RADA EUROPEJSKA:

Rada Europejska wskazuje Unii Europejskiej ogólny kierunek działań politycznych i wytycza jej ogólne priorytety. Wraz z wejściem w życie traktatu z Lizbony 1 grudnia 2009 r. zyskała status instytucji. Jej przewodniczącym został Herman Van Rompuy.

Rada Europejska daje Unii impulsy niezbędne do rozwoju oraz określa ogólne kierunki działań i priorytety polityczne. Nie pełni ona funkcji ustawodawczej.

Skład i organizacja pracy Rady:

W skład Rady Europejskiej wchodzą szefowie państw lub rządów państw członkowskich, a także jej przewodniczący oraz przewodniczący Komisji. W jej pracach uczestniczy wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Jeżeli wymaga tego porządek obrad, członkowie Rady Europejskiej mogą podjąć decyzję, że będzie im towarzyszył jeden z ministrów, a przewodniczącemu Komisji - członek Komisji.

Rada Europejska - zwoływana przez przewodniczącego - zbiera się dwa razy w ciągu półrocza.
Jeżeli wymaga tego sytuacja, przewodniczący zwołuje nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej.

Sposób podejmowania decyzji:

Rada Europejska zwykle podejmuje decyzje w drodze konsensusu. W niektórych przypadkach podejmuje decyzje jednogłośnie lub kwalifikowaną większością głosów, zależnie od tego, co w danej sprawie mówi traktat.

Przewodniczący Rady:

Rada Europejska wybiera przewodniczącego kwalifikowaną większością głosów. Kadencja przewodniczącego trwa dwa i pół roku i może zostać jednokrotnie przedłużona.

Siedziba:

Rada Europejska zwykle spotyka się w Brukseli. Wspomaga ją Sekretariat Generalny Rady.

Radę Europejską utworzono w 1974 roku jako nieformalne forum dyskusji między szefami państw i rządów. Szybko stała się ona organem ustalającym cele Unii we wszystkich dziedzinach jej działalności oraz wyznaczającym drogę realizacji tych celów. Status formalny zyskała dzięki traktatowi z Maastricht z 1992 roku, w którym jej funkcję zdefiniowano jako dawanie Unii impulsów niezbędnych do rozwoju oraz określanie ogólnych politycznych kierunków tego rozwoju. Od 1 grudnia 2009 r. na mocy traktatu z Lizbony Rada Europejska jest jedną z siedmiu instytucji Unii.

PARLAMENT EUROPEJSKI:

Parlament Europejski (PE), reprezentuje interesy obywateli Unii, przez których jest bezpośrednio wybierany. Historia Parlamentu sięga lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku i zapisów w traktatach założycielskich. Od 1979 roku jego posłowie są wybierani w wyborach bezpośrednich przez obywateli, których reprezentują.

Wybory do parlamentu odbywają się raz na pięć lat. Każdy obywatel Europy ma czynne i bierne prawo wyborcze, niezależnie od miejsca zamieszkania w UE. Dlatego też Parlament jest wyrazicielem demokratycznej woli obywateli Unii (która liczy ich już blisko 500 milionów), dbając o ich interesy w dialogu z pozostałymi instytucjami Unii. Ostatnie wybory do PE miały miejsce w czerwcu 2009 r. Obecny skład zgromadzenia liczy 736 członków ze wszystkich 27 krajów UE.

Posłowie nie zasiadają w Parlamencie Europejskim według kraju pochodzenia, lecz według przynależności do jednego z siedmiu ogólnoeuropejskich ugrupowań politycznych.

Parlament Europejski ma trzy siedziby: w Brukseli (Belgia), w Luksemburgu oraz w Strasburgu (Francja).

Luksemburg jest siedzibą administracji Parlamentu (jego Sekretariatu Generalnego). Posiedzenia całego Parlamentu, zwane sesjami plenarnymi, odbywają się w Strasburgu, a czasem w Brukseli. Komisje parlamentarne spotykają się natomiast w Brukseli.

Parlament pełni trzy podstawowe funkcje:

1. Przyjmuje akty prawa europejskiego - w wielu obszarach polityki wspólnie z Radą. Fakt, że członkowie Parlamentu są wybierani bezpośrednio przez obywateli, jest jednym z czynników gwarantujących demokratyczne umocowanie prawa europejskiego.

