Pytania/ Koncepcje |
Koncepcja Klasycystyczna II poł. XVIII |
Koncepcja Pozytywistyczna II poł. XIX w. |
Konserwatyzm |
Teoria Napięć Społ. 40-60l. XX w. |
Nowa Teoria Dewiacji 70-90 l. |
A Jaki w tej koncepcji jest przyjęty nurt spojrzenia na naturę ludzką? |
|
wizja- traktuje się jednostki jak gdyby był to organizm biologiczny
|
- podobnie jak w klasycyzmie zwraca uwagę na podwójną naturę - biologiczną i społeczną - Homo duplex - instynktowna natura przeciwstawiona naturze społecznej i obie te natury są w napięciu, w człowieku ścierają się 2 siły- człowiek amebą - Rozum- wygra ta natura społeczna , po przez pewne działania, manifestacje w człowiek wygra ta natura społeczna - konflikt jest Trwały - nie można go rozstrzygnąć , jesteśmy ciągle w sytuacji pokusy - człowieka nie można pozostawić , trzeba go stale motywować , mobilizować - nigdy nie mamy pewności czy człowiek nie ma już skłonności łamania norm, dlatego musi być stale stabilizowana, uspołeczniona trzeba mu pomagać - skłonność do dewiacji w każdym z nas - człowiek ma wybór- odwołanie się do odpowiedzialności - to on kontroluje swoje zachowania - zdolność wyrzeczeń na rzecz społeczeństwa - jednostka powinna być skłonna do ofiar na rzecz społeczeństwa, nie może go traktować instrumentalnie , musimy część swobody, korzyści , zysków oddać - liberałowie ale państwo i społeczeństwo nie ingeruje natomiast konserwatyści - żyjemy w grupie - zdolność do wyrzeczeń , samodyscyplina uległość wobec władzy, myślę przez pryzmat społeczny |
Koncepcja JAŹNI- Absolutnie rewolucyjna, usuwa z obszaru zainteresowania socjologa te rozważania i prospołecznej roli człowieka, nie kwestionuje instynktów, ale…, Na ile człowiek jest taki jaki jest bo dziedziczy pewne zachowania a na ile jest modelowany przez otoczenie w którym dorasta, nie bada się wewnętrznego konfliktu, zakłada się że jednostka jest zaopatrzona w JAŹNIE SPOŁECZNĄ Zakłada się że natura ludzka nie jest dana a kreowana przez społeczeństwo w którym jednostka żyje Socjologowie nie są zainteresowani studiami i badaniem rezultatów tych badań wewn. Konfliktu. Zmiana perspektywy jaźni jest produktem porządku społecznego, kultury jest jej konsekwencją JAŹŃ - ten aspekt osobowości człowieka, który składa się koncepcja jednostki odnośnie jej samej. Sposób w jaki człowiek postrzega sam siebie, pojmuje siebie. Ten sposób jej rezultatem doświadczeń jednostki w kontaktach z innymi ludźmi, jest rezultatem sposobów w jaki inni oddziaływają na człowieka i wrażenia w jakie wywołują w nich wyobrażenia ich samych JAŹŃ ODZWIERCIEDLONA na jego podstawie człowiek kształtuje wyobrażenia na swój temat JAŹŃ rozwija się w okresie socjalizacji i poprzez społeczne interakcje z innymi ludźmi człowiek nie przychodzi na świat z koncepcja samego siebie KIM JESTEM? JAKI JESTEM? - podstawowe pytania na które sobie odpowiadają JAŹŃ jest strukturą lub procesem wg socjologów JAŹŃ LUDZKA- dynamiczna zmienna . uwaga skupia się na całości społeczeństwa i patrzy przez pryzmat społeczeństwa , podejście deterministyczne , ale będziemy patrzeć na ludzi podejmujących decyzję w danej strukturze Ludzkie sytuacje jako sytuacje wyboru Zdeterminowani społecznie CZŁOWIEK - jednostka ludzka jako jednostka obdarzona jaźnią społeczną , ukształtowanie spojrzenia na własny temat , wpojone kulturowe cele , wdrożony wachlarz właściwych środków, możliwości osiągania tych celów (ramy społeczne) |
Koncepcja natury ludzkiej - przeciwna do dotychczasowej ; człowiek jest obdarzony jaźnią; człowiek jest wolny!- autonomia jednostki ; kreatywność człowieka; jednostka jest właściwie nieograniczona do robienia wszystkiego ludzie tworzą znaczenia; są kreatorami ; w tym świecie mnożą interpretacje; człowiek kreuje znaczenia w świecie nadając pewnym obiektom; zachowanie ludzkie musi mieć znaczenie - jest twórczy i odtwórczy ; realność znaczeń - ona nie jest dana tyko konstruowana wspólnie, społecznie; racjonalność nie jest obiektywna czy absolutna- jest dana w danej kulturze- sposoby bycia; czucia; osądzania zależnie od danej kultury. Ludzka natura jest trwała - ludzie ciągle konstruują swój świat - ciągle wytwarzamy nowe idee; człowiek jest zdolny do przekształcania świata; świata społecznych znaczeń; ludzie konstruują swój własny świat / człowiek relatywizujący - człowiek jako konstruktor , jako odczytujący znaczenia DETERMINIZM; człowiek jako twórca struktur - szuka drogi pośredniej N.T. Dewiacji- ludzie kreują się w strukturze społ.- kontrola społeczna- utrzymać wizję porządku społecznego; NOWA TEORIA DEWIACJI - HERBERT BLUMER- uniwersytet w Chicago - szkoła chicagowska - przedst.: Mead / jaźń odzwierciedlona- Hocley / z jednej srtony amerykańska skoła interakcjonizmu Chicago a uniwersytet Yale'a spór: jaźń - proces czy struktura ? nowa teoria dewiacji odwołuje się do podstaw - co jest wynikiem, nie tylko perspektywa mikro ale i makro - spojrzenie oddalone - co się dzieje z człowiekiem gdy spotyka się z 2 człowiekiem - Mead- miał się za behawiorystę społecznego jest w opozycji do Skinnera Behawioryzm społeczny - interakcjonizm - 2 przeciwstawne koncepcje człowieka Zachowanie jako reakcja na bodziec Człowiek stoi wobec świata któremu nadaje znaczenie RYSUNEK ZESZYT M: Człowiek jest kreatywny, w wizji bodźców człowiek jest bierny zarówno jeśli chodzi o reakcje jak i wybór bodźca . to badacz wskazuje bodziec nie człowiek RYSUNEK- ZESZYT JA decyduje o podmiocie działania, ustosunkowaniu się do przedmiotu - INTERPRETACJA , zachowujemy się jakoś