Pamięć ZIMBARDO ROZDZIAŁ 10
1. zdolność umysłowa do przechowywania lub przypominania zdarzeń
2. aktywny system umysłowy, który koduje, wyszukuje i odbiera informacje
3.pamiętanie - przechowywanie i przypominanie
TYPY PAMIĘCI
Pamięć dlugotrwała przechowuje inf. sensoryczną + generatywną wewnętrznie ( myśli twórcze, opinie, wartości)
Magazynowana jest ta wiedza na dwa sposoby
-pamięć proceduralna(czynności, f. pełnią okolice podkorowe- ewolucyjnie starsza część mózgu)
-p. deklaratywna ( wymaga świadomego wysiłku)-fakty
Pamięć DEKLARATYWNA WG TULVINGA:
-semantyczna - kat. Ogólne, powstawanie pojęcia, znaczenia słów bez odniesienia ich do czasu i miejsca w doświadczeniu danej osoby
-encyklopedia, prawa ogólne
-epizodyczna -zdarzenia związane z osobistymi doświadczeniami
- znacznik czasowy, kody treściowe ( gdzie miało miejsce dane doświadczenie)
EBBINGHAUS wprowadza ilościową miarę pamięci!!
- uczenie się mechaniczne przez powtarzanie- miara wyuczenia- powtarzanie sylab we właściwej kolejności.
Pamięć utajona( mają ją również ludzie cierpiący na amnezje):
Nieświadoma forma pamięci ->EFEKT TOROWANIA ( aktywizacja specyficznych przechowywanych przechowywanych pamięci danych przez określony bodziec )
Ex.
…or…er…ca.
Szybciej uzupełnia luki Ci kotrzy widzieli plakat „MORDERCA”
PAMIĘĆ JAWNA: świadoma u ludzi z amnezją zakłócona
AKT PAMIĘTANIA:
Wymagane 3 procesy!
1.kodowanie ( porównywanie wejściowego materiału ze znaną inf)
2.przechowywanie ( wstępujące i zstępujące)
3.wydobywanie
METODY WYDOBYWANIA:
Przypominanie np. opisz Zosie
Rozpoznawanie np. a,b,c,d
Przetwarzanie inf.-równoległe ( kilka inf. W jednym czasie);szeregowe.
3 systemy pamięciowe ( stadia w sekwencji przetwarzanie inf.)
p.sensoryczna ( zapach, dzwięk)->p.krótkotrwała ->p. długotrwała
PAMIĘĆ TO NIE RZECZ TO PROCES!
Pamięć sensoryczna dla każdego zmysłu urządzenie rejestrujące przechowywuje przez krótki czas dane w formie( prekategorialna) będącej wierną reprodukcją danego bodzca.
WZROK - ikoniczny obraz pamięciowy ; 0,5 sek.
SŁUCH - kilka sek.,echo!
Procedura sprawdzania całości
9 elementów - wskazują 4.
Procedura sprawozdania częściowego w celu spr. Hipotezy Sterlinga : liczba przypomnianych elementów może nie być dokładnym wskaźnikiem tego co zostało wprowadzone do pamięci sensorycznej ( podobnie w słuchowej)
-prcedura sprawozdania całościowego (SPERLING):pamięć wzrokowa bardzo dokładna lecz obraz pamięciowy zanika b. szybko. Przy stosowaniu metody sprawozdania całościowego krótki czas trwania obrazu pamięciowego zostaje wyczerpany w momencie jak osoba wymieni 2 lub 4 litery Po upływie tego czasu inf. o pozostałych literach które zostały zarejestrowane w pamięci sensorycznej, zostaje utracona.
* maskowanie wsteczne ( interferencja z przebiegającym właśnie procesem spostrzegania)
Dlaczego nie zapamiętujemy:
-z powodu zaniku śladu pamięciowego bodzca.
