1. Pojęcie i rodzaje inwestycji oraz źródła ich finansowania

( inwestycje finansowe, rzeczowe i niematerialne; klasyfikacja inwestycji rzeczowych: odtworzeniowe, nowe, modernizacyjne, rozbudowa oraz inne podziały ).

Elementy charakterystyczne dla inwestycji:

• wyrzeczenie - pewne, doraźne konsumpcje

• ryzyko - nie musimy osiągnąć tych korzyści, są niepewne

• czas - przyszłe, niepewne korzyści

INWESTYCJE FINANSOWE

Rynek towarów i usług - najbardziej znany rynek dóbr konsumpcyjnych i usług

Rynek kapitału - rynek kapitałodawcy i kapitałobiorcy

INWESTOWANIE - odbywa się na rynku kapitałowym

FORMY KAPITAŁU:

Cechy inwestycji:

• inwestor wyrzeka się bieżącej konsumpcji

• dokonuje oszczędności na towarach konsumpcyjnych i usługach

• oszczędności lokuje w kapitał

• oszczędności mają niepewny charakter

INWESTYCJE NIEMATRIALNE

to takie, które w pośredni sposób przyczyniają się do uzyskania dochodu przez przedsiębiorstwo.

Zaliczamy do nich:

• wydatki na badania i rozwój

• wydatki na reklamę

• wydatki na kształcenie zawodowe pracowników

• świadczenia socjalne

INWESTYCJE RZECZOWE (bezpośrednie )

Dotyczą bezpośrednio działalności gospodarczej i są związane z kategorią majątku trwałego.

Polegają na inwestowaniu w:

• budynki

• maszyny

• narzędzia

• tereny

w trakcie trwania cyklu inwestycyjnego ponoszone są koszty zwane inwestycjami rozpoczętymi, a po zakończeniu i rozliczeniu - powstają nowe środki trwałe.

Inwestycje rzeczowe dzielą się wg wielu kryteriów:

Inwestycje rzeczowe wg szczebla podejmowania decyzji inwestycyjnych:

Wg charakteru reprodukcji źródeł trwałych:

Wg charakteru inwestycji:

Wg rodzaju efektu uzyskanego z działalności inwestycyjnej:

Wg systemu realizacji inwestycji:

Wg źródeł finansowania:

Finansowanie zewnętrzne może mieć charakter:

Finansowanie wewnętrzne jest możliwe ze środków wewnętrznych przedsiębiorstwa:

2. Rynek finansowy i jego struktura. Instrumenty finansowe i ich klasyfikacja.

RYNEK FINANSOWY - podział wg kryteriów

1. przedmiotowe / wg rodzajów instrumentów /:

W zależności od charakteru kontraktu finansowego wyróżniamy:

Różnica pomiędzy INSTRUMENTEM a PAPIEREM WARTOŚCIOWYM

3. Cechy inwestycyjne instrumentów finansowych.

Każdy instrument finansowy jako przedmiot inwestycji posiada trzy zasadnicze cechy:

FORMY RYZYKA

PŁYNNOŚĆ szczególne znaczenie dla instrumentów krótkoterminowych

4. Rynek pierwotny; formy emisji papierów wartościowych.

rynek finansowy dzielimy na pierwotny i wtórny

Rynek finansowy pierwotny

Emisja

CENA emisyjna:

• cena sztywna - w przypadku znanej na rynku finansowej firmy

• cena przetargu - gdy emitent nie jest notowany na giełdzie lub ma kiepską opinię na rynku finansowy.

Cena w emisji jest trochę niższa niż na giełdzie ( żeby zachęcić do kupowania ).

5. Rynek wtórny. Organizacja i funkcjonowanie Giełdy Papierów Wartościowych.

RYNEK WTÓRNY ( giełda )

Cechy giełdy:

• stałe miejsce i czas sesji giełdowych

• wąski krąg osób dopuszczonych do handlu giełdowego

• handel giełdowy odbywa się wg określonych w regulaminie zasad

• specyfiką handlu giełdowego jest zawieranie transakcji bez okazywania przedmiotu handlu

Organizacja giełdy

Giełdy są zorganizowane wg wspólnych zasad organizacyjno - technicznych:

• każda giełda ma regulamin

• zarząd ( organ wykonawczy )

• wyspecjalizowane organy giełdy

• uczestnicy giełdy

Makler - pośrednik, który zawiera transakcje na zlecenie swoich klientów; nie może zawierać transakcji na własny rachunek.

Samodzielni uczestnicy giełdy - zarząd giełdy pozwala im na prowadzenie handlu giełdowego na własny rachunek, np. bank centralny, fundusze powiernicze.

Przedstawiciele spółek - w wyjątkowych sytuacjach zarząd giełdy może wydać zezwolenie czasowe dla przedstawicieli spółek notowanych na giełdzie, tzn. spółka notowana na giełdzie może zwrócić się z prośbą o dopuszczenie przedstawiciela na sesję lub kilka sesji w celu przeprowadzenia transakcji.