wobec niego , przypisujemy znaczenie i definiujemy Człowiek uczestnicząc w reakcjach z innymi : Czynność jest czymś konstruowanym działanie wyzwalanym Interakcja społeczna - wzajemne i interpretowanie i definiowanie JAŹŃ - powstaje w interakcjach z innymi ludźmi, wytwarza się w społeczeństwie, człowiek musi zinterpretować działania innych , przedmiotem wszystko czemu człowiek nadaje znaczenie - baśnie, sny- wszystkie wytwory ; jaźń- procesem; człowiek- nieprzewidywalny; MY jako podmioty działań na innych i jako przedmioty działań innych CZYNNOŚĆ- działanie ludzkie kształtowane w procesie oddziaływania na siebie ; działanie- zmaganie ze światem ; nie jesteśmy w stanie przewidzieć jak każdy zinterpretuje daną sytuację, jak postąpi- czynność samoukierunkowująca; DZIAŁANIA POŁĄCZONE- wspólna płaszczyzna KONCEPCJE UZNANIA SPOŁECZNEGO - chce się na tą koncepcję patrzeć z perspektywy bodźców - reakcje społeczne które tworzy działanie dewiacyjne(błąd), powinno patrzeć się z koncepcji Meada |
B Jaki obrazuje się tu porządek społeczny, dla którego przestępstwo, dewiacja, stanowią próbę odstępstwa , zburzenia, zniesienia |
Państwo stróż, równość statusów
|
|
Konserwatyści przeciwni myśleniu o społeczeństwu jako …………. Jest ono następstwem zdarzeń historycznych, rozwiązań, które do dziś funkcjonują , okazały się najbardziej użyteczne i to one są nadal stosowane, broni się status quo , tradycyjnego porządku , ewolucja instytucji politycznych przebiega poza człowiekiem , jego rozumem, zarzucają klasycystom , ze ich wiara w postęp racjonalności ; konserwatyzm jest zachowawczy , pielęgnuje instytucje wychowawcze , przestrzega reguł i pewnych wzorów . Jak utrzymuje się porządek społeczny-w klasycyzmie nadzór porządku poprzez sprawiedliwość - czynnik Konserwatyści uważają że założenie to jest fałszywe- że jeśli jest porządek to jest sprawiedliwość, zgubna jest bezstronność , nieefektywna w stosunku do porządku społecznego , ponieważ porządek musimy ustalić potem zadbać o sprawiedliwość , co sprawi , ze jest ład i porządek ?- klasycy przymus i zniewolenie zminimalizowane , wedle konserwatystów to jest próba idealizacji rzeczywistości - według nich ten porządek trzeba doprowadzić siłą i zniewoleniem , inne rozwiązania są idealistyczne , przymus nieuchronny - trwałe instytucje do których jednostki będą przystosowywane a jednocześnie przez manifestacje siły będą wspierać porządek społeczny, dokonywać właściwych wyborów, ci którzy zagrażają sprawiedliwości |
Porządek społeczny jest ….. poprzez socjalizację pewnych wartości systemu społ. Potrzebuje być w stanie równowagi , aby rys społ. dobrze funkcjonować Merton - badanie funkcjonalnych elementów. SLEMENTY DYSFUNKCJONALNE :
DEWIACJA - te same środki - ….stabilizując się porządek społeczny. Do momentu gdy przewagą będą typy konformistyczne , społeczeństwo będzie trwało, system się utrzyma . Transformacja systemowa- wczoraj buntownik dziś konformista
- między sferą społeczną a kulturalną: wykształcenie, pieniądze, władza - naciski i presja na zdobywanie określonych celów Cele: kultura-> środki: struktura, możliwości, hierarchia - możliwości strukturalnie uwarunkowane - społeczeństwo amerykańskie- klasa średnia- kultura Subkultura- kontrkultura- podkultura- osiąganie celów ale kulturowych alternatywnych; podważa cele kulturowe; w opozycji do kultury determinującej - podkultura przestępcza: nie podważa, celów kulturowych tylko środki ich osiągania - inną drogą ale tam gdzie inni >>>>> tabela- zeszyt<<< Nowak: ludzie wybierają optymalne cele pod uwagę - które możliwe są dla nich do zrealizowania Bunt- transformacja |
- wizja porządku - nieciągłość - pluralizm społeczeństwa - jednostki żyją w świecie zachodzących na siebie przenikających się wzajemnie gett/ enklaw normatywnych - odrzuca się myślenie o społeczeństwie jako homogenicznym - jednostki nie muszą być tożsame; koncepcje różnorodności wartości w społeczeństwie - konsensus jest mistyfikacją- nie m zgody w społeczeństwie, zgoda wymuszona, sztuczna, konsensusu iluzją normalną przy władzy - Power full- władza narzucania znaczeń - Jest jakieś miłowanie dysponentów władzy w narzucaniu wartości całemu społeczeństwu - próby narzucenia swojej wersji - w tej teorii narzucania - 2 sposoby realizacji: 1. osiągane poprzez kontrolę ideologiczną - różne aparaty- media, środki prawne , edukacja 2. kontrola i skierowanie aparatu represji , przymusowe środki represji - policja, wymiar sprawiedliwości - ta iluzja ma szczególną naturę (propaganda totalitarna) 1. podtrzymuje się wyobrażenie o powszechnej zgodzie - konsensualna wersja społeczeństwa a nie różnorodność wartości 2. zataja się że jest narzucony - sztucznie- że to naturalny rozwój - to co było nie oznacza że nie wróci- - naturalny twór- porządek- system wartości - ci którzy tego nie robią, uznają są nienaturalni - to co jest nierzeczywistym konstruktem przedstawia de facto się jako rzeczywisty- jako pewna egzystencja poza ludzką kreacją (fałsz!) - system wartości którzy jedni wybrali i rozpowszechniają go - idee praw człowieka - rozpowszechnione na wszystkie kultury ale np. system wartości nazistów, lansowane tezy nie są chyba czymś naturalnym - jest to konstrukt ludzki - szczególna rola instrumentów kontroli społecznej
|
C Definicja Przestępstwa i Dewiacji - zjawisko zdecydowanie o charakterze społecznym czy prawnym? |
|
|