-z powodu maskowania wstecznego większości wejściowych inf. sensorycznych ( nowe inf. zajmą miejsce starszych)
sensoryczna - zwrócenie uwagi (warunek)- warunek krótkotrwała
Kod pamięciowy- reprezentacja inf. przechowywanej w zakodowanej postaci w pamięci
Gdy w pamięci długotrwałej nie ma kodu pamięciowgo, który pasuje do nowego bodzca czy wiąże się z nim wówczas kodowanie w pamięci krótkotrwałej jest trudniejsze albo trwa dłużej - jest mało prawdopodobne że wogóle nastąpi.
Np. mało mamy wspomnień z pierwszych lat życia - mało wspomnień -mało inf.
Pamięć sensoryczna - duża V, ale….krótkotrwała! -nieświadoma
Pamięć krótkotrwała- ma ograniczoną pojemność, krótki czas przechowywania ( 18- 20 sek),tylko tu świadome przetwarzanie inf.!!,operacyjna, robocza
-korzysta z kodu akustycznego ( D-T mylone, nauka na głos by przyswoić inf.)
Ludzie z upośledzonym słuchem (kodowanie wzrokowe, semantyczne)
Elementy niepowiązane ze sobą: 5-9
Znane:ok.7/ -,+2
Pamięć długotrwała - nieświadoma
Jak zwiększyć pojemność pamięci krótkotrwałej
- porcjowanie
-powtarzanie( podtrzymujące np. powtarzanie i opracowujące np.98675, 3+6 ect)
Wydobywanie z pamięci (short …) badał Stenberg!
1.przeszukiwanie równoległe
- przechowywanie zbioru jako całości
-poszczególne cyfry sprawdzane równocześnie ( równolegle)
-bez względu na ilość zbioru czas był taki sam
2.Przeszukiwanie szeregowe samokończące
-poszczególne cyfry sprawdzane są po jednej
-dopóki nie została znaleziona odpowiednia cyfra
-dłuższe listy t rośnie.
-gdy ją znajdziemy proces zakończony
3.Przeszukiwanie szereg. wyczerpujące - wg. Stenberga tak wydobywamy z pamięci krótkotrwałej.
-cyfry w zbiorze przeszukiwanie po jednej
-reakcje „tak” i :nie” wymagają tyle samo czasu
- czas wyszukiwania elementu z pamięci krótk. wzrasta wraz z liczbą elem. przechowywanych w tej pamięci ( bez względu czy ten element w niej jest czy nie)
Pamięć długotrwała
-przetwarzanie zstępujące ( uporać się z nową inf. i zapamiętać ją)
a) słowa i pojęcia są w niej zakodowane wg. ich znaczeń
b)wiedza w p.długotr. przechowywana w zorganizowany uporządkowany sposób
c)jest w niej przechowywanych wiele alternatywnych wskazówek
BEZ wskazówek organizacyjnych ( nauka na pamięć) nie przejdzie do p.d.
-przypominanie swobodne bez wskazówek musimy coś odtworzyć ale kolejność nie ma znaczenia.
-mnemonik- krótkie werbalne historyjki, wiążemy z czymś już nam znanym
1.naturalne pośrednictwo językowe
a) metoda miejsc ( pokoje w nich ludzie….)
b)wyobraznia wzrokowa ( najskuteczniejsza , dostarcza kodów zarówno dla przechowywanej w pamięci inf. wzrokowej jak i słownej.
-twórcza niezwykła historyjka
kod pamięciowy= kod werbalny
2 typy technik mnemonemicznych
*m.akrostychowa - ery good boy does fine
chwyty E< G> B….
*m.akronimiczna Homes np. Hugon, Omen….
Zasada specyficzność kodowania ( ścisła zależność miedzy kodowaniem, przechowy.,wydobywania )
Zasada zależności od kontekstu / zależność od stanu
Np. nurkowanie uczący się pod wodą
!!!Wydobywanie będzie tym lepsze jeśli między czasem uczenia się a wydobywaniem nie nastąpi zbyt duża zmiana psych. lub fizjol.!!!!