METODY NOTOWAŃ GIEŁDOWYCH:

• kurs jednolity - na małych giełdach, częściowo na Warszawskiej

• notowania ciągłe - na dużych giełdach

6. Akcje i ich ocena ( rodzaje akcji, analiza techniczna, analiza fundamentalna ).

Akcja - jest papierem wartościowym stwierdzającym współudział w majątku spółki ( tytuł własności ).

OCENA AKCJI

Akcje można ocenić za pomocą stosowania:

• analizy technicznej

• analizy fundamentalnej

• analizy portfelowej

Analiza fundamentalna

Stosują ją inwestorzy bierni. Inwestor bierny jest to inwestor, który traktuje inwestycje finansowe jako długoterminowe i oczekuje korzyści związanych z konkretnym instrumentem finansowym.

Ocena fundamentalna akcji dotyczy zawsze konkretnej spółki i jej otoczenia. Podstawowym celem tej analizy jest:

zbadanie solidności fundamentów na jakich spoczywa spółka.

Istnieje związek pomiędzy solidnością tych fundamentów a wartością spółki w dłuższym okresie czasu, co decyduje o atrakcyjności akcji jako podmiotu lokat kapitałowych.

Analiza fundamentalna daje odpowiedź na pytanie, w którą firmę inwestować. Składa się z :

• analizy sektorowej

• analizy sytuacyjnej

• analizy wskaźnikowej

analiza sektorowa - dotyczy otoczenia branżowego (sektora) w jakim działa spółka, atrakcyjność spółki zależy bowiem w dużym stopniu od sytuacji ekonomicznej branży.

analiza sytuacyjna - dotyczy konkretnej spółki i jej perspektyw rozwojowych. Stara się rozpoznać następujące czynniki wpływające na sukces spółki:

• słabe i mocne strony

• majątek spółki i jego struktura

• jakość zarządzania

• polityka rozwojowa

• oraz inne czynniki, przy pomocy których można ustalić pozycję konkurencyjną firmy na rynku.

analiza wskaźnikowa - ( finansowa ) próbuje ustalić pozycję ekonomiczną spółki. Wykorzystuje ona szeroki wachlarz wskaźników, które mogą być konstruowane w celu uzyskania efektywności ekonomicznej firmy.

Analiza finansowa udziela odpowiedzi na pytania:

jaka jest kondycja finansowa spółki

ile jest ona faktycznie warta.

Wyróżniamy dwa typy wskaźników:

• wskaźniki giełdowe, które są budowane na podstawie informacji dostarczanych przez giełdę. Do wskaźników tych zaliczamy:

• zysk netto na akcję

• 
  wsk cena do zysku C/Z [ P/E - oznaczenie międzynarodowe ] - w sposób istotny określa kondycję finansową spółki. Ekonomiczna treść tego wsk przedstawia liczbę lat, w przeciągu których zysk z akcji pokryje cenę jej zakupu, np. C/Z =8 - w ciągu 8 lat zysk z tej akcji pokryje cenę jej zakupu

• stopa dywidendy - świadczy o wartościach dochodowych akcji - im wyższa stopa tym atrakcyjniejsza akcja. Zazwyczaj porównywana jest ze stopą bankową lub % obligacji. Jest ważnym miernikiem atrakcyjności akcji.

• Wsk pokrycia dywidendy zyskiem - przedstawia politykę spółki w zakresie wykorzystania wypracowanego zysku. Niższy wsk pokrycia pokazuje skłonność firmy do wypłacania dywidendy, wyższy wsk skłonność firmy do inwestowania,

• wskaźniki finansowe - są konstruowane na podstawie sprawozdań finansowych spółki. Można oceniać takie aspekty działalności firmy, jak:

• zdolność firmy do obsługi zadłużenia

• rentowność

• płynność finansowa

• oraz inne indywidualne wskaźniki przedstawiające sytuację finansową firmy.

Analiza techniczna

Jest sztuką przewidywania zmian trendów cenowych zanim ulegną one odwróceniu. Stosują ją inwestorzy czynni, czyli inwestorzy, którzy traktują inwestycje finansowe jako krótkoterminowe i poszukują dochodów z różnic kursowych na giełdzie ( spekulant giełdowy)

Analiza techniczna daje odpowiedź na pytanie:

Kiedy kupować a kiedy sprzedawać akcje.

Opiera się na założeniu, że procesy zachodzące na giełdzie powtarzają się, co umożliwia ich przewidywanie w przyszłości, a kurs akcji określany jest głównie przez relacje popytu i podaży .

Wyróżniamy trzy zasadnicze trendy cenowe:

• zwyżkujący - hossa

• zniżkujący - bessa

• horyzontalny

podstawowym źródłem analizy technicznej jest akcjogram

kurs

300

hossa hossa

200

bessa

100

Czas ( t )

1999 2000 2001

sygnał do sprzedaży

sygnał do kupowania

Odwrócenie się trendu zwyżkowego jest sygnałem do sprzedaży.