Przestępstwami i dewiacją są działania (odstępstwa od normy) to te działania , które zagrażają porządkowi społecznemu , które są powinny być kryminalizowane - klasycy- najmniej kryminalizować, ograniczać człowieka jak najmniej - konserwatyści - naruszenie moralności jest bardzo niebezpieczne , naruszenie porządku moralnego , moralność podlega pewnej regulacji np. całkowita prohibicja pornografii
|
NIE WIEM JAKIM SPOSOBEM ALE NIMAM |
- koncepcja leebelingu - od słowa nalepka/ etykietowac/ stygmat/ - teoria naznaczania społecznego. Społeczeństwo to nie monolityczny system tylko spektrum pluralistyczne, rozmaite, różnorodne wartości. Analityczna definicja dewiacji - zachowanie niezgodne z obowiązującymi normami społecznymi. Potrzebne są 2 czynności : nie tylko musi uznać ze to działanie jest niewłaściwe i naznaczyć je jako dewiacyjne - ludzie działają kreatywnie- nieustannie wyznaczają kreują swój świat wartości Pluralistyczny porządek społeczny narzucają jedne drugim grupom swoje wartości i narzucają etykietę tych którzy naruszają ich wartości , naznaczają zachowania tych którzy naruszają ich reguły Efekt- ludzie egzystencjalnie wolni, wymyślają i nadają nowe znaczenie wartościom eksperymentując z zachowaniem są naznaczani przez tych którzy mają władzę. Etykietę oszołomów, dewiantów/ relatywizacja Durkheima - posunięto się dalej Społeczeństwo - ludzie mają różne wartości , próbują je realizować, ryzykują naznaczeniem, konsekwencją - prace historyków- rewidowanie przeszłości - czarownice - kobiety z wiedzą - niebezpieczne bo ograniczały siłę roboczą- kontrola urodzeń II połowa XIV czarna śmierć - zabrakło ludzi do pracy- zmiana ustawodawstwa , zakaz włóczęgostwa, zakaz żebrania, kuglarstwa, aktorstwa - rule breaker - zamiast dewiant
|
D Jaki jest zasięg i rozprzestrzenienie dewiacji w społeczeństwie? |
|
|
Dewiacja i przestępstwo będą się rozprzestrzeniać w społeczeństwie ale są grupy społeczne bardziej narażone, im niżej warstwa społeczna tym większa przestępczość Konserwatyści - te grupy są bardziej narażone na pokusy , trzeba ich kontrolować niż ludzie bogaci, którzy działają wedle zasad |
|
- teoretycy podkreślają wachlarz zachowań dewiacyjnych- różnorodność, wszechobecność - etykieta jest potencjalna - wszyscy jesteśmy narażeni - efekt stronniczego działania instytucji - statystyki - obraz im niżej w strukturze społecznej tym więcej dewiacji- będą interpretowane przez naznaczanie społeczne- one są prawdziwe o ile rekonstruują obraz kontroli społecznej- policji - kategorie mieszają się ze sobą - małżeństwo i prostytucja/ gwałt i normalne współżycie seksualne/ rozbój i manipulacje podatkowe/ przemoc na ulicy i przemoc aparatury w fabrykach / wandalizm - graffiti i wandalizm urbanizacyjny - most - różnice między dewiacją a konformizmem jest oczywista Dopatruje się dewiacji pod pozorami Konformizm za…..dewiacja, uwikłany i przenika się - dewiant narusza reguły/ świętoszkowaty konformizm - krytyka instytucji jako tych które de facto nie miały by nic do zarzucenia sobie - stronniczy system- instytucje kontroli społecznej- policja, wymiar sprawiedliwości, dyskryminacja przestępstw klas niższych jednoczesna ignorancja przestępstw klas wyższych - nie tyle biedni popełniają więcej przestępstw ale są bezbronni wobec etykiet
|
E Geneza, przyczyny przestępstwa, dewiacji |
Powody przestępczości:
|
DEZORGANIZACJA SPOŁECZNA- gwałtowne procesy społeczne, destabilizacja upadek trwałych wartości , totalne zagubienie jednostki- studia na samobójstwami - Durkheim - wyalienowanie człowieka, brak więzi, zachowania melancholijne Każdy z tych 3 poziomów determinuje dewiacje społeczną . w niektórych środowiskach - kumulowanie tych czynników ; dziedziczenie Pozytywizm- tematem głównym analizy uwarunkowanie czynu Dewiacja odbiciem tych uwarunkowań , działanie pozbawione znaczenia, nieracjonalnych …..; prosocjalnych impulsów; człowieka ma jakąś potrzebę biologiczną , ktoś nie postępuje konwencjonalnie czyli nie płaci a bierze to czym się chce najeść Dewiant łamiący normy w swojej kulturze społeczności, dewiantem pacyfista w czasie wojny , agresor w czasach pokoju |
Przyczyny dewiacji leżą w skłonności do indywidualnego zaspokajania dążeń jednostki. Ta skłonność wynika z naszej natury. Waga procesów socjalizacji ; niechęć jednostek do samodyscypliny i słaba lojalność to wtedy możemy zobaczyć że więzy społeczne są słabe - słabość integracji społecznej. Skłonność do dewiacji ulokowana w jednostce Woluntaryzm- jednostka jako ta która wybiera dewiację , na niekorzyść natury społecznej |
Popychanie w stronę dewiacji- młodzi dilerzy utrzymujący rodziny w rejonach wysokiego bezrobocia-
Problem dewiacji klas średnich- białe kołnierzyki |
- dlaczego sprawca to zrobił - dotychczasowe podejście , zastanawiamy się nad motywacją Dewiant/ sprawca- norma dlaczego? Słaba socjalizacja? Słabe karanie? Szuka się napięć w jednostce albo w strukturze społecznej - nie ma powodów i to fałszywe założenie, że człowiek posiada impuls by coś zrobić , raczej przyjmuje się że ludzie zachowują się w rozmaicie, ale efekty ich czynności mogą spotkać się z krytyką otoczenia - koncentruje się na REAKCJI SPOŁECZNEJ na zachowanie jednostki . geneza dewiacji nie jestważna a sposób w jaki kontroluje się dewiację - 1970- reakcje społ. Totalnego Status dewiacyjny Pan dester- pewne dewiacyjne aspekty ….. są wytworem jego pewne cechy dewiacyjne z tła innych cech, równie widocznych - proces samospełniający się - podtrzymywanie stereotypowej roli dewianta , etykiety - lot nad kukułczym gniazdem- złodziej ma siedzieć w kasie i wypłacać ludziom pieniądze ?? nie ma mowy!!