G.BOWER:
Wpływ wyobrazni wzrokowej na pamięć
3 hipotezy:
Jak w pamięci dł. Pojęcia i doświadczenia ludzi są reprezentowane??
1-przechowywanie sądów ( w postaci nie językowej są reprezentowane)
„sąd”-> atom najmniejsza jednostka znaczeniowa
np. dziadkowie psują dzieci
sieci złożone z sądów - bloki konstrukcyjne tworzące pamięć długotrwałą
2-podwójne kodowanie w pamięci ( kod werbalny + kod wzrokowy)
oprócz kodów werbalnych są jeszcze kody wzrokowe ( stąd podwójne…)
inf. sensoryczna - konkretne zdania w postaci obrazów.
Zdania abstrakcyjne są kodowane werbalnie ( nie mogą pełnić roli odsyłaczy do kodów wzrokowych)
Obrazy są zlokalizowane we wzrokowej pamięci buforowej - ośrodku przestrzennym ( tu mogą być odrabiane i przetwarzane na wiele sposobów)
3- wyobraznia ejdetyczna - fotograficzna pamięć!
Wskazówki służące wydobywaniu z pamięci długo.
-podwójna teoria pamięci ( p.sensoryczna- p. krótkotrwała- p.długotrwała)
-*konkurencyjny pogląd t. poziomów przetwarzania
jej założenia:jeden system ale różne poziomy przetwarzania, 3 poziomy : fizyczny , akustyczny, smenatyczny
Te poziomy różnią się poziomem głębokości.
-wpływ miejsc w szeregu
-pamięć zapachów trwalsza jak wzrokowa
materiał dowodowy, że prawdziwa jest podwójna t. pamięci (AMNEZJE)
Pamiętanie jako proces wytwórczy:
Brunet: jako pierwszy zauważył , że jak konstruujemy wspomnienia wychodzimy poza dostarczane inf.- gdy dana inf. wydaje nam się niekompletna
Bower: ludzie przygnębieni na ogół pamiętaja więcej smutnych wydarzeń - ZASADA SPECYFICZNOŚCI KODOWANIA.
- zniekształcenie może nastąpić w stadium kodowania ( kiedy materiał jest przetwarzany po raz pierwszy )a może między kodowaniem a przechowywaniem
-znaczna część tego co już wiemy przechowywana jest jest w postaci schematów ( ogólnych struktur pojęciowych czy ukł, wiadomości i wyobrażeń dot.pewnych przedmiotów)
- tytuły dostarczają nam schematów , pomagaja nadać sens elem. fabuły
-nasza pamięć zniekształca dane wejściowe by były podobne do schematów już istniejących
-studiowanie procesów wytwórczych rozpoczął ok. 60 lat temu SIR FREDRIC BARLETT
zniekształcenie wynikało z 3 rodzajów procesów wytwórczych:
wytwórczych)
A)wyrównanie- uproszczanie opowiadania
B) wyostrzanie - nadmierne podkreślanie pewnych szcz.
C)asymilowanie - zmienianie szczegółów, aby lepiej pasowały do doświadczeń.
LOFTUS:
Łatwo można nas doprowadzić do przypomnienia sobie przez nas fałszywej inf.
Znak, stodoła….
Jak szybko jechał samochód? Kiedy zderzył - zetknął…..sie z X.
ZAPOMINANIE
Klucz do pamiętania sensowna organizacja
a) zanikanie
przechowywane inf. zostają z czasem utracone podobnie jak barwy obrazu blakną na słońcu
b)interferencja przechowywana inf. jest blokowana przez analogiczne bodzce wejściowe
c)nieskuteczne wydobywanie - przechowywana inf. nie daje się
d)motywowane zapominanie - przechowywana inf. zostaje z jakiegoś powodu ukryta przed świadomością np. zapominamy nazwisko kogoś kogo nie lubimy ( choc moim zdaniem jest na odwrót raczej jesteśmy wyczuleni na takie „nazwisko”…..ale co ja tam mogę wiedzieć)
----Zanikanie śladów pamięciowych gdy nie ma powtarzania podtrzymującego.