Odwrócenie się trendu zniżkowego jest sygnałem do kupowania.

Analiza techniczna opiera się na założeniu, że można prognozować kursy akcji na giełdzie, ponieważ formacje cenowe i ich trendy wykształcone przez dziesiątki lat stanowią gotowe wzorce zwiastujące nadejście hossy lub bessy.

7. Obligacje.

Rynek kapitałowy - instrumenty:

• akcje

• obligacje

• certyfikaty inwestycyjne

obligacja - jest dokumentem dłużnym stwierdzającym zobowiązanie dłużne emitenta w stosunku do nabywcy obligacji.

Emitent zobowiązuje się zwrócić wierzytelności w terminie wykupu obligacji oraz płacić odsetki od wartości nominalnej obligacji.

Wg kryterium emitenta obligacje dzielimy na:

Wg terminu przymusowego wykupu obligacje dzielimy na:

Obligacje mogą mieć charakter:

Obligacje możemy podzielić na:

8. Fundusze powiernicze i jednostki uczestnictwa.

Fundusz powierniczy - zbiorowy inwestor zastępczy, który w imieniu swoich klientów dokonuje inwestycji na rynku papierów wartościowych ( wyspecjalizowana instytucja, która dokonuje lokat papierów wartościowych ).

ATUTY funduszy:

• Prowadzony przez zarząd wysoko wyspecjalizowanych maklerów

• Zmniejsza ryzyko inwestowania poprzez możliwość dużej dywersyfikacji portfela inwestycyjnego ( im mniejszy portfel - tym większe ryzyko )

PORTFELE funduszy powierniczych mogą być:

• Bardziej ryzykowne

• Lub mniej ryzykowne ( zwiększony udział obligacji państwowych )

Statut funduszu powierniczego narzuca strukturę funduszu.

Fundusze dzielą się na :

9. Instrumenty pochodne ( kontrakty terminowe i opcje ).

RÓZNICA pomiędzy kontraktem terminowym a opcją

Wśród kontraktów terminowych najbardziej rozpowszechnione to:

• Kontrakty walutowe - dotyczące walut w przyszłości

• Kontrakty % - dotyczące obligacji i innych instrumentów finansowych

• Kontrakty indeksowe - dotyczące kupna indeksu giełdowego

z opcją wiąże się klika zasadniczych pojęć, które ją charakteryzują:

• Wystawiający opcje, czyli WRITER - jest to osoba, która sprzedaje prawo do nabycia lub sprzedaży instrumentu finansowego

• Termin rozliczenia opcji MATIURITY - jest to termin ważności opcji, czyli termin w którym opcja może być rozliczona.

Ze względu na rozliczenie wyróżniamy dwa rodzaje opcji:

Cena rozliczenia - cena, po której można rozliczyć opcje; jest ona gwarantowana przez wystawcę opcji w celu jej rozliczenia:

• Opcje kupna - cena, po której można kupić

• Opcje sprzedaży - cena, po której można sprzedać

Premia - ponieważ opcja jest przywilejem co do przyszłych warunków kupna i sprzedaży, dlatego nabywający musi za ten przywilej zapłacić - jest to cena, którą płaci się za przywilej, który przynosi opcja.

Trzy zasadnicze warianty opcji:

Np. Bank Śląski wystawia opcję na kupno swoich akcji i wystawia cenę:

265 zł./ akcję + 5 zł. premia, tj. przywilej rozliczenia akcji w cenie 265zł./akcję.

• 
  Opcja jest w cenie - cena rozliczenia niższa niż kurs rynkowy, np. 265 zł. w tym wypadku opcja jest w cenie.

• 
  Opcja jest po cenie - kurs 270 zł opcja 265 zł. + 5 zł. premia

• 
  Opcja nie jest w cenie - kurs 250 zł. wystawca 265zł. + 5zł. premia

10. Polityka inwestycyjna przedsiębiorstwa. Projekt inwestycyjny i jego fazy ( przedinwestycyjna, inwestycyjna, operacyjna ).

Polityka inwestycyjna w przedsiębiorstwie jest zespołem wszelkich długookresowych i doraźnych działań mających na celu określenie potrzeb inwestycyjnych oraz dążenie do ich zaspokojenia lub modyfikacji w zależności od zmieniających się warunków otoczenia.

Potrzeby inwestycyjne mogą być zaspakajane w pełnym lub ograniczonym zakresie, gdyż uzależnione to jest od:

• warunków finansowych

• warunków projektowych

• warunków wykonawczych

wyróżnia się dwa etapy polityki inwestycyjnej przedsiębiorstwa:

Zawartość i fazy projektu inwestycyjnego

Proces planowania i wdrożenia projektu inwestycyjnego przebiega w trzech fazach:

• przedinwestycyjna

• inwestycyjna

• operacyjna

11. Metody oceny projektów inwestycyjnych ( okres zwrotu nakładów inwestycyjnych, stopa zwrotu, wartość zaktualizowana netto NPV, wewnętrzna stopa zwrotu IRR

Do oceny projektów inwestycyjnych wykorzystujemy dwie grupy metod:

METODY PROSTE:

1. okres zwrotu - jest to czas niezbędny do odzyskania początkowych nakładów inwestycyjnych z osiąganych nadwyżek finansowych w kolejnych latach realizacji projektu.