|
F Polityka- karać czy nie, inna alternatywa |
|
- segregacja i skale nieprawidłowości poprowadzić na nowo- resocjalizacja
Dewiant jest determinowany FUNKCJA RESOCJALIZACYJNA |
Taką politykę zastosować która sprzyja takiej regulacji zachowań ludzkich, która by zabezpieczała - środki represyjne, przymusu, trzeba chronić społeczeństwo przed burzycielami Pozytywiści wolą się nie odwoływać do rozwiązań siłowych Dla konserwatystów inne środki przymusu Pragmatyczne użyteczne podejście Utrzymanie porządku wymaga zastosowania koncepcji tzw podwójnego śladu- osoba oskarżona przez przestępstwo- osądzany ściśle do czynu jaki popełnia; odchodzą od bezstronności - urzędnik niebezpieczniejszy od obywatela ; rozpoznanie sprawcy czynu- kto ?; gwarantem zaostrzenie kary. Rola prewencyjna prawa- kary- bardzo ważna i zdecydowanie karać; konserwatyści zwracają uwagę na osobę sprawcy- kim jest Konserwatyzm rodzi problemy, że jeśli połączone są koncepcje człowieka słabego, nie będzie się dostrzegało uwarunkowań dewiacji w społeczeństwie, nie wynika dewiacja tylko z indywidualnego braku wartości ; krytyka za zbyt duże przyzwolenie środków siłowych ; wg. konserwatystów ludzie nie są równi bo są różni |
Polityka społeczna- reforma struktury społecznej; likwidacja blokady w dostępie do środków prawomocnych - mechanizmy przeciwdziałające- silna presja na osiągnięcie sukcesu, silne ambicje przy blokadach struktur. - likwidować napięcie; przykłady: system stypendialny w rejonach wysokiego bezrobocia - byłe PGR-y , gdzie bezrobocie jest już dziedziczone Egalitaryzm możliwości: wyrównanie szans do norm strukturalnych Karanie ludzi za nonkonformistyczne typy - nie możemy karać - NAPIĘCIE- ludzie poprzez nie popychane Pomoc jednostce - uczenie ludzi pewnych umiejętności, przekwalifikowanie; kursy; warsztaty; zwiększać możliwości; dać człowiekowi wędkę Podkulturowe rozwiązanie - indywidualne typy przystosowania - ludzie rozpoznają się w podobnej sytuacji, która w podobny sposób ogranicza np. podkultura więzienna - podkultura- sposobem życia - aby tych wzorów nie było to są rozwiązania do pewnego stopnia na krótką metę
|
1 zachowanie dewiacyjne nie może decydować o całokształcie zachowań danego człowieka- nie można prowadzić do wykluczania tych osób ze społeczeństwa, pozbawiać je szansy, raz naznaczone społecznie nie mogą być ofiarą tego naznaczenia w pełnieniu ról społecznych |
A. woluntaryzm - determinizm
Versus
- czy człowiek kontroluje swoje zachowanie- woluntar
- czy człowiek jest nakłaniany do pewnych zachowań- determinizm
- czy człowiek jest racjonalny czy bezrozumny- działania środowiska
- gdzie leżą źródła dewiacji - w człowieku czy poza nim
B. Porządek oparty na zgodzie (consensus)- zgoda większości
Consensus- przymus
Versus
Porządek wymuszony przymusem
Przymus może być w sferze symboli, nie musi być spektakularny
D. zasięg- czy zjawisko powszechne czy marginalne w społeczeństwie
- czy duże czy niewielkie natężenie
Np. jakie jest ryzyko trafienia do więzienie : klasa/ płeć/ rasa
BK BM - ryzyko w klasie niższej
~BK ~BM - ryzyko wśród mężczyzn
- w przedziale wiekowym 20-24 l. (16 krotnie w porównaniu z 60l)
BK 1
~BK
BM
~BM 28
E. Skupić się na czynnikach indywidualnych (impuls do dewiacji pierwotnie ulokowanej w jednostce, osobowości, sile rozumowania)
I pozaindywidualnych (produkt szerszego społeczeństwa, w jakim społeczeństwie żyje, np. gwałt jako produkt kultury „macho”)
Społeczne, psychiczne uwarunkowania
F. Karanie - traktowanie w inny sposób (alternatywa)
KONCEPCJA KLASYCYSTYCZNA - II poł. XVIII wieku
Rewolucja francuska zaowocowała próbą stworzenia państwa nowego typu. Wzór państwa teraźniejszego, ludzie zaczęli zastanawiać się nad zmianą dotychczasowych reguł , zwyczajowych
Dobrobyt dla wszystkich, idea równości ludzi
Myśl oświeceniowa angielska zaczynem Rewolucji Francuskiej
Pomysły na państwo reformatorskie - nowe prawo karne , nowy sposób sytemu karnego
Bezpośrednimi rewolucjonistami byli reprezentanci klasy mieszczańskiej
Dysonans między sytuacją ekonomiczną burżuazji bogacenie się a pozycją społeczną i związanymi z tymi prawami
Likwidacja statusu osób dobrze urodzonych
Barbarzyńskie i zbyt surowe systemy karania
Ideologia wyłaniającej się klasy mieszczańskiej - powoli zajmująca klarowną pozycję w gospodarce i życiu społecznym
Przemodelowanie całego społeczeństwa, regulacji prawnej- cel burżuazji
Żądali praw politycznych, żądali takiego systemu prawnego, który stał na straży interesów , chronił ich prawa i wolności przed arbitralną władzą monarszą
