wskazujące na jego sytuacje majątkową. Po dowiedzeniu się o tym, Robert T. niezwłocznie uchylił się od skutków prawnych udzielonego poręczenia.
Proszę dokonać oceny skuteczności tego oświadczenia.
2. Adam C. wystąpił z pozwem przeciwko Janowi B. domagając się zniesienia służebności przejazdu, przechodu i przegonu obciążającej jego nieruchomość - działkę nr 1. Wskazał, że służebność nie ma już żadnego znaczenia dla działki nr 2 - własności Jana B, skoro od 20 lat nie prowadzi on gospodarstwa rolnego i od tego czasu nie korzysta w ogóle z prawa przegonu; jeśli zaś chodzi o dojście i dojazd do nieruchomości władnącej, to od dwóch lat jest ono możliwe bez potrzeby korzystania z działki nr 1, gdyż wybudowana została droga gminna przylegająca bezpośrednio do działki nr 2. Dodatkowo Adam C. podkreślił, że po rozbudowie jego domu szlak służebny przebiega tylko pół metra od okien budynku przez co korzystanie ze służebności stało się dlań szczególnie uciążliwe. Jan B. przyznał, że od 20 lat w ogóle nie wykonuje służebności w zakresie prawa przegonu. Przyznał też, że bezpośrednio przy jego nieruchomości przebiega droga gminna, ale urządzenie na nią wjazdu wymagałoby z jego strony znacznych nakładów finansowych (likwidacja skarpy, wykonanie mostka, utwardzenie działki), dlatego też - nie mając na ten cel środków - nadal zmuszony jest do korzystania z przejazdu i przechodu przez szlak służebny.
Wskaż, czy nadal istnieje służebność gruntowa w jej pierwotnym zakresie. Z jakich uprawnień w opisanym stanie faktycznym może korzystać Adam C.
i na ile są one uzasadnione ?
3. Małżonkowie Anna i Marcin T. bardzo pragnęli mieć dziecko, ale okazało się to niemożliwe z uwagi na bezpłodność Marcina T., pomimo podjętego w tym zakresie leczenia. W tej sytuacji Anna T. zaproponowała mężowi, że albo ona podda się sztucznemu zapłodnieniu nasieniem innego anonimowego mężczyzny, albo adoptują dziecko, na co nie chciał zgodzić się Marcin T. W związku z tym, nie widząc możliwości dalszego pożycia z mężem, w czerwcu 2008 roku wyprowadziła się, a w styczniu 2010 roku związała się z innym mężczyzną, z którym zamierza założyć rodzinę. Dlatego w dniu 9 marca 2011 roku Anna T. wniosła o rozwiązanie przez rozwód jej małżeństwa zawartego w dniu 3 kwietnia 2006 roku z Marcinem T. z wyłącznej winy pozwanego. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa podkreślając, iż nadal kocha żonę. W lutym 2011 roku uległ on wypadkowi samochodowemu i aktualnie wymaga opieki.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i je uzasadnić.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 10
1. Adam P. zamieścił w gazecie ogłoszenie, w którym oferuje sprzedaż samochodu osobowego za kwotę 15.000 zł. Na ogłoszenie odpowiedział Marek T., proponując cenę 8.000 zł. Adam P. oświadczył, że odpowie na tę ofertę w ciągu tygodnia. Przed upływem tego czasu do Marka T. przyszedł pełnoletni syn. Adama P., Karol P. i oświadczył, że przysłał go ojciec, który zgadza się na sprzedaż samochodu za 10.000. zł. Marek T. przystał na to i wręczył Karolowi P. 10.000 zł. Samochód miał otrzymać następnego dnia, po spisaniu umowy z Adamem P. Gdy zgłosił się po samochód, Adam P. oświadczył, że syn miał żądać 11.000 zł, a na cenę 10.000 zł się nie zgadza, w związku z czym odmówił wydania mu auta. W pozwie Marek T., utrzymując że między nim a Adamem P. doszło do zawarcia umowy sprzedaży samochodu, żąda wydania samochodu.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Marek D. wytoczył przeciwko swemu bratu Tomaszowi D. powództwo o zapłatę kwoty 30.000 zł tytułem zachowku. Pozwany wniósł o oddalenie żądania pozwu podnosząc, że w testamencie ojca powód nie tylko został wyłączony od dziedziczenia ustawowego, ale też spadkodawca wyraźnie wskazał, dlaczego pozbawia swego syna Marka prawa do spadku po nim. W testamencie jego autor wytknął synowi, że się nim nie opiekował w chorobie, nie odwiedzał przez ostatnie 10 lat i wydawał zarobione pieniądze na hazard. Dodatkowo Tomasz D. zarzucił, że roszczenie Marka D. jest przedawnione, skoro od śmierci ojca upłynęły już 4 lata.
Czy w takiej sytuacji powództwo zasługuje na uwzględnienie?
Według jakich reguł sąd oceni zarzut przedawnienia?
3. Maria S. wniosła do sądu opiekuńczego wniosek o rozstrzygnięcie w istotnych sprawach dziecka, o wyrażenie przez rodziców zgody na dokonanie zabiegu przerwania ciąży przez ich córkę, podkreślając wyjątkową pilność sprawy. Wskazała bowiem, że jej córka, 17-letnia Anna S., jest w 7 tygodniu ciąży i ma poważną wadę wzroku, które to schorzenie stanowi zagrożenie dla zdrowia kobiety ciężarnej, zwłaszcza w tak młodym wieku. Podkreśliła też, że córka za rok będzie zdawała maturę, a zaistniała sytuacja może praktycznie uniemożliwić odpowiednie przygotowanie do egzaminu, którego wynik miał mieć decydujące znaczenie dla realizacji jej planów na przyszłość. Anna S. nie została przyjęta do szpitala, ponieważ pomimo pisemnej zgody na dokonanie zabiegu, wyrażonej przez nią i przez jej matkę, jej ojciec nie zgodził się na to, deklarując jednak pomoc finansową w nauce dla córki.
Proszę ocenić sytuację prawną małoletniej Anny S.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 11
1. Powód Marek A. wniósł o zobowiązanie pozwanego Pawła T. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności nieruchomości na rzecz powoda, za równoczesną zapłatą od powoda na rzecz pozwanego kwoty 5.000 zł, w terminie 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia z tym, że po bezskutecznym upływie terminu, wpis prawa własności na rzecz powoda nastąpi z mocy tego wyroku. W uzasadnieniu powód podniósł, że w dniu 20.01.2010 r. zawarł z pozwanym, w formie aktu notarialnego, umowę przedwstępną sprzedaży przedmiotowej nieruchomości za kwotę 125.000 zł, z jednoczesnym potwierdzeniem przez pozwanego odbioru zaliczki na poczet kupna w kwocie 120.000 zł. Termin umowy przyrzeczonej, ustalony na dzień 20.07.2010 r., upłynął. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, albowiem umowa przedwstępna została zawarta dla ukrycia pod nią faktycznej umowy pożyczki, udzielonej przez powoda pozwanemu w kwocie 70.000 zł, oprocentowanej na pół roku kwotą 50.000 zł, doliczoną do należności głównej.
Proszę zaproponować orzeczenie i wyjaśnij jego podstawy.
Proszę ocenić sytuację prawną stron, pod kątem przysługujących stronom roszczeń.
2. Piotr S. nabył na giełdzie samochodowej samochód marki Mercedes za kwotę 30.000 zł. Uradowany wrócił do domu i zaraz powiadomił żonę o udanej transakcji. Pojazd tej klasy był bowiem sprzedawany zazwyczaj 10 tys. drożej, o czym wiedział śledząc przez miesiąc ogłoszenia w prasie i Internecie. Na wątpliwości żony co do tego, że samochód może być kradziony odpowiedział, iż osoba sprzedająca okazała dowód osobisty oraz dowód rejestracyjny, z których wynikało, że jest ona właścicielem rzeczy. Oświadczył również, że przed podpisaniem umowy upewnił się w biurze giełdy, iż nabywany pojazd nie figuruje w policyjnych rejestrach samochodów kradzionych, choć lojalnie go uprzedzono, że dane te nie były aktualizowane od miesiąca. Po trzech miesiącach u Piotra S. zjawiła się Policja informując, że zakupiony przez niego Mercedes pochodzi z kradzieży, zaś dokumenty, którymi posługiwał się sprzedawca zostały sfałszowane.
Czy Piotr S. nabył skutecznie własność rzeczy?
Czy data kradzieży samochodu może mieć tu jakieś znaczenie?
3. W dniu 12 kwietnia 2010 r. ojciec 16-letniego Mateusza K. sprzedał cenny obraz, który podarował chłopcu jego dziadek. W dniu 26 kwietnia 2010 r. w rozmowie z kupującym matka dziecka małoletniego potwierdziła, że sprzedaż ta była z nią wcześniej uzgodniona. Żeby rozwiać wszelkie wątpliwości kupującego ojciec dziecka wystąpił do sądu opiekuńczego, który postanowieniem z dnia 27.12.2010 r. zezwolił rodzicom małoletniego na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, w postaci sprzedaży tego obrazu, za taką samą cenę.
Czy umowa jest ważna?
Proszę przedstawić ograniczenia wykonywania władzy rodzicielskiej.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 12
1. Spółka z o.o. wniosła o zasądzenie od pozwanego Jana M. kwoty 8.000 zł, obejmującej należność za sprzedaż drewna, która ujęta została w trzech fakturach z różnymi terminami płatności. W odpowiedzi na pozew pozwany uznał roszczenie powoda za zasadne, ale na rozprawie w dniu 7 lutego 2011 r. uznał powództwo tylko co do roszczeń, których termin przedawnienia nie upłynął. Sąd uwzględnił powództwo co do roszczeń, które ostatecznie zostały uznane, a w pozostałej części powództwo oddalił uwzględniając zarzut przedawnienia. Powódka zaskarżyła wyrok w części oddalającej powództwo podnosząc, iż w odpowiedzi na pozew pozwany zrzekł się zarzutu przedawnienia.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Jakie znaczenie dla biegu przedawnienia ma uznanie roszczenia a odnowienie zobowiązania.
2. Marek K. w marcu 1967r. wydzierżawił od przedsiębiorstwa państwowego, Zakładu Energetycznego w R., nieruchomość - działkę nr 1 na okres 3 lat. Po roku zaprzestał płacenia czynszu. W maju 1970r. otrzymał wezwanie do zaprzestania uprawy tej działki z uwagi na wygaśnięcie umowy dzierżawy oraz wezwanie do zapłaty zaległego czynszu za okres 2 lat. Zignorował je jednak i nadal przez następne lata aż do śmierci w lipcu 1990r. w taki sam sposób gospodarował na nieruchomości na przemian obsadzając ją ziemniakami lub obsiewając zbożem. Po śmierci ojca uprawę działki kontynuował jego syn Jan K. W kwietniu 2002r. Zakład Energetyczny S.A. wystąpił do sądu rejonowego z powództwem przeciwko Janowi K. żądając nakazania wydania działki nr 1. Pozwany w odpowiedzi na pozew podniósł zarzut zasiedzenia nieruchomości. Wskazał, że najpierw jego ojciec a po nim on nieprzerwanie ją posiadają od 1967r. i pozostają w dobrej wierze dlatego już po upływie 20 lat nabyli własność z mocy prawa.
Czy zarzut pozwanego jest skuteczny?
Czy sytuacja pozwanego wyglądałaby inaczej, gdyby wydzierżawiającym i właścicielem nieruchomości była osoba fizyczna?
3. Wyrokiem rozwodowym sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej matce, ograniczając władzę rodzicielską ojca do współdecydowania w istotnych sprawach w stosunku do osoby dziecka oraz uregulował kontakty ojca z dzieckiem. Na wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej, o co ubiega się matka dziecka, wymagana jest pisemna zgoda obojga rodziców, ale ojciec zgody tej odmawia, obawiając się, że matka wyjedzie z dzieckiem na stałe do Anglii, co praktycznie uniemożliwi mu realizowanie ustalonych kontaktów.
Czy matka dziecka może w drodze sądowej uzyskać możliwość wyrobienia dziecku paszportu?