Okres zwrotu nakładów oblicza się odejmując od początkowych wydatków kolejne nadwyżki.

Jeżeli nadwyżki finansowe są jednakowe w kolejnych latach, to okres zwrotu oblicza się ze wzoru:

Iο

n = , gdzie n - stopa zwrotu

CF Iο - początkowe nakłady

inwestycyjne

CF - roczna nadwyżka

finansowa

jeżeli nadwyżki zmieniają się w kolejnych latach okres zwrotu „n” jest najmniejszą wartością, dla której spełniona jest następująca nierówność:

Σ CF - Iο ≥ 0 , gdzie Σ CF - suma nadwyżek finansowych

w kolejnych latach

2. stopa zwrotu z inwestycji

jest to stosunek rocznego zysku osiągniętego w trakcie realizacji inwestycji do kapitału służącego finansowaniu początkowych nakładów.

Zn

R = x 100% Io

Stopa zwrotu pozwala w sposób uproszczony ocenić :

• opłacalność pojedynczych projektów - należy porównać stopę zwrot ze stopą graniczną określoną przez inwestora i jeżeli stopa zwrotu przewyższa stopę graniczną projekt należy przyjąć do realizacji;

• albo wybrać najbardziej opłacalny projekt z kilku wariantów - należy wybrać projekt, który charakteryzuje najwyższa stopa zwrotu.

METODY DYSKONTOWE

uwzględniają rozłożenie w czasie przewidywanych wpływów i wydatków inwestycyjnych.

Technika dyskonta pozwala sprowadzić do porównywalności nakłady i efekty realizowane w różnych okresach czasu.

Podstawą metod dyskontowych są przepływy pieniężne netto, które określają różnicę między wpływami a wydatkami z poszczególnych okresów:

NCFt - przepływy pieniężne netto

NCFt = CFt - It

1. Wartość zaktualizowana netto NPV

jest to suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto i oznacza ona bieżącą wartość korzyści z całego okresu życia projektu:

NCFt

NPV = ∑ , gdzie r - stopa dyskontowa określa koszt

( 1+ r )t kapitału

t - liczba okresów (lat)

• jeżeli NPV> 0 projekt określa się jako opłacalny, gdyż wówczas inwestor uzyskuje korzyści finansowe z inwestycji.

• jeżeli NPV< 0 projekt należy odrzucić.

Dodatnia wartość NPV oznacza, że stopa rentowności badanego projektu przewyższa graniczną stopę, czyli stopę dyskontową przyjętą do obliczeń.

3. wewnętrzna stopa zwrotu IRR.

Jest ta taka wartość stopy dyskontowej, dla której bieżąca wartość nakładów inwestycyjnych jest równa bieżącej wartości wpływów uzyskanych z inwestycji a zatem jest to taka stopa dyskontowa, dla której NPV=0:

NCFt NCFt

NPV= ∑ ∑ = 0

( 1+ r )t ( 1 + IRR ) r

• należy porównać IRR ze stopą graniczną określoną przez inwestora.

• inwestycja jest opłacalna, jeżeli IRR nie jest niższa od stopy granicznej.

• wyższa stopa IRR w wielu wariantach decyduje o wyborze najlepszego.

Przybliżoną wartość IRR oblicza się w drodze interpolacji korzystając z następującego wzoru:

NPV x ( r - r )

IRR = r +

NPV + NPV

Gdzie:

NPV - dodatnia wartość NPV bliska 0, obliczona dla stopy dyskontowej - r

NPV - ujemna wartość NPV bliska 0, obliczona dla stopy dyskontowej - r

Różnica pomiędzy stopami r i r - nie powinna być większa niż 1 punkt % - wy.

28

Rynek

r. towarowy i usługowy

r. kapitałowy

r. pracy

r. finansowy

r. rzeczowy

r. papierów wartościowych

r. kredytowo - pieniężny

r. środków pracy

r. nieruchomości

kapitałodawcy

kapitałobiorcy

podaż kapitału:

• oferenci akcji

• oferenci obligacji i innych instrumentów finansowych

• oferenci nieruchomości

popyt kapitału:

• posiadacze oszczędności pieniężnych, którzy starają się je korzystnie ulokować w celu osiągnięcia zysku

Inwestycje rzeczowe

Inwestycje finansowe

polegają na nabywaniu dóbr rzeczowych, tzw. kapitał realny,

• np. budynki, grunty

• albo środki pracy: maszyny, urządzenia

polegają na nabywaniu:

• instrumentów finansowych, które mają charakter niematerialny

Inwestowanie - wyrzeczenie się bieżącej konsumpcji dla przyszłych i niepewnych korzyści.