IDEA WOLNOŚCI
IDEA PRAWNEGO KOMTRAKTU MIĘDZY WOLNYMI I RÓWNYMI JEDNOSTKAMI (UMOWA SPOŁECZNA)
- Taki kontrakt, który staje siuę podstawą tworzenia państwowości
- nowy precyzyjny sposób relacji handlowych - praca- zapłata
- można nabywać dobra- kupno - sprzedaż - wcześniej zakaz
- można bogacić się niezależnie od statusu społecznego ale przez uczestnictwo w wolnym rynku
- określenie relacji jednostek za pomocą prawa cywilnego
- można robić wszystko co nie szkodzi innym - oczywiście zgodnie z prawem
- Własność indywidualna prawnie chroniona
- filozofia oświecenia podkreślała rolę jednostki rozwija się indywidualizm
- jednostka jako pierwotna w stosunku do zbiorowości
- myślenie o człowieku jako TABULA RASA, który będąc racjonalny przyjmuje określony porządek
- autonomia człowieka, zdolność określenie własnych potrzeb, indywidualizm, , zdolna do racjonalnych wyborów, umie o siebie zadbać
- państwo- społeczna decyzja- powołanie siły, która będzie chronić , zbiorowa i indywidualna korzyść
- społeczeństwo nie jest czymś zastanym - to wybór jednostek
- państwo jako stróż
- jednostki oczekują prawa sprawiedliwego , prawa wolności i równości
- prawo ma ograniczać nadwadze centralną
- władza nie ma mieć żadnych przywilejów, władza jest po to by chronić, dawać bezpieczeństwo
- skupienie na swobodach jednostek, ograniczenie władzy ogółu nad jednostką, wolny rynek- centralna pozycja własności
- później LIBERALIZM- przesłanki
- dyktat ROZUMU , racjonalność
- wolność- do działań zgodnych z rozumem
- w tym podejściu zakłada się działania zgodne z własnym interesem jedynym ograniczeniem jest kolizja z interesem innych
- tak ma być skonstruowany porządek społeczny by każdy proporcjonalnie był nagradzany (kreatywność)i karany(szkoda)
- w imieniu ogółu żądanie praw uniwersalnych
- kiedyś : KTO popełnił czyn? DZIŚ : CO to za czyn?
- działanie wymiaru sprawiedliwości miało być jasne pewne przewidywalne tak aby każdy mógł skalkulować korzyści i straty na takiej samej zasadzie jak w stosunkach handlowych
- obalenie dysproporcji między drobnymi karami - surowość kar i rozróżnianiem kar proporcjonalnie do okrucieństwa zbrodni , system rządów legislacji praw
KONCEPCJA POZYTYWISTYCZNA
Farling 1901- mówimy dwoma językami; wg nich wiedza wypływa z logicznej dedukcji i z tradycyjnych opinii, wgnas pozytywistów - kluczem są metody eksperymentalne i drogą indukcji
Rozum gloryfikowany
Klasycyzm a pozytywizm- wiedza a praktyka, doświadczenie eksperyment
Projekt i wizja społeczna- ich własne wyobrażenia a nie tylko to co jest
To co jest to jest to co było- klasycy
Pozytywiści- obserwować, komentować to co się dzieje lepiej orientować się w rzeczywistości; ich nie obchodzą fakty a rozwiązania rozumowe, pozytywiści- fakty rządzą niepodzielnie dla nich bez faktów nie ma wniosków . Teza ma mieć umocowanie w faktach
Nauka wymaga nieskończonej liczby godzin na obserwowaniu, sprawdzaniu ocenianiu faktów, po to żeby z nich wyciągnąć ideę główną, rzetelna obserwacja wg określonych metod i narzędzi
Dla klasyków - jednostkowe obserwacje myśli złote anegdoty wystarczają żeby zakwestionować fakty
Dla pozytywistów odwrotność jest prawdą
Aprobowanie rzeczywistości jako takiej nie odwracanie się do niej - autokrytycyzm Auguste Comte
II połowa XIX wieku nauki społeczne zaczynają się wyodrębniać jako odrębne dziedziny nauki. Myśl społeczna zaczyna emancypować, socjologia odrębną dziedziną naukową
Nowy okres filozofii pozytywnej - przeciwstawione remy co negatywne, użyteczne temu co jałowe, wyraźne temu co mgliste, destruktywne temu co konstruktywne, użyteczne - POZYTYWIZM
Socjologia pozytywna zwraca się przeciwko wszelkim odmianom filozof. Krytyki - konfrontacja tego co jest a co mogło by być (ideały)
KRYTYKA METAFIZYKI I FENOMENALIZMU
- Krytyka zjawisk ukrytych, tego co nie można zweryfikować empirycznie, to czego nie mogę zobaczyć - jest poza moim zainteresowaniem
Fenomenalizm - zobaczyć zjawiska takimi jakimi się jawią, to czy one się charakteryzują
Krytykuje się rozmyślania na temat odpowiedzi na pytania najważniejsze
Krytykuje się iluzoryczny ideał poszukiwania odpowiedzi na pytania najważniejsze
Nauka nie znajdzie na takie pytania odpowiedzi, jest ograniczona, pogoń za odpowiedzią na te pytania - marnowanie czasu- nazywa je przednaukowymi koncepcjami człowieka, zachowań ludzkich
Klasycyzm naszpikowanymi koncepcjami na temat racjonalności np. wolna wola - człowieka ma świadomość co kształtuje tą świadomość ?
