16. POEZJA WŁADYSŁAWA BRONIEWSKIEGO
„Rewolucyjny romantyk”, bo łączy w swojej poezji patos rewolucji ii poetykę romantyczną, szczególnie model poezji tyrtejskiej, nawołującej do walki. Utwory jego to często wiersze - apele, przepełnione obrazowymi przenośniami jak „harfa z żył” itp., pełne dynamiki i emocji.
Często używał konwencji pieśni i hymnu, jego utwory są bardzo komunikatywne, buntownicze i gniewne.
Tematycznie mieści się w nurcie poezji społecznej, w misji poety widzi powołanie trybuna ludowego, walczącego o sprawy proletariatu. Nie był to jednak poeta ideologii komunizmu.
Tomiki:
*”Wiatraki” i „Trzy salwy” 1925
*”Dymy nad miastem” 1927
*”Komuna Paryska” 1929
*”Troska i pieśń” 1932
*”Krzyk ostateczny” 1938
*”Bagnet na broń” 1943
*”Drzewo rozpaczające” 1945
*”Nadzieja” 1951.
Na początku roku 1925 ukazał się pierwszy tomik poezji Broniewskiego, zatytułowany "Wiatraki". Trzy salwy uznano za manifest polskij poezji proletariackiej nie tylko ze względy na temat i postawę ideologiczną, lecz również dobór środków wyrazu. Rok 1925 był także czasem pogłebiania się związków Broniewskiego z zespołem "Skamandra".
Następny zbiorek "Dymy nad miastem", 1926, przynosi krystalizację ideowo-artystyczną przekonań poety. Wzrasta ilość tekstów o tematyce politycznej i społecznej. W tomiku znalazło się wiele utworów o wyrazistej aktualności: reakcja na egzekucję Botwina, Kniewskiego, Rutkowskiego i Hibnera był wiersz Na śmierć rewolucjonisty, na śmierć Żeromskiego - wiersz "Róża", na przewrót majowy - wiersz Do towarzyszy broni. Ten ostatni utwór ma interesującą historię i ściśle się wiąże z biografią autora.
Lata trzydzieste przyniosły poważne zmiany polityczne, które odbiły się również w twórczości i działalności Broniewskiego. Nastroje katastroficzne oraz próby wyzwolenia się spod presji owych nastrojów to motywy przewodnie ostatniego przed wojną tomiku, wydanego w 1939 roku Krzyku ostatecznego. Zbiorek - obok aktualnych utworów politycznych - przyniósł wzmocnienie ogólnej tonacji patriotycznej, związanej głównie z tematem ziemi ojczystej, Miasto rodzinne i Mój pogrzeb. W tomiku mieszczą się także grotesowe i autoironiczne, Poeta i trzeźwi, Bar "Pod zdechłym psem", które , jak się wydaje, były próbą rozładowania narastających nastrojów depresyjnych.
Okres wojenny przyniósł dwa zbiorki poetyckie: Bagnet na broń oraz Drzewo rozpaczające. W pierwszym dominowała liryka o temacie "żołnierskim", apelująca do uczuć patritycznych, oraz utwory poświęcone refleksji ideowej, próbie wewnętrznego rozrachunku. Drugi zbiorek, Drzewo rozpaczjące, miał tonację odmienną - motywy tęsknoty i nostalgii mieszały się z akcentami autoironii i pozornej nonszalancji.
W roku 1945 powrócił Broniewski do kraju. Pierwsze utwory napisane po powrocie ;podjęły tematykę społeczną, zawierały motywy bliskie rewolucyjnym wierszom przedwojennym , tyle że poezję walki zastąpiła teraz poezja pracy i odbudowy. Lata pięćdziesiąte przynoszą wzmocnienie nurtu refleksji i zadumy nad pejzażem ojczystym. Liryczne: Mazowsze i Wisła. Także wśród krótkich utworów lirycznych pojawiło się wiele tekstów poświęconych ziemi ojczystej. Lata ostatnie przynoszą szereg wierszy osobistych: przejmujące liryki zbiorku Anka, poświęconej tragicznie zmarłej córce, oraz utwory ewokujące motywy śmierci, przemijania i czasu. Ostatnie wiersze są rzeczywiście ostatnimi stronicami " pamiętnika artysty", podsumowującymi biografię twórcy.