Rynek finansowy

• weksle

• czeki

• depozyty międzybankowe

• certyfikaty depozytowe

• bony skarbowe i pieniężne

• kredyty krótkoterminowe

• bony /weksle/ komercyjne

• akcje

• obligacje

• certyfikaty inwestycyjne

• kredyty średnio, długoterminowe

• transakcje walutowe

• opcje

• kontrakty forward i futures

• kontrakty wymienne

( SWAP )

pieniężny

kapitałowy

walutowy

instrumentów pochodnych

obejmuje transakcje kupna - sprzedaży zagranicznych środków płatniczych. Miejsca dokonywania transakcji:

• kantory

• oddziały w bankach zajmujące się wymianami i obrotem międzynarod.

obejmuje krótkoterminowe instrumenty finansowe:

• terminie ważności do 1 roku

• i dużej płynności

obejmuje średnio i długoterminowe instrumenty finansowe o:

• terminie ważności dłuższym niż 1 rok, np. akcje

są to instrumenty, których /w Polsce od 1995 r./ zadaniem jest:

• zabezpieczenie ryzyka instrumentów bazowych

• nie występują samodzielnie, a z innymi instrumentami, np. opcje na akcje

Rynek pierwotny

Rynek wtórny

• Obejmuje pierwszą transakcje, w której emitent sprzedaje instrument pierwszemu nabywcy jest to rynek emisji

• Emisja - to sposób nabywania kapitału

• Poprzez wprowadzenie nowych instrumentów finansowych zwiększa się na rynku ich ilość

• Na rynku tym nie występuje emitent

• Jest to wtórny obrót wyemitowanymi papierami wartościowymi

• Inwestorzy wymieniają już wcześniej wyemitowane papiery wartościowe

Rynek wtórny składa się z:

Giełda pap. wartościowych

rynek pozagiełdowy

• Forma rynku formalnego, zinstytucjonowanego;

• rynek regulowany określonymi przepisami

• Rynek wolny, na którym handluje się papierami nie dopuszczonymi do obrotu giełdowego /nie spełniają norm/

r. rynkowe

( cen )

r. otoczenia

r. wydarzeń

Można mierzyć 2 sposobami jako:

• Ryzyko negatywne - to szacunek strat, jakie można ponieść przy inwestowaniu

• Ryzyko neutralne - oznacza dwustronne, zarówno negatywne jak i pozytywne skutki inwestowania, tj. z jednej strony straty a z drugiej zyski.

Def. r. neutralnego oznacza możliwość zrealizowania dochodu różniącego się od dochodu spodziewanego. Mierzenie r. neutralnego to mierzenie odchyleń od r. spodziewanego

Jest najważniejszą charakterystyką instrumentów finansowych. Można go mierzyć 2 sposobami:

• Obliczenie różnicy pomiędzy wartością końcową a początkową inwestycji

• Stopa dochodu:

Wartość koń. - początkowa

X 100

Wartość początkowa

• Stopa dochodu pokazuje ile należy zainwestować ażeby uzyskać określony dochód

( szczególne znaczenie dla instrumentów krótkoterminowych )

• Możliwość zamiany instrumentu finansowego na gotówkę w krótkim okresie czasu po spodziewanej cenie

• Ryzyko płynności przedstawia możliwość sprzedania instrumentu po niższej cenie niż się spodziewamy lub w dłuższym czasie

Dochód

Ryzyko

Płynność

Pierwszeństwa do masy upadłościowej

Prawa do dywidendy

Prawa do głosu na Walnym Zgromadzeniu

Uprzywilejowane

Uprzywilejowanie może dotyczyć:

zwykłe

akcje

Notowana jest każda transakcja i podawana na tablicy kursowej;

• mamy do czynienia z kursem chwili

• w czasie sesji kurs może ulegać zmianie

• ostatnia transakcja - kurs zamknięcia

• i jest on jednocześnie kursem otwarcia - na następny dzień.

Wyznacza się jeden kurs na sesję giełdową.

Sposób wyznaczania kursu:

• przyjmowane są oferty kupna - sprzedaży od inwestorów

• ewidencjonowane są na arkuszu zleceń do określonego terminu np. do godz. 11 -tej:

oferty kupna - cena jak najniższa

oferty sprzedaży - cena jak najwyższa

zlecenia PKD - po kursie dnia

• makler ustala kurs dnia, tak żeby skojarzyć jak najwięcej ofert kupna i sprzedaży

Notowania ciągłe

Kurs jednolity

UCZESTNICY giełdy:

główni uczestnicy:

• pośrednicy ( maklerzy )

• samodzielni uczestnicy

pozostali:

• przedstawiciele spółek

• „goście” giełdy - osoby, które znajdują się na giełdzie bez prawa dokonania transakcji

ORGANY GIEŁDY:

• izba rozrachunkowa (księgowość) - rozlicza dokonane transakcje

• depozyt - (uczestnicy giełdy mają konta depozytowe) składnica pap. wart. biorących udział w giełdzie

• komisja ds. dopuszczeń - w Polsce nazywa się Kom. Pap. Wart.- bada wiarygodność prawną i finansową instrumentów finansowych i podejmuje decyzję o dopuszczeniu ich do notowań giełdowych

ZARZĄD:

• grupa osób wyłanianych na podstawie regulaminu

• organizuje sesje

• czuwa nad porządkiem sesji

• czuwa nad respektowaniem regulaminu

• system notowań

• często jest zatwierdzany przez ministra finansów

REGULAMIN :

• Wybór zarządu

• Wybór maklerów

Jest to rynek emisji; wypuszczanie nowych instrumentów finansowych na rynek finansowy.