Proszę wskazać sądowy sposób rozstrzygnięcia mogących powstać w przyszłości sporów pomiędzy rodzicami w zakresie prawa do kontaktów.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 13
1. Prokurator Okręgowy w P. wystąpił o ubezwłasnowolnienie częściowe Marka S. z powodu zaburzeń psychicznych przejawiających się w ponadprzeciętnym pieniactwie, a wyrażającym się w pozywaniu przed sądy szeregu osób z jego otoczenia, w tym sąsiadów, sędziów oddalających jego powództwa, prokuratorów odmawiających wszczęcia postępowania karnego z powodu wyimaginowanych przestępstw, przedstawicieli organów władzy publicznej. W sprawach sądowych Marek S. jest obciążany wysokimi kosztami procesu ze szkodą dla posiadanego majątku, z którego koszty te są egzekwowane. Marek S. wniósł o oddalenie wniosku. Zarzucił, że brak jest przesłanek do jego ubezwłasnowolnienia, gdyż świetnie sobie radzi przy załatwianiu spraw osobistych, a tylko zmowa przedstawicieli władzy uniemożliwia mu dochodzenie słusznych roszczeń.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę omówić przesłanki ubezwłasnowolnienia.
2. Powód Jan S. w pozwie z 2008 r. przeciwko Zakładowi Energetycznemu S.A. domagał się nakazania pozwanemu usunięcia trzech słupów oraz linii przesyłowych znajdujących się od lat 60-tych na będącej jego własnością nieruchomości - działce nr 1. Twierdził, że zostały one tam umieszczone bez jego zgody. Pozwany podniósł, że ww. urządzenia zostały wzniesione w 1968 r. na podstawie decyzji lokalizacyjnej i pozwolenia na budowę. Zaznaczył, że gdyby nawet nie uznać ich za tytuł prawny do władania nieruchomością, to doszło do zasiedzenia służebności przesyłu, skoro nieprzerwanie od 1968 r. najpierw jego poprzednik prawny - przedsiębiorstwo państwowe Zakład Energetyczny w R. korzystał z działki nr 1 tak jakby miał na niej ustanowioną służebność, a następnie, po sprywatyzowaniu tego przedsiębiorstwa w 1992 r., pozwana spółka, która przejęła wszystkie jego składniki, kontynuuje do dzisiaj posiadanie zależne. Powód nie zgodził się z tym wywodząc, że przed 1989 r. poprzednik prawny pozwanego sprawował tylko zarząd nad nieruchomością w imieniu Skarbu Państwa, nie było to więc posiadanie w rozumieniu prawa cywilnego, a zatem nie może być doliczone przez pozwaną spółkę.
Jakie rozstrzygnięcie wyda sąd?
Czy zarzut pozwanego jest skuteczny?
3. Po zawarciu małżeństwa wyznaniowego przez Zbigniewa C. i Marię K. oraz sporządzeniu aktu małżeństwa, wystąpiły wątpliwości co do płci Zbigniewa C. W tej sytuacji prokurator wystąpił z powództwem o ustalenie nieistnienia małżeństwa. Zbigniewa C. wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając sprzeczność przepisów prawa polskiego z dyrektywami unijnymi, zakazującymi dyskryminacji z uwagi na płeć i orientację seksualną.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę omówić przesłanki i skutki wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa, w zestawieniu z wyrokiem unieważniającym małżeństwo.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 14
1. Jan T. wniósł o całkowite ubezwłasnowolnienie swego brata Marka T. W uzasadnieniu wniosku podał, że brat choruje na chorobę psychiczną i wymaga intensywnego leczenia. Jednak odmawia on leczenia specjalistycznego, co może istotnie pogłębić jego chorobę. Marek T. pracuje jako pomocnik piekarza i sam załatwia wszystkie swoje sprawy. Jan T. nie może natomiast porozumieć się z bratem w zakresie zarządu nieruchomością wspólną otrzymaną w spadku po rodzicach.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. W 1968 r. Paweł W. zawarł ze swym sąsiadem Józefem T. na piśmie umowę o zamianie gruntów i zaraz po tym przyłączył do swojej działki przylegającą do niej działkę nr 2, własności Józefa T., całość ogrodził i wykorzystywał jako ogród przydomowy. W zamian za to Józef T. objął we władanie inną nieruchomość Pawła W. o podobnej powierzchni około 20 arów. Sąsiedzi planowali wizytę u notariusza, ale w 1972r. każdy z nich uzyskał na otrzymaną z zamiany działkę Akt Własności Ziemi potwierdzający prawo własności. Po 5 latach wznowiono postępowanie administracyjne, uchylono AWZ co do działki nr 2 i ostatecznie w 1980 r. oddalono wniosek Józefa T. o stwierdzenie jej uwłaszczenia. W 2005r., już po śmierci Józefa T., jego syn zażądał od Pawła W., by ten zwrócił mu działkę nr 2 lub ją odkupił. Paweł W. uzyskał od adwokata poradę prawną, aby nie przejmował się żądaniem sąsiada, gdyż nabył już własność spornej nieruchomości. Objął ją przecież w samoistne posiadanie na podstawie umowy zamiany, a więc posiadał ją przez wymagany prawem okres w dobrej wierze, bo za wiedzą i zgodą Józefa W., co doprowadziło do zasiedzenia.
Czy zapatrywanie udzielającego porady prawnej adwokata jest trafne?
Czy dla oceny dobrej (złej) wiary Józefa T. ma znaczenie fakt, że przez kilka lat posiadał do działki nr 2 tytuł prawny w postaci Aktu Własności Ziemi?
3. Rafał i Wanda P. są zgodnym małżeństwem, choć istnieje między nimi rozdzielność
majątkowa. Podczas tygodniowego pobytu męża za granicą, Wanda P. odebrała od Jana K. pożyczkę udzieloną mu przez Rafała P. z majątku osobistego i wydała na własne potrzeby. Jan K. wiedział o rozdzielności majątkowej małżonków P. W tej sytuacji Rafał P. wystąpił przeciwko Janowi K. o zwrot pożyczki utrzymując, że zapłata do rąk jego żony była nieskuteczna.
Proszę zaproponować rozstrzygniecie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 15
1. Małżonkowie, znajdujący się w ostrym konflikcie małżeńskim, postanowili ustanowić rozdzielność majątkową, co miało umożliwić Annie P. zaciągnięcie kredytu na zakup mieszkania i wyprowadzenie się. Jan T. nie poinformował jednak żony, że zawarta ma być także umowa o podziale majątku wspólnego. Gdy notariusz zaczął czytać projekt tej umowy Anna T. doznała szoku, nie była w stanie analizować, jakie skutki niesie złożenie podpisu na akcie notarialnym, a jedynym jej pragnieniem było opuszczenie kancelarii. Dopiero po powrocie do domu zrozumiała, że podpisała dokument, który jest dla niej drastycznie niekorzystny. Dlatego wniosła o stwierdzenie nieważności umowy o podziale majątku wspólnego podnosząc, że w trakcie podpisywania umowy, z powodu silnego wzburzenia emocjonalnego, miała w znacznym stopniu ograniczoną zdolność świadomego i psychicznie swobodnego podjęcia decyzji. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając, że powódka nie wykazała, że jednocześnie znajdowała się w stanie wyłączającym zarówno świadomość, jak i swobodę podjęcia decyzji i wyrażenia woli, podczas gdy przyczyny te muszą zachodzić łącznie.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Powód Jerzy P. po powrocie z USA do Polski w 1999 r. wystąpił z pozwem przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta K. o wydanie nieruchomości. Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, że jest właścicielem rzeczy, co wynika z treści księgi wieczystej. Rzeczywiście w księdze tej ujawniono własność Skarbu Państwa, a jako podstawę nabycia wskazano dekret o przeprowadzeniu reformy rolnej. Powód złożył jednak liczne wnioski dowodowe dla wykazania, że nabycie rzeczy w oparciu o ten akt prawny nie mogło nastąpić. Pozwana powołuje się jednak na domniemanie płynące z treści księgi wieczystej, podnosi niemożność jego obalenia w procesie windykacyjnym, a dodatkowo zarzuca, że roszczenie powoda już dawno uległo przedawnieniu.
Jak do tych zarzutów powinien ustosunkować się sąd?
3. Patrik Cabaye wystąpił w trybie Konwencji haskiej, dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, o wydanie 4-letniej córki Anny, uprowadzonej przed 7 miesiącami z Francji do Polski przez Joannę C., żonę wnioskodawcy, a matkę dziecka. Zdaniem Joanny C. między nią a mężem dochodziło do konfliktów, dzieliły ich różnice kulturowe i obyczajowe. Obecnie małoletnia Anna uczęszcza do przedszkola i bez większych problemów przystosowuje się do nowych warunków. Według biegłych, ujawnia ona silną więź uczuciową z obojgiem rodziców. Życzeniom małoletniej odpowiada obraz rodziny pełnej. Bez względu na to, gdzie będzie miała stałe zamieszkanie, pozostanie narażona na stres emocjonalny wskutek zerwania kontaktów z jednym z rodziców. Uwzględniając jednak wiek i płeć dziecka, brak matki powodowałby niezaspokojenie potrzeb dziecka w sferze psychicznej i emocjonalnej.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 16
1. Dokonując ustalenia, iż strony w umowie sprzedaży nieruchomości, zawartej w formie aktu notarialnego, wskazały nieprawdziwą cenę, sąd uznał, że umowa jest nieważna, bowiem cena stanowi istotny element umowy sprzedaży.
Czy stanowisko sądu jest prawidłowe? Uzasadnij swoje stanowisko.
2. Zbigniew S. jest właścicielem działki oznaczonej nr 1 w ¼ części. Władysław i Władysława K. są właścicielami sąsiedniej działki nr 2, nie mającej dostępu do drogi publicznej. Do swojej nieruchomości małżonkowie K. dojeżdżali od 20 lat przez działkę nr 1. Wcześniej, jeszcze od połowy lat 60 - tych szlakiem tym, zaznaczonym w terenie wyraźnymi koleinami, poruszali się ich poprzednicy, rodzice Władysława K. W maju 2010 r. Zbigniew S. zabronił małżonkom K. korzystania ze swojej działki, deklarując zamiar jej ogrodzenia. Władysław i Władysława K. nie zastosowali się do tego wezwania, co spowodowało, że Zbigniew S. wystąpił przeciwko nim z pozwem o zakaz przejazdu i przechodu. Pozwani w odpowiedzi na pozew powołali się na fakt ponad 40 letniego (przy doliczeniu okresu swych poprzedników) posiadania części działki nr 1 w zakresie odpowiadającym służebności drogi koniecznej. Zarzucili nadto, że powód nie może sam żądać zakazania im korzystania z nieruchomości, skoro jest tylko jednym z czerech jej współwłaścicieli.
Czy Zbigniew S. może samodzielnie wystąpić z roszczeniem negatoryjnym?
Czy pozwani skutecznie podnieśli zarzut zasiedzenia służebności gruntowej?
3. W sprawie o rozwód małżonkowie przedłożyli pismo zatytułowane „porozumienie”, w którym wnieśli o: zaniechanie orzekania o winie; powierzenie wykonywanie władzy rodzicielskiej nad ich małoletnim dzieckiem matce, albowiem pozwany zrzeka się tej władzy w związku z wyjazdem za granicę; nieorzekanie o kontaktach pozwanego z dzieckiem; nieobciążanie pozwanego alimentami na rzecz dziecka, w związku z proponowanym podziałem majątku wspólnego z ustaleniem nierównych udziałów w wysokości 7/8 części na rzecz powódki i 1/8 na rzecz pozwanego i w związku z tym przejęciem przez powódkę obowiązku alimentacyjnego na dziecko w całości.
Proszę ocenić charakter prawny pisma przedłożonego przez strony.