Filozofia jako nauka nie mieści się w swoim obrębie innej dyscypliny - psychologia czy socjologia . one stają się dyscyplinami autonomicznymi - trudne zadanie- aby przekonać świat naukowy , że problematyka , którą się zajmują zasługuje na to by ją wyodrębnić - obiekt badań nie badany przez inne dyscypliny ; psychologia i socjologia musiała się sama określić, socjologia - badanie form życia zbiorowego (fakty społeczne)
2. wykazanie, że nie tylko mają szczególny obiekt badań ale mają metody badań, bezpośrednim źródłem metodologicznym były nauki ścisłe. Teza o jedności metod naukowych. Pozytywistyczna rewolucja - zmierzano aby wykazać że zachowanie ludzkie da się zrozumieć odnosząc się do praw rządzących środowiskiem , życiowa aktywnością rządzą jednolite prawa, te same prawidłowości w środowisku społecznym czy środowisku biologicznym przyrodniczym
Prawidłowości
Społeczeństwo żywym organizmem , analogia
Radykalny pozytywizm- przyrodoznawstwo- słownictwo do analizy społeczeństwa , kwestia jedności metod naukowych
Te same narzędzia i przesłanki w badaniu zjawisk biologicznych mogą być stosowane w badaniu społeczeństw (obserwacja eksperyment)
Pozytywiści chcą posługiwać się metodami ilościowymi - chwilowo dominują jako źródło twardych danych, później doceniono metody JAKOŚCIOWE
Szczególna postawa badacza wobec badanego - pogląd aby fakty badać jako rzecz - przyjąć postawę badawczą , zewnętrznego i obiektywnego obserwatora , zdystansowany
Widzimy rzeczy takimi jakimi są
Świat istnieje obiektywnie , niezależnie czy go widzimy czy nie , nie jest naszym wytworem
Procesy które im rządzą niezależnie od nas powinniśmy odkryć
Prawidłowości rządzą ludzkim działaniem , jest zdeterminowane
Nie stosuje ocen świata społecznego, jest to zespół pewnych procesów zjawisk
Badacz życia społecznego występuje w roli OBSERWATORA a nie UCZESTNIKA życia społecznego - zarzut w następnych koncepcjach
Do zadań uczonego nie należy wartościowanie badanych zjawisk
Nie wynikają żadne pouczenia jak być powinno
Próba wyjaśniania
Działalność poznawcza jest neutralna i nie powinna dostarczać żadnych argumentów w sporach
Pojecie wolnej woli zastąpione zjawiskiem determinowania - prawa ludzkie wykreowane człowiek może odkryć te prawa
Nauka nie wplątana w ideologię i politykę - naukowiec ma odkrywać prawa , zwiększać wiedzę, analizować wpływy biolog, społ. Na człowieka
PYTANIA:
JAKIE KRYTERIA ROZRÓŻNIANIA FAKTÓW DURKHEIM ODRZUCA (FAKTY SPOŁECZNE)
JAKIE W ZWIĄZKU Z TYM PROPONUJE (METODA PORÓWNAWCZA I METODA POZNAWCZA)
ZALICZENIE ZBRODNI DO SOCJOLOGII NORMALNEJ- UZASADNIĆ PRZY ZASTOSOWANIU KRYTERIÓW DURKHEIMA - ZALICZA TO ZJAWISKO DO NORMALNYCH , NORMALNOŚĆ ZBRODNI W SPOŁECZEŃSTWIE
ROZDZ. II SYSTEMY WŁADZY KARNEJ
Model: |
MONARCHICZNY |
REFORMATORÓW |
PENITENCJARNY APARATÓW KONTROLI KARNEJ |
Dysponent władzy karnej |
Praktyczny/władza |
Idea punitywnego miasta/ ciało społeczne/ minimum dolegliwości |
Teoria- praktyka- teoria/ administracja , instytucje penitencjarne/max korzyści |
Bezpośredni skutek znak |
Piętno na ciele skazańca |
Znak przeszkoda oddziaływanie na duszę skazańca - świadomość; przestępstwo- kara |
Ślad w postaci nawyków |
Postać forma interwencji karnej |
Ceremonia kaźni |
Spektakl przedstawienie |
Tresura ćwiczenie trening dyscyplina |
Def. Określenie roli skazanego |
Wróg monarszy który się sprzeniewierza ; status pokonanego wroga ; można z nami zrobić wszystko |
- kara ma być proporcjonalna przewidywalna Skazaniec ma odpracować swoją winę , podmiot w procesie |
- jednostka posłuszna podległa zdyscyplinowaniu ujarzmione przez bezpośredni przymus |
Ulokowanie interwencji karnej CIAŁO MALTRETOWANE DUSZĘ CIAŁO TRESOWANE
KARA: przymioty kary:
Pozbawiona arbitralności (dot. Zarówno orzeczenia kary jak i wysokości)
przedstawienie kary jako dolegliwości było żywsze niż obraz
kara musi mieć swój koniec niewolnik społ. Dla służby ogółu , praca miała być karą- dodatkowe profity
funkcja dydaktyczna kary
kara ma przeciwdziałać popełnianiu ponownemu przestępstwa
wolna wola - determinacja
nie tyle, że człowiek jakiś jest tylko jaki jest wg naszych wyobrażeń , jakiego zakładamy
jego wolny wybór można zakwestionować
tezy- przyjęcie perspektywy
do analizy potrzebne były pewne założenia , spojrzenia na człowieka jako poddanego zewnętrznym naciskom , które sprawiają, że tak się a nie inaczej zachowuje
człowiek zdeterminowany ale czym?- trwały wątek
w pozytywizmie chce się przyjmować perspektywę , ze człowiek jest naciskany przez niekontrolowane zjawiska
uwarunkowania dewiacji - co popycha człowieka do określonych zachowań co takiego z zewnątrz ……wewnętrznej motywacji człowieka
szczególnym obiektem zainteresowania - analizowanie wpływów jakim podlega jednostka- biologicznie, psychologicznie, społecznie, politycznie, ideologicznie , które będą determinować zachowanie jednostki - nie tylko do dewiacyjnych
porządek społeczny - konsensualny , dewiacja , przestępstwo staje się produktem wadliwej socjalizacji jednostki do tego nonsensem
KONSERWATYZM
- pojawia się zawsze jako opozycja do koncepcji reformatorskiej
- zawsze się pojawiają się przeciwnicy zmian
- postawa nieufna wobec zmian reform XVIII nie zgadza się z klasycystami
- chłopi - część przeciwko reformom, ponieważ godziły one w nich (kodeks- brak tolerowania takich procederów jak branie drewna z majątku pana a do tej pory było to powszechnie akceptowane)
- zmiany kojarzą się z czymś gorszym
- nie mówimy o: konserwatyzmie politycznym; tradycji; retrospekcji, rozwiązanie problemów teraźniejszości znajduje się w przeszłości
Konserwatyzm w opozycji do podejścia klasycystycznego
- pragmatyzm- rzeczywistość taka jest a nie mrzonki
- rozwiązania na „tu i teraz”
- długotrwały opór historyczny przeciw tendencjom reformatorskim
- sukces takich argumentów stosowanych przez konserwatystów - prezentowanie tych wartości tradycyjnych , które są pozytywne, bliskie społeczeństwu
- anarchiczne i niebezpieczne wszystko co godzi w te wartości
- Odwoływanie się do wiedzy potocznej i powszechnego rozumienia zależności między zjawiskami
MODEL XX wieczny
- porównanie do SYSTEMU nie do ORGANIZMU jak w XIX wieku
- lata 40/50 te Merton - teoria średniego zasięgu
TEORIA NAPIĘĆ SPOŁECZNYCH MERTON
Podejście systemowe, społeczne- system powiązanych ze sobą elementów- każdy element funkcjonalny w stosunku do całości, odgrywa jakąś istotną rolę - jak wszystkie te elementy będące funkcjonują prawidłowo to będzie równowaga społeczna - społeczne equalibrium
Dobry stan- równowaga - konformizm
Brak równowagi - presja wartości zewnętrzna
W XX wieku przejście - położenie akcentu na zainteresowanie społecznym uwarunkowaniem postępowania jednostki
Uwarunkowania zachowań jednostki jednostka odbiciem kultury w jakiej żyje
analiza zjawiska anomii społecznej
typologia zachowań dewiacyjnych
próba polityki społecznej , które miały by przeciwdziałać szansie na wyjście
- między sferą społeczną a kulturalną
Wykształcenie, pieniądze, władza
Naciski i presja na zdobywanie określonych celów
CELE: KULTURA I ŚRODKI
- STRUKTURA MOŻLIWOŚCI HIERARCHIA
Możliwości strukturalne uwarunkowania
Społeczeństwo amerykańskie - kultura klasy średniej- osiąganie celów ale kulturowych alternatywnych, podważa cele kulturowe w sferze celów w opozycji do kultury determin.