Poszukiwanie kapitału; forma finansowania przedsiębiorstwa; emitent potrzebuje kapitału, dlatego sprzedaje swoje walory

Emisja

Własna

(np. banki )

Obca

Oferta publiczna

Sprzedaż z wolnej ręki

Emisja na warunkach umowy komisowej

Emisja z gwarantem

Emisja polegająca na tym, że pośrednik nabywa papier na własne ryzyko, a następnie odsprzedaje

Emisja własna

Emisja obca

tj. taka, która jest dokonywana przez pośrednika dla emitenta, np. bank inwestycyjny, domy maklerskie.

FORMY:

• e. na warunkach umowy komisowej

pośrednik pełni rolę komisanta; sprzedaje w swojej sieci sprzedaży biur; ryzyko ponosi emitent; pośrednik otrzymuje określoną marżę; jeżeli nie sprzeda - oddaje emitentowi

• emisja z gwarantem

ryzyko ponosi gwarant,

• emisja polegająca na tym, że pośrednik nabywa papier od emitenta na własne ryzyko, a następnie odsprzedaje.

np. banki.

FORMY:

• oferta publiczna

skierowana do całego społeczeństwa; emitent w ogłoszeniu przedstawia warunki emisji, opracowuje prospekt emisyjny - którego zadaniem jest poinformować potencjalnych nabywców o kondycji finansowej emitenta. Prospekty emisyjne akcji wymagają bardziej szczegółowych informacji niż prospekty obligacji.

• sprzedaż z wolnej ręki

FUNKCJE giełdy

Transformacyjna ( rozdzielnia kapitału ) - polega na tym, że dzięki transakcjom giełdowym kapitał bardzo szybko dociera do podmiotów gospodarczym; giełda gwarantuje natychmiastową płynność kapitału ( jego zamianę na gotówkę ).

Informacyjna ( barometr finansowy ) - giełda poprzez system notowań informuje inwestorów o kondycji finansowej podmiotów gospodarczych.

INSTRUMENT FINANSOWY - kontrakt między stronami / do niedawna używano tylko pojęcia: papiery wartościowe / regulujący zależność finansową

Instrumenty terminowe

Instrumenty własnościowe

Instrumenty wierzycielskie

Zależność finansowa polega na określeniu przyszłych przepływów pieniężnych, np. opcje, kontrakty terminowe

Zależność finansowa polega na przekazywaniu tytułów własności, np. akcje, udziały

Zależność finansowa polega na udzieleniu kredytu, np. obligacje, kredyty

Instrument finansowy - jest pojęciem szerszym

Papier wartościowy -jest szczególnym przypadkiem instrumentu finansowego, który jest zabezpieczony aktywami emitenta

r. niedotrzymania warunków

• wynika z faktu, że każdy instrument finansowy jest umową, w związku z tym można się liczyć z niedotrzymaniem umowy, np. umowy o kredyt

• wynika z ryzyka kształtowania się stóp %, z kursów walut, akcji, obligacji

• są to tzw. ceny finansowe, które wpływają na r. rynkowe

• nie wynika z samego r. finansowego a z otoczenia, np. prawnego, politycznego, tj. zmiany rządu, przepisów celnych i innych; wojny

• jest związane z konkretną spółką /emitentem/, np. z pewnymi nieoczekiwanymi zmianami w spółce: zmiana zarządu, groźba upadłości

płynność - możliwość zamiany instrumentu finansowego na gotówkę w krótkim okresie czasu po spodziewanej cenie;

ryzyko płynności - przedstawia możliwość sprzedania instrumentu po niżej cenie niż się spodziewamy lub w dłuższym okresie czasu

Prawa poboru

Prawo do głosu

Posiadacze akcji jako wspólnicy mają prawo do podejmowania decyzji w sprawach spółki. Przejawia się ono jako głosowanie na Wal. Zgr. Akcjonariuszy

a. zwykła - 1 głos na W.Z.

a. uprzywil. - 2 głosy wg nowego kodeksu; stary - 5 głosów.