Jaki charakter prawny ma porozumienie przedkładane w sprawie o rozwód?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 17
1. Annie S., po zmarłym mężu, pozostał używany samochód osobowy, który sprzedała Marii K. za 1.000 zł. Gdy po tygodniu dowiedziała się, że taki samochód faktycznie był wart co najmniej 30.000 zł, niezwłocznie uchyliła się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli wyjaśniając, że z braku odpowiednich wiadomości działała pod wpływem błędu co do wartości samochodu, a uwzględniając różnicę między wartością samochodu a otrzymaną ceną, czynność prawna była w istocie nieodpłatna. Maria K. oświadczyła, że także nie zna się na cenach samochodów, a kupiła go dla syna, który właśnie uzyskał prawo jazdy. Anna S. wystąpiła przeciwko Marii K. z powództwem o wydanie samochodu.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Nieruchomość oznaczona jako działka nr 1 została w 1951 r. wraz z całym przedsiębiorstwem „Cegielnia” przejęta w przymusowy zarząd Państwa, a 10 lat później wydano decyzję o jej przejściu na własność Państwa. W 1973r. na działce tej wybudowana została remiza strażacka, która od 10 lat nie jest wykorzystywana, a budynek jest w stanie opłakanym. W wyniku działań Jana K., spadkobiercy przedwojennych właścicieli nieruchomości, Minister Gospodarki w 1995 r. stwierdził nieważność obu ww. decyzji. W tej sytuacji Jan K. zwrócił się do Starosty Powiatu W. o wydanie działki. W odpowiedzi na to Starosta, działając na rzecz Skarbu Państwa, wystąpił do sądu z pozwem o zobowiązanie Jana K. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na powoda własności nieruchomości za odpowiednim wynagrodzeniem. Pozwany zarzucił jednak, że roszczenie nie jest uzasadnione z kilku powodów. Po pierwsze, Skarb Państwa nigdy nie był posiadaczem nieruchomości a tylko jej zarządcą. Po drugie, nie można mówić o dobrej wierze strony powodowej. Po trzecie, wartość budynku posadowionego na działce, zwłaszcza w chwili obecnej, jest mniejsza niż wartość samej nieruchomości.
Oceń zasadność zarzutów pozwanego.
3. Małżonkowie Z. wnieśli o rozwiązanie przysposobienia. Sąd ustalił, że w 1995 roku małżonkowie przysposobili małoletniego Kamila, którego rodzice wyrazili zgodę na przysposobienie małoletniego w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego. Kamil liczy obecnie 17 lat. Nie uczy się i nie pracuje. Wynosi z domu różne przedmioty, które sprzedaje, a uzyskane pieniądze przeznacza na alkohol. Ponadto jest bardzo agresywny w stosunku do małżonków Z.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i je uzasadnić.
Proszę omówić tematykę dotyczącą zgody na przysposobienie małoletniego w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 18
1. Kamil T. wniósł o zasądzenie solidarnie od Damiana R. i Tomasza S. kwoty 2.500 zł, stanowiącej równowartość zniszczonego przez pozwanych telewizora. W toku postępowania jedynie pozwany Damiana R. podniósł zarzut przedawnienia. Zarzut ten okazał się zasadny. Sąd oddalił powództwo w całości.
Czy rozstrzygnięcie sądu jest prawidłowe?
2. Piotr D. uzyskał w banku kredyt na zakup samochodu. Zawarł też z kredytobiorcą umowę zastawu rejestrowego, który ustanowiony został na nabytym pojeździe dla zabezpieczenia wierzytelności banku. Po roku Piotr D. sprzedał pojazd na giełdzie Pawłowi C. nie informując go, że stanowi on przedmiot zabezpieczenia kredytu. Ponieważ Piotr D. nie wywiązał się z obowiązku spłaty kredytu, bank zażądał, aby wydał on samochód. Umowa, w której ustanowiono zastaw rejestrowy przewidywała bowiem, że zaspokojenie wierzytelności banku może nastąpić przez przejęcie przedmiotu zastawu na własność banku lub też przez jego sprzedaż w drodze przetargu publicznego. Piotr D. poinformował bank, że nie może uczynić zadość wezwaniu, bo sprzedał samochód Pawłowi C. Wezwanie przez bank Pawła C. do wydania pojazdu spotkało się z odmową. Oświadczył on, że przed zakupem samochodu dokładnie sprawdził dowód rejestracyjny i nie było w nim żadnej adnotacji o uprawnieniu banku. Bank skierował więc do sądu pozew przeciwko Pawłowi C. o wydanie pojazdu.
Jakie szanse powodzenia ma twoim zdaniem takie żądanie ?
Czy bank nie powinien domagać się raczej od pozwanego zapłaty wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym ?
Czy doszło do skutecznego przewłaszczenia rzeczy na Pawła C. ?
3. Mateusz K. zamierza wyjechać do USA na staż umożliwiający mu podwyższenie kwalifikacji. Jednakże władze paszportowe uzależniły wydanie mu paszportu od zabezpieczenia płatności alimentów zasądzonych od niego na rzecz małoletniego Konrada S. Władze paszportowe zajęły takie stanowisko w związku z zastrzeżeniem zgłoszonym przez Annę S., matkę dziecka.
Czy Mateusz K. może na drodze sądowej zapewnić sobie wydanie paszportu, co umożliwi mu wyjazd za granicę.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 19
1. Piotr A., w pozwie skierowanym przeciwko Andrzejowi K., domaga się zasądzenia kwoty 3.000 zł. Bezspornym jest, że Piotr A., wraz z Pawłem B. i Janem C., są wierzycielami solidarnymi pozwanego, przy czym Paweł B. wystąpił już wcześniej z pozwem o zasądzenie całej kwoty, to jest 9.000 zł i została ona na jego rzecz zasądzona. Jednakże pozwany kwoty tej nie uiścił, a Paweł B., pomimo wyroku, kwoty tej nie egzekwuje. Dlatego Piotr A. podnosi, że to stwarza konieczność wystąpienia z pozwem przez niego, gdyż w przeciwnym wypadku nie uzyska tej części kwoty, która by mu się należała stosownie do rozliczeń między wierzycielami solidarnymi. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę omówić zasady rozliczeń pomiędzy wierzycielami solidarnymi.
2. W 1998 r. Maria T. kupiła od Piotra Z. działkę rekreacyjną w górach. Umowę zawarto na piśmie, jednak bez zachowania formy aktu notarialnego. Jeszcze w tym samym roku Maria T. gruntownie wyremontowała domek letniskowy znajdujący się na nieruchomości. W szczególności wymieniła całkowicie zniszczone pokrycie dachowe, wybudowała kominek, wymieniła starą, ponad 20 - stoletnią armaturę łazienkową na nową, wymieniła wszystkie okna na, jej zdaniem, ładniejsze, zrobiła ogrodzenie. W czasie gdy sama nie korzystała z domku, wynajmowała go znajomym. Po 12 latach spadkobierca Piotra Z. zażądał zwrotu nieruchomości. Maria T. uznała jego roszczenie za przedawnione.
Jak przedstawiać się będą wzajemne rozliczenia między następcą Piotra Z., a Marią T.?
Jakie roszczenia przysługują obu stronom?
Czy rzeczywiście któreś z nich uległo przedawnieniu?
3. Z uwagi na rażące zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich przez Marka i Bożenę L., sąd ograniczył im władzę rodzicielską nad roczną Anetą L. przez umieszczenie małoletniej w placówce opiekuńczo - wychowawczej. Po okresie 6 miesięcy pobytu w placówce, do sądu wpłynęło pismo z placówki, z którego wynika, że dziecko źle znosi ten pobyt i że są osoby, które podejmą się funkcji rodziny zastępczej wobec dziecka i deklarują chęć jego przysposobienia w przyszłości.
Czy w tej sytuacji sąd opiekuńczy winien podjąć jakieś dalsze czynności?
Proszę omówić przesłanki ograniczenia, zawieszenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 20
1. Marcin K., w pozwie skierowanym przeciwko Janowi T., domaga się zasądzenia kwoty
4.000 zł. Bezspornym jest, że Marcin K. udzielił pełnomocnictwa adwokatowi Janowi T. do reprezentowania go w sprawie, w której został przeciwko niemu wydany wyrok zaoczny, zasądzający od niego na rzecz osoby trzeciej kwotę 4.000 zł. Powód podkreślił, że w wyniku niestaranności pozwanego, sprzeciw od tego wyroku odrzucono, albowiem został wniesiony dzień po terminie. Jan T. wniósł o oddalenie powództwa zarzucając, że sprzeciw został wniesiony w terminie 7 dni od wskazanej mu przez powoda daty doręczenia wyroku zaocznego. Zaznaczył też, że weryfikowanie tej daty byłoby wyrazem braku zaufania do klienta, co jest sprzeczne z zasadami etyki zawodowej. Ponadto, zdaniem pozwanego, udzielenie przez niego substytucji w tym czasie innemu adwokatowi zwalnia go od odpowiedzialności, albowiem w tym zakresie nie można mu zarzucić winy w wyborze.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Janusz S., Piotr C. i Łukasz Z. mający łącznie udziały w wysokości 95/100 w prawie własności nieruchomości wspólnej, zabudowanej budynkiem mieszkalnym (kamienicą), zawarli u notariusza umowę o ustanowieniu odrębnej własności czterech lokali mieszkalnych znajdujących się w tejże kamienicy. Jednocześnie postanowili, że lokale nr 1, 2, 3 przypadną odpowiednio każdemu z nich na własność, zaś lokal nr 4 pozostanie we współwłasności wszystkich współwłaścicieli, w tym i mieszkającego za granicą Leona W., którego udział jest najmniejszy (5/100 części). Na drugi dzień Janusz S. zawarł u notariusza umowę sprzedaży swojego lokalu mieszkalnego nr 1 na rzecz Marii A. Piotr C., Łukasz Z. i Maria A. złożyli do sądu wieczystoksięgowego wniosek o założenie dla odrębnych lokali ksiąg wieczystych i ujawnienie w nich ich prawa własności. Sąd ma jednak zasadnicze wątpliwości, czy wnioski te mogą być uwzględnione.
Skąd według ciebie biorą się wątpliwości sądu i czy są uzasadnione?
3. Spadkobiercami po Józefie K. są jego żona Anna K., syn Jan K. i całkowicie ubezwłasnowolniona córka Renata K., której opiekunem prawnym jest jej brat Jan K. Zamiarem Anny K. i Jana K jest dokonanie umownego działu spadku, w wyniku którego wchodząca w skład spadku nieruchomość zabudowana domem mieszkalnym zostanie przekazana na własność Jana K, z tym, że ma ona wejść w skład majątku wspólnego jego i jego żony. Nadto nieruchomość ta ma zostać obciążona prawem dożywocia na rzecz Renaty K.
Proszę wskazać jakie czynności prawne powinien podjąć Jan K. dla sfinalizowania tych planów rodzinnych.
Proszę omówić zasady reprezentacji osób pozostających pod opieką prawną.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 21
1. Marek P., w pozwie skierowanym przeciwko Jackowi T., domaga się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 8.000 zł tytułem zwrotu pożyczki. Pozwany wnosi o oddalenie powództwa i zarzuca, że zawarł z Pawłem S. umowę, stosownie do której ten ostatni zobowiązał się zwolnić pozwanego z długu względem Marka P., a to z uwagi na fakt, że Paweł S. był dłużnikiem pozwanego oraz wierzycielem powoda. W toku procesu ustalono, że Pawłowi S. służyła względem Marka P. wymagalna wierzytelność na kwotę 9.000 zł, zaś po zawarciu umowy z Jackiem T., Paweł S. złożył Markowi P. oświadczenie, że potrąca swą wierzytelność z wierzytelnością, jaka służyła Marka P. względem Jacka T., a to z uwagi na łączącą go z pozwanym umowę o zwolnienie z długu.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę rozważyć czy i jakie roszczenia mogą służyć poszczególnym stronom wskazanych wyżej stosunków prawnych.
2. Jan Z., Paweł C. i Krzysztof S. nabyli w 1995 r. wspólnie w częściach równych gospodarstwo rolne z zamiarem prowadzenia w nim hodowli bydła. Przez pierwsze dwa lata współpraca między nimi układała się poprawnie. Jednakże potem nie mogli porozumieć się w podstawowych sprawach, co spowodowało, że Jan Z. zrezygnował z dalszego prowadzenia gospodarstwa i zajął się wyłącznie pracą w gospodarstwie swojej żony. W 2000 r. wystąpił do sądu o zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego. Żądał jego równego podziału na 3 części. Pozostali współwłaściciele twierdzili, że podział fizyczny gospodarstwa nie ma ekonomicznego sensu. Każdy z nich chciał otrzymać całość na wyłączną własność. W toku postępowania okazało się jednak, że tylko Jan Z. ma ukończoną szkołę rolniczą, pozostali nie mają zaś żadnego wykształcenia w tym kierunku.
Jakie rozstrzygnięcie powinien wydać w takiej sytuacji sąd?