Podkultura przestępcza- nie podważa celów kulturowych tylko środki ich osiągania inną drogą ale tam gdzie inni
CELE ŚRODKI MOŻLIWOŚCI
„”
- problemy tej teorii: lata 40/50/60- te- była dobrze przyjmowana tam gdzie popierano reformizm - kraje skandynawskie / socjaldemokratyczne
Powrót do koncepcji- MEAD- INTERAKCJONIZM SYMBOLICZNY
TANENBAUM- Crime in society 1938
Zainspirowani młodzi socjologowie- kryzys koncepcji struktur
- podważanie teorii napięć
- problem reform.- ich ograniczenie
- zgoda co do wartości
- zgniły kapitalizm - reforma społeczna
- Turner- stara wersja ; twierdzenia 5/7 pokazują co można wywieść z Mertona
- im bardziej definiowane są kulturowe cele oraz im mniejszy jest dostęp do środków osiągania tych celów tym większa anomia
- wzrost zachowań dewiacyjnych - coraz mniej ludzi będzie używało norm
Zachowania innowacyjne- im mniejsze hamulce wewnętrzne tym większe prawdopodobieństwo innowacji
Im większy dostęp do środków prawomocnych
NOWA TEORIA DEWIACJI :
Mamy na przełomie lat 60;70 tych liberalne prądy
kontestacja dotycząca rozwiązań społecznych, filozoficznych; politycznych intelektualistów
dzieci kwiaty - rozruchy w Stanach Zjednoczonych
porządzenie o hipokryzję- Wietnam, sprawa Watergate
stany zjednoczone jako żandarm świata, wpływy lewicujące
hipokryzja i konsumpcjonizm
zagrożony status quo
establishment nie lubi tych co się wycofują
ci którzy chcą uczestniczyć w wyścigu szczurów są potępiani
- wycofanie w stronę buntu
kontrkultura- zboczeńcy nadnormalni
feminizm, ruchy mniejszościowe
antypsychiatria- społecz. Demokratyczne jest sztywne a za chwile przegnite
społeczeństwo- instytucja niewola totalna
radykalny feminizm
ciemiężeni ludzie psychicznie chorzy, którym się nie daje praw - wprowadzona została polityka poprawności
pozytywistyczna kryminologia - reakcje na lekceważenie zachowania ludzkiego
nie chce się patrzeć na człowieka jako zdeterminowanego społecznie albo po przez czynniki biologiczne - jego zachowanie nie ma sensu; on nie ma żadnego udziału w swoim zachowaniu.
A.Kojder
Teoria a koncepcja
Zarzut z jakim spotyka się teoria naznaczania społecznego - wprowadza się 1 czynnik - reakcje społeczną
Baker - teoria naznaczania społecznego - proste interpretowanie - myślenie przyczynowo skutkowe nie jest zasadne bo wprowadza ona 3 element
- audytorium społeczne- wprowadza się po to by poszerzyć , tu się dzieje również relacja pomiędzy audytorium a dewiantem a audytorium i normą społeczną
- dewiacja pozorna
Ludzie tworzą normy- „my” a „oni”
Zastosowanie tych norm - identyfikacja ludzi z zachowaniami dewiacyjnymi - outsider
Tak naznaczone- nie tylko zidentyfikowane ale potraktowane w sposób adekwatny do naruszania normy
- proces konstruowania czynności- jaźń dewianta kształtuje w interakcjach z innymi
- skupienie uwagi rzeczników na aktach naznaczania
- degradacja statusu- do tego prowadzi naznaczanie społeczne- wykluczenie
- interakcjonizm a nie samo naznaczenie - to nie jest tak że jednostka narusza normy i jest dewiantem ale człowiek naruszając normy zostaje mu przypisany ten stan dewiacji
- dewiant nie może wrócić do konwencji i raz naznaczony - próba powrotu- karanie - rozwija karierę dewiacyjną
Tanenbaum
Edwin Lamert - związek z interakcjonizmem - szkody dla teorii
- wpływ społeczeństwa na dewiację jest duża popycha człowieka w stronę kariery, tożsamości dewiacyjnej
Beker Lemert social pathology - dewiant musi się zastanowić nad samą identyfikacją
Pogłębianee dewiacji i reorganizacji osobowości
Naznaczony dewiant: obroną jest przystosowanie do nadanej mu etykiety
- 3 rodzaje dewiacji : czysta, pozorna, ukryta
- chcą widzieć sprawcę dostosowującego się do ich normy, dopasowanie się, negocjowanie znaczeń i statusu dewianta, samospełniająca się przepowiednia
Ta koncepcja broni dewiantów przed społeczeństwem a nie odwrotnie, ograniczenie piętnowania, wykluczania
- master status
- idea poprawności politycznej- ograniczenie piętnowani ludzi
Teoria dewiacji sięga do teorii interakcjonizmu symbolicznego
przyczyny dewiacji nie są traktowane jako pewne symptomy
nie patrzy się na bodźce
ni e wyciągali go z kontekstu i jaki ma stosunek do danej normy
Howard Becker- interakcjonizm symboliczny- stawanie się palaczem marihuany
REAKCJA SPOŁECZNA
Występuje Nie występuje
Czynność - narusza normy społeczne dewiacja czysta dewiacja ukryta
Osoby - nie narusza norm społ dewiacja pozorna konformista
Reakcja może być uwikłana w proces konstruowanie dewiacji
Audytorium społ- osoby dem. Normy społ
