Metoda izohiet
Zlewnie zróżnicowane hipsometrycznie. Na mapie poziomicowej z naniesionymi posterunkami opadowymi i sumami opadów należy wykreślić izohiety czyli linie jednakowych wysokości opadu, stosując zasadę interpolacji z uwzględnieniem przebiegu poziomic.
Przyjmuje się okrągłe wartości opadu, np.
P = 10, 50 lub100 mm
Różnica między wysokościami opadu sąsiednich izohiet to - skok izohiet
W terenie nizinnym, gdzie zmienność opadu jest mniejsza izohiety prowadzi się za pomocą interpolacji liniowej.
W zlewniach górskich lub pagórkowatych wysokość opadu zależy od ukształtowania terenu- izohiety wyznacza się zgodnie z warstwicami terenu. Zależność między wysokością opadu a wzniesieniem danej warstwy nad poziomem morza.
Wzór na określenie średniego opadu zlewni:
Ps- wysokość średniego opadu w zlewni [mm]
Pi- wartość izohiety [mm]
Ai- powierzchnia zawarta między izohietami
Metoda izohiet jest najdokładniejsza ponieważ uwzględnia ukształtowanie terenu. Korzysta się się z niej w zlewniach podgórskich i górskich lub gdy wymagana jest duża dokładność obliczeń.
Metoda wieloboków
Na obszary nizinne. Na podkład kartograficzny nanosi się posterunki opadowe leżące w zlewni i w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Posterunki łączy się tworząc siec trójkątów. Na odcinkach łączących stacje wystawia się odcinki symetryczne , które po połączeniu tworzą wielobok, wewnątrz którego znajduje się jedna stacja opadowa. Przyjmuje się, że opad wewnątrz tego wieloboku jest równy opadowi na tej stacji. Jeżeli cześć wielokąta wychodzi poza granice zlewni, to do obliczeń przyjmuje się tylko cześć powierzchni znajdująca się na obszarze zlewni.
Średnia wysokość opadu zlewni:
Ai powierzchnia wieloboku[
]
Pi- wysokość opadu na stacj w wieloboku
Ps -wysokość opadu średniego w zlewni.
Nie uwzględnia ukształtowania terenu. Może być stosowana w zlewniach nizinnych gdzie opady są mało zróżnicowane. Zaletą są proste obliczenia, bo powierzchnia posterunków jest jednakowa w całym rozpatrywanym okresie. Jeśli zmieni się liczba posterunków, to trzeba określić powierzchnię wieloboków dla danych okresów i liczby posterunków.
Charakterystyka zlewni
Zlewnia- czyli obszar z którego wody spływają do jednego obiektu hydrograficznego (rzeki, jeziora i bagna). Jest to termin ogólny i może obejmować obszar zasilający cały obiekt, a także obszar zasilający rzekę do określonego profilu lub miedzy profilami. Wyróżnia się zlewnię powierzchniową (topograficzna) i podziemną.
Zlewnię topograficzną wyznacza się na podstawie ukształtowania terenu.
Granica podziału kierunku spływu wód podziemnych może się zmieniać w zależności od położenia zwierciadła wody gruntowej. Cześć wody opadowej wsiąka w grunt i może się zdarzy że woda która spadła na obszar zlewni topograficznej przedostanie się do sąsiadujących.
Gdy zlewnia obejmuje cały system rzeczny tj.: system rzeki głównej i jej dopływów, zlewnia = dorzecze.
Dorzecze to obszar, z którego wody spływają do jednego systemu rzecznego.
Zespół dorzeczy odprowadzających wodę do jednego wspólnego morza- zlewisko tego morza.
Pojęcie zlewiska stosuje się w odniesieniu do zatoki i zalewów przymorskich np.: zlewisko zatoki Gdańskiej.
Granice zlewni stanowi dział wodny - linia rozdzielająca kierunki odpływu wód do dwóch systemów rzecznych. Wyróżnia się dział wodny powierzchniowy i podziemny.
Powierzchniowy dział wodny- wyznaczony przez ukształtowanie terenu, biegnie po grzbietach wzniesień i stanowi granice zlewni powierzchniowej.
Podziemny dział wodny- wyznaczony przez ukształtowanie zwierciadła wód podziemnych i stanowi granicę zlewni podziemnej. Wyznacza go układ warstw nieprzepuszczalnych i wodonośnych a wykreśla się na podstawie mapy hydroizohips.
Działy wodne topograficzne mogą być wyraźne i wyznaczone przez wyniosłości terenu lub niepewne, których przebieg jest trudny do ustalenia.
Bifurkacja- miejsca o odpływie powierzchniowym skierowanym do różnych dorzeczy.
Bifurkacja punktowa- występuje , gdy woda z obszaru źródłowego odpływa w różnych kierunkach lub gdy ciek dzieli się na ramiona prowadzące wodę do różnych dorzeczy.
Pseudobifurkacja- gdy na mapie widoczny jest jeden ciek, a płynie on w różnych kierunkach.
Bifurkacja powierzchniowa- z jednego jeziora lub bagna istnieje odpływ powierzchniowy do różnych zlewni.
Zagłębienia bezodpływowe- mają zlewnie bez odpływu powierzchniowego, w której zachodzi proces parowania i wsiąkania. Utrudnienie w wyznaczaniu topograficznych działów wodnych zlewni.
Parowanie odgrywa główną rolę w tych zagłębieniach, w których dnie znajduje się bagno lub zbiornik wodny. Wsiąkanie w zagłębieniach suchych o podłożu przepuszczalnym (zagłębienie chłonne)