3. Jan K. zawarł związek małżeński z Anną R. w dniu 26.12.2008 r. W dniu 26.05.2009 r. jego żona urodziła dziecko, którego ojcem biologicznym rzeczywiście jest Marek B. Wobec faktu, że Jan K. powziął uzasadnione wątpliwości co do swojego ojcostwa, w dniu 12.06.2009 r. wniósł powództwo o zaprzeczenie swego ojcostwa oświadczając, że nie jest ojcem tego dziecka. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa zarzucając, że współżyła z mężem przed ślubem i mąż powinien się domyślić, że była w ciąży. Okolicznościom tym powód zaprzeczył.
Proszę ocenić sytuację prawną stron i zaproponować rozstrzygnięcie.
Czy sytuacja prawna Jana K. uległaby zmianie, gdyby powództwo zostało wniesione po 13 czerwca 2009 r.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 22
1. Maria K. wniosła powództwo przeciwko swojemu synowi Andrzejowi K. o zapłatę kwoty 20.000 zł tytułem zwrotu części nakładów na nieruchomość pozwanego. W uzasadnieniu podniosła, że nieruchomość ta uprzednio stanowiła majątek odrębny jej męża, na który małżonkowie ponieśli nakłady z majątku wspólnego w łącznej wysokości 40.000 zł. Po rozwodzie mąż podarował tą nieruchomość na rzecz ich syna, co zdaniem powódki uniemożliwia odzyskanie tej kwoty w toku toczącego się postępowania o podział majątku dorobkowego. Dodała też, że celem tej darowizny było uniknięcie konieczności zwrotu nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty męża. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, gdyż według niego nie mogą obciążać go wzajemne rozliczenia rodziców.
Proszę ocenić argumentacje stron. Zaproponuj rozstrzygnięcie i uzasadnij je.
2. Jan G. będący użytkownikiem wieczystym działki nr 1 wybudował na niej budynek gospodarczy, w którym prowadził fermę kur wraz ze swoim wspólnikiem Tomaszem C. Po dwóch latach Jan G. postanowił odsprzedać prawo użytkowania wieczystego Adamowi D. U notariusza wyraźnie zastrzegł, aby w akcie notarialnym nie ujmować stojącego na działce budynku gospodarczego jako odrębnego przedmiotu własności, gdyż został on wzniesiony wbrew postanowieniom pierwotnej umowy z Gminą B. o ustanowieniu użytkowania wieczystego, a ponadto pieniądze na jego budowę pochodziły od jego wspólnika Tomasza C. Notariusz odmówił sporządzenia tej treści aktu wskazując na konieczność objęcia nim sprzedaży zarówno prawa użytkowania wieczystego gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku, mającego status odrębnej własności. Podkreślił, że innej treści umowa nie zostanie zaakceptowana przez sąd wieczystoksięgowy i przez to zbycie prawa okaże się nieskuteczne.
Czy stanowisko notariusza jest prawidłowe?
Jakie znacznie ma w opisanej sytuacji wpis do księgi wieczystej?
3. Janusz K. w dniu 14.07.2010 r. wniósł o oddanie dziecka zarzucając, że zostało ono bez jego wiedzy, po zakończeniu roku szkolnego w dniu 20.06.2009 r., zabrane przez matkę dziecka i wywiezione do Polski. Do tej pory rodzice wspólnie opiekowali się dzieckiem mieszkając w USA. Uczestniczka wniosła o oddalenie wniosku zarzucając, że nie wróci do męża, a skoro dziecko jest z nią bardziej związane, to istnieje poważne ryzyko, że oddanie syna naraziłoby go na szkodę psychiczną Dodała też, że syn podjął naukę szkolną w Polsce, przystosował się do nowego środowiska, zdał do trzeciej klasy i nie chce wracać do poprzedniej szkoły.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 23
1. Strony zawarły umowę w formie aktu notarialnego nazwaną umową darowizny. Przedmiotem umowy była zabudowana nieruchomość. Strony ustaliły, iż tytułem ceny nabywca uiści sumę 200.000 zł, w tym 50.000 zł w dniu zawarcia umowy, a 150.000 zł w terminie trzech miesięcy. Ponieważ kwota 150.000 zł nie została uiszczona, zbywca wytoczył powództwo o zapłatę tej kwoty. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że w akcie notarialnym strony wyraźnie stwierdziły, że zawierają umowę darowizny.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Piotr S. jest użytkownikiem nieruchomości lokalowej (odrębnego lokalu) o przeznaczeniu mieszkalnym. Uzyskał to prawo na podstawie oświadczenia Jana B., który wyraźnie zastrzegł w akcie notarialnym, że oddaje lokal Piotrowi S. do używania na cele mieszkaniowe. Prawo to zostało ujawnione w księdze wieczystej. Ponieważ lokal znajduje się na parterze budynku przy głównej ulicy, Piotr S. wynajął jedno z trzech pomieszczeń (największe) swojemu znajomemu, który prowadzi w nim sklep. Wcześniej w rozmowie z właścicielem lokalu uzgodnił tę kwestię. Jan B. zażądał, by Piotr S. przekazywał mu czynsz uzyskiwany z najmu. Zagroził, że jeśli tego nie uczyni, to usunie go z lokalu, bo wcześniejsze ustalenia co do zmiany w zakresie sposobu użytkowania i tak nie są wiążące.
Oceń zasadność żądana i twierdzeń Jana B. oraz słuszność jego stanowiska, co do możliwości usunięcia Piotra S. z lokalu.
3. Po rozwodzie Barbary i Pawła T., sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad 5-letnim synem stron Kacprem obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu dziecka przy matce. Barbara T. bardzo negatywnie wyraża się o Pawle T. przy synu, starając się wywołać u niego uczucie niechęci wobec ojca i jego rodziny, w czym wspomaga ją jej matka, babcia Kacpra. Obecnie dziadkowie ojczyści chcieliby spotykać się z wnukiem, lecz była synowa nie zgadza się na te kontakty. Sprzeciwia się woli dziadków pomimo faktu, że było to uzgodnione w obszernym porozumieniu załączonym do akt sprawy rozwodowej, choć nie zostało ujęte w wyroku.
Czy dziadkowie ojczyści mogą w drodze sądowej zapewnić sobie możliwość kontaktów z wnuczką?
Jakie inne czynności może podjąć sąd opiekuńczy?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 24
1. Starszy brat pożyczył młodszemu, w obecności ich matki, na pół roku kwotę 4.000 zł na zakup samochodu. Umowy pożyczki na piśmie nie sporządzono. Gdy starszy brat po upływie terminu pożyczki zażądał jej zwrotu, młodszy odmówił twierdząc, że była to darowizna. W sporze sądowym między rodzeństwem o zapłatę 4.000 zł powód wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka matki stron, dla wykazania faktu zawarcia umowy pożyczki, a nie darowizny. Pozwany sprzeciwił się wnioskowi.
Czy Sąd będzie mógł przeprowadzić wnioskowany dowód?
2. Stefan F. zawarł z Janem C. umowę pożyczki kwoty 50.000 zł. Na zabezpieczenie jej spłaty pożyczkobiorca ustanowił na swojej nieruchomości - działce nr 1 hipotekę. Po roku czasu, kiedy do spłaty pozostała już tylko kwota 10.000 zł, Stefan F. najpierw podzielił swą nieruchomość na dwie równe działki o numerach 2 i 3, a następnie działkę nr 3 sprzedał Piotrowi Z. Dowiedziawszy się o tym fakcie Jan C. wysłał list do nabywcy działki nr 3, w którym oświadczył, iż zrzeka się zabezpieczenia hipotecznego, gdyż wie, że Stefan F. wywiąże się do końca ze swojego zobowiązania. Po miesiącu okazało się jednak że pożyczkobiorca zaprzestał spłacania długu. W tej sytuacji Jan C. wezwał Piotra Z. do zapłaty pozostałej do spłaty kwoty 10.000 zł. Ten odmówił wskazując, że przecież pożyczkodawca niedawno zrzekł się wobec niego zabezpieczenia hipotecznego, a poza tym jako nabywca działki odpowiadającej powierzchniowo tylko połowie nieruchomości obciążonej hipoteką ponosi odpowiedzialność najwyżej za połowę kwoty pozostałej do spłaty.
Oceń zasadność argumentacji Piotra Z. W jaki sposób Jan C. będzie mógł uzyskać zaspokojenie swej wierzytelności zabezpieczonej hipoteką?
3. Sąd opiekuńczy został zawiadomiony przez dyrekcję przedszkola, że pracownicy tej placówki często zauważają liczne siniaki na ciele małoletniego Przemysława M. lat 5, uczęszczającego do tej placówki. Babcia małoletniego, która najczęściej odbiera go z przedszkola tłumaczy, że jest to efektem wyjątkowej wrażliwości ciała dziecka na drobne urazy, których doznaje np. podczas zabawy z rówieśnikami, lub gdy się przewraca.
Proszę przedstawić czynności jakie ewentualnie powinien w tej sprawie podjąć sąd opiekuńczy.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 25
1. W dniu 1 czerwca 2009 r. Stanisław K., prowadzący lombard, pożyczył Annie T. kwotę 3.000 zł. do dnia 30 lipca 2009 r. Strony uzgodniły, iż w przypadku przekroczenia terminu spłaty, Anna T. zapłaci odsetki w wysokości 3 % w stosunku dziennym. W dniu 31 marca 2011 r. Stanisław K. wniósł o zasądzenie od Anny T. kwoty 4.000 zł. z odsetkami w wysokości 3 % w stosunku dziennym od dnia 1 sierpnia 2009 r. Pozwana uznała powództwo co do należności głównej. Natomiast wniosła o oddalenie powództwa co do żądania odsetek wskazując, że zastrzeżona w umowie wysokość odsetek jest rażąco wysoka i z tego powodu żądanie to jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Jerzy W. wyjeżdżając na roczny kontrakt do Libii oddał na przechowanie swój samochód marki Fiat sąsiadowi Piotrowi C. Ten korzystał z niego od czasu do czasu, do czego upoważnił go właściciel pojazdu. Kiedy Piotr C. przebywał wraz z rodziną na tygodniowym urlopie w górach brat Jerzego W., Marek W. przy pomocy lawety zabrał z jego posesji samochód i przetransportował pod swój dom. Piotr C. zaraz po powrocie udał się do miejsca zamieszkania Marka W., uruchomił Fiata i przyjechał nim do siebie. Marek W. gdy zorientował się co zaszło przyjechał do Piotra C. i zamierzał ponownie zabrać samochód. Ten jednak siłą usunął go ze swojej posesji. Wówczas Marek W. powiadomił Piotra C., że przebywający za granicą brat darował mu samochód i stanowi on teraz jego własność. Zagroził, że wystąpi do sądu o wydanie pojazdu oraz zawiadomi Policję o zastosowanej wobec niego przemocy fizycznej.
Czy Marek W. miał prawo samowolnie odebrać pojazd Piotrowi C.?
Czy ten mógł z kolei zabrać go spod domu Marka W. i użyć później w stosunku do niego siły fizycznej?
3. Do sądu opiekuńczego wpłynęło zażalenie matki dziecka, na odebranie jej 4-letniego syna Marcina K. przez pracownika socjalnego w trybie art. 12a. ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Jakie czynności winien podjąć sąd opiekuńczy?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 26
1. Jerzy T. zakupił telewizor z zestawem kina domowego. Na skutek wady tkwiącej w zakupionych urządzeniach doszło do zapalenia się telewizora, a w konsekwencji do pożaru mieszkania i poważnych zniszczeń, a także poparzenia Jerzego T. Podczas akcji gaśniczej prowadzonej przez straż pożarną, używana do gaszenia woda zalała mieszkanie znajdujące się poniżej, a należące do Marka Z. powodując w nim znaczne szkody. Marek Z., dowiedziawszy się o powstałych szkodach doznał zawału serca, i musiał poddać się z tego powodu długotrwałemu leczeniu.
Czy i jakie roszczenia służą Jerzemu T. oraz Markowi Z., na jakiej podstawie i przeciwko komu mogą je kierować?
2. Bracia Jan C. i Piotr C. są współwłaścicielami po połowie nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym. Jan C. w 1998 r. wyjechał wraz z rodziną do USA. W domu pozostał jego brat, który jednak w 2000 r. wyprowadził się do swej żony. Przed opuszczeniem rodzinnej miejscowości oddał on w używanie budynek mieszkalny Tomaszowi W. zawierając z nim umowę najmu. Rok później do kraju wrócił niespodziewanie Jan C. i chciał wraz z rodziną zamieszkać w swym domu. Jednakże Tomasz W. sprzeciwił się temu okazując umowę najmu. Jan C. wystąpił więc z pozwem przeciwko Tomaszowi W. o wydanie nieruchomości. Wskazał, że o umowie najmu nic nie wiedział i nie jest ona dlań wiążąca.