• Decyzje na W.Z. - większość głosów

• Kontrolny pakiet akcji - to ilość, która pozwala przegłosować decyzje na W.Z. (51%)

Prawo do dywidendy

Posiadacze a. uprzywil. pod względem dochodu otrzymują dywidendę specjalną - jest to dodatkowa forma dochodu, zazwyczaj w formie stałego %.

a. zwykła - dywidenda zwykła

na W.Z. dokonuje się obliczenia zysku - zysk zatrzymany do dyspozycji spółki;

II część zysku - na dywidendy;

a. uprzywil. co do dywidendy - otrzymują d. dodatkową w stałej wielkości, np. 5%;

d. specjalna - finansowana w przyszłych okresach czasu.

P. pierwszeństwa do masy upadłościowej

( w Polsce nie ma dużego znaczenia)

Posiadacze a.u. mają pierwszeństwo do masy upad. przed posiadaczami a.z

Upadłość: - wierzyciele na wniosek których sąd przeprowadza upadłość

- akcjonariusze: a.u. pierwszeństwo; a.z. w drugiej kolejności

Prawo poboru

Są to prawa akcjonariuszy do pierwszeństwa w nabyciu nowo emitowanych instr. finansowe przez spółkę, np. przy podwyższaniu kapitału i nowo emitowanych akcjach;

• są często stosowaną formą przez spółki w Polsce

O rodzaju uprzywilejowania decyduje się przy emisji akcji na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy

wskaźniki finansowe

Wskaźniki giełdowe

zysk netto na akcję

wsk cena do zysku - C/Z;

P/E oznaczenie międzynar.

stopa dywidendy

wsk pokrycia dywidendy zyskiem

Zdolność firmy do obsługi zadłużenia

rentowność

płynność finansowa

inne indywidualne wsk przedstawiające sytuację finansową firmy.

analiza wskaźnikowa

analiza sytuacyjna

Analiza sektorowa

Analiza fundamentalna

Obligacje skarbowe

Obligacje komunalne

Obligacje przedsiębiorstw

• emitentem jest państwo

• wielkość emisji tych obligacji uzależniona jest od konieczności finansowania deficytu budżetowego

• emitent - jednostki samorządu terytorialnego:

• gminy, miasta, powiaty

• emisja - w celu pozyskania środków na finansowanie inwestycji komunalnych, np. budownictwo mieszkaniowe, oczyszczalnie ścieków

• emitent - przedsiębiorstwa (spółki)

• czasami używa się sformułowania: obligacje prywatne

• nie są popularne, gdyż przedsiębiorstwa wolą zaciągać kredyty

• są najbardziej ryzykowne - przedsięb. może ogłosić upadłość - ta forma ryzyka nie występuje w dwóch pozostałych rodzajach o.

Obligacje zabezpieczające

Są to obligacje, które posiadają gwaranta - poręcza za zobowiązania finansowe emitenta; gwarancje - banki, państwo;

Obligacje gwarantowane przez państwo - obligacje pupilarne (nasz rząd daje bardzo rzadko gwarancje - Towarzystwo Budowy Autostrady Wielkopolskiej - otrzymali gwarancje państwowe )

Obligacje zamienne

Są to obligacje, które są zamieniane na inne instrumenty finansowe, np. akcje ( pierwsza i druga emisja polskich obligacji - były to obligacje zamienne, można było zamienić na akcje - „chcesz mieć akcje - kup obligacje” - slogan reklamowy )

obligacje

Krótkoterminowe

( wg Grzegorczyka do 5 lat )

Średnioterminowe

( wg Grzegorczyka od 5 - 10 lat )

Długoterminowe

( wg Grzegorczyka - powyżej 10 lat )

Obligacje krajowe ( wewnętrzne )

Obligacje międzynarodowe

Nominowane są w pieniądzu krajowym i są ważne na rynku wewnętrznym

Nominowane są w pieniądzu światowym ( dolar, euro ) i są ważne na wszystkich giełdach światowych, tj. finansowych rynkach międzynarodowych.

obligacje o podstawie odsetkowej

obligacje o podstawie dyskontowej

Tradycyjne - emitent płaci % odsetek od wartości nominalnej obligacji.

Emitent ponosi większe koszty obsługi, niż w przypadku obligacji o podstawie dyskontowej - koszty ewidencji, naliczania odsetek.

Nie ma odsetek, emitent zwraca jedynie wartość nominalną obligacji w terminie przymusowego wykupu. Korzyści z tytułu odsetek są rekompensowane poprzez sprzedaż obligacji z dyskontem, czyli z premią poniżej wartości nominalnej.

Obligacje te zdobywają rynek, gdyż są tańsze w obsłudze, emitent ma mniejsze koszty.

otwarte

Zamknięte

• przyjmują bez ograniczeń nowe udziały i zapewniają pełną płynność

• jednostki uczestnictwa nie są zbywalne w stosunku do osób trzecich

• płynność gwarantuje sam fundusz

• ceny jednostki uczestnictwa wyznacza zarząd i podaje ją do publicznej wiadomości

• udziały przyjmowane są jednorazowo i zmieniają się później rzadko i skokowo

• jednostkami funduszu można handlować w obrocie giełdowym i pozagiełdowym ( rynek wtórny)

• ceny jednostki uczestnictwa wyznacza rynek wtórny w zależności od rentowności funduszu.

