-> Krucyfiks arcybiskupa Gerona, katedra w Kolonii, Kolonia, ok. 975 roku, 1,87 wys.

Umieszczono w nim hostię i relikwie krzyża. Jest to najstarszy monumentalny krucyfiks.

Deska pod stopy (suppendaneum) wprowadzona dla uwarunkowań teologicznych. Przepaska na biodra (perizonium) sięga do kolan i jest to element charakterystyczny dla stylu romańskiego.

Sztuka późnoottońska

Dynastia Salicka (Frankońska)

1024 - 1039 Konrad II

1039 - 1056 Henryk III

1056 -1106 Henryk IV

Okres ten to czas sporu o inwestyturę. Apogeum tych wydarzeń stanowi ukorzenie się cesarza przed papieżem Grzegorzem. Centrum artystyczne przesuwa się z Saksonii do Nadrenii. Główny nacisk fundatorski na Nadrenię. Powstaje tez kolejne centrum artystyczne - Kolonia, które nieprzerwanie rozwija się. Spór o inwestyturę ujawnił się w realizacjach artystycznych. Wielkie katedry miały manifestować stałość i wielkość władzy cesarskiej. Manifestowały też tradycję tej władzy - architektura późnoottońska bazuje bowiem na wzorcach ottońskich.

Cechy:

- nieskrępowane, olbrzymie rozmiary

- monumentalność, rytmizacja, monotonia

- przesklepianie, które nada nowego ducha wnętrzu

- akcentowanie części zachodniej

- elewacja zewnętrzna działa optycznie jednolitymi masami, płaszczyznami, przeszywana jest jednak motywami o genezie włoskiej (z Lombardii) takimi jak fryz arkadkowy i galeria karłowata (dwupoziomowa ściana)

- krypty - nadal mają istotne znaczenie.

-> Spira

Jest to miejscowość w górnej Nadrenii, która dzięki dynastii salickiej stała się głównym miastem w cesarstwie.

Katedra w Spirze, pw. NMP i św. Szczepana - jej dzieje są burzliwe, została przebudowana. Budowa rozpoczęta została przez Konrada II, ale wcześniej istniała tam katedra. Chowano tam władców był to więc kościół grobowy. Jest to najważniejsze dzieło, swoisty pomnik władzy, afirmacja kościoła jako instytucji państwowej. Katedra została przebudowany za Henryka (tak zwana Spira II)

Do końca XVIII wieku pozostawała w ruinie i potem została przebudowana. Dekret Napoleona ocalił ją przed rozbiórką.

* Katedra w Spirze pw. NMP i św. Szczepana - 1 faza SPIRA I (pierwsza katedra w Spirze ) lata 1030 - 1061.

Budowla trzynawowa, kryta stropem, pułapowa, wzdłużna, nawy boczne - sklepienie krzyżowe; masywny westbaum; transept niezbyt silnie wychodzący poza obręb murów; prezbiterium z apsydą; wieża w partii wschodniej i zachodniej. Naroża prezbiterium stanowią graniaste wieżyczki schodowe. Najstarsza część tej budowli to krypta, która pozostała w stanie niezmienionym do dziś. Jest sklepiona krzyżowo.

Wnętrze - rekonstrukcja. Pseudoprzęsła, ślepe arkadowania - zdublowane aż do sufitu

Półkolumny z kapitelami kostkowymi. Spionizowana struktura z elementami horyzontalnymi. (Prawdopodobnie chciano umieścić w kościele sklepienie, ale się to nie udało.) Podwyższenie poziomu prezbiterium i wejścia do krypty po bokach

* Katedra w Spirze pw. NMP i św. Szczepana - 2 faza SPIRA II (druga katedra w Spirze ) lata 1080 - 1106, za Henryka IV

Przebudowa nie była konieczna, ale cóż. Zmiany weszły w kierunku architektury romanizmu.

Dodano apsydiole, przesklepiono budowlę sklepieniem krzyżowym w systemie wiązanym. Możliwe to było dzięki pogrubieniu muru. Wnętrze zachowało się, były tam realizacje malarskie. Ściana była dwukondygnacyjna. Pojawiły się grube służki, alternacja kapiteli - roślinny i kostkowy. W elewacji - ściana muru rozczłonkowana przez ślepe arkadowania. Ponadto pojawił się fryz ornamentalny w formie taśmy okalający np. otwory okien.

-> Trewir

* Katedra św. Piotra 1028 - 1074

Przy budowie posłużono się zrębem z bazyliki bliźniej (IV wiek). Wielka budowla, wyrazista ponad miasto. Dwuchórowa, w narożach - wieżyczki od zachodu.

-> Kolonia

* Kościół p.w. NMP na Kapitolu, lata 1030 - 1065

Powstał na ruinach rzymskiej świątyni. Stan obecny to budowla po zniszczeniach wojennych w 1945 roku. Biskup Anno był fundatorem pięciu ważnych świątyń, w tym tej.

Kościół ten otwiera cały modus budowlany określany jako szkoła nadreńska. (ale wiadomo, że nie było szkół artystycznych, więc nie jest to do końca słuszne)

Nowatorstwo planu.

Jest to trzynawowa bazylika, nawy boczne są sklepione - część wschodnia na planie trikonchosu; wczesny przykład obejścia; całość ujednolicona - obejście przechodzi w nawę; krypta sklepiona krzyżowo, monumentalna, przysadzista.

* Drzwi drewniane z kościoła Santa Maria na Kapitolu 1050 - 1060

Drewno orzechowe na podkładzie dębowym, ok. 485 cm wysokości. Kasetonowa dekoracja z reliefem figuralnym. Płyciny są osobno rzeźbione i nabijane.

Przedstawienie: Dzieciństwo Chrystusa i Pasja

Kompozycja nawiązuje do miniatorstwa i rzeźby z kości słoniowej. Wyeksponowanie „mówiących” części ciała

* Krucyfiks z krypty kościoła św. Jerzego 1060 rok

Tył wydrążony do przechowywania relikwii, pierwotnie polichromowany; wytłumiona ekspresja

->Werden

* Krucyfiks z brązu z Werden ok.1060 r,109 cm.

Frontalny, osiowy, stylizowany w stronę ornamentacji, twarz syntetyczna Dzieło 1 klasy super ekstra.

---