Magdalena Gizińska Sokołów Podlaski 23.09.2010 r.
tech. usług kosmetycznych
III semestr
Temat:
Witaminy rozpuszczalne w wodzie
Witaminy rozpuszczalne w wodzie nie są magazynowane. Ich nadmiar wydalany jest w nerkach (w ciałku nerkowym), z wyjątkiem dwóch witamin: B12 i C. W związku z tym, witaminy rozpuszczalne w wodzie (oprócz B12 i C) muszą być stale dostarczane do organizmu, w odróżnieniu od rozpuszczalnych w tłuszczach, które są magazynowane. Nadmiar witamin rozpuszczalnych w wodzie wydalany jest z moczem i dlatego nie należy obawiać się ich przedawkowania.
B1 Tiamina
Działanie: usprawnia mechanizmy energetyczne, wspomaga spalanie węglowodanów, bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania ukł. nerwowego
Niedobór: zaburzenia czynności nerwów i mięśni, nerwowość, zaburzenia czynności układu pokarmowego, brak wywołuje śpiączkę cukrzycową i otyłość
Nadmiar: osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy, obrzęki, drżenie mięśni, reakcje alergiczne, zaburzenia rytmu serca
Źródła w pożywieniu: kiełki pszenne, drożdze piekarskie, otręby pszenne, pestki słonecznika, orzechy pistacjowe, kasza gryczana, groch (suchy), fasola (sucha)
Norma: 2-3mg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: przyswajanie utrudnia alkohol, kawa niszczy witaminę B1 w około 50%
B2 Ryboflawina - dawniej witamina G
Działanie: wspomaga spalanie cukrów, bierze udział w oddychaniu tkankowym, w syntezie hemoglobiny, tworzy w połączeniu z białkami wiele enzymów niezbędnych do transportu tlenu, zapotrzebowanie wzrasta przy intensywnym wysiłku fizycznym oraz w sytuacjach stresogennych
Niedobór: zaburzenia przemiany białek, zahamowanie wzrostu, zmiejszenie ostrości wzroku, zmiany chorobowe skóry, niedokrowistość, dychawica oskrzelowa, objawy nerwicowe
Nadmiar: nudności i wymioty
Źródła w pożywieniu: wątroba wieprzowa, wątroba wołowa, drożdze piekarskie, groch, pieczarki
Norma: 2-3mg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: nie lubi światła, dobrze znosi gotowanie, po ugotowaniu pożywienia zawierającego wit. B2 wykorzystaj z niego wodę do innych potraw
B3 Niacyna - kwas nikotynowy, zwana też witaminą PP
Działanie: potrzebna w przebiegu reakcji utleniania i redukcji, w metaboliźmie cukrów i hemoglobiny krwi, do funkcjonowania układu nerwowego, skóry, błon śluzowych, obniża ciśnienie krwi, zapewnia prawidłową pracę mięśni
Niedobór: zaburzenia czynności układu nerwowego, przewodu pokarmowego, stany zapalne jamy ustnej, zmiany skórne, niepokój, bezsenność
Nadmiar: uszkodzenie wątroby, niemiarowość pracy serca, dolegliwości skórne (swędzenie, pieczenie)
Źródła w pożywieniu: otręby pszenne, ziarno kukurydzy, jabłka, maliny, orzechy laskowe, chleb razowy, orzechy ziemne, tuńczyk, pomidory
Norma: 15mg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: nie ulega zmianom pomino przetwarzania i przechowywania żywności
B5 Kwas pantotenowy
Działanie: przeciwdziała infekcjom (uczestniczy w wytwarzaniu przeciwciał), pomaga zachować ładny wygląd włosów i skóry, reguluje poziom kwasów tłuszczowych i cholesterolu
Niedobór: zmęczenie, osłabienie, bóle głowy i brzucha, nudności i wymioty, zmniejszenie odporności, siwienie, pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu
Nadmiar: przy bardzo dużych dawkach nieznaczny rozstój układu pokarmowego, biegunka
Źródła w pożywieniu: drożdze, wątróbka, otręby pszenne, pstrąg, pestki słonecznika, śledź, makrela, jaja, ser camambert
Norma: 5mg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: wspomaga proces pigmentacji włosów
B6 Pirydoksyna
Działanie: zmiejsza napięcie mięśni, potrzebna kobietom w ciąży oraz stosującym tabletki antykoncepcyjne, które zawierają estrogeny, niezbędna w metaboliźmie białka i ciał tłuszczowych, podnosi odporność organizmu i uczestniczy w tworzeniu przeciwciał, niezbędna w produkcji krwinek czerwonych i hormonów
