4. Scharakteryzuj główne zadania wychowawcze w każdej z faz rozwoju człowieka wg. koncepcji E.Eriksona.
Erik Erikson głosił, że każdy etap życia ma określony cel, jaki jest rozwiązanie konfliktu na danym etapie. Małe dzieci zmagają się najpierw z problemem zaufania, następnie autonomii, później inicjatywy. Dzieci szkolne rozwijają kompetencję, czyli poczucie, że są zdolnymi i produktywnymi ludźmi. Zadaniem okresu adolescencji jest synteza przeszłych, teraźniejszych i przyszłych możliwości w spójny obraz własnej osoby. W okresie dorastania zastanawiamy się „kim jestem jako jednostka? Co chcę zrobić ze swoim życiem? Jakie wartości chcę pielęgnować? W co wierzę?”
Pokazuje zadania na każdym poziomie, a wychowawca ma pomagać człowiekowi wypełniać te rozwojowe zadania. Pokazuje zwiazki człowieka z jeego srodowiskiem. Koncepcja ta dzieli cykl życia na osiem faz(od narodzin aż do śmierci) i wyróżnia w cyklu życia konflikty rozwojowe i siły życiowe człowieka.
Żeby przejść z jednej fazy do drugiej trzeba mieć energię(siłę witalną, przedstawiona w tabeli), konflity ścierają się ze sobą; nie ma konfliktu = nie ma rozwoju; nierozwiązanie konfliktu = nieporzejście do następnej fazy rozwoju.
STADIA ROZWOJU PSYCHOSPOŁECZNEGO ERIKA ERIKSONA
OKRES ŻYCIA |
KONFLIKT |
PODSTAWOWE SIŁY ŻYCIOWE (dają energię do rozwoju, witalność) |
Niemowlęctwo
|
Ufność - nieufność |
NADZIEJA: trwałe przekonaie o możliwości spełnienia gorących pragnień;Osiągnięcie zaufania do matki lub osoby sprawującej opiekę; autyzm |
Wczesne dzieci |
Autonomia - wstyd i zwątpienie |
WOLA:niezłomna determinacja dokonywannia wolnych wyborów pomimo pojawiającego się wstydu i wątpliwości; Osiągnięcie samokontroli i poczucia własnej odrębności; |
Wiek zabawy
|
Inicjatywa - poczucie winy |
STANOWCZOŚĆ: to odwaga przewidywania i osiągania cenionych celów mimo klęsk i dziecinnych fantazji,poczucia winy i strachu przed karą; Ukształtowanie orientacji na cele i inicjatywność w działaniu; inicjatywa i poznanie |
Wiek szkolny |
Pracowitość - poczucie niższości |
KOMPETENCJA: swobodne korzystanie ze swojej zręczności i inteligencji w wykonywaniu złożonych zadań, niezakłócone infantylizmem, poczuciem niższości; Osiągnięcie poczucia własnej kompetencji; |
Wiek dojrzewania |
Tożsamość - rozproszenie tożsamości |
WIERNOSĆ: zdolnosć dotrzymywania swobodnie przyjętych przez siebie zobowiązań, pomimo nieuniknionych sprzeczności systemów wartości; Osiągnięcie odpowiedzi na pytanie „kim jestem?” i „kim mogę być?” oraz wierność sobie; |
Wczesna dorosłość |
Intymność - izolacja |
Osiągnięcie zdolności do miłości bez utraty poczucia własnej tożsamości, |
Dorosłość |
Generatywność - stagnacja |
Potrzeba opiekowania się młodymi ludźmi i troska o los młodszych generacji; opiekuńczość, |
Starość |
Integralność ego - rozpacz |
Osiągnięcie mądrości życiowej w wyniku pozytywnego bilansu życia; mądrość, |
AD. NIEMOWLĘCTWO - jasne i spójne regóły postępowania opiekunów pomagają w konfliktach
AD. WCZESNE DZIECIŃSTWO - trzeba zachować równowagę między autonomią a wstydem i zwątpieniem; nienawistny opor dziecka jest odreagowaniem przeżyć; niepowodzenia -> nadaje im się zbyt dużą range; ważna jest satłość wymagań rodziców, konsekwencja i stanowczość
AD. WIEK ZABAWY - od rodziców i nauczycieli zależy czy dziecko będzie miało poczucie winy jeśli nie umie zrealizowac własnych pomysłów
AD. WIEK SZKOLNY - nalezy oceniać umiejętnosci a nie braki dziecka
AD. WIEK DOJRZEWANIA - tzreba zdecydowac kim chce się być; niebezpieczne jest szybkie wybranie, bo wybór może okazać się zły; niebezpieczne jest też to że możemy niegdy nie dokonać wyboru; niebezpieczna jest też tożsamość negatywna, która jest w opozycji do wszystkiego co ceni ta osoba