Kontrakty terminowe

opcje

Rynek instrumentów pochodnych

Są to umowy dot. dostarczenia w określonym czasie po określonej cenie pewnej ilości instrumentów finansowych.

W kontrakcie ter. używa się następujących określeń:

• Pozycja krótka - jest to pozycja wystawiającego kontrakt (sprzedawcy)

• Pozycja długa - jest to pozycja nabywcy kontraktu

Są to dokumenty stwierdzające prawo do zakupu lub sprzedaży instrumentu finansowego. Wyróżnia się dwa podstawowe typy opcji:

• Opcja kupna - prawo do kupna instrumentu finansowego

• Opcja sprzedaży - prawo do sprzedaży instrumentu finansowego

Kontrakt terminowy

• Obowiązuje dwie strony

Opcja

• Przywilej - prawo, z którego można , ale nie koniecznie trzeba skorzystać

Kontrakty terminowe

typu futures

typu forward

• odbywają się na giełdzie,

• są rozstrzygane przez giełdę

• są mniej ryzykowne, gdyż uczestnicy muszą wnieść depozyty zabezpieczające

• mają charakter transakcji standardowych

• są umową indywidualną między stronami

• mają charakter niestandardowy

• są bardziej ryzykowne

• odbywają się poza giełdą

• roszczenia z tytułu należności rozstrzygają sądy

OPCJE

Cha! cha! cha!

Zamiast uczyć się marketingu zajmuje się opcjami- chciałbym mieć opcje na zdanie egzaminu z marketingu....

Maj, czerwiec, żywiec...

amerykańskie

europejskie

Opcja amerykańska jest ważna i może być rozliczana w dowolnym terminie od daty nabycia opcji do daty jej rozliczenia

Opcja europejska jest ważna i może być rozliczona tylko w dniu, w którym kończy się termin ważności opcji.

Opcja jest w cenie - kiedy opłaca się ją rozliczyć

Opcja jest po cenie - kiedy cena rozliczenia jest równa cenie rynkowej instrumentu

Opcja nie jest w cenie - kiedy nie opłaca się jej rozliczyć

Zmieniające się warunki otoczenia

Potrzeby inwestycyjne

określenie

zaspokojenie

modyfikacja

Zespół wszelkich działań:

• Długookresowe

• doraźne

Polityka inwestycyjna

Formułowanie polityki

Realizacja i modyfikacja polityki inwestycyjnej

• określanie i rangowanie potrzeb inwestycyjnych

• rozpoznanie potencjalnych potrzeb inwestycyjnych

• negocjowanie i pozyskiwanie zasobów finansowych, rzeczowych i wykonawczych

• określenie polityki inwestycyjnej i jej wariantów

• opracowanie konkretnych wersji projektu inwestycyjnego

• podjęcie decyzji inwestycyjnych

• realizacja inwestycji

• opracowanie kolejnych wersji strategii inwestycyjnej w przypadku zmian w otoczeniu

metody proste

metody dyskontowe

• okres zwrotu nakładów

• stopa zwrotu

• wartość zaktualizowana netto

• wewnętrzna stopa zwrotu

Inwestycja - wyrzeczenie się bieżącej konsumpcji dla przyszłych i niepewnych korzyści.

inwestycje

finansowe

rzeczowe

niematerialne

Inwestycje niematerialne

Wydatki na badania i rozwój

Wydatki na reklamę

Wydatki na kształcenie zawodowe pracowników

Świadczenia socjalne

założycielskie

Zastępcze

( odtworzeniowe )

Są to inwestycje, w wyniku których powstaje nowe przedsiębiorstwo.

Polegają na wymianie zużytych składników majątku przedsiębiorstwa. Odtworzenie może być spowodowane zużyciem fizycznym lub moralnym - (spowodowane postępem technicznym) środków trwałych

Inwestycje przedsiębiorstw

Inwestycje wspólne

( przedsiębiorstwa i inne jednostki gospodarcze )

Inwestycje lokalne

( samorząd i inne władze lokalne )

Odtworzeniowo - modernizacyjne

nowe

Podstawowe

( np. budowa hali produkcyjnej )

Współzależne

( towarzyszące lub pośrednie, np. budowa biurowców, dróg dojazdowych)

Produkcyjne

Nieprodukcyjne

Realizowane systemem gospodarczym

Realizowane systemem zleconym

Finansowane ze środków własnych

Finansowane ze środków obcych

Finansowane ze środków własnych i obcych

• Finansowania zewnętrznego własnego - kapitał własny jest to pierwotny wkład właściciela lub kapitał zakładowy tworzony z wkładów współwłaścicieli, np. z emisji akcji

• Finansowania zewnętrznego obcego - to kredyty, pożyczki oraz inne źródła pozyskania obcego kapitału.

• zysk

• amortyzacja

• spieniężanie majątku trwałego lub obrotowego

---