Niedobór: zaburzenia przemiany białek i tłuszczów, może objawiać się otyłością, zaburzeniami snu, zaburzeniami psychicznymi, zmianami chorobowymi skóry, spadkiem limfocytów we krwi
Nadmiar: przy dłuższym stosowaniu dużych dawek witaminy B6 mogą wystąpić niezbyt nasilone zaburzenia neurologiczne
Źródła w pożywieniu: otręby pszenne, ziarno kukurydzy, jęczmień łuskany, jabłka, maliny, orzechy laskowe, chleb razowy, banany, szpinak, awokado, drób
Norma: 2-4mg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: nie ulega rozpadowi w trakcie gotowania
B9 Kwas foliowy - folacyna, zwana też witaminą B11, M
Działanie: pełni ważną funkcje w procesie tworzenia czerwonych ciałek krwi wraz z wit. B12, przy jej udziale powstaje serotonina, noradrenalina; w okresie płodowym reguluje rozwój komórek nerwowych, większe dawki powinny przyjmować kobiety w ciąży, planujące potomstwo oraz karmiące piersią
Niedobór: zaburzenia rozwojowe u płodu, niedokrwistość, nadpobudliwość, trudności w zasypianiu, słaby wzrost, problemy z trawieniem, utrata apetytu, osłabienie
Nadmiar: u niektórych osób mogą się tworzyć szkodliwe kryształy folacyny w moczu oraz wystąpić alergiczne odczyny skóry
Źródła w pożywieniu: drożdze, kiełki pszenicy, wątróbka, szpinak, żółtko jaja, sałata, szparagi, soczewica, pełne ziarno, brokuły, kalafior
Norma: 400µg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: 60-80% witaminy rozkłada się podczas przemiału zbóż na jasną mąkę lub podczas produkcji kasz wysokooczyszczonych
B12 Kobalamina
Działanie: pobudza wzrost każdej komórki w organiźmie, przyspiesza dojrzewanie komórkowych składników krwi, odgrywa ważna rolę w odpowiednim funkcjonowaniu układu nerwowego, zapobiega anemii złośliwej
Niedobór: anemia, zmęczenie, osłabienie, bezsenność, zaburzenia żołądkowe
Nadmiar: u niektórych osób stosujących bardzo duże dawki przez dłuższy czas zaobserwowano reakcje uczuleniowe
Źródła w pożywieniu: wątroba wieprzowa, wątroba wołowa, przetwory mleczne, ryby, chleb razowy, kiełki pszenicy
Norma: 2-5µg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: u zdrowych osób zapotrzebowanie może być zaspokajane za pośrednictwem drobnoustrojów przewodu pokarmowego
C Kwas askorbinowy
Działanie: jest przeciwutleniaczem, uszczelnia sródbłonki naczyń krwionośnych, podnosi odporność organizmu na różne zakażenia, przyspiesza gojenie się ran
Niedobór: kruchość naczyń krwionośnych, powstawanie sińców, skłonność do przeziębień, wrzody, przedwczesna skleroza, nieżyty dróg oddechowych
Nadmiar: oznakami zatrucia witamina C są nudności, skurcze brzucha, rozwolnienie, ból głowy, zmęczenie i bezsenność. Nadmiar witaminy C może również wpływać na wyniki analiz medycznych bądź powodować nadmierne oddawanie moczu i powstawanie kamieni nerkowych
Źródła w pożywieniu: owoc róży, liść pietruszki, koperek, brukselka, chrzan, kapusta, szczaw, szpinak, cytryna, porzeczka, malina
Norma: 80-100mg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: utrzymuje się w organiźmie 2 doby, dlatego należy ją systematycznie uzupełniać; nie lubi długiego gotowania, rozkłada się w zetknieciu z żelazem
H/B7 Biotyna zwana również koenzymem R
Działanie: działa na metabolizm tłuszczu i komórek skóry, w dużym stopniu to od niej zależy ładny wygląd włosów i skóry, wspomaga funkcje tarczycy
Niedobór: łuszczenie się skóry, łojotokowe zapalenien skóry głowy, wypadanie włosów, osłabienie, szybkie męczenie się
Nadmiar: bóle brzucha, nudności,wymioty, złe samopoczucie
Źródła w pożywieniu: drożdze, wątroba, nerki, groch, żółtko jaj, sardynki, orzechy włoskie, migdały, grzyby, ryż naturalny
Norma: 0,2mg/doba dla dorosłego człowieka
Uwagi: kwas organiczny, wytwarzany przez bakterie żyjące w przewodzie pokarmowym człowieka
Źródła