2. Parlament sprawuje nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami UE, w szczególności nad Komisją. Do jego kompetencji należy zatwierdzanie lub odrzucanie kandydatur komisarzy. Parlament dysponuje też prawem odwołania Komisji na podstawie wotum nieufności

3. Kompetencje budżetowe. Parlament sprawuje pieczę nad budżetem UE. Wraz z Radą przyjmuje on budżet UE, a zatem wywiera wpływ na wydatki Unii. Zwieńczeniem procedury budżetowej jest całkowite przyjęcie lub odrzucenie budżetu przez Parlament.

Prace w Parlamencie zasadniczo przebiegają dwuetapowo: 

• Przygotowanie do sesji plenarnej Zajmują się tym posłowie z poszczególnych komisji parlamentarnych, specjalizujących się w konkretnych dziedzinach działalności UE. Zagadnienia, które będą przedmiotem debaty w czasie sesji, podlegają również dyskusji w ramach ugrupowań politycznych. 

• Sesja plenarna Sesje plenarne odbywają się zwykle w Strasburgu (jeden tydzień w miesiącu), a czasami w Brukseli (sesje dwudniowe). Podczas sesji Parlament debatuje nad wnioskami legislacyjnymi i głosuje do nich poprawki przed podjęciem ostatecznej decyzji co do całego aktu.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ:

Rada przyjmuje - najczęściej wraz z Parlamentem Europejskim - akty prawne znajdujące bezpośrednie przełożenie na życie obywateli i mające istotne znaczenie międzynarodowe.

Rada jest tą z unijnych instytucji, w której zasiadają przedstawiciele rządów państw członkowskich, czyli ministrowie każdego państwa członkowskiego odpowiedzialni za daną dziedzinę. Częstotliwość posiedzeń Rady i lista ich uczestników zmieniają się w zależności od podejmowanych tematów. Na przykład ministrowie spraw zagranicznych gromadzą się mniej więcej raz w miesiącu jako Rada do Spraw Zagranicznych. Podobnie ministrowie gospodarki i finansów spotykają się co miesiąc na forum rady zajmującej się kwestiami gospodarczymi i finansowymi, zwanej potocznie Radą Ecofin.

W sumie Rada występuje w dziesięciu formacjach, którym przyporządkowane są wszystkie dziedziny polityki Unii. Spójność między pracami poszczególnych formacji zapewnia Rada do Spraw Ogólnych, w której skład wchodzą zazwyczaj ministrowie spraw zagranicznych lub ministrowie spraw europejskich. Ona również przygotowuje posiedzenia Rady Europejskiej.

Zadania Rady

• Rada przyjmuje akty ustawodawcze (rozporządzenia, dyrektywy itp.), najczęściej w trybie współdecyzji z Parlamentem Europejskim.

• Rada uczestniczy w koordynacji polityk państw członkowskich, np. w dziedzinie gospodarki.

• Rada rozwija wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa na podstawie ogólnych wytycznych Rady Europejskiej.

• Rada zawiera w imieniu Unii umowy międzynarodowe.

• Rada uchwala wraz z Parlamentem Europejskim budżet Unii.

Rada jako organ ustawodawczy

Rada sprawuje wraz z Parlamentem Europejskim funkcję ustawodawczą w Unii. W większości przypadków Rada może pełnić tę funkcję jedynie w oparciu o wnioski ustawodawcze przedłożone jej przez Komisję Europejską. Może także zwracać się do Komisji o opracowanie wszelkich stosownych wniosków. Odkąd w życie wszedł traktat lizboński, również sami obywatele mogą, zgromadziwszy milion podpisów, wystąpić do Komisji o przedstawienie wniosku ustawodawczego. Na tym polega tzw. prawo inicjatywy obywatelskiej.

Przewodnictwo (prezydencja) Rady

Przewodnictwo, trwające pół roku, zapewnia Radzie na zmianę 27 państw członkowskich Unii. W czasie swojego półrocza prezydencja kieruje posiedzeniami na wszystkich szczeblach, proponuje kierunki prac oraz wypracowuje kompromisy konieczne w procesie decyzyjnym Rady.

W trosce o ciągłość prac Rady państwa, które sprawują przewodnictwo w trzech kolejnych półrocznych okresach, ściśle ze sobą współpracują. Taka trójka prezydencji opracowuje wspólny program działalności Rady na okres 18 miesięcy.