Czy roszczenie powoda jest uzasadnione?
Czy Jan C. może żądać wydania dla siebie całej nieruchomości?
Czy powołanie się przez pozwanego na umowę najmu będzie skuteczne?
3. Marek T. wniósł o pełne przysposobienie małoletniego Konrada P., syna swej żony. Chłopiec ma 5 lat, w przyszłym roku pójdzie do szkoły. Wnioskodawcę, wychowującego go od pierwszego roku życia, uważa za swego ojca. Żona Anna T. wyraziła zgodę na przysposobienie, ale ojciec dziecka Robert P. nie wyraził zgody. Robert P. ma zawieszoną władzę rodzicielską nad synem, gdyż został skazany na karę 9 lat pozbawienia wolności za dokonywane rozboje. Był on dobrym ojcem ale miał kontakt z dzieckiem tylko przez rok czasu.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 27
1. 13-letni Adrian D. wyjechał na rowerze z drogi podporządkowanej pod nadjeżdżający drogą z pierwszeństwem przejazdu samochód dostawczy, poruszający się z prędkością wyższą niż dopuszczalna na tym odcinku. Rodzice małoletniego dochodzą od kierowcy i ubezpieczyciela zapłaty tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za następstwa tego wypadku. W odpowiedzi pozwani podnieśli fakt przyczynienia się do wypadku małoletniego, który wjechał z drogi podporządkowanej na drogę z pierwszeństwem przejazdu oraz rodziców małoletniego - poprzez brak nadzoru nad nim. Z drugiej strony rodzice małoletniego zarzucili, że nie można przyjąć przyczynienia się małoletniego z uwagi na fakt, że ze względu na wiek nie można przypisać mu winy. Ponadto dodali, że kierowca odpowiada na zasadzie ryzyka za wszelkie następstwa wypadku komunikacyjnego.
Proszę ocenić argumentacje stron i zaproponować rozstrzygnięcie.
Proszę omówić przesłanki odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną ruchem mechanicznego środka komunikacji.
2. Paweł G. jest właścicielem nieruchomości - działki nr 1, przez którą przebiega droga dojazdowa do pól uprawianych przez Zofię C. Korzysta ona z tego szlaku od 10 lat. Paweł G. po wybudowaniu na działce budynku mieszkalnego postanowił ogrodzić swą posesję. W 2008 r. w miejscu przebiegu drogi ustawił dwuskrzydłową bramę. Pomimo tego Zofia C. nadal korzystała z przejazdów przez działkę nr 1 w tym samym miejscu, musiała tylko przywyknąć do otwierania i zamykania bramy. W 2010 r. Paweł G. wykopał na szlaku przejazdowym dół stwierdzając, że w tym miejscu zamierza urządzić basen. W tej sytuacji Zofia C. wniosła do sądu pozew o nakazanie Pawłowi G. zasypania dołu oraz usunięcia bramy. Twierdziła, że przez jego zachowanie została naruszona w posiadaniu służebności. Pozwany zaprzeczył, aby powódka miała służebność przez jego nieruchomość. Podniósł też, że już od roku czasu toczy się z jego powództwa przeciwko Zofii C. sprawa o zakaz przejazdów przez działkę nr 1.
Czy żądanie Zofii C. zasługuje na uwzględnienie ?
Jakie znaczenie dla rozstrzygnięcia może mieć wyrok korzystny dla Pawła G., zapadły w zainicjowanej przez niego sprawie o ochronę własności ?
3. W procesie o zaprzeczenia ojcostwa sąd dopuścił dowód z badania DNA, jednak matka dziecka nie zgadza się na pobranie krwi dziecka.
Czy w takiej sytuacji sąd może oddalić powództwo?
Proszę omówić problematykę dowodów w sprawach o zaprzeczenie ojcostwa.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 28
1. Matylda i Marcin K. w dniu 10.06.2009 r. zawarli z Jackiem P. umowę
przedwstępną sprzedaży zabudowanej nieruchomości w zwykłej formie pisemnej, ustalili termin umowy przyrzeczonej przenoszącej własność na dzień 10.12.2009 r. i uiścili 20 % ceny nabycia. Jednocześnie Jacek P., bez zawarcia dodatkowej umowy, udostępnił nieruchomość do korzystania przyszłym nabywcom. Małżonkowie K. rozpoczęli remont pomieszczeń, zawierając umowę z firmą budowlaną. Jednak przed terminem do zawarcia umowy przyrzeczonej, Jacek P. w dniu 1.09.2009 r. sprzedał aktem notarialnym nieruchomość innej osobie. Małżonkowie K. opuścili nieruchomość, a w dniu 10.10.2010 r. wnieśli pozew o odszkodowanie przeciwko Jackowi P. w kwocie 30.000 zł, co stanowi równowartość kary umownej, którą zapłacili zatrudnionemu przez nich wykonawcy z tytułu niedotrzymania warunków zawartej z nim umowy, oraz w kwocie 20.000 zł z tytułu utraconych zysków, gdyż planowali wynajmować remontowane lokale. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając brak formy notarialnej umowy przedwstępnej, a z ostrożności procesowej podniósł też zarzut przedawnienie roszczenia.
Zaproponuj rozstrzygnięcie i uzasadnij je.
Jakich roszczeń mogą dochodzić względem siebie strony umowy przedwstępnej?
2. Anna P. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po mężu - Marku P. wskazując, jako spadkobierców ustawowych, siebie oraz córkę spadkodawcy z pierwszego małżeństwa, Marię K. Uczestniczka Maria K. podniosła na pierwszej rozprawie, że Anna P. wytoczyła za życia spadkodawcy powództwo o orzeczenie separacji z wyłącznej winy pozwanego, któremu zarzucała liczne zdrady małżeńskie. W procesie tym pozwany Marek P., zaprzeczając zdradom, zgłosił jednocześnie żądanie orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie twierdząc, iż nie widzi już szans na dalsze pożycie z Anną P. Postępowanie o orzeczenie separacji zostało umorzone.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i je uzasadnić.
3. Anna W. wniosła o orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy Jana W. oraz o zasądzenie od męża alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie, albowiem nadal, jak przed rozwodem, pozostaje w niedostatku. Swoją trudną sytuację przeciwstawiła wyjątkowo korzystnej sytuacji materialnej pozwanego, z którego wyłącznej winy domaga się orzeczenia rozwodu. Pozwany również domaga się rozwodu, ale z wyłącznej winy powódki i nieobciążania go alimentami na rzecz żony. Z ostrożności procesowej, w wypadku obciążenia go winą za rozkład pożycia stron, wniósł o oddalenie żądania zasądzenia alimentów, powołując się na podstawę faktyczną powództwa, z której wynika, że rozwód nie pociągnął za sobą istotnego pogorszenia sytuacji materialnej powódki.
Proszę ocenić sytuację prawną stron w zakresie żądania zasądzenia alimentów,
przedstawiając możliwe rozstrzygnięcia, w zależności od orzeczenia o winie stron.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 29
1. Marta P. domagała się zasądzenia odszkodowania w kwocie 3.000 zł, jako kosztu wymiany części parkietu oraz odmalowania ścian i sufitów, od najemcy lokalu piętro wyżej - Józefa R. W dniu 8.09.2010 r. zastała zalane swoje mieszkanie i ustaliła, że szkoda zaistniała na skutek przelania się wody z lokalu wyżej, co jej zdaniem wystarcza do obciążenia odpowiedzialnością osoby zajmującej to pomieszczenie. Przypuszcza, że prawdopodobną przyczyną było zatkanie się kratki ściekowej w łazience sąsiada. Józef R. wniósł o oddalenie powództwa, wskazując na fakt, że podczas jego pobytu w pracy doszło do pęknięcia rury CO w zajmowanym przez niego lokalu, za co on nie ponosi żadnej odpowiedzialności.
Proszę wskazać rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszą wskazać i omówić zasady odpowiedzialności za szkodę.
2. Ewa C. domagała się stwierdzenia, że nabyła ona w całości spadek po swoim dziadku Jacku C., który zapisał jej w testamencie udział w 1/2 własności nieruchomości, którego wartość wyczerpywała prawie cały majątek spadkowy w dacie sporządzania testamentu. Spadkobiercy ustawowi Jacka C. wnieśli o stwierdzenie nabycia spadku po nim z ustawy, albowiem kilka lat po sporządzeniu testamentu wartość majątku spadkodawcy znacznie wzrosła. Wskazali, że w drodze zasiedzenia nabył on pozostały udział we własności przedmiotowej nieruchomości. Ewa C. z ostrożności procesowej wniosła o orzeczenie, że nabyła ona spadek po dziadku w 1/2 części na podstawie testamentu.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
3. Małżonkowie Paweł i Anna M. nie mogą mieć dzieci. Dlatego za pośrednictwem agencji surogatek zawarli umowę z Bożeną R., kryminalistką i alkoholiczką, że sprzeda im dziecko za 4 tys. zł, gdy je urodzi. Zanim Bożena R. poszła do szpitala, wkleili jej zdjęcie do legitymacji ubezpieczeniowej Anny M., by urodziła pod nazwiskiem Anny M. Po porodzie w USC sporządzono akt urodzenia, w którym wpisano małżonków Pawła i Annę M. jako rodziców dziecka. Po okresie pół roku okazało się, że nie oni są rodzicami dziecka. W toku postępowania prokuratorskiego ustalono prawidłową więź emocjonalną Pawła i Anny M. z dzieckiem. Małżonkowie przyznali się do kupienia dziecka, ale prosili by im go nie odbierano. Dodali, że podjęli leczenie dziecka w związku z chorobą serca, którą lekarze łączą z alkoholizmem matki biologicznej. Wyjaśnili też, że bezpłodność Anny M. była przyczyną rozpadu jej pierwszego małżeństwa. Od wielu lat oczekują też w kolejce do adopcji, lecz świadomi są niewielkich na to szans ze względu na ich skromne dochody. Prokurator umorzył wobec nich postępowanie.
Proszę ocenić sytuację prawną małoletniego dziecka.
Proszę zaproponować sposób prawnego uregulowania tej sprawy przez sąd opiekuńczy.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 30
1. Małoletni Rafał K., lat 14, dnia 1.07.2004 r. został potrącony lusterkiem przejeżdżającego samochodu i w wyniku tego doznał obrażeń ciała poniżej 7 dni. Sprawca zdarzenia Jan M., znany małoletniemu oraz jego rodzicom, w postępowaniu karnym został uznany winnym dopuszczenia się tego czynu, który został zakwalifikowany jako wykroczenie. W dniu 1.03.2010 r. Rafał K. wniósł powództwo o zapłatę kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną wypadkiem. Pozwany Jan M., wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc w pierwszej kolejności zarzut przedawnienia roszczenia, gdyż od czasu zdarzenia minął okres trzech lat. W odpowiedzi powód podniósł, że jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa. Ponadto zarzucił, że przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę omówić zasadność zarzutu przedawnienia na podstawie przepisów - art. 442 k.c. i art. 4421k.c. Czy sytuacja prawna pozwanego uległaby zmianie, gdyby czyn miał miejsce po dniu 10 sierpnia 2004 r.
2. Kazimierz B. zawarł we własnoręcznym testamencie oświadczenie, iż wydziedzicza swego syna Karola B., który wbrew jego woli i pomimo upomnień, rozpowszechniał informacje o nadużywaniu przez niego alkoholu. W sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po Kazimierzu B., drugi syn spadkodawcy Marek B. wniósł o stwierdzenie praw do spadku na podstawie testamentu, natomiast Karol B. na podstawie ustawy. Karol B. podniósł, że wyjaśnił ojcu przyczyny swego postępowania i ojciec przyjął te wyjaśnienia. Marek B. zarzucił, że po pierwsze nie można tego uznać za formalne przebaczenie, po drugie dla skuteczności przebaczenia w zakresie prawa do dziedziczenia wymagana byłaby forma testamentu, a po trzecie stan zdrowia spadkodawcy, wywołany nadużywaniem alkoholu, wyłączał świadome wyrażenie woli co do przebaczenia.
Proszę ocenić stanowiska uczestników postępowania i zaproponować rozstrzygnięcie.
