Cywilizacja wg Child'a oznacza: „skupienie dużej ilości ludności w miastach, zróżnicowanie w jej ramach pierwotnych wytwórców(…) powstanie pracujących w pełnym wymiarze godzin specjalistów, tj. artyści, kupcy, urzędnicy, księża, rządcy etc., efektywna koncentracja władzy ekonomicznej i politycznej, użycie konwencjonalnych symboliko utrwalania i przekazywania informacji (pismo)i równie konwencjonalnych wzorców wag i miar czasu i przestrzeni, prowadzących do powstania specjalnej wiedzy kalendarzowej i matematycznej.”
Na rozwój cywilizacji wpływały dwa czynniki: środowisko naturalne i gospodarka.
Charakterystyczne procesy cywilizacji: urbanizacja i procesy irygacyjne.
Cztery zasadnicze koncepcje przeobrażeń demokratycznych, egalitarnych społeczeństw w organizacje centralnej władzy państwowej to:
Teoria podboju
Koncepcja narodzin zróżnicowania społecznego
Teoria dyfuzjonistyczna
Teoria wskazująca zasadniczą rolę religii
I polegają na ……(to jest opisane w książce na stronach 49 - 51)
Istotą rewolucji neolitycznej było wprowadzenie uprawy roli, dzięki czemu człowiek mógł przekształcać środowisko naturalne stosownie do swoich potrzeb i zgodnie z własnymi celami, produkować.
Postęp techniczny wiązał się w tym okresie z: obróbką kamienia, rozwojem budownictwa z cegły i kamienia, obróbką drewna oraz produkcją ceramiki.
U schyłku neolitu wynaleziono pismo oraz szybkoobrotowe koło garncarskie (umożliwiło ono zróżnicowanie form naczyń, obróbkę metalu).
ANTROPOLOGIA KULTUROWA
Epoka kamienia - Paleolit można podzielić na 3 zasadnicze etapy, które mieszczą się w następujących ramach czasowych: dolny paleolit (ok. 4,5 mln do 120 tys. lat temu), środkowy paleolit (ok. 120 tys. - 40 tys. lat temu), i paleolit górny (ok. 40 tys. - 10 lat temu).
W paleolicie górnym występowały zalążki struktur społecznych (więzi społeczne, podział pracy, kult zmarłych).
Na tym etapie rozwoju chowano ludzi w następujący sposób: ciała zmarłych często posypywano ochrą (czerwony barwnik symbolizujący krew i życie), groby były wyposażone w przedmioty codziennego użytku, lokalizowano je na terenie obozowiska, ciała grzebano w pozycji skurczonej, z podgiętymi nogami lub w pozycji wyprostowanej, także groby zbiorowe.
Spotykamy się również z różnymi formami sztuki:
malowidła i płaskorzeźby wykonane na ścianach jaskiń, przedstawiały najczęściej zwierzęta łowne w scenach walki lub kopulacji, oraz sceny łowieckie
figurki, wykonane były z kości zwierząt, z kalcytu, wapnia, piaskowca, steatytu, węgla i gliny i przedstawiały zwierzęta (mamuty, niedźwiedzie, konie, bizony, jelenie, kozice, nosorożce, wilki, ptaki) oraz kobiety, mające uwydatnione piersi, biodra, pośladki, brzuch często brzemienny, pozbawiane cech indywidualnych.
Biżuteria wykonana była z sierści mamuta, przewierconych zębów, muszli ślimaków, kręgów rybich itd. i były to najczęściej paciorki, bransolety, naszyjniki, szpile.
Z reguły kobiety trudniły się zbieractwem, natomiast mężczyźni łowiectwem, stosowali do tego broń łowiecką w postaci dzid, harpunów, oszczepów, ostrzy, później łuków.
W górnym paleolicie ludzie okrywali się skórami, natomiast mieszkali w jaskiniach, domostwach na powierzchni ziemi, ziemiankach i półziemiankach.
Wytwarzali narzędzia w następujący sposób:
rycie rowków,
technika wiórowa - wykorzystywali ornament geometryczny, symboliczne znaki, motywy zwierzęce; łączyli kamień drewnem, kością i rogami, wykorzystywali zęby, żebra, ciosy mamuta, muszle, skorupy
Wśród kultur możemy wymienić oryniacką, solutrejską, periogrodzką i magdaleńską. Różniły je: styl narzędzi, sztuki, sposób zamieszkiwania i typ gospodarczego przystosowania do środowiska przyrodniczego.
W paleolicie gospodarka była uzależniona od przyrody.
W kulturze tej występował monoteizm, czczono boga męskiego, przedstawianego w postaci byka.
Kultura neolityczna- młodsza epoka kamienia występowała w okresie między 8000 a 3000 lat p.n.e.
Osady rolników i miast liczyły w tym okresie kilkuset, a nawet tysiące mieszkańców.
Budynki lokalizowano na planie kolistym.
Hodowano głównie owce i kozy, natomiast bydło miało raczej charakter kultowy.
Budynki najpierw budowano z drewna, skór i słomy, natomiast później z gliny i kamienia.
W kulturze tej występował politeizm i czczono bogów męskich i żeńskich.