KOMISJA EUROPEJSKA:

Komisja jest niezależna od rządów krajowych. Jej zadaniem jest reprezentowanie i ochrona wspólnych interesów całej Unii Europejskiej. Komisja przygotowuje wnioski dotyczące nowych aktów prawa europejskiego, które następnie przedkłada do zatwierdzenia Parlamentowi i Radzie.

Jest również organem wykonawczym Unii - a więc odpowiada za wprowadzanie w życie decyzji Parlamentu i Rady. Oznacza to zarządzanie bieżącymi sprawami Unii Europejskiej, wdrażanie jej polityk, prowadzenie jej programów i dysponowanie jej środkami finansowymi.

Podobnie jak Parlament Europejski i Radę, Komisję powołały do życia traktaty założycielskie UE w latach pięćdziesiątych XX w.

Nieformalnie członków Komisji nazywa się po prostu „komisarzami”. Wszyscy oni zajmowali wcześniej w krajach, z których pochodzą, stanowiska polityczne, wielu było ministrami. Jednak jako członkowie Komisji zobowiązani są do działania w interesie całej Unii, bez przyjmowania instrukcji od rządów krajowych.

Komisja ponosi odpowiedzialność polityczną przed Parlamentem, który ma prawo odwołania całej Komisji poprzez przyjęcie wotum nieufności.

Komisja uczestniczy we wszystkich sesjach Parlamentu, gdzie jej zadaniem jest wyjaśnianie i uzasadnianie swoich działań. Komisja odpowiada również regularnie na ustne i pisemne pytania poselskie. 

Siedziba Komisji

Oficjalną siedzibą Komisji jest Bruksela (w Belgii), posiada ona swoje biura także w Luksemburgu, ma reprezentacje we wszystkich krajach UE oraz przedstawicielstwa w licznych stolicach na całym świecie.

Zadania Komisji

Komisja Europejska pełni cztery podstawowe funkcje:

1. przedkłada Parlamentowi i Radzie do zatwierdzenia wnioski legislacyjne,

2. zarządza i wdraża unijne polityki oraz budżet UE,

3. egzekwuje stosowanie prawa europejskiego - wspólnie z Trybunałem Sprawiedliwości,

4. reprezentuje Unię Europejską na arenie międzynarodowej, na przykład negocjując umowy między UE a innymi krajami

Organizacja prac Komisji

Do przewodniczącego Komisji należy decyzja o przydziale obszarów polityki odpowiedniemu komisarzowi oraz o ewentualnych zmianach w tym przydziale w trakcie kadencji Komisji.

Komisja spotyka się raz w tygodniu, zwykle w środę, w Brukseli. Każdy punkt porządku obrad prezentowany jest przez komisarza odpowiedzialnego za dany obszar polityki, zaś decyzja w danej sprawie podejmowana jest wspólnie przez cały zespół.

Urzędnicy Komisji pracują w departamentach zwanych „dyrekcjami generalnymi” (DG) oraz „służbami”. Każda z DG odpowiada za konkretny obszar polityki i jest kierowana przez dyrektora generalnego, który odpowiada przed jednym z Komisarzy. Koordynację prac poszczególnych departamentów zapewnia Sekretariat Generalny, który zajmuje się również obsługą cotygodniowych posiedzeń Komisji. Sekretariatem kieruje sekretarz generalny, odpowiedzialny bezpośrednio przed przewodniczącym Komisji.

Ograniczenie liczebności Komisji

Komisja składająca się ze zbyt dużej liczby członków nie może funkcjonować prawidłowo. Obecnie w Komisji zasiada po jednym komisarzu z każdego państwa UE. Wraz z przystąpieniem Bułgarii i Rumunii do Unii Europejskiej liczba komisarzy wzrosła do 27.Liczba ta została przyjęta jednogłośną decyzją Rady. Jednak postanowiono, że po przystąpieniu do UE 27. państwa członkowskiego liczba komisarzy ma zostać ograniczona. Stanie się tak w przypadku następnej Komisji, której kadencja rozpocznie się w listopadzie 2009 r. Ostateczną decyzję w sprawie liczby komisarzy podejmie jednomyślnie Rada. Członkowie Komisji będą mianowani na zasadzie sprawiedliwej względem wszystkich państw rotacji. System ten ma odzwierciedlać różnorodność demograficzną i geograficzną wszystkich państw członkowskich.

---