3. Robert S. wniósł o solidarne zasądzenie od Marii i Jana małżonków K. kwoty 2.000 zł. z tytułu spłaty pożyczki udzielonej Marii K. w dniu 20 czerwca 2010 r. na spłatę zadłużenia w spółdzielni mieszkaniowej zaległości czynszowych. Pozwana uznała powództwo. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Podniósł, iż umowę z powodem, bez jego wiedzy, zawarła wyłącznie pozwana, a poza tym na mocy wyroku sądowego z dnia 4 marca 2009 r. pozostaje z żoną w rozdzielności majątkowej.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i je uzasadnić.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 31
1. Powód Maciej K. wystąpił przeciwko Tomaszowi T. o zwolnienie spod egzekucji jego nieruchomości położonej w M., gdyż mimo, że nieruchomość ta stanowi jego własność na podstawie umowy darowizny od Pauliny N., to komornik prowadzi z tej nieruchomości egzekucję wierzytelności pozwanego Tomasza T. na podstawie tytułu wykonawczego uzyskanego wobec Pauliny N. Powód przyznał, iż pozwany uzyskał na podstawie art. 527 k.c. orzeczenie uznające tę umowę darowizny za bezskuteczną, ale jest to niewystarczające, gdyż pozwany - aby skutecznie prowadzić egzekucję z jego majątku - winien uzyskać przeciwko niemu tytuł wykonawczy. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę wskazać przesłanki skargi pauliańskiej i wyjaśnić charakter orzeczenia uwzględniającego skargę pauliańską.
2. W sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po Andrzeju S., wnioskodawczyni Anna S. złożyła testament własnoręczny sporządzony w dniu 15 lutego 2010 r., w którym spadkodawca powołał ją do spadku w 3/4 części. Uczestnik postępowania Mateusz S. także złożył testament własnoręczny Andrzeja S. z tej samej daty, w którym do spadku - nie oznaczając udziałów - spadkodawca powołał Mateusza S., Danutę S. i Annę S.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
3. Mateusz F. nie jest naturalnym ojcem małoletniego dziecka ur. w dniu 10 marca 2009 r. Uznał je w dniu 10 czerwca 2009 r., gdyż miał nadzieję na wspólne pożycie z Martą T., matką dziecka. Powódka wyraziła zgodę na uznanie, gdyż była bez środków do życia. Jednak w marcu 2010 r. naturalny ojciec syna zaproponował jej zawarcie związku małżeńskiego i to z nim chciałaby założyć rodzinę. W maju 2010 r. Marta T. wniosła powództwo o unieważnienie uznania, gdyż Mateusz F. nie jest naturalnym ojcem dziecka. Mateusz F. uznał powództwo.
Proszę ocenić sytuację prawną Marty T. odnośnie możliwości doprowadzenia do prawnego ustalenia pochodzenia dziecka zgodnego z jego biologicznym pochodzeniem. Czy sytuacja uległaby zmianie, gdyby do uznania doszło
po dniu 13 czerwca 2009 r.?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 32
1. Marek P. wniósł o zasądzenie od Jana R. kwoty 20.000 zł z tytułu spłaty udzielonej pożyczki. Jan R. powołał się na pisemną umowę zmiany dłużnika zawartą z Anną P. i wniósł o oddalenia powództwa twierdząc, że wierzyciel nie sprzeciwiał się tej zmianie. Na tę okoliczność zgłosił dowód z zeznań świadków. Wierzyciel zaprzeczył, aby wiedział cokolwiek o umowie zmiany dłużnika. W procesie wykazano, że Marek P. powiedział Annie P., że zgadza się na zmianę dłużnika, ale następnie, gdy dowiedział się, że Anna P. zawiesiła działalność gospodarczą z powodu trudności finansowych, zmienił zdanie.
Zaproponuj rozstrzygnięcie i uzasadnij je.
Jakie są konsekwencje prawne braku zgody dłużnika, a braku zgody wierzyciela na przejęcie długu.
2. Marek T. w dniu 10 maja 2009 r. odwołał swój testament z dnia 7 września 2005 r. Następnie, w dniu 16 sierpnia 2010 r., odwołał powyższy testament odwołujący i nie sporządził nowego. Wnioskodawca Andrzej K. złożył wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po Marku T. na podstawie testamentu z 7 września 2005 r. Uczestnik Michał T. wniósł natomiast o stwierdzenie praw do spadku z ustawy. W odpowiedzi na to wnioskodawca podniósł, że w sumie tylko testament z dnia 7 września 2005 r. może być podstawą ustalenia praw do spadku, albowiem w tym testamencie spadkodawca oświadczył, że zrzeka się uprawnienia do odwołania testamentu.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
Proszę omówić zasady dotyczące odwołania testamentu.
3. Andrzej N., pozostający w związku małżeńskim, prowadzi przedsiębiorstwo transportowe, wykorzystując w tym celu środki należące do majątku wspólnego. W dniu 2.03.2011 r. sprzedał dwa samochody dostawcze, pomimo kategorycznego sprzeciwu żony wyrażonego wobec nabywcy.
Czy umowa sprzedaży jest ważna?
Czy sytuacja stron uległaby zmianie, gdyby czynność ta miała miejsce przed dniem 20 stycznia 2005 r.?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 33
1. Dożywotnik Roman S. pozostaje w konflikcie z właścicielem nieruchomości obciążonej dożywociem z winy obopólnej, a poza tym chciał na starość przeprowadzić się do miasta do córki. W tej sytuacji Roman S. chciał zawrzeć z siostrą Janiną B. umowę darowizny, której treścią miało być przeniesienie na jej rzecz prawa przysługującego mu z tytułu dożywocia, w tym istniejących w chwili zawierania tej umowy darowizny wierzytelności, z tytułu świadczeń z dożywocia w kwocie 4.000 zł. Notariusz odmówił sporządzenia umowy.
Proszę dokonać oceny odmowy dokonania czynności notarialnej.
Jakie roszczenia mogą mieć względem siebie dożywotnik oraz właściciel obciążonej nieruchomości.
2. Paweł T. powołał do połowy spadku, na podstawie testamentu, żonę Annę i syna Leszka z zastrzeżeniem, że jeśli jego żona Anna umrze przed nim, to jest przed Pawłem T., to jej udział odziedziczy siostrzenica żony. W przypadku jednak, gdy żona umrze po nim, to po jej śmierci udział spadkowy po nim odziedziczy wspomniana siostrzenica. Wobec faktu, że żona spadkodawcy zmarła przed otwarciem spadku, Leszek wniósł o stwierdzenie, że na podstawie testamentu odziedziczył on połowę spadku, a drugą połowę na podstawie ustawy.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
3. Matylda S. postanowiła sprzedać należącą do majątku wspólnego małżonków działkę budowlaną, by uzyskane pieniądze przeznaczyć na kupno mieszkania dla pełnoletniej córki, która uzyskała zatrudnienie w innej miejscowości. Antoni S., mąż Matyldy S., nie zgadza się na sprzedaż działki, albowiem w pierwotnych planach mieli podarować tą działkę córce i przyszłemu zięciowi, by na niej wybudowali dom. W ten sposób chcieli zapewnić sobie kontakt z córką i wnukami oraz liczyli na pomoc z ich strony w przyszłości.
Czy Matylda T. może w tej sprawie zwrócić się do sądu?
Proszę omówić zasady zarządu majątkiem wspólnym.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 34
1. Marek S. zażądał od Józefa K. i Tadeusza S. solidarnie kwoty 8.000 zł jako zwrotu wartości skradzionego sprzętu AGD oraz zniszczeń dokonanych w mieszkaniu podczas kradzieży. Sprawcy włamania nie ujęto. Józef K. został skazany prawomocnie za pomocnictwo w kradzieży z włamaniem, zaś Tadeusz S. skazany za paserstwo sprzętu AGD. Pozwany Józef K. bronił się zarzutem, że nie brał udziału we włamaniu, a nadto obaj z Tadeuszem S. twierdzili, że nie uzyskali żadnej korzyści z przestępstwa. Tadeusz S. nabył bowiem sprzęt od sprawcy za 1.500 zł i za taka kwotę sprzedał go bez zysku. Natomiast sprawca, który uciekł, nic nie zostawił Józefowi K.
Oceń, czy zarzuty pozwanych są zasadne.
Zaproponuj rozstrzygnięcie i je uzasadnij.
2. Andrzej K., na dwa dni przed śmiercią, sporządził w szpitalu ustny testament, w obecności trzech świadków. Uczestnik postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po Andrzeju K. zakwestionował ważność testamentu. Zarzucił on, że dwoje z trojga świadków, to jest lekarz i pielęgniarka, nie zostało przywołanych do czynności w tym charakterze, ale znalazło się przy spadkodawczyni przypadkiem, wykonując rutynowe obowiązki medyczne.
Proszę ocenić zarzut uczestnika.
3. Wyrokiem sądu zasądzono od Jacka K. na rzecz małoletnich dzieci w wieku 11 i 14 lat alimenty w kwocie po 900 zł miesięcznie na każdego. Jacek K. alimentów nie płaci, gdyż wyjechał za granicę i jego obecne miejsce pobytu nie jest znane. W tej sytuacji matka małoletnich Monika K. ich imieniem wystąpiła o zasądzenie alimentów w wymienionej wyżej wysokości solidarnie od rodziców Jacka K. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa zarzucając, że skoro są zasądzone alimenty wyrokiem od ich syna, to nie można dochodzić od nich tego samego roszczenia, bo to doprowadziłoby do wzbogacenia Moniki K. Poza tym zarzucili, że Monika K. uzyskuje wysokie dochody pozwalające na zaspokojenie potrzeb zarówno jej, jak i dzieci, a dodatkowo pomagają jej, będący w bardzo dobrej sytuacji finansowej, rodzice. W odpowiedzi Monika K. wskazała, że spełnia ona swój obowiązek alimentacyjny względem dzieci w całości poprzez osobiste starania o ich utrzymanie i wychowanie, a rodzice Jacka K. powinni, w zastępstwie syna, przyczyniać się do utrzymania wnuków.
Proszę ocenić argumenty stron.
Czy powództwo może być uwzględnione?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 35
1. W procesie o zapłatę kar umownych pozwany wnosił o oddalenie powództwa,
podnosząc, że powód nie poniósł żadnej szkody pomimo wykonania zobowiązania po
terminie. Z ostrożności procesowej wskazał także, że zasądzeniu kar umownych w żądanej wysokości sprzeciwiają się zasady współżycia społecznego, skoro wysokość kar umownych stanowi 75 % całego kontraktu.
Proszę ocenić zasadność żądania pozwu i zarzutów pozwanego.
2. Spadek po Marku R., zmarłym w 2011 r., nabyli na podstawie ustawy dwaj synowie Piotr R. i Jan R. oraz córka spadkodawcy Barbara T. - każde z nich po 1/3 części. W dacie śmierci (2010 r.) Marek R. nie miał już żadnego majątku, jako że w 1998 r. darował na rzecz syna Piotra R. działkę siedliskową nr 1, a w 2005 r. na rzecz Barbary T. działkę nr 2. Opiekun prawny małoletniego syna spadkodawcy Jana R. - po ustaleniu, że działka nr 1 warta jest na rynku 200.000 zł zaś działka nr 2 ma wartość 70.000 zł - zwrócił się do dwójki jego rodzeństwa o wypłacenie przez każde z nich kwoty po 30.000 zł tytułem zachowku. W odpowiedzi otrzymał pismo, z którego wynikało, że rodzeństwo Jana R. nie zamierza spełnić żądania. Piotr R. i Barbara T. wskazali, że Janowi R. w ogóle nie przysługuje prawo do zachowku, skoro został powołany na równi z nimi do spadku z mocy ustawy. Opiekun małoletniego rozważa w tej sytuacji wytoczenie powództwa o zapłatę.
Czy żądanie zapłaty z tytułu zachowku ma rację bytu?
Jakiej kwoty powinien dochodzić małoletni?
Czy obie ww. nieruchomości tworzą substrat zachowku skoro w jednym przypadku darowizna miała miejsce ponad 10 lat od otwarcia spadku?
Jak przedstawia się odpowiedzialność obojga obdarowanych?