Przyczyny dewiacji:
rola audytorium społecznego w świadomości zbiorowej- jak np. policja odzywa się do danej osoby to rysuje ona należy się odzywac do tych ludzi jaki mieć stosunek kształtowanie reakcji społecznej, kontrolerzy społecznie
samoidentyfikacja dewianta - dewiant spotyka się się z negatywną reakcją społeczną ; definiuje się człowieka na podstawie interpretacji zachowania i definiuje się przez samo potraktowanie, segregujemy go do pewnej kategorii przez co trudno to zignorować więc ten definiowany odnosi się do tego identyfikowania
jak ten człowiek kształtuje swoją tożsamość
reakcje jedn ze społ
dewiant umacnia swoją dewiacyjna tożsamość jednostka doświadcza takich zdarzeń ze zachowania zgodnego normami są źle oceniane nie akceptowane . nagrodzony jest dewiant za odgrywanie stereotypowej roli dewianta
MASTER STATUS- STATUS DOMINUJĄCY NIE WAŻNE SA INNE NAWET POZYTYWNE CECHY
odwołujemy się do prostackich stereotypów jego całe ocenianie będzie fałszywe niewiedza odstawanie od rzeczywistości
F_ POLITYKA - rewolucja w podejściu. Atak krytyki na system kontroli społecznej - lot nad kukułczym gniazdem
Dotychczas - którzy nie sprawiają kłopotu- wyobrażają sobie dobrego więźnia pacjenta, który się konformizuje
Ta interpretacja jest DTEREMISTYCZNA a w nowym nurcie :
- odwołuje się do zupełnie innego -…..
- zmieniać reakcje społeczne - to zmieniać samych dew.
- dążenie do konformizmu
- ironia kontroli społecznej która nasila dewiację
Kontrola społeczna miała w założeniu minimalizować dewiację
Realia- osiąga się coś innego
Ta kontrola społeczna staje się czymś do wyjaśnienia
Dlaczego reakcja społeczna stepuje wybiórczo
Człowiek identyfikowany jako dewiant
AUTONAZNACZANIE
Socjologowie - człowiek w społeczeństwie jak społeczeństwo kształtuje
Ten ja przedmiotowy w nas którego widzą inni ich wyobrażenia
Reakcja może mieć różną formę
2 TYP NAZNACZANIA
Sama jednostka manifestuje własne ja , preferowanie tej własnej ułomności
KULTUROWO UZASADNIONE
- Kontrola społeczna niezgoda z dewiacjami, irracjonalna dysfunkcjonalna
Nietolerowanie odmienności
Stereotypy
Recydywa więźniów- stygmatyzacja
NADREAKCJA WOBEC ODMIENNOŚCI
- ci którzy mają władzę - tworzą wizję dewiacji która zagraża- panika ludzi
DEWIACJA
KLUCZ DO KOTROLOWANIA PEOBLEMÓW LEŻY W KONTROLI REAKCJI
Wobec dewiacji należy zmieniać tę kontrolę
Bo tak mamy nadreakcję - do znowu przekształceń złagodzenia działań kontrolnych
- zmiana ideologiczna - trzeba przyznać że w e współczesnym społeczeństwie jest pluralizm wartości - prawa człowieka
Kultura uprzejmości - tolerancja wobec inności ma zastąpić nietolerancję - moralni krzyżowcy
Świadomość o troskę natury ludzkiej że człowiek jest twórczy
Ma zastąpić stereotypy
Nie da się już myśleć o człowieku jako zdeterminowanym kulturowo
Hierarchia wartości może być różna dla każdego
Sprawiedliwość wyższa niż życie - u nas
Przymus- kultura uprzejmości tolerancja dla odmienności pluralizm / deeskalacja przymusu zmniejszenie karania, uświadomienie sobie znikomości
LEMERT- człowiek naznaczony musi zorganizować własną osobowości zdeterminowanie opinii na własny temat
EDWIN SCHOL 1973 RADYKALNA NIEINWERTENCJA czyli deeskalacja przymusowych form kontroli społecznej
Dekryminalizacja przestępstw - nie ma ofiar poza samym sprawcą
Odejście od kar bezwzględnych
Hipokryzja
Co robić z bardzo niebezpiecznymi przestępcami ?- maksymalna izolacja bo nie mogą być kontrolowani za pomocą innych niż siłowe metody- my chcemy odejść od tego podejścia- banicja?
Nie da się patrzeć na kontroli społ i dewiację w tradycyjny sposób
Trzeba połączyć doświadczenia
DEWIACJA SPOŁECZNA
KONTROLA większa nowa teoria tradycyjne stanowisko
SPOŁECZNA WZMOCNIENIE ZWĘŻENIE MODEL obrazujący wpływ kontroli społecznej na dewiację - tradycyjna/ nowa
Mniejsza tradycyjne stanowisko Nowa teoria nowa teoria
ROZSZERZENIE OSŁABIENIE
JAK KONTROLOWAĆ I UTRZYMYWAĆ PORZĄDEK?
COLIN SUMMER- ŚMIERĆ DEWIACJI - chcąc czegoś dowiedzieć się o dewiacji musimy zacząć kontrolować
Polityka przeciwdziałania powinna nie skupiać się na całkowitym eliminowaniu a administrowaniu ta dewiacją
Współczesna polityka - żeby móc przygotować działania- zarządzanie zjawiskiem - dokonujemy strategii i wybieramy jakiś priorytet
SUMNER- jaka jest właściwa miara kontroli społecznej żeby nie spowodować nadreakcję między nieskuteczną a nadskuteczną kontrolą społ.?
Unikanie sytuacji ekstremalnych
NA ILE ADEKWATNY SRODEK DO CELU WZORY DZIALAŃ OCENIAĆ DOBÓR CELÓW HIERARCHIA - polityka ideologia
1