----Intenferencja ( zakłócenia ze strony innych doświadczeń)
np. wpływ miejsca w szeregu ( te z końca i początku zakłócają przypominanie środkowych)
a)proaktywna ( lista słów nauczonych wczoraj przeszkadza by nauczyć się dzisiejszych)
b)retroaktywna ( te z dzisiaj utrudniają odtworzenie tych z wczoraj)
3 zasady rządzące interferencją :
-im większe podobieństwo miedzy listami tym większa interferencja
- materiał bezsensowny - bardziej możliwy na interferencje niż materiał sensowny
-im trudniejsze zadania odwracające uwage wykonywane między uczeniem się, a przypominaniem tym….gorzej dla przypominania ( zatem Kochani -do czasu egzaminu z rozwojówki żadnych wielkich wydarzeń - oczywiście nic się nie stanie jak obejrzycie sobie 2004366 odcinek „Mody na sukces” no chyba ze Teylor zerwie z Tornem…:/)
Badanie Jenkinsa i Dallenbacha:
Badacze którzy poszli spać od razu po nauce lepiej pamiętali .
Pamięć krótkotrwała najbardziej wrażliwa na interferencje.
Motywowane zapominanie:
-„Zapomnij to co jest trudne, straszne, upokarzające….”
Freud nazwał to wyparciem ( cel- utrzymanie poczucia integralności ja)
- nieprzyjemne przeżycia zostają przekodowane jako neutralne lub nawet przyjemne, tzw. Dobre czasy ….dzieciństwo pamiętamy nie takim jakie było lecz jakim powinno być.
NEUROBILOGIA PAMIĘCI:
Enegram ślad pamięciowy w mózgu
Gdzie jest zlokalizowany ?- poszukiwania rozpoczął Karl Lashley
Szczury , usuwał im część kory
Labirynt
Im więcej usunął tym bardziej defekt był widoczny
-doszedł do wniosku ze miejscem zapisu jest…..( uwaga !) ze miejsce zapisu jest porozrzucane po całym mózgu ( a ja myślałam że w sercu))
4 struktury związane z pamięcią:
A) móżdżek
Niezbędny dla pamięci proceduralnej, inform. Nabywanej przez powtarzanie, oraz reakcji przyswajalnych droga war. klasycznego.
B) ciało prążkowane
Kompleks struktur w przedmózgowiu, biorą udział w tworzeniu nawyków oraz związków bodziec->reakcja.
C)Kora mózgowa
-pamięć sensoryczna
-skojarzenia między wrażeniami
D)ciało migdałowate i podwzgórze
-odopowiadają za pamięć deklaratywną
-fakty, daty, nazwiska
-wspomnienia, ważne emocjonalnie
Wzgórze, podstawa przodomózgowia, kora przedczołowa --też biorą udział w zapamiętywaniu!
Wildner PEnfIeLD- pacjentka, epilepsja, elektroda krzyk!:)))
Richard Thompson:
twierdził, że znalazł enegram króliki- wycina kawałek móżdżku…
Hipokamp i ciało migdałowate - kodowanie odbieranych bodzców.
Kora mózgowa - magazynuje pamięć długotrwała.
Ukł.węchowy łączy się z hipokampem ciałęm migdałowatym i wzgórzem ( to tak dla tych co zapomnieli…))
Martimer Mishkin:
Podłoże pamięci informacji ….
Stymulacja->
Wzrost zawartości wapnia w synapsach korowych ( wapń aktywuje kalpainę) ->powoduje rozkład części błony komórkowej oddziaływując na pewne białko ( fodrynę)
->na błonie tworzą się pewne receptory….
Skutki działania kolpainy są niesamowicie trwałe i nieodwracalne