3. Andrzej N., zatrudniony jako kierowca tira, płacił na rzecz syna ustalone wyrokiem sądowym alimenty w kwocie po 900 zł miesięcznie. W 2010 r. Andrzej N. został prawomocnie skazany na karę 4 lat więzienia za spowodowanie w stanie nietrzeźwości wypadku komunikacyjnego, w którym zginęły dwie osoby. W styczniu 2011 r. Andrzej N. wystąpił z powództwem o obniżenie alimentów do kwoty 150 zł miesięcznie, uzasadniając żądanie tym, że zakład karny nie daje mu żadnego zatrudnienia, aby mógł zarobić na alimenty i biorąc pod uwagę sytuacje na rynku pracy, nie ma szans, aby w najbliższej przyszłości takie zatrudnienie otrzymał. Matka małoletniego, jego imieniem, wniosła o oddalenie powództwa podnoszą między innymi, że uwzględnienie powództwa pozbawi ją możliwości uzyskiwania świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
Proszę ocenić argumenty stron i zaproponować rozstrzygnięcie.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 36
1. Powód Józef T. dochodził od Damiana L. zapłaty kary umownej w kwocie 40.000 złotych za opóźnienie w wykonaniu prac remontowych w budynku powoda wynoszące cztery miesiące. Pozwany przyznał fakt opóźnienia, ale zarzucił, iż powód przyczynił się do niego w połowie, gdyż nie dostarczał na czas materiałów do remontu i na okres miesiąca wstrzymał roboty na skutek wyjazdu za granicę, co uzasadnia - jego zdaniem - obniżenie kary umownej o stopień przyczynienia się powoda. Nadto podniósł, że powód nie poniósł żadnej szkody, kara umowna jest rażąco wygórowana, gdyż prace zostały wykonane w całości, a należne wynagrodzenie wynosiło 60.000 złotych. Sąd ustalił, iż powód przyczynił się w 25 % do opóźnienia w oddaniu robót.
Proszą ocenić argumentację stron i zaproponować rozstrzygnięcie.
2. Spadkodawca pozostawił czworo dzieci: A, B, C i D. Sporządził testament własnoręczny, w którym częściowo rozporządził swym majątkiem, powołując A oraz B do połowy spadku. B został prawomocnym wyrokiem uznany za niegodnego dziedziczenia.
Proszę przedstawić projekt postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Proszę omówić instytucję przyrostu, podstawienia i podstawienia powierniczego.
3. Ewa P. z uwagi na urodzenie dziecka przerwała studia po ukończeniu II roku studiów filologii romańskiej. Po roku przerwy podjęła te studia na III roku i wtedy wytoczyła powództwo przeciwko swojemu ojcu Janowi S. o podwyższenie alimentów na siebie z kwoty 600 zł do kwoty po 1.200 zł miesięcznie. W uzasadnieniu podniosła, że od poprzedniej sprawy alimentacyjnej wzrosły jej koszty utrzymania, również z uwagi na wydatki na dziecko. Ponadto dodała, że ostatnio jej matka straciła pracę i nie może łożyć na jej utrzymanie. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i wytoczył powództwo wzajemne, w którym wniósł o ustalenie, że jego obowiązek alimentacyjny wobec córki ustał, albowiem córka przerwała studia, a alimenty na wnuka winien płacić jego ojciec. Poza tym stwierdził, iż córka może utrzymać się samodzielnie, gdyż uzyskuje dochody z tłumaczenia dokumentów na zlecenie prywatnych firm. Ponadto dodał, że on zarabia jedynie 2.600 zł. miesięcznie i alimentowanie córki jest dla niego zbyt uciążliwe, zaś córka może wystąpić o stypendium socjalne.
Proszę ocenić sytuację prawną stron i zaproponować rozstrzygnięcie.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 37
1. Maria D. podarowała siostrzeńcowi Damianowi T. nieruchomość. Po dwóch latach Maria D. wysłała Damianowi T. list, w którym oświadczyła, że odwołuje darowiznę z uwagi na rażąco naganne postępowanie Damiana T. i wystąpiła do sądu o zobowiązanie Damiana T. do złożenia oświadczenia woli przenoszącego własność nieruchomości z powrotem na Marię D. Damian T. wniósł o oddalenie powództwa zarzucając, że odwołanie było bezskuteczne, albowiem nie zostało dokonane we właściwej formie i treści, to jest takiej, jak wymagana do dokonania odwoływana czynności. Ponadto wniósł o oddalenie powództwa, z uwagi na sprzedaż przedmiotu darowizny w toku procesu na rzecz swego brata, co sprawia, że odwołanie jest bezskuteczne.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Maria W. przeznaczyła dla siostrzeńca Damiana T. zapis w postaci jednorazowej gratyfikacji finansowej w kwocie 10.000 złotych, pod warunkiem ukończenia przez niego studiów ze średnią ocen nie niższą niż 4,5. Damian T. wystąpił na drogę sądową przeciwko Aleksandrze M., spadkobiercy testamentowemu po Marii W., o wykonanie zapisu. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa zarzucając, że nie został spełniony warunek określony w testamencie, albowiem średnia ocen Damiana T. wyniosła jedynie 3,5.
Proszę ocenić stanowiska uczestników postępowania, zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
3. Roman B., lat 55, wytoczył powództwo przeciwko synowi Janowi B. o zasądzenie
alimentów w kwocie po 1.800 zł. miesięcznie. Stwierdził, że obecnie synowi powodzi się bardzo dobrze i powinien poprawić sytuację materialną ojca, który często choruje i aktualnie pozostaje bez pracy. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że powód mógłby poprawić swoją sytuację materialną, podejmując pracę w wyuczonym zawodzie murarza. Ponadto zarzucił, że w przeszłości ojciec nie przyczyniał się do utrzymania rodziny, nie płacił na niego oraz na siostrę zasądzonych alimentów, a o jego postawie wobec rodziny świadczy fakt rozwiązania jego małżeństwa z matką pozwanego przez rozwód z wyłącznej winny powoda.
Czy powództwo jest zasadne? Proszę ocenić sytuację prawną stron w kontekście kolejności i zakresu obowiązku alimentacyjnego.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 38
1. Jan T., w związku z zawarciem małżeństwa przez córkę Mariolę, podarował jej i jej mężowi Maciejowi P. mieszkanie, tak że przedmiot darowizny wszedł do ich majątku wspólnego. Rok po ślubie Maciej P., będąc w stanie nietrzeźwym, ciężko pobił Jana T., w związku z czym poszkodowany oświadczył, że odwołuje darowiznę mieszkania na rzecz Macieja P.
Czy i ewentualnie jakie skutki prawne wywarło oświadczenie woli darczyńcy odwołujące darowiznę?
Czy odwołanie darowizny powoduje przejście własności na darczyńcę?
2. Spadkodawczyni Matylda T. sporządziła dwa testamenty: jeden notarialny z dnia 19 marca 2006 r., w którym do spadku powoływała córkę Annę L. i drugi testament własnoręczny z dnia 18 kwietnia 2010 r., w którym do całości spadku powołała swego syna Andrzeja T., a także wyraźnie odwołała wcześniejszy testament notarialny. Oryginał testamentu własnoręcznego zaginął. W tej sytuacji Anna L. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu notarialnego, skoro nie ma oryginału. Na marginesie dodała też, że nie można wykluczyć, że testament ten został zniszczony przez spadkodawczynię w zamiarze odwołania, skoro nie można go odnaleźć. Andrzej T. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu własnoręcznego i przedłożył do akt kopię tego dokumentu. Nadto wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność woli spadkodawcy.
Proszę ocenić argumentację stron.
Proszę zaproponować możliwe rozstrzygnięcia w tej sprawie i je uzasadnić.
3. Maria T., imieniem małoletniej Kingi T., wniosła powództwo przeciwko Janowi T. o zapłatę kwoty 8.000 zł, tytułem alimentów za okres poprzedzający wytoczenie powództwa oraz o alimenty bieżące w kwocie po 600 zł miesięcznie. W uzasadnieniu podniosła, że na poczet kwoty 8.000 zł składa się pomoc finansowa udzielona przez rodziców chrzestnych na rzecz dziecka w postaci zakupu laptopa, pożyczka zaciągnięta przez nią przed trzema laty na niezbędne korepetycje i na wyjazd córki na wycieczkę szkolną, której częściowo nie spłaciła, oraz część niezapłaconych rachunków za rehabilitację dziecka. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w zakresie kwoty 8.000 zł, zarzucając m.in. przedawnienie roszczenia. W zakresie alimentów bieżących pozwany wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 400 zł, gdyż po 200 zł miesięcznie zobowiązali się płacić na rzecz Kingi T. jego rodzice.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 39
1. Małżonkowie Renata i Piotr S. pozostają w ustroju wspólności ustawowej. Piotr S., bez zgody żony, w dniu 10 stycznia 2005 r. poręczył kredyt bankowy zaciągnięty przez kolegę. Gdy nadszedł termin spłaty kredytu okazało się, że kredytobiorca jest niewypłacalny.
Jak kształtuje się w tej sytuacji odpowiedzialność poręczyciela i jego żony.
Czy sytuacja ta uległaby zmianie, gdyby poręcznie kredytu miało miejsce po dniu 20 stycznia 2005 r.
2. Bank wytoczył powództwo przeciwko Janowi S. i Markowi S. - jedynym spadkobiercom ustawowym Piotra S., domagając się od nich solidarnie zapłaty kwoty 30.000 zł tytułem niespłaconego kredytu zaciągniętego przez ich ojca, który zmarł w maju 2010 r. W odpowiedzi na pozew Jan S. podniósł, że przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza i jego odpowiedzialność jest ograniczona. Podał, że na zaspokojenie długów ojca wobec sąsiadów wydał im cenniejsze ruchomości należące do spadku i w masie spadkowej pozostały rzeczy warte nie więcej niż 10.000 zł. Z kolei Marek S. oświadczył, że wprawdzie przyjął spadek wprost, ale w wyniku sądowego działu spadku wszystko przypadło bratu, a on sam nie domagał się nawet spłaty. Stwierdził, że w tej sytuacji powództwo powinno być wobec niego oddalone.
Jakiej treści orzeczenie wyda w tej sprawie sąd?
Czy aktualna wartość masy spadkowej i zachowanie pozwanego Jana S. mają znaczenie dla jego odpowiedzialności za dług spadkowy?
Czy ma jakiś wpływ na rozstrzygnięcie fakt dokonania działu spadku i sposób tego działu?
3. Opiekun prawny dokonał w formie aktu notarialnego, imieniem podopiecznego, zbycia jego udziału we własności nieruchomości, bez uprzedniego zezwolenia sądu opiekuńczego na dokonanie tej czynności. Pomimo zatwierdzenia tej czynności przez sąd opiekuńczy w toku postępowania wykonawczego, po przedstawieniu jej przez opiekuna prawnego w sprawozdaniu rocznym z wykonywanej opieki, a nawet pomimo późniejszego zezwolenia sądu opiekuńczego na dokonanie tej czynności, sąd wieczystoksięgowy odmówił dokonania wpisu na podstawie przesłanego przez notariusza aktu notarialnego i dołączonych do niego w/w decyzji sądu opiekuńczego.
Czy decyzja sądu wieczystoksięgowego była prawidłowa?
Uzasadnij swoje stanowisko.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 40
1. Damian S. wniósł pozew o zapłatę kwoty 60.000 zł przeciwko Tomaszowi T. Przed zakończeniem procesu podniósł, że zgłosił zarzut potrącenia tej wierzytelności w równolegle toczonym procesie z powództwa Tomasza T. przeciwko Damianowi S. o zapłatę 40.000 zł. Tomasz T. w tej drugiej sprawie podniósł, że nie można potrącić wierzytelności, skoro toczy się co do niej równoległe postępowanie sądowe, a nadto, że zgłoszenie zarzutu potrącenia nastąpiło już po zamknięciu rozprawy.
Proszę ocenić argumenty stron.
Proszę omówić przesłanki skutecznego dokonania potrącenia i podniesienia zarzutu potrącenia.
2. Jan K. i Zofia K. wystąpili z pozwem przeciwko Marii K. o zasądzenie na rzecz każdego z nich kwoty po 20.000 zł tytułem zachowku. Wskazali, że spadek po Piotrze K., zmarłym w 2007 r., nabyła na podstawie testamentu żona spadkodawcy Maria K. Powódka Zofia K. jest matką spadkodawcy, a powód Jan K. jego bratem. Piotr K. nie miał dzieci, jego ojciec zmarł w 1970 r. Oprócz brata Jana K. miał też siostrę Julię L., która zmarła bezdzietnie w 2009 r. Bezsporne jest, że wartość spadku odpowiada kwocie 120.000 zł. Matka spadkodawcy ma obecnie 85 lat i pobiera emeryturę, jego zaś brat Jan K. jest od 2002 r. na rencie jako osoba trwale niezdolna do pracy po wypadku samochodowym.
Czy żądanie obojga powodów zasługuje na uwzględnienie, a jeśli tak - w jakiej wysokości?
3. Jan P. w dniu 1.02.2011 r. wniósł powództwo przeciwko Rafałowi T. o zapłatę kwoty 16.800 zł z tytułu poniesionych przez niego kosztów utrzymania siostrzenicy, a córki pozwanego w okresie od dnia 1.02.2007 r. do dnia 31.01.2009 r. W okresie tym pozwany nie łożył na utrzymanie córki, pomimo zasądzonych alimentów wyrokiem sądowym z dnia 14.12.2006 r. w wysokości po 600 zł miesięcznie. Pozwany wniósł o oddalenia powództwa podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Niezależnie od tego zarzucił, że powództwo jest bezzasadne ponad kwotę 14.400 zł, to jest w tej części, w jakiej powód świadczył za niego ponad kwotę ustaloną w w/w wyroku. W odpowiedzi na to powód podkreślił, że od wydania tamtego wyroku potrzeby dziecka znacznie wzrosły, w szczególności w związku z wypadkiem któremu uległo dnia 25.01.2007 r. Dlatego też przekazywał na rzecz siostrzenicy po 700 zł miesięcznie, a kwoty te pozostawały w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 41
1. W dniu 12.08.1997 r. Rafał C., jadąc samochodem służbowym w celach osobistych, potrącił na przejściu dla pieszych Ewę M., po czym zbiegł, pozostawiając ją bez pomocy. Świadkowie zapisali jednak numery rejestracyjne i w tym samym dniu ustalono sprawcę oraz właściciela pojazdu Marka D. Po zakończeniu leczenia Ewa M. wyjechała zawodowo do Anglii, a po powrocie, w dniu 10.03.2011 r. wniosła pozew przeciwko Rafałowi C. i Markowi D. o zapłatę solidarnie odszkodowania i zadośćuczynienia. Marek D. podniósł zarzut przedawnienia.
Proszę wskazać zasadę odpowiedzialności pozwanych.
Proszę ocenić, czy zarzut przedawnienia byłby zasadny w odniesieniu do każdego
z pozwanych, a nadto czy podniesienie skutecznie tego zarzutu przez jednego z pozwanych działa na rzecz drugiego z nich?
2. Maria K. domagała się stwierdzenia, że nabyła w całości spadek po swoim dziadku Janie P., który zapisał jej w testamencie nieruchomość o wartości wyczerpującej prawie cały majątek spadkowy w chwili sporządzania testamentu. Spadkobiercy ustawowi Jana P. wnieśli o stwierdzenie nabycia spadku po nim z ustawy, gdyż w dacie sporządzania testamentu nieruchomość ta nie była już własnością testatora, gdyż z wcześniejszą datą nabył ją Karol P. w drodze zasiedzenia. Ponadto podnieśli, że w ciągu kilku lat po sporządzeniu testamentu wartość majątku spadkodawcy znacznie wzrosła i przed śmiercią był on człowiekiem bogatym.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
3. W dniu 22 kwietnia 2010 roku Błażej N. zaciągnął pożyczkę w kwocie 100.000 zł na prowadzenie działalności gospodarczej w formie przedsiębiorstwa, bez wiedzy i zgody żony.
Czy pożyczkodawca będzie mógł egzekwować należności z majątku wspólnego małżonków N.?
Czy ta sytuacja prawna uległaby zmianie, gdyby pożyczka została udzielona przed dniem 20 stycznia 2005 r.?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 42
1. Pozwem wniesionym w dniu 27 marca 2010 r. powód Marek C. wniósł o zasądzenie od „Auto-Salon” sp. z o.o. kwoty 98.000 zł tytułem zwrotu ceny za nabyty w dniu 15 stycznia 2009 r. samochód m-ki Opel Insygnia z powodu jego wad produkcyjnych, co skutkowało odstąpieniem od umowy w dniu 17 grudnia 2009 r. Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, podniosła zarzut wygaśnięcia uprawnień z rękojmi, gdyż powód winien wystąpić z roszczeniem w terminie rocznym od dnia sprzedaży, a nadto na wypadek nieuwzględnienia tego zarzutu, zgłosiła zarzut potrącenia z tytułu korzystania przez powoda z przedmiotowego samochodu za okres od odstąpienia do dnia wydania orzeczenia przez sąd w kwocie po 3.000 zł miesięcznie, co na datę złożenia odpowiedzi na pozew, tj. 25 czerwca 2010 r., daje kwotę 18.000 zł.
Proszę ocenić stanowiska stron, zaproponować rozstrzygnięcie i je uzasadnić.
2. Paweł D. zmarł 3 maja 2008 r. Pozostawił żonę Klarę D., dwóch pełnoletnich synów Jana D. Marka D. oraz małoletnią córkę Zofię D. Żona spadkodawcy we wrześniu 2008r. złożyła przed notariuszem oświadczenie o przyjęciu spadku wprost. Jan D. w tym samym dniu co matka oświadczył przed notariuszem, że spadek odrzuca. Na rozprawie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku Marek D. oświadczył wobec sądu, iż spadek przyjmuje wprost pod warunkiem, że otrzyma w dziale spadku należący do ojca samochód - jeśli nie to również spadek odrzuca. Sąd odroczył na dzień 12 grudnia 2010r. ogłoszenie postanowienia.
Podaj, jakiej treści orzeczenie zapadnie w tej sprawie i uzasadnij rozstrzygnięcie.
3. 15 - letnia Magda M. próbowała popełnić samobójstwo i w związku z tym została poddana badaniu psychiatrycznemu, pomimo sprzeciwu jej i rodziców.
Czy postępowanie było prawidłowe?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 43
1. W dniu 20.01.2010 r. małżonkowie Anna i Marcin L. zawarli umowę przedwstępną z Ewą B., której celem było zawarcie do dnia 30.10.2010 r. umowy przyrzeczonej
zakupu mieszkania Ewy B. Przy zawarciu umowy małżonkowie wręczyli zadatek w kwocie 2.000 zł. Poinformowali także Ewę B., że zawarcie umowy przyrzeczonej
będzie możliwe tylko w wypadku znalezienia nabywcy na ich dotychczasowy lokal,
gdyż tylko wtedy uzyskają środki na zakup. Mimo poszukiwań podjętych osobiście, przez ogłoszenia w gazetach oraz przez biuro pośrednictwa, Maria i Jarosław K. nie zdołali sprzedać swego lokalu i w efekcie nie przystąpili do umowy przyrzeczonej. Po upływie terminu zwrócili się o zwrot zadatku, ale bezskutecznie. Wystąpili zatem z pozwem przeciwko Ewie B. o zapłatę 2.000 zł.
Zaproponuj rozstrzygnięcie i uzasadnij je.
2. Robert P. miał dwóch synów Jacka P. i Macieja P. W dniu 7 lipca 2010 r. sporządził własnoręczny testament, w którym jedynym spadkobiercą ustanowił syna Jacka P. Jednocześnie zawarł w testamencie polecenie, że jeżeli Jacek P. wyjedzie do pracy za granicę, to zobowiązany on będzie przenieść na rzecz Macieja P. prawo własności działki gruntu, na której usytuowane jest siedlisko spadkowego gospodarstwa rolnego.
Proszę ocenić ważność rozporządzeń testamentowych.
3. W sprawie o podział majątku wspólnego uczestnik postępowania zakwestionował twierdzenie wnioskodawczyni, że w skład majątku wspólnego wchodzą trzy maszyny rolnicze, udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz samochód osobowy. M.in. wskazał, że do maszyn ma prawo jako wspólnik spółki cywilnej, umowa spółki ograniczyła wstąpienie do spółki żony jako małżonka wspólnika, natomiast samochód nabył za pieniądze darowane mu przez jego matkę.
Czy wskazane składniki majątkowe stanowią majątek wspólny?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 44
1. Rodzice Damiana zobowiązali się wobec syna, dołożyć mu 20.000 zł na kupno samochodu, gdy za pięć lat ukończy studia.
Czy jest to czynność prawna dokonana z zastrzeżeniem terminu,
czy z zastrzeżeniem warunku?
Proszę omówić różnice między warunkiem a terminem.
2. Marek S. zakwestionował ważność testamentu, sporządzonego własnoręcznie przez jego ojca podając, że testament:
- nie został opatrzony datą,
- w swej treści nie odnosi się do poprzedniego testamentu,
- zawiera nieczytelny podpis,
- podpis został złożony bezpośrednio przed tekstem, a nie na końcu rozrządzenia,
- wymienia tylko część składników majątku spadkowego,
- wymienia nieruchomość, która nie wchodzi w skład spadku.
Czy testament jest ważny?
3. Wyrokiem sądu zasądzono od Leszka B. na rzecz Rafała T. kwotę 133.000 zł łącznie z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania, w związku z pobiciem powoda przez pozwanego w dniu 18.01.2009 r. Egzekucja okazała się jednak bezskuteczna wobec faktu, że pozwany nie pracuje. Jednocześnie pozostaje on w związku małżeńskim z Beatą B., która prowadzi rozległą i dochodową działalność gospodarczą w ramach majątku wspólnego. Nadto małżonkowie posiadają znaczny majątek w postaci wartościowych nieruchomości, ale Beata B. odmówiła przeznaczania jakichkolwiek środków z majątku wspólnego na spłatę tego rodzaju zobowiązań męża.
Proszę ocenić sytuację prawną Rafała T.
Jakie środki prawne służą Rafałowi T. w celu wyegzekwowania posiadanej wierzytelności?
PRAWO CYWILNE MATERIALNE ORAZ RODZINNE I OPIEKUŃCZE
ZESTAW NR 45
1. Strony zawarły przedwstępną umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego z wyposażeniem, ustalając w niej cenę kupna na 450.000 zł, w tym cenę wyposażenia na 100.000 zł. Powódka przed podpisaniem umowy przekazała pozwanemu 250.000 zł, którą to kwotę strony uznały za zadatek. Uzgodniono też, że 200.000 zł z tej kwoty stanowi zadatek na poczet ceny za „lokal”, a w pozostałej części zadatek na poczet ceny za wyposażenie. Później powódka przekazała pozwanemu jeszcze 20.000 zł na poczet umówionej ceny. W umówionym terminie nie doszło do zawarcia umowy przyrzeczonej z przyczyn zawinionych przez pozwanego. W tej sytuacji powódka powiadomiła pozwanego o odstąpieniu przez nią od umowy przedwstępnej i zażądała zasądzenia od pozwanego zwrotu zadatku w podwójnej wysokości oraz kwoty 20.000 zł, przekazanej na poczet ceny, to jest łącznie kwoty 520.000 zł. Pozwany zarzucił, że nie jest to zadatek, wbrew nazewnictwu, lecz zaliczka, z uwagi na wysokość kwoty stanowiącej 55 % ceny sprzedaży, a gdyby liczyć podwójnie - to ją przekraczająca i zgłosił gotowość wykonania zobowiązania.
Proszę zaproponować rozstrzygnięcie i uzasadnić je.
2. Spadkodawca pozostawił jako spadkobierców żonę, syna i córkę. Po pięciu latach zmarła córka jako bezdzietna wdowa. Następnie zmarł syn pozostawiając żonę i troje dzieci.
Kto i jakich częściach będzie dziedziczył po zmarłych?
3. Karol A. nie spłacił w terminie pożyczki w kwocie 60.000 zł, która udzielona została mu w dniu 28.12.2009 r. przez Pawła S. Wobec faktu, że egzekucja przeciwko Karolowi A. okazała się bezskuteczna, Paweł S. zamierza egzekwować tę należność z majątku wspólnego małżonków A. oraz z ich majątków osobistych, na podstawie nakazu zapłaty z dnia 20.05.2010 r., wydanego przeciwko Karolowi A. Paweł S. dysponuje pisemnym oświadczeniem Karola A. z daty udzielenia pożyczki, który potwierdzając odbiór pieniędzy zapewnił, że jego żona Marta A. wie i godzi się na zaciągniecie tego zobowiązania.
Oceń sytuację prawną Pawła S. oraz Karola i Marty A.
Czy sytuacja ta byłaby inna, gdyby pożyczka została udzielona przed dniem 20.01.2005 r.